İnsan Bakım Modeli’nin Hemşirelik Bakımında Kullanımı: Covid 19
Yıl: 2021 Cilt: 10 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 227 - 234 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.53424/balikesirsbd.877775 İndeks Tarihi: 03-12-2021
İnsan Bakım Modeli’nin Hemşirelik Bakımında Kullanımı: Covid 19
Öz: Koronavirüsler tek zincirli, zarflı RNA virüsleridir. Yakın zamanda saptanan koronavirüsler ciddi akut solunum yolu enfeksiyonuve salgına sebep olması nedeniyle bu virüs grubuna karşı bilinen tüm yaklaşımları değiştirmiştir. 2019’un sonlarında SARS-CoV- 2 (2019) olarak bilinen koronavirüs Çin’de ortaya çıkmış ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından 31 Ocak 2020’de tüm dünyayıetkilemesi nedeniyle uluslararası endişe duyulan bir halk sağlığı sorunu olarak tanımlanmıştır. Bu makalede covid pozitif tanısıile yoğun bakım yatışı yapılan bir olgunun Watson’ın İnsan Bakım Modeli’ne göre hemşirelik yönetimi ele alınmış ve literatürekatkı sağlaması amaçlanmıştır. Tüm dünyayı etkisi altına alan komplike bir hastalık olan COVİD 19, etyolojisi ve prognozunadair yeterli bilginin olmaması ayrıca bireyin sosyal destek sistemleri dahil motive edici bütün uyaranlardan uzakta kalmasınedeniyle bakımı zorlaştırmakta ve karmaşıklaştırmaktadır. Burada amaç bireyi bütün yönleriyle ele almak, bakımıbireyselleştirmek, geleneksel tıbbi bakımdan uzaklaşıp bireyin değerli olduğunu hissettirmektir. Bu nedenle bu olguda bireyi tümyönleri ile alan iyileştirici faktörlere odaklanan İnsan Bakım Modelinden yararlanılmıştır.
Anahtar Kelime: Use of the Human Care Model in Nursing Care: Covid 19
Öz: Coronaviruses are single-stranded, enveloped RNA viruses. Recently detected coronaviruses have changed all known approachesagainst this virus group due to serious acute respiratory tract infections and epidemics. In late 2019, the coronavirus known asSARS-CoV-2 (2019) emerged in China and was defined by the World Health Organization as a public health problem ofinternational concern as it affected the whole world on January 31, 2020. In this article, nursing management is handled accordingto Watson's Human Care Model of a patient who was hospitalized with intensive care hospitalization with covid positive diagnosisand aimed to contribute to the literature. COVID 19, which is a complicated disease that affects the whole world, complicates andcomplicates care because of the lack of sufficient information about its etiology and prognosis, as well as the individual's stayaway from all motivating stimuli including social support systems. The aim is to handle the individual in all aspects, toindividualize care, to move away from traditional medical care and to make the patient feel valuable. Therefore, in this case, theHuman Care Model, which focuses on the healing factors that take the individual in all aspects, was used.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Olgu Sunumu Erişim Türü: Erişime Açık
- Aktürk,Ü. (2016). Kemoterapi Alan Hastalara Watson İnsan Bakım Modeline Göre Verilen Bakımın Yaşamın Anlamı Ve Semptom Yönetimine Etkisi. (Yayımlanmamış Yükseklisans Tezi). İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
- Bozkuş, S& Olgun N. (2019). Diyabetik Ayak Enfeksiyonu Olan Bireylerde Watson’un İnsan Bakım Modelinin Uygulanması: Olgu Sunumu. Diyabet, Obezite ve Hipertansiyonda Hemşirelik Forumu Dergisi, 11(1),42-46. ISSN 1301-9880.
- Breneol, S& Goldberg, L& Watson, J. (2019). Caring for Children Who Are Technology-Dependent and Their Families The Application of Watson’s Caring Science to Guide Nursing Practice, Advances In Nursing Scıence,42(2),13-23. https://doi.org/ 10.1097/ANS.0000000000000238.
- Buldum A & Yılmaz D. (2020). Watson İnsan Bakım Kuramı’na Göre Postpartum Anneye Bütüncül Hemşirelik Yaklaşımı: Olgu Sunumu. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hemşirelik Dergisi, 2(2).121-128. E-ISSN: 2667-8357
- Bulut, C& Kato, Y. (2020). Epidemiology of COVID-19. Turkish Journal of Medical Sciences,50, 563-570. https://doi.org/10.3906/sag-2004-172. Clark, CS (2016). Watson’s Human Caring Theory: Pertinent Transpersonal and Humanities Concepts for Educators, Humanities, 5, 21. https://doi.org/10.3390/h5020021 Costello, M. (2018). Watson’s Caritas Processes as a Framework for Spiritual End of Life Care for Oncology Patients. International Journal of Caring Sciences,11:639-44.
- Demirhan İ, ve ark. (2019). Uterin Atoni Olgusunda Watson’ın İnsan Bakım Modeline Göre Hemşirelik Süreci. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(4): 510-517. ISSN: 2146-9954 / 2146-9954.
- Erbay, Ö& Yıldırım, Y& Fadıloğlu, Ç & Aykar, F. (2018). Hipertansif Atak Yaşayan Hastalara Watson’ın İnsan Bakım Modeli Kullanılarak Uygulanan Hemşirelik Bakımı: Olgu Sunumu. Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi,9(19),82-88. https://doi.org/10.5543/khd.2018.41275
- Fawcett J. (2005). Watson’s theory of human care. In Contemporary Nursing Knowledge an Analysis and Evaluation of Nursing Models and Theories. (2nd ed., p.553–599). Philadelphia: PA. F.A. Davis Company.
- Wang, C & Horby, PW & Hayden, FG & Gao, GF. (2020). A novel coronavirus outbreak of global health concern. The Lancet Journals,395,470-473. Doi:https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)30185-9
- Karasu, F& Çopur, E (2020). COVID-19 Vakaları Artarken Salgının Ön Safındaki Bir Yoğun Bakım Hemşiresi: “Cephede Duran Kahramanlar”. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi,24(1),11-14. e-ISSN 2667-7903.
- Korhan, EA. (2019). Watson’un İnsan Bakım Modeli: Bir Sistematik Derleme. Sakarya Üniversitesi Holistik Sağlık Dergisi, 2(2):46-68.
- Ozan Y& Okumuş H (2013). Tedavi Sonucu Başarısız Olan İnfertil Kadınların Watson’ın İnsan Bakım Kuramına Göre Hemşirelik Bakımı. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi,16(3):190-198.
- Özdemir, Ö. (2020). Coronavirus Disease 2019 (COVID- 19): Diagnosis and Management. Erciyes Medical Journal, 42(3), 242-7. Doi: https://doi.org/10.14744/etd.2020.99836.
- Özkan, İ& Okumuş, H. (2012). Bakım ve İyileşmenin Kesiştiği Bir Model: Watson’ın İnsan Bakım Modeli. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi,14-61-72.
- Pajnkihar M, et.al., (2017). Fit for Practice: Analysis and Evaluation of Watson’s Theory of Human Caring, Nursing Science Quarterly,30(3),243–252. Doi: https://doi.org/10.1177/0894318417708409.
- Pashaeypoor S, et.al. (2019). Identifying and Overcoming Barriers for Implementing Watson’s Human Caring Science, Nursing Science Quarterly, 32(3), 239- 244. https://doi.org/10.1177/0894318419845396.
- Smith MC & Parker ME. (2015). Nursing theories and nursing practice. Fourth Edition ed. Philadelphia, America. T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü (2021). 2019-nCoV Hastalığı Sağlık Çalışanları Rehberi. Erişim Tarihi:16.02.2021 https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/haberler/ncov/2019 -nCov_Hastal_Salk_alanlar_Rehberi.pdf
- T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü (2021). COVID-19 SARS-CoV-2 Enfeksiyonu Genel Bilgiler Epidemiyoloji ve Tanı. Erişim Tarihi:16.02.2021, https://covid19.saglik.gov.tr/Eklenti/39548/0/covid -19rehberigenelbilgilerepidemiyolojivetanipdf.pdf
- Uran, B &Özer, S & Yıldırım, Y. (2015). Watson İnsan Bakım Modeli Uygulamasına Bir Örnek: Kalp Yetersizliği Olgusu. Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi,6(11),183-198. https://doi.org/10.5543/khd.2015.017
- Watson J. (2012). Human Caring science. A theory of Nursing Second Edition ed. Burlington, MA: Jones & Barlett Learning.
- Watson’s Caring Science Institute(2020). Caring Science And Theory. https://www.watsoncaringscience.org/ Erişim Tarihi: 24.05.2020
- World Health Organization (2020). Coronavirus disease (COVID-19) pandemic. Erişim Tarihi:23.05.2020 https://www.who.int/emergencies/diseases/novel- coronavirus-2019
- Yangöz, Ş& Özer, Z (2020). Nursing Approach Based on Watson’s Theory of Human Caring in Treatment Adherence in Hemodialysis Patients. Bezmialem Science,8(2),189-95. https://doi.org/10.14235/bas.galenos.2019.3546.
APA | DÖNER N, YILDIRIM Y, ŞENUZUN AYKAR F, Fadiloglu C (2021). İnsan Bakım Modeli’nin Hemşirelik Bakımında Kullanımı: Covid 19. , 227 - 234. 10.53424/balikesirsbd.877775 |
Chicago | DÖNER N. Hazal,YILDIRIM Yasemin,ŞENUZUN AYKAR Fisun,Fadiloglu Cicek İnsan Bakım Modeli’nin Hemşirelik Bakımında Kullanımı: Covid 19. (2021): 227 - 234. 10.53424/balikesirsbd.877775 |
MLA | DÖNER N. Hazal,YILDIRIM Yasemin,ŞENUZUN AYKAR Fisun,Fadiloglu Cicek İnsan Bakım Modeli’nin Hemşirelik Bakımında Kullanımı: Covid 19. , 2021, ss.227 - 234. 10.53424/balikesirsbd.877775 |
AMA | DÖNER N,YILDIRIM Y,ŞENUZUN AYKAR F,Fadiloglu C İnsan Bakım Modeli’nin Hemşirelik Bakımında Kullanımı: Covid 19. . 2021; 227 - 234. 10.53424/balikesirsbd.877775 |
Vancouver | DÖNER N,YILDIRIM Y,ŞENUZUN AYKAR F,Fadiloglu C İnsan Bakım Modeli’nin Hemşirelik Bakımında Kullanımı: Covid 19. . 2021; 227 - 234. 10.53424/balikesirsbd.877775 |
IEEE | DÖNER N,YILDIRIM Y,ŞENUZUN AYKAR F,Fadiloglu C "İnsan Bakım Modeli’nin Hemşirelik Bakımında Kullanımı: Covid 19." , ss.227 - 234, 2021. 10.53424/balikesirsbd.877775 |
ISNAD | DÖNER, N. Hazal vd. "İnsan Bakım Modeli’nin Hemşirelik Bakımında Kullanımı: Covid 19". (2021), 227-234. https://doi.org/10.53424/balikesirsbd.877775 |
APA | DÖNER N, YILDIRIM Y, ŞENUZUN AYKAR F, Fadiloglu C (2021). İnsan Bakım Modeli’nin Hemşirelik Bakımında Kullanımı: Covid 19. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi (BSBD), 10(2), 227 - 234. 10.53424/balikesirsbd.877775 |
Chicago | DÖNER N. Hazal,YILDIRIM Yasemin,ŞENUZUN AYKAR Fisun,Fadiloglu Cicek İnsan Bakım Modeli’nin Hemşirelik Bakımında Kullanımı: Covid 19. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi (BSBD) 10, no.2 (2021): 227 - 234. 10.53424/balikesirsbd.877775 |
MLA | DÖNER N. Hazal,YILDIRIM Yasemin,ŞENUZUN AYKAR Fisun,Fadiloglu Cicek İnsan Bakım Modeli’nin Hemşirelik Bakımında Kullanımı: Covid 19. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi (BSBD), vol.10, no.2, 2021, ss.227 - 234. 10.53424/balikesirsbd.877775 |
AMA | DÖNER N,YILDIRIM Y,ŞENUZUN AYKAR F,Fadiloglu C İnsan Bakım Modeli’nin Hemşirelik Bakımında Kullanımı: Covid 19. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi (BSBD). 2021; 10(2): 227 - 234. 10.53424/balikesirsbd.877775 |
Vancouver | DÖNER N,YILDIRIM Y,ŞENUZUN AYKAR F,Fadiloglu C İnsan Bakım Modeli’nin Hemşirelik Bakımında Kullanımı: Covid 19. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi (BSBD). 2021; 10(2): 227 - 234. 10.53424/balikesirsbd.877775 |
IEEE | DÖNER N,YILDIRIM Y,ŞENUZUN AYKAR F,Fadiloglu C "İnsan Bakım Modeli’nin Hemşirelik Bakımında Kullanımı: Covid 19." Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi (BSBD), 10, ss.227 - 234, 2021. 10.53424/balikesirsbd.877775 |
ISNAD | DÖNER, N. Hazal vd. "İnsan Bakım Modeli’nin Hemşirelik Bakımında Kullanımı: Covid 19". Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi (BSBD) 10/2 (2021), 227-234. https://doi.org/10.53424/balikesirsbd.877775 |