Temel Benlik Değerlendirmesi ile Öznel Kariyer Başarısı İlişkisinde ProaktifDavranışın Aracılık Rolü

Esra ÖZCAN GENÇER, (Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Polatlı Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu, Ankara, Türkiye)
Emre Burak EKMEKÇİOĞLU, (Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, İşletme Fakültesi, Ankara, Türkiye)
Enver AYDOĞAN (Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Ankara, Türkiye)
İşletme Araştırmaları Dergisi
4 0
Yıl: 2021 Cilt: 13 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 2678 - 2695 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.20491/isarder.2021.1284 İndeks Tarihi: 12-12-2021

Temel Benlik Değerlendirmesi ile Öznel Kariyer Başarısı İlişkisinde ProaktifDavranışın Aracılık Rolü

Öz:
Amaç – Temel benlik değerlendirmesi ile öznel kariyer başarısı arasındaki ilişkide proaktif davranışınaracılık rolünü inceleyen bu çalışma ile bireyler ve örgütler açısından önemli sonuçlara yol açabileceğibirçok çalışmayla ortaya konmuş olan ilgili değişkenlere ait ilişkilere açıklık getirilerek, literatürdekiboşluğun doldurulmasına katkı sağlanması ve bireyler ve örgütler için yol gösterici olabilmeamaçlanmıştır. Yöntem – Araştırma kapsamında, temel benlik değerlendirmesi ile öznel kariyer başarısı ilişkisi ve builişkide proaktif davranışın aracılık rolü incelenmiştir. Bu bağlamda, literatüre uygun olarak hazırlanananket formu, kolayda örnekleme yöntemi ile belirlenen, üç büyükşehirde (İstanbul, Ankara, İzmir) görevyapan, hizmet sektörü çalışanlarına internet ortamında gönderilmiştir. Elde edilen verilerin analizindeistatistiki paket programı kullanılmıştır. Bulgular – Verilerin analizi sonucunda, temel benlik değerlendirmesi ile proaktif davranış, proaktifdavranış ile öznel kariyer başarısı ve temel benlik değerlendirmesi ile öznel kariyer başarısı arasında pozitifyönlü, istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür. Ayrıca, temel benlik değerlendirmesibağımsız değişkeninin proaktif davranış aracılığı üzerinden öznel kariyer başarısı bağımlı değişkeninedolaylı etkisi, istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Tartışma – Bu çalışmadan elde edilen sonuçların genelleştirilebilmesi için farklı veya genişletilmişörneklemlerle yapılacak araştırmalara ihtiyaç bulunmaktadır. Ayrıca, çalışmada temel benlikdeğerlendirmesi kavramı, alt özellikleriyle birlikte bir bütün olarak ele alınmış, hangi alt özelliğin proaktifdavranış veya öznel kariyer başarısı üzerinde ne kadar etkisi olduğuna dair bir araştırma yapılmamıştır.Bu konuda yapılacak araştırmalar, daha detaylı sonuçlara ulaşılması açısından katkı sağlayıcı olacaktır.
Anahtar Kelime:

The Mediating Role of Proactive Behavior in the Relationship Between Core Self Evaluation and Subjective Career Success

Öz:
Purpose – With this study, which examines the mediating role of proactive behavior in the relationshipbetween core self-evaluation and subjective career success, it is aimed to contribute to filling the gap in theliterature and to be beneficial to individuals and organizations by clarifying the relationships betweenrelated variables. Design/Methodology/Approach – In the context of the research, the relationship between core self evaluation and subjective career success and the mediating role of proactive behavior in this relationshipwere examined. Questionnaire forms prepared in accordance with the literature were sent to service sectoremployees, determined by convenient sampling method, working in three metropolitan cities (İstanbul,Ankara, İzmir). Statistical package program was used to analyze the data. Findings – As a result of the data analysis, it was observed that there is a positive and statistically significantrelationship between the core self-evaluation and proactive behavior, proactive behavior and subjectivecareer success, the core self-evaluation and subjective career success. In addition, the indirect effect of coreself-evaluation on career success through proactive behavior was found statistically significant.Discussion – In order to generalize the results obtained from the study, researches with different orexpanded samples are needed. In addition, in the study, core self-evaluation was considered as a wholewith its sub-features, and no research was conducted on how much of an effect each sub-features had onproactive behavior or subjective career success. Studies on this subject will contribute to obtaining moredetailed results.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Konferans Bildirisi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Acaray, A. (2019). Öz Kendilik Değerlendirmesinin Presenteeism Üzerine Etkisinde Çalışmaya Tutkunluğun Aracılık Rolü, İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(2), 890-904. Arlı, Ö. ve Avcı, A. (2017). Öz Kendilik Değerlendirmesinin Öz Liderlik Davranışları Üzerinde Etkisi: İlköğretim Öğretmenleri Üzerine Bir Araştırma, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(22), 455-468.
  • Arthur, M. B., Khapova, S. N. and Wilderom, C. P. M. (2005). Career Success in a Boundaryless Career World, Journal of Organizational Behavior, 26, 177-202.
  • Aslan, Ş. ve Uyar, S. (2020). Çalışma Yaşam Kalitesi ve Proaktif Çalışma Davranışının Bireysel ve Kurumsal Değişkenlerle İlişkileri, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(3), 779-811.
  • Avcı, U. ve Turunç, Ö. (2012). Dönüşümcü Liderlik ve Örgüte Güvenin Kariyer Memnuniyetine Etkisi: LiderÜye Etkileşiminin Aracılık Rolü, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 4(2), 45-55.
  • Baron, R. M. and Kenny, D. A. (1986). The Moderator-Mediator Variable Distinction in Social Psychological Research: Conceptual, Strategic, and Statistical Considerations, Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173-1182.
  • Boyar, E. ve Güngörmüş, A. H. (2016). Muhasebe Meslek Mensuplarının Proaktif Kişilik Özelliklerinin, Kariyer Memnuniyeti ile UFRS’ ye Bakış Açıları ve Bilgi Düzeyleri Üzerine Etkisi, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 70, 55-66.
  • Buchanan, D. and Huczynski, A. (2004). Organizational Behaviour: An Introductory Text, Financial Times/Prentice Hall: Harlow, UK
  • Cerit, Y. ve Akgün, N. (2015). Okulun Örgüt Yapısı ile Sınıf Öğretmenlerinin Proaktif Davranışları Arasındaki İlişki, K. Ü. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(4), 1789-1802.
  • Cingöz, A. (2013). Politik Yetenekler ve Öz Yönlendirmenin (Kendini Kurgulamanın) Algılanan Kariyer Başarısı Üzerindeki Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma, Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 26, 1303-8370.
  • Crant, J. M. (2000). Proactive Behavior in Organizations, Journal of Management, 26(3), 435-462.
  • Çetin, F. (2011). Örgüt İçi Girişimcilikte Öz Yeterlilik Algısı ve Kontrol Odağının Rolü, Business and Economics Research Journal, 2(3), 69-85.
  • Ekmekcioglu, E. B., Erdogan, M. Y. and Sokmen, A. (2020). Career Commitment and Subjective Career Success: The Moderating Role of Career-Enhancing Strategies, International Journal of Manpower, Emerald Group Publishing, 41(8), 1287-1305.
  • Elliot, A. J., Sheldon, K. M. and Church, M. A. (1997). Avoidance Personal Goals and Subjective Well-Being, Personality and Social Psychology Bulletin, 23(9), 915–927.
  • Eryılmaz, A. ve Mutlu, T. (2017). Yaşam Boyu Gelişim Yaklaşımı Perspektifinden Kariyer Gelişimi ve Ruh Sağlığı, Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 9(2), 227-249.
  • Fuller, B. and Marler, L. E. (2009). Change Driven by Nature: A Meta-Analytic Review of the Proactive Personality Literature, Journal of Vocational Behavior, 75, 329–345.
  • Gattiker, U. E. and Larwood, L. (1986). Subjective Career Success: A Study of Managers and Support Personnel, Journal of Business and Psychology, 1(2), 78-94.
  • Greenhaus, J. H., Parasuraman, S., & Wormley, W. M. (1990). Effects of race on organizational experiences, job performance evaluations, and career outcomes. Academy of management Journal, 33(1), 64-86.
  • Griffin, M. A., Neal, A. and Parker, S. K. (2007). A New Model of Work Role Performance: Positive Behavior in Uncertain and İnterdependent Contexts, Academy of Management Journal, 50(2), 327-347.
  • Gunz, H. P. and Heslin, P. A. (2005). Reconceptualizing Career Success, Journal of Organizational Behavior, 26, 105-111.
  • Güler, M. (2019). Temel Benlik Değerlendirmesi Çalışanların Performansını Nasıl Etkiler? İşe Tutulmanın Aracılık Rolü, Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(1), 61-71.
  • Gürbüz, S., Erkuş, A. ve Sığrı, Ü. (2010). İş Tatmini ve İş Performansının Yeni Öncülü: Temel Benlik Değerlendirmesi, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 2(1), 1309-8012.
  • Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2014). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, 1.Baskı, Seçkin Kitabevi:Ankara.
  • Gürdoğan, A. ve Atabey S. (2015). Öğrencilerin Meslek Stajından Memnuniyet Düzeylerinin Kariyer Hedeflerine Etkisi, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 91-113.
  • Haynie, J. J., Flynn, C. B. and Mauldin, S. (2017). Proactive Personality, Core Self-Evaluations, and Engagement: The Role of Negative Emotions, Management Decision, 55(2), 450-463.
  • Jiang, Z. (2017). Proactive Personality and Career Adaptability: The Role of Thriving at Work, Journal of Vocational Behavior, 98, 85-97.
  • Judge, T. A., Locke, E. A., Durham, C. C. and Kluger A. N. (1998). Dispositional Effects on Job and Life Satisfaction: The Role of Core Evaluations, Journal of Applied Psychology, 83(1), 17-34.
  • Judge, T. A. and Bono, J. E. (2001). Relationship of Core Self-Evaluations Traits-Self-Esteem, Generalized SelfEfficacy, Locus of Control, and Emotional Stability-With Job Satisfaction and Job Performance: A MetaAnalysis, Journal of Applied Psychology, 86(1), 80-92.
  • Judge, T. A., Erez, A., Bono, J. E. and Thoresen C. J. (2003). The Core Self-Evaluations Scale: Development of a Measure, Personnel Psychology,56,303-331.
  • Judge, T. A., Bono, J. E., Erez, A and Locke E. A. (2005). Core Self-Evaluations and Job and Life Satisfaction: The Role of Self-Concordance and Goal Attainment, Journal of Applied Psychology, 90(2), 257–268.
  • Judge, T. A. and Hurst, C. (2007). Capitalizing on One’s Advantages: Role of Core Self-Evaluations, Journal of Applied Psychology, 92(5), 1212-1227.
  • Judge, T. A. (2009). Core Self-Evaluations and Work Success, Current Directions in Psychological Science, 18(1), 58–62.
  • Judge, T., Locke, E. and Durham, C. (1997). The Dispositional Causes of Job Satisfaction: A Core Evaluations Approach, Research in Organizational Behavior, 19, 151-188.
  • Kaiser, H. F. (1974). An Index of Factorial Simplicity, Psychometrika, 39(1), 31-36.
  • Kale, E. (2019). Proaktif Kişilik ve Kontrol Odağının, Kariyer Tatmini ve Yenilikçi İş Davranışına Etkisi, Journal of Tourism Theory and Research, 5(2), 144-154.
  • Kammeyer-Mueller, J. D., Judge, T. A. and Piccolo, R. F. (2008). Self-Esteem and Extrinsic Career Success: Test of a Dynamic Model, Applied Psychology: An International Review, 57 (2), 204–224.
  • Kammeyer-Mueller, J. D., Judge, T. A. and Scott, B. A. (2009). The Role of Core Self-Evaluations in the Coping Process, Journal of Applied Psychology, 94(1), 177-195.
  • Kırlıoğlu, M. (2019). Güçler Temelli Yaklaşım ve Güçlendirme: Kolektif Kimlik, Bilgi-Beceri, Benlik Kavramı, Eleştirel Farkındalık, Harekete Geçme, OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 14(20), 2248- 2277.
  • Korkmaz, F. ve Yener, S. (2019). Temel Benlik Değerlendirmesi ile Güç İzlenim Algısı Arasındaki İlişkide Duygu Düzenlemenin Aracılık Etkisi, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(2), 651- 671.
  • Locke, E.A., McClear, K. and Knight, D. (1996). Self-Esteem and Work, International Review of Industrial and Organizational Psychology, 11, 1-32.
  • McEvoy, G. M. and Cascio, W. F. (1989). Cumulative Evidence of the Relationship Between Employee Age and Job Performance, Journal of Applied Psychology, 74(1), 11-17.
  • Nabi, G. R. (1999). An Investigation into the Differential Profile of Predictors of Objective and Subjective Career Success, Career Development International, 4(4), 212-225.
  • Ng, T. W. H. and Feldman, D. C. (2014). Subjective Career Success: A Meta-Analytic Review, Journal of Vocational Behavior, 85, 169-179.
  • Parker, B. and Chusmir, L. H. (1992). A Comparison of Men and Women Managers’ and Nonmanagers’ Perceptions of Success, Human Resource Development Quarterly, 3, 73–84.
  • Parker, S. K., Williams, H. and Turner, N. (2006). Modeling the Antecedents of Proactive Behavior at Work, Journal of Applied Psychology, 91, 636-652.
  • Parker, S. K. and Collins, C. G. (2010). Taking Stock: Integrating and Differentiating Multiple Proactive Behaviors, Journal of Management, 36(3), 633-662.
  • Podsakoff, P. M. and Organ, D. W. (1986). Self-Reports in Organizational Research: Problems and Prospects. Journal Of Management, 12(4), 531-544.
  • Podsakoff, P. M., Mackenzie, S. B., Lee, J. Y. and Podsakoff, N. P. (2003). Common Method Biases in Behavioral Research: A Critical Review of the Literature and Recommended Remedies, Journal Of Applied Psychology, 88(5), 879.
  • Rauch, A. and Frese, M. (2007). Let’s Put the Person Back into Entrepreneurship Research: A Meta-Analysis on the Relationship Between Business Owners’ Personality Traits, Business Creation, and Success, European Journal of Work and Organizational Psychology, 16, 353-385.
  • Samancı, S. ve Basım, H. (2018). Kendilik Değerlendirmeleri ve İş Yükü Fazlalığının Mesleki Haz Üzerine Etkisi: Avukatlar Üzerine Bir Araştırma, İş ve İnsan Dergisi, 5(2), 169-184.
  • Seibert, S. E., Crant, J. M. and Kraimer, M. L. (1999). Proactive Personality and Career Success, Journal of Applied Psychology, 84 (3), 416-427.
  • Seibert, S. E., Kraimer, M. L. and Crant, J. M. (2001). What Do Proactive People Do? A Longitudinal Model Linking Proactive Personality and Career Success, Personnel Psychology, 54(4), 845-874.
  • Shavelson, R. J., Hubner, J. J. and Stanton, G. C. (1976). Self-Concept: Validation of Construct Interpretations, Review of Educational Research, 46(3), 407-441.
  • Shavelson, R. J. and Bolus, R. (1982). Self-Concept: The Interplay of Theory and Methods, Journal of Educational Psychology, 74(1), 3-17.
  • Simons, R., Goddard, R. and Patton, W. (2000). Measuring Vocational İnterests: A Call for Multi‐Sample Norms. Career Development International, 5(7), 351-360.
  • Simsek, Z., Heavey, C. and Veiga, J. F. (2010). The Impact of Ceo Core Self-Evaluation on the Firm’s Entrepreneurial Orientation, Strategic Management Journal, 31, 110-119.
  • Sobel, M. E. (1982). Asymptotic Confidence Intervals for Indirect Effects in Structural Equation Models, Sociological Methodology, 13, 290-312.
  • Spector, P. E. (1982). Behavior in Organizations as a Function of Employee's Locus of Control, Psychological Bulletin, 91(3), 482-497.
  • Stead, G. B. (2004). Culture and Career Psychology: A Social Constructionist Perspective, Journal of Vocational Behavior, 64(3), 389-406.
  • Şeşen, H. (2010). Öncülleri ve Sonuçları ile Örgüt İçi Girişimcilik: Türk Savunma Sanayinde Bir Araştırma, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Türkiye İstatistik Kurumu (2020), İstatistik Veri Portalı, https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=istihdam-issizlik-ve-ucret-108&dil=1 (erişim tarihi: 04.08.2021)
  • Uzunbacak, H. H., Zengin, S. ve Çelik Y. (2019). Sınırsız Kariyerin Kariyer Başarısı Üzerindeki Etkisinde Kariyer Bağlılığının Rolü, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(3), 629-642.
  • Wallace, J. E. (2001). The Benefits of Mentoring for Female Lawyers, Journal of Vocational Behavior, 58, 366- 391.
  • Yang, F. and Chau, R. (2016). Proactive Personality and Career Success, Journal of Managerial Psychology, 31(2), 467-482.
APA GENÇER E, Ekmekçioğlu E, AYDOGAN E (2021). Temel Benlik Değerlendirmesi ile Öznel Kariyer Başarısı İlişkisinde ProaktifDavranışın Aracılık Rolü. , 2678 - 2695. 10.20491/isarder.2021.1284
Chicago GENÇER Esra ÖZCAN,Ekmekçioğlu Emre Burak,AYDOGAN ENVER Temel Benlik Değerlendirmesi ile Öznel Kariyer Başarısı İlişkisinde ProaktifDavranışın Aracılık Rolü. (2021): 2678 - 2695. 10.20491/isarder.2021.1284
MLA GENÇER Esra ÖZCAN,Ekmekçioğlu Emre Burak,AYDOGAN ENVER Temel Benlik Değerlendirmesi ile Öznel Kariyer Başarısı İlişkisinde ProaktifDavranışın Aracılık Rolü. , 2021, ss.2678 - 2695. 10.20491/isarder.2021.1284
AMA GENÇER E,Ekmekçioğlu E,AYDOGAN E Temel Benlik Değerlendirmesi ile Öznel Kariyer Başarısı İlişkisinde ProaktifDavranışın Aracılık Rolü. . 2021; 2678 - 2695. 10.20491/isarder.2021.1284
Vancouver GENÇER E,Ekmekçioğlu E,AYDOGAN E Temel Benlik Değerlendirmesi ile Öznel Kariyer Başarısı İlişkisinde ProaktifDavranışın Aracılık Rolü. . 2021; 2678 - 2695. 10.20491/isarder.2021.1284
IEEE GENÇER E,Ekmekçioğlu E,AYDOGAN E "Temel Benlik Değerlendirmesi ile Öznel Kariyer Başarısı İlişkisinde ProaktifDavranışın Aracılık Rolü." , ss.2678 - 2695, 2021. 10.20491/isarder.2021.1284
ISNAD GENÇER, Esra ÖZCAN vd. "Temel Benlik Değerlendirmesi ile Öznel Kariyer Başarısı İlişkisinde ProaktifDavranışın Aracılık Rolü". (2021), 2678-2695. https://doi.org/10.20491/isarder.2021.1284
APA GENÇER E, Ekmekçioğlu E, AYDOGAN E (2021). Temel Benlik Değerlendirmesi ile Öznel Kariyer Başarısı İlişkisinde ProaktifDavranışın Aracılık Rolü. İşletme Araştırmaları Dergisi, 13(3), 2678 - 2695. 10.20491/isarder.2021.1284
Chicago GENÇER Esra ÖZCAN,Ekmekçioğlu Emre Burak,AYDOGAN ENVER Temel Benlik Değerlendirmesi ile Öznel Kariyer Başarısı İlişkisinde ProaktifDavranışın Aracılık Rolü. İşletme Araştırmaları Dergisi 13, no.3 (2021): 2678 - 2695. 10.20491/isarder.2021.1284
MLA GENÇER Esra ÖZCAN,Ekmekçioğlu Emre Burak,AYDOGAN ENVER Temel Benlik Değerlendirmesi ile Öznel Kariyer Başarısı İlişkisinde ProaktifDavranışın Aracılık Rolü. İşletme Araştırmaları Dergisi, vol.13, no.3, 2021, ss.2678 - 2695. 10.20491/isarder.2021.1284
AMA GENÇER E,Ekmekçioğlu E,AYDOGAN E Temel Benlik Değerlendirmesi ile Öznel Kariyer Başarısı İlişkisinde ProaktifDavranışın Aracılık Rolü. İşletme Araştırmaları Dergisi. 2021; 13(3): 2678 - 2695. 10.20491/isarder.2021.1284
Vancouver GENÇER E,Ekmekçioğlu E,AYDOGAN E Temel Benlik Değerlendirmesi ile Öznel Kariyer Başarısı İlişkisinde ProaktifDavranışın Aracılık Rolü. İşletme Araştırmaları Dergisi. 2021; 13(3): 2678 - 2695. 10.20491/isarder.2021.1284
IEEE GENÇER E,Ekmekçioğlu E,AYDOGAN E "Temel Benlik Değerlendirmesi ile Öznel Kariyer Başarısı İlişkisinde ProaktifDavranışın Aracılık Rolü." İşletme Araştırmaları Dergisi, 13, ss.2678 - 2695, 2021. 10.20491/isarder.2021.1284
ISNAD GENÇER, Esra ÖZCAN vd. "Temel Benlik Değerlendirmesi ile Öznel Kariyer Başarısı İlişkisinde ProaktifDavranışın Aracılık Rolü". İşletme Araştırmaları Dergisi 13/3 (2021), 2678-2695. https://doi.org/10.20491/isarder.2021.1284
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 20:37

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları