Yıl: 2021 Cilt: 9 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 1758 - 1770 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 07-12-2021

Z Kuşağının Yeşil Tüketim Davranışları: Yiyecek-içecek İşletmesi Müşterileri ÜzerineBir Uygulama

Öz:
Bu araştırmanın amacı; Z kuşağının yeşil tüketim davranışlarını, değer-tutum-davranış(VAB) ilişkisi içinde incelemektir. Veri toplama sürecinin gerçekleştirildiği 2021 senesiitibari ile çalışmaya konu Z kuşağı 9 ile 26 yaş aralığındadır. 18 yaş altı katılımcılar içinbazı etik değerler ve uygulama yapabilmenin kısıtları düşünülerek 18-26 yaş aralığıtüketiciler (n=413) çalışmaya dâhil edilmiştir. Veriler anket ile toplanmıştır. Çevre bilinci(değer), yeşil ürünlere ilişkin tutumlar ve yeşil satın alma davranışı olmak üzere üçbölümden oluşan anketin güvenilirliği Cronbach alfa (α) katsayısı ile; yapısal geçerliliğiAçıklayıcı Faktör Analizi ile belirlenmiştir. Hipotezlerin test edilmesinde Yol Analizikullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre tüketicilerin çevre bilincinin; yeşil tüketim veeko-sosyal faydalara ilişkin tutumları (H1a:ß=0,83; p<0,001) ve yeşil ürün bilgisine ilişkintutumları (H2b:ß=0,74; p<0,001) üzerindeki etkisi pozitif yönlü ve anlamlıdır. Yeşil tüketimve eko-sosyal faydalara ilişkin tutumlarının, yeşil ürün satın alma davranışı üzerindeki(H2a: ß=0,41; p<0,01) etkisi pozitif yönlü ve anlamlı iken; yeşil ürün bilgisine ilişkintutumlarının, yeşil ürün satın alma davranışı üzerindeki etkisi ise negative yönlü veanlamsızdır. Buna göre, yeşil tüketimde etkili olduğu düşünülen fiyat ve ürün kalitesi gibiunsurların düzenleyici etkisinin de ele alındığı çalışmaların yapılması önerilmektedir.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Biswas, A., & Roy, M. (2015). Leveraging factors for sustained green consumption behaviorbased on consumption value perceptions: Testing the structural model. Journal of Cleaner Production, 95, 332–340. doi.org/10.1016/j.jclepro.2015.02.042.
  • Cheung, M. F. Y., & W. M. To. (2019). An extended model of value-attitude-behavior to explain Chinese consumers’ green purchase behavior. Journal of Retailing and Consumer Services 50, 145–153. doi: 10.1016/j.jretconser.2019.04.006.
  • Çöp, S., İbiş, S., & Kızıldemir, Ö. (2020). Seyahat motivasyonlarının X, Y ve Z kuşaklarına göre farklılıklarının incelenmesi üzerine bir araştırma. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi 16(30), 2528–2550. doi: 10.26466/opus.693787.
  • Dagher, G. K., & Itani, O. (2014). Factors influencing green purchasing behaviour: Empirical evidence from the Lebanese consumers. Journal of Consumer Behaviour 13(3), 188–195. doi: 10.1002/cb.1482.
  • Değirmenci, B. (2020). Çevresel bilinç ile çevresel bağlılık ilişkisinin demografik özellikler bağlamında incelenmesi. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi 06 (04), 1–13.
  • Do Paço, A., Alves, H., Shiel, C., & Filho, W. L. (2013). Development of a green consumer behaviour model. International Journal of Consumer Studies 37(4), 414–421. doi: 10.1111/ijcs.12009. Dölekoğlu, C. Ö., & Çelik, O. (2018). Y kuşağı tüketicilerin gıda satın alma davranış. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi 21, 55–66. doi: 10.18016/ksutarimdoga.vi.474049.
  • Euromonitor International. (2011). Make way for generation Z: Marketing to today’s tweens and teen. 20 Şubat 2021 tarihinde Retrieved from: https://oaltabo2012.files.wordpress.com/2012/03/make-way-for-generation-z1.pdf adresinden alınmıştır.
  • Fryxell, G., & Lo, C. (2003). The influence of environmental knowledge and values on managerial behaviors on behalf of the environment: An empirical examination of managers in China. Journal of Business Ethics, 46, 45– 59.
  • Gravetter, F., & Wallnau, L. (2014). Essentials of Statistics for the Behavioral Sciences, Belmont (Ed. 8), CA: Wadsworth.
  • Harju-Autti, P. (2013). Measuring environmental awareness in nineteen states in India.Universal Journal of Environmental Research and Technology 3(5), 544–554.
  • Hines, J., Hungerford, H., & Tomera, A. (1987) Analysis and synthesis ofresearch on environmental behavior: a meta-analysis. Journal of Environmental Education, 18, 1–8.
  • Homer, P. M., & Kahle, L. R. (1988). Value attitude behavior hierarchy. Journal of Personality and Social Psychology 54(4), 638–646.
  • Kahle, L. R. (1984). Attitudes & Social Adaptation. Attitudes & Social Adaptation. doi: 10.1016/c2009-0-07759-9.
  • Kahvecioğlu, J., Bekar, A., & Kılıç, B. (2019). Z kuşağının gastronomi turizmine ilişkin tutumlarının yenilik arayışı kapsamında değerlendirilmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7 (4), 2855-2872. doi: 10.21325/jotags.2019.504
  • Kartal, A., & Tatlı, E. (2020). Yeşil Reklamların Z kuşağı tüketicilerin satın alma kararları üzerine etkisi.International Journal of Cultural and Social Studies. 6(1), 208–24.
  • Kazkondu, İ. (2020). Türkiye’de yeme içme alışkanlıklarının kuşaklara göre değişimi. (Doktora Tezi), Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Kim, H. Y., & Chung, J. E. (2011). Consumer purchase intention for organic personal care products. Journal of Consumer Marketing 28(1), 40–47. doi: 10.1108/07363761111101930.
  • Kim, Y. S., & Choi, S. M. (2005). Antecedents of Green Purchase Behaviour: An examination of collectivism, environmental concern and PCE. Advances in Consumer Research, 32, 592-599.
  • Kline, R. B. (2010) Principles and practice of structural equation modeling. The Guilford Press, New York.
  • Koç, E. (2019). Tüketici davranışı ve pazarlama stratejilerii, Global ve Yerel Yaklaşım (Gözden geçirilmiş sekizinci baskı). Ankara: Seçkin.
  • Krejcie, R. V., & Morgan, D. W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement, 30(3), 607-610.
  • Kuran, E. (2013). Yaşasın Y Kuşağı!, Röportaj: Ayşe Arman, Hürriyet. 20 Şubat 2021 tarihinde Alındığı uzantı: http://www.hurriyet.com.tr/yasasin-y-kusagi-23465715 adresinden alınmıştır.
  • Leire, C., & Thidell, A. K. (2005). Product-related environmental information to guide consumer purchases e a review and analysis of research on perceptions, understanding and use among Nordic consumers. Journal of Cleaner Production. 13, 1061-1070.
  • Mevzuat. (2020). 2872 Numaralı Çevre Kanunu. 02 Aralık 2020 tarihinde https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=2872&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5 adresinden alınmıştır.
  • Milfont, T. L., Duckitt, J., & Wagner, C. (2010). A Cross-Cultural Test of the Value – Attitude – Behavior Hierarchy. Journal of Applied Social Psychology 40(11), 2791–2813.
  • Mosavichechaklou, S., & Bozbay, Z. (2020). Analyzing green purchasing behavior of turkish and persian consumers. Turkish Journal of Marketing 5(1), 37–58. doi: 10.30685/tujom.v5i1.76.
  • Mostafa, M. M. (2007). Gender differences in Egyptian consumers’ green purchase behaviour: The effects of environmental knowledge, concern and attitude. International Journal of Consumer Studies 31(3), 220–29. doi: 10.1111/j.1470-6431.2006.00523.x.
  • Onurlubaş, E. (2019). Sosyal etki, çevresel duyarlılık ve çevresel bilincin yeşil ürün satın alma davranışı üzerindeki etkileri. Turkish Journal of Agriculture - Food Science and Technology 7(3), 447-457. doi: 10.24925/turjaf.v7i3.447-457.2403.
  • Ritter, Á. M., Borchardt, M., Vaccaro, G. L. R., Pereira, G. M., & Almeida, F. (2015). Motivations for promoting the consumption of green products in an emerging country: Exploring attitudes of Brazilian consumers. Journal of Cleaner Production S0959-6526 (14) 01273-6. doi: 10.1016/j.jclepro.2014.11.066. Rex, E., & Baumann, H.(2007). Beyond ecolabels: What green marketing can learn fromconventional marketing. Journal of Cleaner Production. 15, 567–576.
  • Rokicka, E. (2002). Attitudes towards natural environment. International Journal of Sociology. 32, 78–90.
  • Schahn, J., & Holzer, E. (1990) Studies of individual environmental concern: the role of knowledge, gender, and background variables. Environment and Behavior, 22, 767–786.
  • Schoer, W. J. (2015). Generations X, Y, Z and the Others. 03 Aralık 2020 tarihinde http://socialmarketing.org/archives/generations-x-y-z-and-the-others/adresinden alınmıştır.
  • Sekaran, U., & Bougie, R. (2016). Research methods for business, A Skill-Building Approach, Wiley, UK.
  • Singh, A. (2014). Challenges and ıssues of generation Z. IOSR Journal of Business and Management 16(7), 59–63. doi: 10.9790/487x-16715963.
  • Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, (1982). 1982 Türkiye Cumhuriyeti Anayasası. 02 Aralık 2020 tarihinde Alındığı uzantı: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2709.pdf adresinden alınmıştır.
  • Türkiye İstatistik Kurumu (2021). İstatistiksel Tablolar. Alındığı uzantı: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Adrese-Dayali-Nufus-Kayit-Sistemi-Sonuclari-2020-37210.
  • Twenge, M. J., Campbell, S. M., Hoffman, B. J., & Lance, C. E. (2010). GenerationalDifferences in work values: Leisure and extrinsic work values increasing, Social and İntrindic Values Decreasing. Journal of Management, 36(5), 1117-1142.
  • Williams, K. C., & Page, R. A. (2011). Marketing to the generations. Journal of Behavioral Studies in Business, 5(1), 1‐17.
  • Yadav, R., & Pathak, G. S. (2016). Young consumers’ intention towards buying green products in a developing nation: Extending the theory of planned behavior. Journal of Cleaner Production 135(7), 32–39. doi: 10.1016/j.jclepro.2016.06.120.
  • Yeşilyurt, S., Gül, Ş., & Demir, Y. (2013). Biyoloji öğretmen adaylarının çevre bilinci ve çevresel duyarlılığı : Ölçek geliştirme çalışması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(25), 38–54.
  • Yücel, M., Altunkasa, F., Gürçay, S., Uslu, C., & Peker Say, N. (2006). Adana’da çevre duyarlılığı düzeyinin ve geliştirme olanaklarının araştırılması. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi,19(2), 217–28.
APA TUFAN E, BEKAR A (2021). Z Kuşağının Yeşil Tüketim Davranışları: Yiyecek-içecek İşletmesi Müşterileri ÜzerineBir Uygulama. , 1758 - 1770.
Chicago TUFAN Erman,BEKAR Aydan Z Kuşağının Yeşil Tüketim Davranışları: Yiyecek-içecek İşletmesi Müşterileri ÜzerineBir Uygulama. (2021): 1758 - 1770.
MLA TUFAN Erman,BEKAR Aydan Z Kuşağının Yeşil Tüketim Davranışları: Yiyecek-içecek İşletmesi Müşterileri ÜzerineBir Uygulama. , 2021, ss.1758 - 1770.
AMA TUFAN E,BEKAR A Z Kuşağının Yeşil Tüketim Davranışları: Yiyecek-içecek İşletmesi Müşterileri ÜzerineBir Uygulama. . 2021; 1758 - 1770.
Vancouver TUFAN E,BEKAR A Z Kuşağının Yeşil Tüketim Davranışları: Yiyecek-içecek İşletmesi Müşterileri ÜzerineBir Uygulama. . 2021; 1758 - 1770.
IEEE TUFAN E,BEKAR A "Z Kuşağının Yeşil Tüketim Davranışları: Yiyecek-içecek İşletmesi Müşterileri ÜzerineBir Uygulama." , ss.1758 - 1770, 2021.
ISNAD TUFAN, Erman - BEKAR, Aydan. "Z Kuşağının Yeşil Tüketim Davranışları: Yiyecek-içecek İşletmesi Müşterileri ÜzerineBir Uygulama". (2021), 1758-1770.
APA TUFAN E, BEKAR A (2021). Z Kuşağının Yeşil Tüketim Davranışları: Yiyecek-içecek İşletmesi Müşterileri ÜzerineBir Uygulama. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 9(3), 1758 - 1770.
Chicago TUFAN Erman,BEKAR Aydan Z Kuşağının Yeşil Tüketim Davranışları: Yiyecek-içecek İşletmesi Müşterileri ÜzerineBir Uygulama. Journal of Tourism and Gastronomy Studies 9, no.3 (2021): 1758 - 1770.
MLA TUFAN Erman,BEKAR Aydan Z Kuşağının Yeşil Tüketim Davranışları: Yiyecek-içecek İşletmesi Müşterileri ÜzerineBir Uygulama. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, vol.9, no.3, 2021, ss.1758 - 1770.
AMA TUFAN E,BEKAR A Z Kuşağının Yeşil Tüketim Davranışları: Yiyecek-içecek İşletmesi Müşterileri ÜzerineBir Uygulama. Journal of Tourism and Gastronomy Studies. 2021; 9(3): 1758 - 1770.
Vancouver TUFAN E,BEKAR A Z Kuşağının Yeşil Tüketim Davranışları: Yiyecek-içecek İşletmesi Müşterileri ÜzerineBir Uygulama. Journal of Tourism and Gastronomy Studies. 2021; 9(3): 1758 - 1770.
IEEE TUFAN E,BEKAR A "Z Kuşağının Yeşil Tüketim Davranışları: Yiyecek-içecek İşletmesi Müşterileri ÜzerineBir Uygulama." Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 9, ss.1758 - 1770, 2021.
ISNAD TUFAN, Erman - BEKAR, Aydan. "Z Kuşağının Yeşil Tüketim Davranışları: Yiyecek-içecek İşletmesi Müşterileri ÜzerineBir Uygulama". Journal of Tourism and Gastronomy Studies 9/3 (2021), 1758-1770.