Yıl: 2021 Cilt: 13 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 412 - 427 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.18863/pgy.796479 İndeks Tarihi: 29-07-2022

Bağımlı Hastalar için Rehabilitasyon: Erenköy BAHAR Modeli

Öz:
Rehabilitasyon, bir hastalık ya da kaza nedeniyle veya doğumsal olarak fiziksel ve ruhsal yetilerini yitirmiş olan bireyin eski sağlığını elde etmesini sağlamak ya da var olan yeteneklerini güçlendirmek ve geliştirmek, fiziksel, ruhsal, psikolojik, sosyal ve ekonomik anlamda en üst kapasiteye ulaşabilmesi amacıyla gerçekleştirilen tüm faaliyetlerdir. Rehabilitasyon uygulamaları, kendi içerisinde, tıbbi rehabilitasyon, sosyal rehabilitasyon, mesleki rehabilitasyon ve psikiyatrik rehabilitasyon gibi alt başlıklara ayrılmıştır. Bağımlı kişilerin rehabilitasyonunda ise genel amaç, bağımlılığın yol açtığı psikolojik, hukuki, mali, sosyal ve fiziksel sonuçlarla başa çıkabilmesi için kişinin mevcut madde kullanımını durdurmasını sağlamaktır. Bu çalışmada, bağımlılıkta rehabilitasyon modellerinin bazı ülke örnekleriyle birlikte paylaşılması, ülkemizdeki bağımlılıkta rehabilitasyon uygulamalarının gelişim süreci ve güncel bir uygulama örneğinin sunulması amaçlanmıştır. Ülkemizde bağımlı hastaların rehabilitasyonunda, bireyselleştirilmiş ve bütüncül bir tedavi sunması nedeniyle ülkemiz için önemli bir model olduğunu düşündüğümüz Erenköy Bağımlı Hastalar İçin Rehabilitasyon (BAHAR) Merkezi’nin kapsamı ve işleyişi ayrıntılı olarak tanıtılarak, merkezin iki yıllık izlem sonuçları ve deneyimleri paylaşılmıştır. Merkezin rehabilitasyon programları, kademelendirilmiş olup, uyum programı, 0-3 aylık program, 3-6 aylık program ve 6-12 aylık programdan oluşmaktadır. Erenköy BAHAR merkezinde takip edilen bağımlı kişilerin tıbbi ve ruhsal sağlık açısından iyileşmekte olduğu; sosyal, ailevi, mesleki ve toplumsal rollerde gelişim gösterdikleri gözlenmiştir. Bu merkezin bağımlılık tedavi seçenekleri arasında bireylerin iyilik hallerini sürdürmeleri ve işlevselliklerini kazanmaları açısından önemli olduğu görülmüş olup ülkemizde benzer merkezlerin yaygınlaştırılabileceği düşünülebilir. Sonuç olarak; ülkemizde bağımlılıkta rehabilitasyon alanı yeni gelişmekte olup daha fazla çalışmalara ihtiyaç vardır.
Anahtar Kelime: rehabilitasyon iyileşme bağımlılık model

Rehabilitation for Addicted Patients: Erenköy BAHAR Model

Öz:
Rehabilitation is any action taken on an individual who has lost their physical or mental capabilities due to a disease or accident to recover their health or improve their capabilities in physical, mental, psychological, social and economic terms within their limitations. Rehabilitation application is divided into medical, social, occupational and psychiatric rehabilitation categories. Main purpose of rehabilitation application for addicted patients is the cessation of drug use in order to begin dealing with the psychological, legal, economic, social and physical damages done of the patients. The purpose of this study is to share several rehabilitation models applied on addicted patients of several countries, and to provide up-to-date knowledge on the development of rehabilitation models applied on addicted patients in our country with a relatively topical application example. In the practice of rehabilitation for addicted patients, we share the capacity and procedural operations, two years of research data and the experiences of what we believe is an important model for our country, the Erenköy Bağımlı Hastalar İçin Rehabilitasyon (BAHAR) Center’s model, for their individualized and integrated approach in recovery. The Center’s rehabilitation programs are cascaded into adaptation program, 0 to 3, 3 to 6, and 6 to 12 months long programs. In Erenköy BAHAR Center, patients’ recoveries in medical and spiritual sense were observed; and positive developments in social standing, family relations and occupational and social roles were recorded. It is seen that this center’s treatment methods for addiction are crucial for individual’s general wellbeing and functionality recovery, thus giving rise to the thought of establishing similar centers in our country. In conclusion, rehabilitation for addicted patients in our country is an emerging field and it requires more effort.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • Abay AR, Çölgeçen Y (2018) Psikiyatrik sosyal hizmet- koruyucu, tedavi edici ve rehabilite edici ruh sağlığı alanında sosyal çalışmacıların rolü. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 9:2147-2185.
  • Allamani A (2008) Views and models about addiction: differences between treatments for alcohol-dependent people and for illicit drug consumers in Italy. Subst Use Misuse, 43:1704-1728.
  • ASAM (American Society of Addiction Medicine) (2012) ASAM Patient Placement Criteria: Supplement on Pharmacotherapies for Alcohol Use Disorders. Philadelphia, Lippincott Williams & Wilkins.
  • Ateş K (2018) Madde bağımlılarının sosyal rehabilitasyonunda yerel yönetimlerin rolü: Bursa ili örneği (Yüksek lisans tezi). Ankara, Hacettepe Üniversitesi.
  • Çiftçi GE, Uluocak PG (2010) Almanya’da madde bağımlısı çocuk ve gençlere yönelik bir rehabilitasyon modeli. Kriz Dergisi, 18(2):11-18.
  • Erkoç Ş, Kardeş F, Artvinli F (2010) Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nin Kısa Tarihi. Dusunen Adam, 25 (Özel sayı):1-12.
  • EMCDDA (Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığını İzleme Merkezi) (2008) Avrupa’da Uyuşturucu Sorununun Durumu. Lüksemburg, Avrupa Toplulukları Resmi Yayınlar Bürosu.
  • EMCDDA (European Monitoring Center for Drug and Drug Addiction) (2019) European Drug Report 2019: Trends and Developments. Luxembourg, Publications Office of the European Union.
  • Forman RF, Nagy PD (2006) Substance Abuse: Clinical Issues in Intensive Outpatient Treatment. Rockville MD, U.S. Department of Health and Human Services, Substance Abuse and Mental Health Services Administration, Center for Substance Abuse Treatment. Frank A (2016) Vocational rehabilitation: supporting ill or disabled individuals in (to) work: a UK perspective. Healthcare (Basel), 4:46.
  • Goldstein RZ, Volkow ND (2011) Dysfunction of the prefrontal cortex in addiction: neuroimaging findings and clinical implications. Nat Rev Neurosci, 12:652-669.
  • Gossop M, Marsden J, Stewart D, Kidd T (2003) The National Treatment Outcome Research Study (NTORS): 4-5 year follow-up results. Addiction, 98:291-303.
  • Guydish J, Sorensen JL, Chan M, Werdegar D, Bostrom A, Acampora A et al. (1999) A randomized trial comparing day and residential drug abuse treatment: 18-month outcomes. J Consult Clin Psychol, 67:428-434.
  • Humphreys K, Lembke A (2014) Recovery-oriented policy and care systems in the UK and USA. Drug Alcohol Rev, 33:13-18.
  • Jason LA, Olson BD, Ferrari JR, Majer JM, Alvarez J, Stout J (2007) An examination of main and interactive effects of substance abuse recovery housing on multiple indicators of adjustment. Addiction, 102:1114-1121.
  • Karaman H (2017) Türkiye’de bağımlılık alanında bir rehabilitasyon modeli olarak Yeşilay Danışmanlık Merkezi’nin (YEDAM) İncelenmesi (Yüksek lisans tezi). İstanbul, İstanbul Üniversitesi.
  • Karataşoğlu S (2009) Yerel sosyal politikalar çerçevesinde madde bağımlısı gençlerin sosyal rehabilitasyonu, Karapürçek İlçesi Sosyal Rehabilitasyon Merkezi Projesi (Yüksek lisans tezi). Sakarya, Sakarya Üniversitesi.
  • Karataşoğlu S (2013) Sosyal Politika Boyutuyla Madde Bağımlılığı. Türk İdare Dergisi, 476:321-352.
  • Kolupaev RV, Loginova EV, Rogacheva LI, Fokina LV, Fadeeva OM, Novikov RA (2014) Model of a regional system of social rehabilitation and re-socialization of people with addictions in Russia. Biosci Biotechnol Res Asia, 11(Spl. Edn):127-132.
  • McCarty D, Braude L, Lyman DR, Dougherty RH, Daniels AS, Ghose SS et al. (2014) Substance abuse intensive outpatient programs: assessing the evidence. Psychiatr Serv, 65:718-726.
  • Metintaş S (2006) Topluma Dayalı Rehabilitasyon. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi (STED), 15(2):20-22.
  • Molina-Fernandez AJ (2017) Manual on Drug Rehabilitation and Recovery of Drug Users. Madrid, Triple R.
  • National Drug Strategy (2007) National Drug Strategy 2001-2008 Rehabilitation (Report of a Working Group on Drugs Rehabilitation). Dublin, Department of Community, Rural and Gaeltacht Affairs.
  • NIDA (National Institute on Drug Abuse) (2019) Treatment Approaches for Drug Addiction. DrugFacts. Bethesda, MD, National Institute on Drug Abuse.
  • Perrini F (2006) The New Social Entrepreneurship: What Awaits Social Entrepreneurial Ventures? Cheltenham, UK, Edward Elgar Publishing.
  • Pishchulin VI, Loginova EV, Rogacheva LI, Fokina LV, Rogachev MA, Fadeeva OM (2014) Drug addict social integration system in modern Russian society. Life Sci J, 12:608-611.
  • Etimolojiturkce (1969) Rehabilite Kelime Kökeni Kelime Etimolojisi. Available from https://www.etimolojiturkce.com/kelime/ rehabilite (Accessed: 20 August 2020).
  • Reif S, George P, Braude L, Dougherty RH, Daniels AS, Ghose SS et al. (2014) Residential treatment for ındividuals with substance use disorders: assessing the evidence. Psychiatr Serv, 65:301-312.
  • Reis B (2015) Tasavvufî sosyal hizmet/sûfîlerin manevî terapi yöntemleri (Ali SEYYAR). Abant İzzet Baysal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 3:165-170.
  • Resmî Gazete (2019) Bağımlılık Danışma, Arındırma ve Rehabilitasyon Merkezleri Hakkında Yönetmelik. Ankara, T.C. Cumhurbaşkanlığı. Ross J (2007) Occupational Therapy and Vocational Rehabilitation. West Sussex, UK, Wiley.
  • Bağımlılıkla Mücadele UAM (2019) Bağımlı hastalar için Rehabilitasyon Merkezi (BAHAR). Kadıköy, Sağlık Bilimleri Üniversitesi Bağımlılıkla Mücadele UAM.
  • SAMSHA (2004) What is Substance Abuse Treatment? A Booklet for Families. Rockville, MD, Substance Abuse and Mental Health Services Administration.
  • SAMSHA (2018) Recovery Housing: Best Practices and Suggested Guidelines. Rockville, MD, Substance Abuse and Mental Health Services Administration.
  • Sağlık Bakanlığı (2020) Temel Sağlık İstatistikleri Modülü (TSİM). Ankara, Sağlık Bakanlığı.
  • Tunaboylu-İkiz T (2008) Paris Psikosomatik Okulu (IPSO). Psikanaliz Buluşmaları, 3:119-127.
  • Uyuşturucu ile Mücadele Yüksek Kurulu (2017) Uyuşturucu ile Mücadele Faaliyet Raporu. Ankara, Uyuşturucu İle Mücadele Yüksek Kurulu. Uzbay İT (2009) Madde bağımlılığının tarihçesi, tanımı, genel bilgiler ve bağımlılık yapan maddeler. Meslek İçi Eğitim Dergisi, 21:5-15.
  • Uzbay İT (2015) Madde Bağımlılığı: Tüm Boyutlarıyla Bağımlılık Ve Bağımlılık Yapan Maddeler. İstanbul, İstanbul Tıp Kitabevi.
  • WHO (2016) Medical care and rehabilitation: what WHO is doing. Available at: https://www.who.int/disabilities/care/activities/en/ (Accessed: 20 August 2020).
  • WHO (1969) WHO Expert Committee on Medical Rehabilitation Second report. World Health Organ Tech Rep Ser, 419:1-23.
  • Yusufoğlu Y (2019) Vaka danışmanı olan ve olmayan sentetik kannabinoid bağımlılarının remisyon sürelerinin karşılaştırılması (Yüksek lisans tezi). İstanbul, Üsküdar Üniversitesi.
APA Ünübol B, Çinka E, Mayi M, Akülker G, Yılmaz M, şamar b, Urcan M, demircan korkmaz s, Bilici R (2021). Bağımlı Hastalar için Rehabilitasyon: Erenköy BAHAR Modeli. , 412 - 427. 10.18863/pgy.796479
Chicago Ünübol Başak,Çinka Elif,Mayi Melike,Akülker Gizem,Yılmaz Mustafa,şamar berhudan,Urcan Mehmet Fırat,demircan korkmaz serpil,Bilici Rabia Bağımlı Hastalar için Rehabilitasyon: Erenköy BAHAR Modeli. (2021): 412 - 427. 10.18863/pgy.796479
MLA Ünübol Başak,Çinka Elif,Mayi Melike,Akülker Gizem,Yılmaz Mustafa,şamar berhudan,Urcan Mehmet Fırat,demircan korkmaz serpil,Bilici Rabia Bağımlı Hastalar için Rehabilitasyon: Erenköy BAHAR Modeli. , 2021, ss.412 - 427. 10.18863/pgy.796479
AMA Ünübol B,Çinka E,Mayi M,Akülker G,Yılmaz M,şamar b,Urcan M,demircan korkmaz s,Bilici R Bağımlı Hastalar için Rehabilitasyon: Erenköy BAHAR Modeli. . 2021; 412 - 427. 10.18863/pgy.796479
Vancouver Ünübol B,Çinka E,Mayi M,Akülker G,Yılmaz M,şamar b,Urcan M,demircan korkmaz s,Bilici R Bağımlı Hastalar için Rehabilitasyon: Erenköy BAHAR Modeli. . 2021; 412 - 427. 10.18863/pgy.796479
IEEE Ünübol B,Çinka E,Mayi M,Akülker G,Yılmaz M,şamar b,Urcan M,demircan korkmaz s,Bilici R "Bağımlı Hastalar için Rehabilitasyon: Erenköy BAHAR Modeli." , ss.412 - 427, 2021. 10.18863/pgy.796479
ISNAD Ünübol, Başak vd. "Bağımlı Hastalar için Rehabilitasyon: Erenköy BAHAR Modeli". (2021), 412-427. https://doi.org/10.18863/pgy.796479
APA Ünübol B, Çinka E, Mayi M, Akülker G, Yılmaz M, şamar b, Urcan M, demircan korkmaz s, Bilici R (2021). Bağımlı Hastalar için Rehabilitasyon: Erenköy BAHAR Modeli. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 13(3), 412 - 427. 10.18863/pgy.796479
Chicago Ünübol Başak,Çinka Elif,Mayi Melike,Akülker Gizem,Yılmaz Mustafa,şamar berhudan,Urcan Mehmet Fırat,demircan korkmaz serpil,Bilici Rabia Bağımlı Hastalar için Rehabilitasyon: Erenköy BAHAR Modeli. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 13, no.3 (2021): 412 - 427. 10.18863/pgy.796479
MLA Ünübol Başak,Çinka Elif,Mayi Melike,Akülker Gizem,Yılmaz Mustafa,şamar berhudan,Urcan Mehmet Fırat,demircan korkmaz serpil,Bilici Rabia Bağımlı Hastalar için Rehabilitasyon: Erenköy BAHAR Modeli. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, vol.13, no.3, 2021, ss.412 - 427. 10.18863/pgy.796479
AMA Ünübol B,Çinka E,Mayi M,Akülker G,Yılmaz M,şamar b,Urcan M,demircan korkmaz s,Bilici R Bağımlı Hastalar için Rehabilitasyon: Erenköy BAHAR Modeli. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 2021; 13(3): 412 - 427. 10.18863/pgy.796479
Vancouver Ünübol B,Çinka E,Mayi M,Akülker G,Yılmaz M,şamar b,Urcan M,demircan korkmaz s,Bilici R Bağımlı Hastalar için Rehabilitasyon: Erenköy BAHAR Modeli. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 2021; 13(3): 412 - 427. 10.18863/pgy.796479
IEEE Ünübol B,Çinka E,Mayi M,Akülker G,Yılmaz M,şamar b,Urcan M,demircan korkmaz s,Bilici R "Bağımlı Hastalar için Rehabilitasyon: Erenköy BAHAR Modeli." Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 13, ss.412 - 427, 2021. 10.18863/pgy.796479
ISNAD Ünübol, Başak vd. "Bağımlı Hastalar için Rehabilitasyon: Erenköy BAHAR Modeli". Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 13/3 (2021), 412-427. https://doi.org/10.18863/pgy.796479