TY  - JOUR
TI  - Sütçü Manda Irklarının Performans ve Verimliliğini EtkileyenFaktörler ve Türkiye’deki Geleceği
AB  - Manda başta Asya ülkeleri olmak üzere Dünya’da yetiştiriciliği yapılan önemli çiftlik hayvanlarından birisidir ve inekten sonra sütüretimine olan katkısı ikinci sırada yer almaktadır. Mandalar bataklık ve nehir mandası olarak iki ana gruba ayrılmaktadır. Nehirmandaları iri yapılı ve süt üretimi amacıyla yetiştirilirken bataklık mandaları daha küçük yapılı ve yük taşıma amacıyla kullanılmaktadır.Dünya’da 72 çeşit manda ırkı vardır ve bunların 57’si Asya’da bulunmakta ve bunlar içerisinde süt üretimi için yetiştiriciliği yapılan 22manda ırkı vardır. Manda ırkları arasında en yüksek süt verimi ile ilk sırada Akdeniz mandaları (900-4000 kg/laktasyon) ve bu ırkıMehsana ve Jafarabadi ırkları (1800-2700 kg/laktasyon) takip etmektedir. Türkiye’de yetiştirilen Anadolu mandaları süt verimözellikleri (1000 kg/yıl) bakımından diğer manda ırklarına göre gerilerde yer almaktadır. Mandaların diğer ruminant hayvanlara göredüşük kaliteli meralardan ve kötü kaliteli kaba yemlerden yararlanma kabiliyetleri sığırlardan ve koyunlardan daha iyidir. Türkiye’demandalardan elde edilen gelirin ana unsuru manda sütü ve süt ürünleridir. Manda kaymağı ve yoğurduna olan talebin fazla oluşu nedeniyle manda sütü sığır sütüne göre daha yüksek bir fiyatla satılmaktadır. Dünya’da manda yetiştiriciliği daha çok ekstansif şartlardayapılmakta ve modern olmayan barınaklarda barındırılmaktadır. Bakım ve besleme şartlarındaki olumsuzluklar nedeniyle süt ve dölverimleri ineklere göre düşüktür. Ancak, İtalya’da olduğu gibi ıslah ve iyi bakım ve besleme şartlarında verimlerinin yükseldiği ve eldeedilen kar arttığını gösteren kayıtlar mevcuttur. Aynı zamanda, manda malakları da olumsuz şartlarda bakım ve beslemeye maruz kaldığından büyüme oranları düşük ve ölüm oranları yüksek olmaktadır. Bu çalışmada, bazı sütçü mandalar ile Anadolu mandalarınınperformans ve verim özellikleri incelenmiş ve Türkiye Manda üretiminin geliştirilmesinde katkı sağlayabilecek bazı tavsiyelerdebulunulmuştur.
AU  - KONCA, Yusuf
AU  - YILMAZ ADKINSON, ASIYE
DO  - 10.31590/ejosat.896113
PY  - 2021
JO  - Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi
VL  - 0
IS  - 25
SN  - 2148-2683
SP  - 498
EP  - 508
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/466557
ER  -