Yıl: 2005 Cilt: 5 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 31 - 68 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Düşünme Stilleri Envanterinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Öz:
Bu çalışmanın amacı, Sternberg (1988)'in 'Zihinsel Özyönetim Kuramı'na dayalı olarak Sternberg ve Wagner (1992) tarafından geliştirilen 'Düşünme Stilleri Envanteri (DSE)'nin Türkçe formunun dil eşdeğerliğinin, geçerliğinin ve güvenirliğinin incelenmesidir. Envanter, Yıldız Teknik Üniversitesinin ingilizce Öğretmenliği sertifika programı ile Eğitim Bilimleri Bölümü Matematik, Fizik ve Kimya Öğretmenliği tezsiz yüksek lisans programına katılan 402 kişilik aday öğretmenden oluşan çalışma grubuna uygulanmıştır. Tarama modellerinden genel tarama modeli ile yapılan araştırmanın çalışma grubunda; istanbul (% 24), Boğaziçi (% 19), Yıldız Teknik {% 19), Fatih (% 19) vediğer(% 19) üniversitelerden programa katılan aday öğretmenler yer almıştır. DSE'nin ingilizce ve Türkçe formu arasındaki tutarlığı incelemek için yapılan Pearson korelasyon katsayıları sonucunda 4. ve 73. dışındaki tüm maddelerde 0.40 ile 0.99 arasında değişen ve 0.01 düzeyinde pozitif ve anlamlı değerlere ulaşılmıştır. Envanterin yapı geçerliğini saptamak için yapılan faktör analizi; 5 faktörlü, 13 alt ölçekli, 70 maddeli bir yapı ortaya koymuştur. Envanterin bütününün iç tutarlık güvenirliği 0.89 alpha katsayısıdır. Bulgular, alt ölçek maddelerinin iç tutarlık güvenirliğinin 0.37-0.88 arasında değişen madde-toplam korelasyonu olduğunu göstermiştir. Alt ölçeklerin dış tutarlık güvenirliği için yapılan test-tekrar test tekniği bulguları ise 0.63-0.78 arasında korelasyon değeri almıştır. Sonuçlar, envanterin Türkçe formunun geçerliği ve güvenirliği bakımından tartışılmıştır.
Anahtar Kelime: düşünme stilleri geçerlik düşünme ölçek geliştirme güvenirlik düşünme stilleri ölçeği

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Alpas, M. & Akçakın, M. (2003). Vineland Uyum Davranış Ölçeği-Araştırma Formu'nun doğumdan 47 aylığa kadar olan Türk bebekleri için uyarlama, güvenirlik ve geçerlik çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 18 (52), 57-76.
  • Armstrong, S. J. (2000). The influence of individual cognitive style on performance in management education. Educational Psychology, 20, 323-339.
  • Aşkar, P. & Dönmez, O. (2004). Eğitim yazılımı geliştirme öz-yeterlik algısı ölçeği. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 3 (6), 259-268.
  • Balcı, A. (2001). Sosyal bilimlerde araştırma: Yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem Yayıncılık.
  • Bernardo, A. B. I., Zhang, L. F., & Callueng, C. M. (2002). Thinking styles and academic achievement among Filipino students. Journal of Genetic Psychology, 163 (2),149-163.
  • Bryman, A., & Cramer, D. (1997). Quantitative data analysis with SPSS for windows: Aguide for social scientists. New York: Routledge.
  • Buluş, M. (2001). Kişi algı ölçeğinin öğretmen adayları için güvenirlik ve geçerlik çalışması. Eğitim Araştırmaları, 5, 29-35.
  • Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
  • Cano-Garcia, F., & Hughes, E.H. (2000). Learning and thinking styles: An analysis of their interrelationship and influence on academic achievement. Educational Psychology, 20 (4), 413-430.
  • Dağ, İ. (2002). Kontrol Odağı Ölçeği (KOÖ): Ölçek geliştirme, güvenirlik ve geçerlilik çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 17 (49), 77-90.
  • Dai, Y., & Ferdhusen, J.F. (1999). A validation study of the thinking styles inventory: Implications for gifted education. Roeper Review, 21, 302-401.
  • Ergin, D.Y. (1995). Ölçeklerde geçerlik ve güvenirlik. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 7,125-148.
  • Grigorenko, E. L., & Sternberg, R.J. (1997). Styles of thinking, abilities, and academic performance. Exceptional Children, 63, 295-312.
  • Hovardaoğlu, S. & Sezgin, N. (1998). Eğitimde ve psikolojide ölçme standartları, Ankara: Türk Psikologlar Derneği ve ÖSYM yayını.
  • Karasar, N. (1994). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: 3A Araştırma Danışmanlık Limited.
  • Kulaksızloğlu, A., Dilmaç, B., Ekşi, H. & Otrar, M. (2003). Uyum Ölçeği-Üniversite Formu'nun dilsel eşdeğerlik, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 2 (3), 49-63.
  • Mertens, D. M (1998). Research methods in education and psychology: Integrating diversity with quatitative and qualitative approaches. London: Sage Publications.
  • O'Hara, L. A., & Sternberg, R. J. (2000-2001). it doesn't hurt to ask: Effects of instructions to be creative, practical, or analytical on essay-writing performance and their interaction with students thinking styles. Creavity Research Journal, 13 (2), 197--210.
  • Osborne, J. W., & Gostello, A. B. (2004). Sample size and subject to item ratio in principal components analysis. Practical Assessment, Research & Evaluation, 9(11). http://PAREönline.net/getvn.asp?v=9&n=l 1 web adresinden 12 Nisan 2005 tarihinde edinilmiştir.
  • Özçelik, D. A. (1998). Ölpme ve değerlendirme. Ankara: ÖSYM Yayınları.
  • Özgüven, İ. E. (1994). Psikolojik testler. Ankara: Yeni Doğuş Matbaası.
  • Preacher, K. J., & MacCallum, R.C. (2002). Exploratory factor analysis in behavior genetics research: Factor recovery with small sample size. Behavior Genetics, 32 (2), 153-161.
  • Sapnas, K. G. (2004). Letters to the editor: Determining adequate sample size. Journal of Nursing Scholarship, 36 (1), 4.
  • Sternberg, R. J. (1997). Thinkins styles. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Sternberg, R. J., & Grigorenko, E. L. (1993). Thinking styles and the gifted. Roeper Review, 16 (2), 122-131.
  • Sternberg, R. J., & Grigorenko, E. L. (1995). Styles of thinking in the schools. European Journal for High Ability, 6, 201-219.
  • Sternberg, R. J., & Grigorenko, E. L. (1997). Are cognitive styles still in style? American Psychogist, 52, 700-712.
  • Tavşancıl, E. (2002). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Tekin, H. (1996). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Yargı Yayınları.
  • Tezbaşaran, A. A. (1997). Liken tipi ölçek geliştirme kılavuzu. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
  • Turgut, M. F. (1997). Eğitimde ölçme ve değerlendirme metotları. Ankara: Gül Yayınevi.
  • Turgut, M. F. & Baykul, Y. (1992). Ölçekleme teknikleri. Ankara: ÖSYM Yayınları.
  • Yıldırım, C. (1999). Eğitimde ölçme ve değerlendirme,. Ankara: ÖSYM Yayınları.
  • Zhang, L. F. (1999). Further cross-cultural validation of the theory of mental self-government. The Journal of Psychology, 133(2), 165-181.
  • Zhang, L. F. (2000). Are thinking styles and personality types related? Educational Psychology, 20, 271-283.
  • Zhang, L. F. (2001a). Approaches and thinking styles in teaching. The Journal of Psychology, 135, 547-561.
  • Zhang, L. F. (2001b). Do thinking styles contribute to academic achievement beyond self -rated abilities? The Journal of Psychology, 135, 621-637.
  • Zhang, L. F. (2001c). Thinking styles, self-esteem, and socio-economic status. Personality and Individual Differences, 31, 1333-1346.
  • Zhang, L. F. (2001 d). Thinking styles and personality types revisited. Personality and Individual Differences, 31, 883-894.
  • Zhang, L. F. (2001e), Do styles of thinking matter among Hong Kong secondary school students? Personality and individual Differences, 31, 289-301.
  • Zhang, L. F. (2002a). Thinking styles and cognitive development. Journal of Genetic Psychology, 163,179-195.
  • Zhang, L. F. (2002b). Thinking styles and big five personality traits. Educational Psychology, 22, 17-31.
  • Zhang, L. F. (2002c). Thinking styles: Their relationships with modes of thinking and academic performance. Educational Psychology, 22, 331-348.
  • Zhang, L. F. (2002d). Thinking styles and modes of thinking: Implications for education and research. The Journal of Psychology, 136, 245-261.
  • Zhang, L. F. (2002e). Measuring thinking styles in addition to measuring personality traits? Personality and individual Differences, 33, 445-458.
  • Zhang, L. F., & Sternberg, R. J. (2000). Are learning approaches and thinking styles related? A study in two Chinese populations. The Journal of Psychology, 134,469-489.
APA FER S (2005). Düşünme Stilleri Envanterinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. , 31 - 68.
Chicago FER Seval Düşünme Stilleri Envanterinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. (2005): 31 - 68.
MLA FER Seval Düşünme Stilleri Envanterinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. , 2005, ss.31 - 68.
AMA FER S Düşünme Stilleri Envanterinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. . 2005; 31 - 68.
Vancouver FER S Düşünme Stilleri Envanterinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. . 2005; 31 - 68.
IEEE FER S "Düşünme Stilleri Envanterinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması." , ss.31 - 68, 2005.
ISNAD FER, Seval. "Düşünme Stilleri Envanterinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması". (2005), 31-68.
APA FER S (2005). Düşünme Stilleri Envanterinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 5(1), 31 - 68.
Chicago FER Seval Düşünme Stilleri Envanterinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 5, no.1 (2005): 31 - 68.
MLA FER Seval Düşünme Stilleri Envanterinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, vol.5, no.1, 2005, ss.31 - 68.
AMA FER S Düşünme Stilleri Envanterinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2005; 5(1): 31 - 68.
Vancouver FER S Düşünme Stilleri Envanterinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2005; 5(1): 31 - 68.
IEEE FER S "Düşünme Stilleri Envanterinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması." Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 5, ss.31 - 68, 2005.
ISNAD FER, Seval. "Düşünme Stilleri Envanterinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması". Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 5/1 (2005), 31-68.