İlköğretim Okullarında Görevli Yönetici ve Öğretmenlerin Değer Uyum Düzeyleri

SAĞNAK, MESUT

İlköğretim Okullarında Görevli Yönetici ve Öğretmenlerin Değer Uyum Düzeyleri

Mesut SAĞNAK (Milli Eğitim Müdürlüğü, İlköğretim Müfettişi, Erzincan, Türkiye)

Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri

0 0

Yıl: 2005 Cilt: 5 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 207 - 228 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İlköğretim Okullarında Görevli Yönetici ve Öğretmenlerin Değer Uyum Düzeyleri

Öz:

Bu çalışmanın amacı, ilköğretim okullarında görevli yönetici ye öğretmenlerin örgütsel değerlere ilişkin algıları ile kişisel değerleri arasındaki uyum düzeylerini belirlemektir. Betimsel nitelik taşıyan araştırmanın evrenini, Erzincan ili merkez ilköğretim okullarında görevli yönetici ve öğretmenler oluşturmuştur. 2002-2003 eğitim-öğretim yılında Erzincan merkez ilköğretim okullarında 66 müdür ve müdür yardımcısı ile 541 öğretmen görev yapmıştır. Araştırma, çalışma evreni üzerinde yapıldığından örneklem alma yoluna gidilmemiştir. McDonald ve Gandz'ın geliştirmiş oldukları 24 değer boyutunun kullanıldığı araştırmada, öncelik sırasına koyma yöntemi sonucu elde edilen veriler, Spearman sıra farkları korelasyon yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Yönetici ye öğretmenlerin örgütsel değerlere ilişkin algıları ile kişisel değerleri arasında; açık görüşlülük, açıklık, adil olmak, ahlakî tutarlılık, bağışlayıcı olmak, denemeye açıklık, düşüncelilik, düzenlilik, gayret, gelişme, girişim, hırslılık, mantık, neşe, nezaket, otonomi, sosyal eşitlik, tedbirlilik, uyum sağlamak ve yaratıcılık değer boyutlarına ilişkin uyum bulunmuştur. Yöneticilerin örgütsel değerlere ilişkin algıları ile kişisel değerleri arasında ekonomi ve işbirliği değer boyutlarına ilişkin; öğretmenlerin formallik ve itaat değer boyutlarına ilişkin uyumsuzluk tespit edilmiştir.

Anahtar Kelime: örgütsel değerler yöneticiler ilk öğretim öğretmenleri okul yönetimi değer uyumu ilk öğretim ilk öğretim okulları değer öğretmenler

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları İşletme Eğitim, Özel

The Value Congruence Levels of Principals and Teachers At Primary School

Öz:

The purpose of this study is to determine the levels of congruence between the personal values and the perceptions related to the organizational values of principals and teachers working at primary schools. The population of this descriptive research consisted of the principals and teachers working at central primary schools in Erzincan, in the 2002-2003 academic year, 66 principals/assistant principals and 541 teachers were working at central primary schools in Erzincan. The sample wasn't taken because the research conducted on study population. In the research, 24 value dimensions (McDonald & Gandz, 1991) were used. The data were analyzed by using Spcarman correlation method. According to the results of the study, congruence was found between personal values and the perceptions related to organizational values among the principals and teachers in relation to value dimensions of creativity, adaptability, cautiousness, social equality, autonomy, courtesy, humor, logic, aggressiveness, initiative, development, diligence, orderliness, consideration, experimentation, forgiveness, moral integrity, fairness, openness, and broad-mindedness. Incongruence was found between personal values and the perceptions related to organizational values among the principals in relation to value dimensions of cooperation and economy. Incongruence was found between personal values and the perceptions related to organizational values among the teachers in relation to value dimensions of formality and obedience.

Anahtar Kelime: value congruence primary education elementary schools value teachers organizational values administrators elementary school teachers school administration

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları İşletme Eğitim, Özel

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

Balazs, A. L. (1990). Value congruence. The case of the^socially rcsponsible firm. - Journal of Business Research, 20, 171-181.
Balcı, A. (2000). Örgütsel sosyalleşme. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Begley, P. T. (1999). Value peferences, ethics, and conflicts in school administra-tion in T. B. Paul (Ed.), Values and educational leadership (pp. 237-254). New York: State University of New York Press.
Bursalıoğlu, Z. (1994J. Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Cable, D. M., & Judgc, T. A. (19%). Person-organization fit, job choicc decisions, and organizational entry. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 67,294-311.
Cable, D. M., & Judge, T. A. (1997). Interviewers' perceptions of person-organization fit and organizational selection decisions. Journal of Applied Psychology, 82, 546-561.
Chatman, J. A. (1989). Improving interactional organizational research: A model of person-organization fit. Academy of Management Review, 14, 333-349.
Chatman, J. A. (1991). Matching people and organizations: Selection and socializa-tion in public accounting firms. Administrative Science Quarterly, 36, 459-484.
Dose, J. J. (1997). Work values: An integrative framework and illustrative application to organizational socialization. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 70, 219-240.
Erdem, F. (1996). İşletme kültürü. Ankara: Friedrich-Naumann-Vakfı ve Akdeniz Üniversitesi iktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi.
Feather, N. T. (1975). Values in education andsociety. New York: The Free Press.
Feather, N. T. (1979). Human values and the work situation: Two studies. Australian Psychologist, 14, 131-141.
Finegan, J. E. (2000). The impact of person and organizational values on organiza¬tional commitment. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 73, 149-169.
Hofstede, G. (1984). Cuimre's consequences. international dijferences in ivork-related values. Beverly Hills: Sage.
Ivancevich, ]. M., & Matteson, M. T. (1996). Organizational behavior and manage-ment. Chicago: McGraw-Hill.
İmamoğlu, E. O. & Aygün, K. Z. (1999). 1970'lerden 1990'lara değerler: Üniversite düzeyinde gözlenen, zaman, kuşak ve cinsiyet farkliliklari. Türk Psikoloji Dergisi, 14, 1-22.
Judge, T. A. & Bretz, R. D. (1992). Effects of work values on job choice decisions. Journal of Applied Psychology, 77, 261-271.
Kalliath, T. ]., Bluedorn, A. C, & Strube, M. J. (1999). A test of value congruence effects. Journal of Organizational Behavior, 20, 1175-1198.
McDonald, P., & Gandz, J. (1991). Identification of values relevant to business research. Human Resource Management, 30, 217-236.
McDonald, P., & Gandz, ]. (1992).- Getting value from sharcd values. Organizational Dynamics, 20, 64-77.
McDonald, P. R. (1993). Individual-organizational value congruence-Operationalization and conseauents. Unpublished doctoral dissertation, Universitv of'Wcstern, Ontario, London, Ganada.
Meglino, B. M., Ravlin, E. C, & Adkins, G. L. (1989). A work values approach to corporate culturc: A field test of thc valuc congruence process and its relationship to individual outcomes.Journal of Applied Psychology, 74, 424-432.
Meglino, B. M., & Ravlin, E. C. (1998). individual values in organizations: Gonccpts controversies, and researeh. Journal of Management, 24, 351-389. Newstrom, J., & Davis, K. (1992). Organizational Mili, Inc. Ncw York: McGraw- O'Reilly, C, Ghatman, J., & Galdwcll, D. F. (1991). People and organizational culture: A profile comparison approach to assessing person-organization fit. Academy of managemnt Journal, 34,487-516. Özen, Ş. (1996). Bürokratik kültür 1: Yönetsel değerlerin toplumsal temelleri. Ankara TODAİE Yayınları.
Pang, N. S. K. (1996). School values and tcachers' feelings: A LISREL Model. Journal of "Educational Administration, 34, 64-83.
Posner, B. Z. (1992). Person-organization values congruence. Human Relations, 45, 351-361.
Posner, B. Z., & Schmidt, W. H. (1993). Value congruence and differences between the interplay of pcrsonal and organizational value systems. Journal of Business Ethics, 12,341-347.
Ravlin, E. C, & Meglino, B. M. (1987). Effect of values on perception and decision making: A study of alternativc vork values measures. Journal of Applied Psychology, 72,666-673.
Robbins, S. P. (1986). Organizational behavior. Ncw Jerscy: Prenticc-Mall.
Rokeach, M. (1973). The nature of human values. Ncw York: Thc Frce Press.
Sağnak, M. (2003). İlköğretim okullarında görevli yönetici ve öğretmenlerin örgütsel değerlere ilişkin algtları ile kişisel değerleri arasındaki uyum düzeyleri. Yayımlan¬mamış doktora tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Bolu.
Sargut, A. S. (2001). Kültürler arası farklılaşma ve yönetim. Ankara: İmge Kitabcvi.
Şişman, M. (2002). Örgütler ve kültürler. Ankara: Pcgcm Yayıncılık.
Turgut, T. (1998). Örgütsel davranışta değerlerin yeri. T. Suna (Ed.), Endüstri ve örgüt psikolojisi içinde (s. 35-48). Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
TÜStAD. (1991). Türk toplumunun değerleri. İstanbul: Yazar.
YViener, Y. (1988). Forms of values systems: A focııs on organizational effcctivcness and eultural ehange and maintenanec. Acadcmv of Management Revicw, 13, 534-545.

APA	SAĞNAK M (2005). İlköğretim Okullarında Görevli Yönetici ve Öğretmenlerin Değer Uyum Düzeyleri. , 207 - 228.
Chicago	SAĞNAK MESUT İlköğretim Okullarında Görevli Yönetici ve Öğretmenlerin Değer Uyum Düzeyleri. (2005): 207 - 228.
MLA	SAĞNAK MESUT İlköğretim Okullarında Görevli Yönetici ve Öğretmenlerin Değer Uyum Düzeyleri. , 2005, ss.207 - 228.
AMA	SAĞNAK M İlköğretim Okullarında Görevli Yönetici ve Öğretmenlerin Değer Uyum Düzeyleri. . 2005; 207 - 228.
Vancouver	SAĞNAK M İlköğretim Okullarında Görevli Yönetici ve Öğretmenlerin Değer Uyum Düzeyleri. . 2005; 207 - 228.
IEEE	SAĞNAK M "İlköğretim Okullarında Görevli Yönetici ve Öğretmenlerin Değer Uyum Düzeyleri." , ss.207 - 228, 2005.
ISNAD	SAĞNAK, MESUT. "İlköğretim Okullarında Görevli Yönetici ve Öğretmenlerin Değer Uyum Düzeyleri". (2005), 207-228.

APA	SAĞNAK M (2005). İlköğretim Okullarında Görevli Yönetici ve Öğretmenlerin Değer Uyum Düzeyleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 5(1), 207 - 228.
Chicago	SAĞNAK MESUT İlköğretim Okullarında Görevli Yönetici ve Öğretmenlerin Değer Uyum Düzeyleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 5, no.1 (2005): 207 - 228.
MLA	SAĞNAK MESUT İlköğretim Okullarında Görevli Yönetici ve Öğretmenlerin Değer Uyum Düzeyleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, vol.5, no.1, 2005, ss.207 - 228.
AMA	SAĞNAK M İlköğretim Okullarında Görevli Yönetici ve Öğretmenlerin Değer Uyum Düzeyleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2005; 5(1): 207 - 228.
Vancouver	SAĞNAK M İlköğretim Okullarında Görevli Yönetici ve Öğretmenlerin Değer Uyum Düzeyleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2005; 5(1): 207 - 228.
IEEE	SAĞNAK M "İlköğretim Okullarında Görevli Yönetici ve Öğretmenlerin Değer Uyum Düzeyleri." Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 5, ss.207 - 228, 2005.
ISNAD	SAĞNAK, MESUT. "İlköğretim Okullarında Görevli Yönetici ve Öğretmenlerin Değer Uyum Düzeyleri". Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 5/1 (2005), 207-228.