BİST 100 ve Katılım Endekslerinin Faiz ve Döviz Kurlarıyla İlişkisinin Analizi

GOKGOZ, HALILIBRAHIM; ÖGEL, SERDAR

BİST 100 ve Katılım Endekslerinin Faiz ve Döviz Kurlarıyla İlişkisinin Analizi

Serdar ÖGEL, (Afyon Kocatepe Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, Afyonkarahisar, Türkiye)

Halilibrahim GÖKGÖZ (Afyon Kocatepe Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, Afyonkarahisar, Türkiye)

MALİYE FİNANS YAZILARI

6 0

Yıl: 2020 Cilt: 1 Sayı: 114 Sayfa Aralığı: 353 - 374 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 26-11-2021

BİST 100 ve Katılım Endekslerinin Faiz ve Döviz Kurlarıyla İlişkisinin Analizi

Öz:

Faiz getirisi elde etmek istemeyen ve şirketlerin getirisi konusunda da hassasiyetleri olan yatırımcılar için oluşturulan Katılım endekslerinin, faize karşı duyarlılıkları bu çalışmada analiz edilmeye çalışılmıştır. Çalışma kapsamında, faiz, USD/TL ve EURO/TL değişkenleri ile BİST 100(Borsa İstanbul) ve KATLM (KATILIM 30) endeksleri arasındaki ilişki, yapısal kırılmaları dikkate alan tek kırılmalı eşbütünleşme analizi ve fourier Granger nedensellik analiziyle test edilmiştir. Analiz sonucunda, değişkenler arasında eşbütünleşme ilişkisi olmadığı tespit edilmiştir. USD/ TL döviz kurundan her iki endekse doğru da nedensel ilişkinin olduğu; EURO/TL döviz kurundan olmadığı gözlenmiştir. Ayrıca faizden BİST 100 endeksine doğru nedensel ilişki olduğu; Katılım 30 endeksine doğru olmadığı görülmüştür.

Anahtar Kelime:

Analysis of the Relation of BIST 100 and Participation Index with Interest and Exchange Rates

Öz:

In this study, the sensitivity of the participation indexes created for investors who do not want to get interest income and which are sensitive about the return of companies to interest is tried to be analyzed. Within the scope of the study, the relationship between interest, USD / TL and EURO / TL variables and BIST 100 and PARTICIPATION (PARTICIPATION 30) indexes was tested with one break cointegration analysis and fourier Granger causality analysis considering structural breaks. As a result of the analysis, it was determined that there is no cointegration relationship. While there is a causal relationship from USD / TL exchange rate to both indexes; It is observed that there is no causal relationship between EURO / TL exchange rate in both indexes. In addition, while it is determined that there is a causal relationship from interest to BIST 100 index; there is no causal relationship towards participation index.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akkuş, H. T., & Zeren, F. (2019). Tüketici Güven Endeksi ve Katılım-30 İslami Hisse Senedi Endeksi Arasındaki Saklı İlişkinin Araştırılması: Türkiye Örneği. Third Sector Social Economic Review, 54(1), 53-70.
Altın, H. & Caba N.,(2016) Borsa İstanbul’da İşlem Gören Katılım Endekslerinin Performanslarının Değerlendirilmesi. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 8(15), 229-248.
Atar, A. (2017). Başlangıcından Günümüze Dünyada ve Türkiye’de İslâmi Bankacılığın Genel Durumu. Journal of History Culture and Art Research, 6(4), 1029-1062.
Aydın, S. (2004). Faiz Oranları Oynaklığının Modellenmesinde Koşullu Değişen Varyansın Rolü, Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Piyasalar Genel Müdürlüğü, Ankara.
Aytekin, S., & Sema, D. U. B. E. (2016). Piyasalar Arası Dinamikler: Hisse Senedi, Tahvil, Döviz ve Emtia Piyasaları Arasındaki Etkileşim ve Nedensellik İlişkileri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(59). 1311-1326.
Becker, R., Enders, W., Lee, J. (2006). A Stationarity Test in The Presence of An Unknown Number of Smooth Breaks. J. Time Ser. Anal. 27(3), 381–409.
Carrıon-I Sıvestre, J. L. & Sanso, A. (2005). The KPSS Test with Two Structural Breaks. Spanish Economic Review. 9 (2), 105-127.
Çetintaş, H., & Barışık, S. (2003). Türkiye’de Bankalar, Sermaye Piyasası Ve Ekonomik Büyüme: Koentegrasyon Ve Nedensellik Analizi (1989-2000). İmkb Dergisi, 7(25- 26), 1-16.
Çiçek, M. (2010). Türkiye’de Faiz, Döviz ve Borsa: Fiyat ve Oynaklık Yayılma Etkileri, Ankara Üniversitesi Sbf Dergisi, 65(02), 1-28.
Demir, M., & Sever, E. (2008). Kamu İç Borçlanmasinin Büyüme, Faiz Ve Enflasyon Oranı Üzerindeki Etkileri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(25), 170-196.
Dickey, D. A. & Fuller, W. A. (1981). Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with a Unit Root. Econometria. 4, 1057-1072.
Enders, W. & Lee, J. (2012). A Unit Root Test Using a Fourier Series to Approximate Smooth Breaks. Oxf. Bull. Econ. Stat. 74(4), 574–599.
Enders, W. And Jones, P. (2016). Grain Prices, Oil Prices and Multiple Smooth Breaks in a VAR. Studies in Nonlinear Dynamics & Econometrics. 20(4), 1-21.
Erdoğan, S., Gedikli, A., & Çevik, E. İ. (2019). Türkiye’de Döviz Kurları İle Katılım Endeksi Arasındaki İlişki. Internatıonal Congress Of Management Economy And Polıcy 2019 Autumn Proceedıngs Book (P. 1). International Congress of Management, Economy and Policy 2019 Autumn Istanbul/TURKIYE
Gallant A. (1981). On The Bias in Flexible Functional Forms and an Essentially Unbiased Form. Journal of Econometrics. 15(2), 211–245.
Ghoshray, A., Mendoza, Y., Monfort, M., & Ordoñez, J. (2018). Re-Assessing Causality between Energy Consumption and Economic Growth. PLOS ONE, 13(11), 1-15.
Gregory, A. W., & Hansen, B. E. (1996). Residual-Based Tests for Cointegration in Models with Regime Shifts. Journal of Econometrics, 70(1), 99–126.
Gülhan, Ü., Kaya, A., & Güngör, B. (2012). Bileşik Öncü Göstergeler ve Borsa Endeksi İlişkisinin Uluslararası Boyutta İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27(1),3-29.
İçellioğlu, C. Ş. (2018). Sermaye Piyasalarında İslami Endeksler Ve Geleneksel Endeksler Arasındaki İlişkiler: KATILIM 30 Endeksi Ve BIST 100 Endeksi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(2), 132-144.
Karaca, O. (2018). Borsa Ekonominin Barometresi Midir? Türkiye’de Ekonomik Aktivite ile Hisse Senedi Fiyatları Arasındaki Nedensellik İlişkisi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 36(3), 89-106.
Karamustafa O., & Küçükkale, Y. Türkiye’de Kriz Döneminde Kur-Faiz-Borsa İlişkilerinin Dinamik Analizi. Banka-Mali ve Ekonomik Yorumlar, Sayı: 11, Ss: 47-56, 2002.
Katılım Endeksi, http://www.katilimendeksi.org/content/userfiles/files/kural_kitapcik_30_1.pdf. (04.11.2019).
Katılım Endeksi, http://www.katilimendeksi.org/content/userfiles/files/kural_kitapcik_50_1.pdf. (04.11.2019).
Kaytancı, B. G., Ergeç, E. H., & Toprak, M. (2013). Katılım Bankası Müşterilerinde Bankacılık Ürün ve Hizmetlerine Yönelik Memnuniyet: Türkiye Örneği. In International Conference on Eurasian Economies (pp. 801-811).
Kumar, N. P. & Padhi, P. (2012) The Impact of Macroeconomic Fundamentals on Stock Prices Revisited: An Evidence from Indian Data, MPRA Paper, No. 38980.
Kurozumi, E. (2002). Testing for Stationary With A Break. Journal of Econometrics. 108, 63-99.
Kwıatkowskı, D., Phıllıps, C. B., Schmıdt, P., Shın, Y. (1992). Testing The Null Hypothesis of Stationary Against The Alternative of A Unit Root. Journal of Econometrics. 54, 159-178.
Mencet, M.N., Fırat, M.Z., Sayın, C. (2006). Cointegration Analysis Of Wine Exportprices for France, Greece and Turkey, ‘Marketing Dynamics Within The Global Trading System. In 98th Seminar, June 29-July 2, 2006, Chania, Crete, Greece (No. 10104). European Association of Agricultural Economists.
Narayan, P. K. & Popp, S. (2010). A New Unit Root Test with Two Structural Breaks in Level and Slope at Unknown Time. Journal of Applied Statistics. 37 (9), 1425-1438.
Nazlıoğlu, Ş., Görmüş, N. A. & Soytaş, U. (2016). Oil Prices and Real Estate İnvestment Trusts (REITs): Gradual-Shift Causality and Volatility Transmission Analysis. Energy Economics. 60, 168-175.
Özkul, G., & Akgüneş, A. O. (2015). Makro Ekonomik Faktörlerin Bankacılık Sektörü Getirileri Üzerine Etkisi: Borsa İstanbul Örneği. İşletme Araştırmaları Dergisi, 7(4), 272-298.
Rahman, A. A., Sidek, N. Z. M. & Tafri, F. H. Macroeconomic Determinants of Maleysian Stock Market. African Journal of Business Management. 3(3), 95-106
Sakarya, Ş., Yıldırım, H. H., & Yavuz, M. (2018). Kurumsal Yönetim Endeksi Ve Katılım 30 Endeksi İle Bist 50 Endeksi’nin Performanslarının Değerlendirilmesi. Suleyman Demirel University Journal of Faculty of Economics & Administrative Sciences, 23(2).
Sayılgan, G., & Süslü, C. (2011). Makroekonomik Faktörlerin Hisse Senedi Getirilerine Etkisi: Türkiye ve Gelişmekte Olan Piyasalar Üzerine Bir İnceleme. Journal Of Brsa Banking & Financial Markets, 5(1).,73-96
Seçme, O., Aksoy, M., & Uysal, Ö. (2016). Katılım Endeksi Getiri, Performans ve Oynaklığının Karşılaştırmalı Analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (72), 107-128.
Sümer, G., & ONAN, F., (2016). Dünyada Faizsiz Bankacılığın Doğuşu, Türkiyedeki Katılım Bankacılığının Gelişme Süreci ve Konvansiyonel Bankacılıktan Farkları. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(3), 296-308.
Şentürk M., Dücan E., Türkiye’de Döviz Kuru-Faiz Oranı ve Borsa Getirisi İlişkisi: Ampirik Bir Analiz Business And Economics Research Journal Volume 5 Number 3 2014 Pp. 67-80 Issn: 1309-2448
Şentürk, M., & Akbaş, Y., Finansal Aktif Fiyatları Ve Borsa Getirisi İlişkisi: Türkiye Örneği Üzerine Bir Uygulama. Finansal Araştırmalar Ve Çalışmalar Dergisi, 3(6), 41-53.
Türkiye Katılım Bankaları Birliği, 2015 Raporu, https://www.tkbb.org.tr/-Documents/ Yonetmelikler/KATILIM_2015_ TR_final.pdf. (04.04.2020).
Türkiye Katılım Bankaları Birliği, http://www.tkbb.org.tr/Documents/Yonetmelikler/Katilim-Finans-Sayi-15.pdf. (03.11.2019).
Usul, H., Küçüksille, E., & Karaoğlan, S. (2017). Güven Endekslerindeki Değişimlerin Hisse Senedi Piyasalarına Etkileri: Borsa İstanbul Örneği. Suleyman Demirel University Journal of Faculty of Economics & Administrative Sciences, 22(3). 685-696.
Ülev, S., & Özdemir, M. (2015, October). Katılım Endeksi ile Piyasa Faiz Oranları Arasındaki Nedensellik İlişkisi. In International Congress on Islamic Economics and Finance (pp. 21-23).
Vejzagic, M. & Zarafat, H. (2013). Relatıonshıp Between Macroeconomıc Varıables and Stock Market Index: Co-Integratıon Evıdence from FTSE Bursa Malaysıa Hıjrah Sharıah Index. Asıan Journal of Management Scıences & Educatıon. 2(4), 94-108.
Yiğiter, Ş. Y., & Tanyıldızı, H. (2020). Temel Ekonomik Faktörlerin Katılım 30 Endeksine Etkisi: Şubat 2011-Mayıs 2018 Örneği. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (7), 183-197.
Yıldırım, H. H., & Sakarya, Ş. Bist 30 Ve Katılım 30 Endeksi Volatilitelerinin Karşılaştırılması. Muhasebe Ve Finans İncelemeleri Dergisi, 2(2), 167-174.
Yilmaz, Ö., Güngör, B., & Kaya, V. (2006). Hisse Senedi Fiyatları Ve Makro Ekonomik Değişkenler Arasındaki Eşbütünleşme Ve Nedensellik., İmkb Dergisi Yıl: 8 Sayı: 34,1-17
Yurttadur, M., & Demirbaş, H. (2017). Türkiye’de Bulunan Katılım Bankaları ve Özel Sermayeli Mevduat Bankalarının Finansal Performanslarının Karşılaştırılması. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 89-117.
Zivot, E., Andrews, D.W.K. (1992). Further Evidence on The Great Crash, The Oil-Price Shock And The Unit-Root Hypothesis. J. Bus. Econ. Stat. 10, 251–270.

APA	ÖGEL S, GOKGOZ H (2020). BİST 100 ve Katılım Endekslerinin Faiz ve Döviz Kurlarıyla İlişkisinin Analizi. , 353 - 374.
Chicago	ÖGEL SERDAR,GOKGOZ HALILIBRAHIM BİST 100 ve Katılım Endekslerinin Faiz ve Döviz Kurlarıyla İlişkisinin Analizi. (2020): 353 - 374.
MLA	ÖGEL SERDAR,GOKGOZ HALILIBRAHIM BİST 100 ve Katılım Endekslerinin Faiz ve Döviz Kurlarıyla İlişkisinin Analizi. , 2020, ss.353 - 374.
AMA	ÖGEL S,GOKGOZ H BİST 100 ve Katılım Endekslerinin Faiz ve Döviz Kurlarıyla İlişkisinin Analizi. . 2020; 353 - 374.
Vancouver	ÖGEL S,GOKGOZ H BİST 100 ve Katılım Endekslerinin Faiz ve Döviz Kurlarıyla İlişkisinin Analizi. . 2020; 353 - 374.
IEEE	ÖGEL S,GOKGOZ H "BİST 100 ve Katılım Endekslerinin Faiz ve Döviz Kurlarıyla İlişkisinin Analizi." , ss.353 - 374, 2020.
ISNAD	ÖGEL, SERDAR - GOKGOZ, HALILIBRAHIM. "BİST 100 ve Katılım Endekslerinin Faiz ve Döviz Kurlarıyla İlişkisinin Analizi". (2020), 353-374.

APA	ÖGEL S, GOKGOZ H (2020). BİST 100 ve Katılım Endekslerinin Faiz ve Döviz Kurlarıyla İlişkisinin Analizi. MALİYE FİNANS YAZILARI, 1(114), 353 - 374.
Chicago	ÖGEL SERDAR,GOKGOZ HALILIBRAHIM BİST 100 ve Katılım Endekslerinin Faiz ve Döviz Kurlarıyla İlişkisinin Analizi. MALİYE FİNANS YAZILARI 1, no.114 (2020): 353 - 374.
MLA	ÖGEL SERDAR,GOKGOZ HALILIBRAHIM BİST 100 ve Katılım Endekslerinin Faiz ve Döviz Kurlarıyla İlişkisinin Analizi. MALİYE FİNANS YAZILARI, vol.1, no.114, 2020, ss.353 - 374.
AMA	ÖGEL S,GOKGOZ H BİST 100 ve Katılım Endekslerinin Faiz ve Döviz Kurlarıyla İlişkisinin Analizi. MALİYE FİNANS YAZILARI. 2020; 1(114): 353 - 374.
Vancouver	ÖGEL S,GOKGOZ H BİST 100 ve Katılım Endekslerinin Faiz ve Döviz Kurlarıyla İlişkisinin Analizi. MALİYE FİNANS YAZILARI. 2020; 1(114): 353 - 374.
IEEE	ÖGEL S,GOKGOZ H "BİST 100 ve Katılım Endekslerinin Faiz ve Döviz Kurlarıyla İlişkisinin Analizi." MALİYE FİNANS YAZILARI, 1, ss.353 - 374, 2020.
ISNAD	ÖGEL, SERDAR - GOKGOZ, HALILIBRAHIM. "BİST 100 ve Katılım Endekslerinin Faiz ve Döviz Kurlarıyla İlişkisinin Analizi". MALİYE FİNANS YAZILARI 1/114 (2020), 353-374.