Yağışla meydana gelen toprak kaybının yüzey akış miktarı ve yağış süresine bağlı değişiminin modellenmesi

kılıç, murat; YONTER, GOKÇEN

Yağışla meydana gelen toprak kaybının yüzey akış miktarı ve yağış süresine bağlı değişiminin modellenmesi

Murat KILIÇ, (Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü, İzmir, Türkiye)

Gökçen YÖNTER (Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü, İzmir, Türkiye)

Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi

3 1

Yıl: 2005 Cilt: 42 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 97 - 106 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Yağışla meydana gelen toprak kaybının yüzey akış miktarı ve yağış süresine bağlı değişiminin modellenmesi

Öz:

Bu çalışmada, belirli koşullar altında, yağışla meydana gelen toprak kaybının, yüzey akış miktarı ve yağış süresine bağlı değişiminin modellenmesi amaçlanmıştır. İşlemler, laboratuar çalışmaları ve modelleme süreci olmak üzere iki aşamada gerçekleştirilmiştir. Laboratuar denemelerinde kullanılan toprak örneği, büyük ölçüde su erozyonuna maruz kalan, Gediz Havzası'nın Kireçsiz Kahverengi Orman Topraklarından alınmıştır. Kurulan modelde, toprak kaybı miktarı bağımlı değişkeni oluştururken, yağış süresi ve yüzey akış miktarı da bağımsız değişkenler olarak tanımlanmıştır. Modelin kurulup çalıştırılmasıyla yapılan analizler sonucunda, söz konusu parametreler arasında önemli düzeyde bir ilişkinin bulunduğu ve toprak kaybı miktarında meydana gelen değişimlerin, yağış süresi ve yüzey akış miktarına bağlı olarak açıklanabildiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelime: matematiksel modeller yağış toprak korunması yüzey akışı su erozyonu erozyon

Konular: Ziraat Mühendisliği Meteoroloji ve Atmosferik Bilimler

Modelling of soil loss caused by precipitation, according to the amount of surface flow and precipitation period

Öz:

In this study, it is aimed for modelling the variation of soil loss, caused by precipitation, in related with amount of surface flow and precipitation period under definite conditions. The process was carried out as laboratory studies and modelling stage. The soil samples used in laboratory experiments were taken from the Gediz Basin that extensively influenced by water erosion. While the parameter of soil loss was defined as an dependent variable, precipitation period and amount of surface flow were defined as independent variables in the model. As a result of the analysis after devising and running the model, it is determined that, there is an important relation between these parameters. It is determined that, variations in soil loss can be explained by duration of precipitation period and amount of surface flow for definite conditions.

Anahtar Kelime: water erosion erosion mathematical models precipitation soil conservation runoff

Konular: Ziraat Mühendisliği Meteoroloji ve Atmosferik Bilimler

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

TRDizin Dışındaki Atıf Sayıları

OpenCitations: 0

OpenAlex: 0

Crossref: 0

Abrahim,Y.B. and Rickson, J.R., 1989, The Effectiveness of Stubble Mulching in Soil Erosion Control, Soil Erosion Protection Measures in Europe Soil Technology Series, 1,115-126.
Agassi, M.,1995, Soil Erosion, Conservation and Rehabilitation, Soil Erosion Research Station Soil Conservation and Drainage Division Ministry of Agriculture Emeq-Hafer, Israel.
Akalan,İ.,1967,Toprak Fiziksel Özellikleri ve Erozyon. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yıllığı,(3-4):490-503, Ankara.
Benkobi,L., Trlica, M.J. and Smith J.L., 1993, Soil Loss as Affected by Different Combinations of Surface Litter and Rock, J. of Environ. Quality, 22(4):657-661.
Box, J.E., 1981, The Effects of Surface Slaty Fragments on Soil Erosion by Water, Soil Science Society of Americ. Journal, 45(1):111-116.
Bubenzer,G.D. and Meyer, L.D., 1965, Simulation of Rainfall and Soils for Laboratory Research. Trans. ASAE.,8:73-75.
Bunte,K. and Poessen, J., 1993, Effects of Rock Fragment Covers on Erosion and Transport of Noncohesive Sediment by Shallow Overland Flow, Water Resources Research, 29(5): 1415-1424. Soil and Fert.Abs. Vol.: 56,1993.
Chow, T.L. and Rees, H.W., 1995, Effects of Coarse Fragment Content and Size on Soil Erosion Under Simulated Rainfall. Canadian Journal of Science, 75(2):227-232. Soil and Fert.Abs. Vol:55, 1992.
Chow, T.L.,Rees, H.W. and Moodie, R.L., 1992, Effects of Stone Removal and Stone Crushing on Soil Properties, Erosion and Potato Quality, Soil Science, 183(3):242-249. Soil and Fert. Abs. Vol: 55, 1992.
Green, J.R. and Margerison,D.,1978, Statistical Treatment of Experimental Data, Elsevier Scientific Publishing Company, Amsterdam-Oxford-New York, 382 pp.
Grill, J.J.Canler,J.P. and Carsoulle,J.,1989, The Benefit of Permanent Grass and Mulching for Limiting, runoff and Erosion in Vineyards. Experimentations Using Rainfall Simulations in the Beaujolais. Soil Erosion Protectionn Measures in Europe Soil Technology Series, 1,157-166
Mollenhauer, K.,Fritz, E.M., Feldwisch, N., Look, A., Taysun, A., 1996, Influence of Rock Fragments of Soils on Runoff Generations, Infiltration and Soil Loss, Zeitschrift fur Kulturtechnic und Landentwicklung, 37:5, 202-206, 5 ref.
Poessen, J. and Ingehnosanchez, F., 1992, Runoff and Sediment Yield from Topsoils with Different Porosity as Affected by Rock Fragments Cover and Positions, Catena, 19(5): 451-474, 62 ref.,Belgium, Soil and Fert. Abs. Vol: 56, 1993.
Poessen, J., 1990, Conditions for the Evacuation of Rock Fragments from Cultivated Upland Areas During Rain Storms. Wallingford, Oxon, OX 108 BB, UK; IAHS Press, Institute of Hydrology IAHS Publication, No: 189, 145-160, ISBN, 0-947571-37-X 31 ref, InErosion Transport and Deposition Processes (Proceeding of the Jerusalem Workshop, March-April, 1987). Soil and Fert. Abs. Vol: 54, 1991.
Sach. F., 1990, The Danger of Soil Erosion on Stony Slopes. Nebezpeci Vnitropudni Eroze Na Kamenitysh Svazich Lebinska Prace, 69(10): 304-309, Vulhm-VS Opocno, Chezchoslovakia. Soil and Fert.Vol.: 56, 1993.
Spaan, W.P. and Dijk, K.J.Van., 1998, Evaluation of the Effectiveness of Soil and Water Conservation Measures in a Closed Sylvo-Pastoral Area in Burkino Faso. Advances in Geoecology, No:31, 1295-1301, 8 ref. CAB Abs., 1998- 1999.
Taysun, A. ve Uysal, H., 1996, Türkiye'de Su Erozyonu Tehlikesi ve Tarım Arazilerinde alınması Gereken Önlemler, E.Ü.Z.F. Tarımsal Uyg. ve Araşt. Mrkz. Yayım Bülteni, 27.
Taysun, A., 1989, Toprak ve Su Korunumu, E.Ü.Z.F. Teksir No: 92-III.
Taysun,A.,1986, Gediz Havzası'nda Rendzina Tarım Topraklarında YapayYağmurlayıcı Yardımıyla Taşlar, Bitki Artıkları ve Polyvinil Alkolün (PVA) Toprak Özellikleri ile Birlikte Erozyona Etkileri Üzerine Araştırmalar. E.Ü.Z.F. Yayın No: 474.
Yönter,G.,2001, Toprak İskeletinin Yapay Yağmurlayıcı Koşullan Altında Su Erozyonuna Etkisi, Doktora Tezi, E.Ü.Fen Bil. Enst.,Bornova-İzmir, 86 s.

APA	kılıç m, YONTER G (2005). Yağışla meydana gelen toprak kaybının yüzey akış miktarı ve yağış süresine bağlı değişiminin modellenmesi. , 97 - 106.
Chicago	kılıç murat,YONTER GOKÇEN Yağışla meydana gelen toprak kaybının yüzey akış miktarı ve yağış süresine bağlı değişiminin modellenmesi. (2005): 97 - 106.
MLA	kılıç murat,YONTER GOKÇEN Yağışla meydana gelen toprak kaybının yüzey akış miktarı ve yağış süresine bağlı değişiminin modellenmesi. , 2005, ss.97 - 106.
AMA	kılıç m,YONTER G Yağışla meydana gelen toprak kaybının yüzey akış miktarı ve yağış süresine bağlı değişiminin modellenmesi. . 2005; 97 - 106.
Vancouver	kılıç m,YONTER G Yağışla meydana gelen toprak kaybının yüzey akış miktarı ve yağış süresine bağlı değişiminin modellenmesi. . 2005; 97 - 106.
IEEE	kılıç m,YONTER G "Yağışla meydana gelen toprak kaybının yüzey akış miktarı ve yağış süresine bağlı değişiminin modellenmesi." , ss.97 - 106, 2005.
ISNAD	kılıç, murat - YONTER, GOKÇEN. "Yağışla meydana gelen toprak kaybının yüzey akış miktarı ve yağış süresine bağlı değişiminin modellenmesi". (2005), 97-106.

APA	kılıç m, YONTER G (2005). Yağışla meydana gelen toprak kaybının yüzey akış miktarı ve yağış süresine bağlı değişiminin modellenmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 42(1), 97 - 106.
Chicago	kılıç murat,YONTER GOKÇEN Yağışla meydana gelen toprak kaybının yüzey akış miktarı ve yağış süresine bağlı değişiminin modellenmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 42, no.1 (2005): 97 - 106.
MLA	kılıç murat,YONTER GOKÇEN Yağışla meydana gelen toprak kaybının yüzey akış miktarı ve yağış süresine bağlı değişiminin modellenmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, vol.42, no.1, 2005, ss.97 - 106.
AMA	kılıç m,YONTER G Yağışla meydana gelen toprak kaybının yüzey akış miktarı ve yağış süresine bağlı değişiminin modellenmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 2005; 42(1): 97 - 106.
Vancouver	kılıç m,YONTER G Yağışla meydana gelen toprak kaybının yüzey akış miktarı ve yağış süresine bağlı değişiminin modellenmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 2005; 42(1): 97 - 106.
IEEE	kılıç m,YONTER G "Yağışla meydana gelen toprak kaybının yüzey akış miktarı ve yağış süresine bağlı değişiminin modellenmesi." Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 42, ss.97 - 106, 2005.
ISNAD	kılıç, murat - YONTER, GOKÇEN. "Yağışla meydana gelen toprak kaybının yüzey akış miktarı ve yağış süresine bağlı değişiminin modellenmesi". Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 42/1 (2005), 97-106.