Yıl: 2021 Cilt: 6 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 465 - 484 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.47107/inifedergi.889258 İndeks Tarihi: 29-07-2022

YENİ MEDYA VE İDEOLOJİ: NETFLİX YAPIMI DİZİLERE ALTHUSSER’Cİ BİR YAKLAŞIM

Öz:
‘Yanlı/yanlış bilinç’ ve ‘çarpıtılan iletişim’ gibi genellikle olumsuz anlamlar üzerinden tanımlanan ideoloji kavramı, doğrudan iktidar alanıyla ilişkilendirilmektedir. İktidar sahipleri, kendi ideolojilerini yeniden üretmek için medyayı aktif bir şekilde kullanmaktadır. Başka bir ifadeyle iktidar, ideolojik alanlarda kendini temsil edemezse, varlığını garantileyemez. Medya, iktidarın ideolojisini topluma yayan en önemli aygıtlardan biri olarak kabul edilmektedir. Bu sebeple üretim araçlarını elinde bulunduranlar, medya aracılığıyla ideolojilerini yeniden üretmektedir. Hızla dijitalleşen dünyada iktidar, geleneksel medyada olduğu gibi yeni medya ortamında da varlık gösterme çabası içindedir. Etkileşim temelli, kullanıcı odaklı bir yapıya sahip olan yeni medya, teknolojinin hızlı gelişim ve yayılımı doğrultusunda her geçen gün tüm dünyada etkisini artırmakta, bireysel ve toplumsal katılımın yoğunlaştığı bir alan olma özelliği ile dikkat çekmektedir. İktidar, ideoloji ve medya ilişkisine odaklanan bu çalışmanın amacı Althusser’in bakış açısına göre bir DİA olma özelliği gösteren, küresel dijital yayın platformu Netflix orijinal içeriklerinin örtük anlamının gün yüzüne çıkarılmasıdır. Bu bağlamda çalışmada ideoloji kavramı ve Althusser’in ideolojiye dair tezleri üzerinde durulmuş, Netflix’in yapısı ve stratejisi ortaya konulmuştur. Çalışmanın amacı doğrultusunda örneklem olarak orijinal Netflix yapımı olan, IMDB puanı yüksek, birbirine yakın temaya sahip, olay örgüsü ideolojik bir çerçeve sunan ve bu açıdan medyada tartışmalara konu olan ‘Designated Survivor’ ve ‘Messiah’ dizileri seçilmiştir. Ele alınan dizilerin ilk bölümleri eleştirel söylem çözümlemesi yöntemiyle incelenmiştir. Araştırmada küresel dijital yayın platformu olan Netflix dizi içerikleri üzerinden Amerika’nın ideolojisi ile güncel siyasi konuların, kurulan söylemlerle yeniden üretildiği görülmüştür. Bu bağlamda incelenen her iki dizide de Amerikan değerlerinin yüceltildiği ve İslamofobik söylemler üzerinden ‘düşman’ ve ‘terörist’ temsillerinin öne çıktığı tespit edilmiştir.
Anahtar Kelime: İdeoloji Yeni Medya Netflix Althusser DİA

NEW MEDIA AND IDEOLOGY: AN ALTHUSSERIAN APPROACH TO SERIES PRODUCED BY NETFLIX

Öz:
The concept of ideology, which is generally defined over negative meanings such as 'biased/false consciousness' and 'distorted communication', is directly associated with the power domain. Ruling owners actively use the media to reproduce their own ideology. In other words, if the power cannot represent itself in ideological fields, it cannot guarantee its existence. The media is considered one of the important devices spreading the ideology of power through society. For this reason, those who own the means of production reproduce their ideologies through the media. In the rapidly digitalizing world, the power strives to have a presence in the new media environment as in the traditional media. New media, which has an interaction-based, user-oriented structure, increases its influence every day all over the world in line with the rapid development and dissemination of technology and draws attention with its feature of being an area where individual and social participation is concentrated. The aim of this study which focuses on the relationship between power, ideology and media is to unearth the implicit meaning of Netflix's original content, the global digital streaming platform, which is an ISA from Althusser's point of view. In this context, the concept of ideology and Althusser's theses on ideology were emphasized in this study, and the structure and strategy of Netflix were presented. In line with the purpose of the study, the original Netflix production 'Designated Survivor' and 'Messiah' series, which have a high IMDB score, have a close theme, present an ideological plot, and are the subject of controversy in the media in this respect, were selected. The first episodes of the series at hand were examined by the method of the critical discourse analysis method. In the study, it was observed that the ideology of America and current political issues were re-produced with the established discourses through Netflix, which is the global digital broadcasting platform. It has been determined that American values are glorified in both series examined in this context and that 'enemy' and 'terrorist' representations come forth through Islamophobic discourses.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Althusser, L. (2002a). Marx için. (Çev. I. Ergüden). İstanbul: İthaki Yayınları.
  • Althusser, L. (2002b). İdeoloji ve devletin ideolojik aygıtları. (Çev. M. Özışık ve Y. Alp). İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Althusser, L. (2005). Özeleştiri öğeleri. (Çev. L. Targu). İstanbul: Belge Yayınları.
  • Aslan, Ş. ve Kurşun, A. (2018). “Söylem analizi”. Ş. Aslan (Ed.), Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. (s. 297-307). Konya: Eğitim Yayınevi.
  • Aydın, O. Ş. (2019). Yeni izleme biçimleri ve Netflix içerikleri: Ritzer’in McDonaldlaşma tezi ekseninde bir değerlendirme. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(63), 1167-1172.
  • bbc.com. (2020). Hürmüz boğazı: dünyanın en önemli petrol damarı, https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-48252309, Erişim Tarihi: 21.07.2020.
  • Binark, M. (2014). Yeni medya çalışmalarında araştırma yöntem ve teknikleri. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Castells, M. (2008). Ağ toplumunun yükselişi - enformasyon çağı: Ekonomi, toplum ve kültür 1.Cilt. (Çev. E. Kılıç). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • Çağan, K. (2008). Yanlış bilinç’ten anlam arayışı’na ideoloji. K. Çağan (Ed.), İdeoloji. (s. 9-41). Ankara: Hece Yayınları.
  • cnnturk.com. (2020). 11 Eylül’de neler oldu?, https://www.cnnturk.com/ajanda/11-eyluldeneler-oldu-11-eylul-saldirilarinin-goruntuleri, Erişim Tarihi: 20.07.2020.
  • Çendek, S. Y. ve Örki, A. (2019). Arap baharı sürecinde Libya, Suriye ve Yemen’de yaşanan iç savaşlar: Karşılaştırmalı bir çözümleme. Elektronik Siyaset Bilimi Araştırmaları Dergisi, 10(1), 42-58.
  • Çoban, B. (2013). Hegemonya aracı ve ideolojik aygıt olarak medya. İstanbul: Parşömen Yayıncılık.
  • Daban, E. Z. ve Daban, C. (2018). Saddam Hüseyin dönemi Irak dış politikası: Irak-İran savaşı, Kuveyt’in işgali ve ABD’nin Irak’a müdahalesi. Ahi Evran Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(1), 83-190.
  • Demers, D. (2005). Dictionary of masscommunication & media research. USA: Marquette Books.
  • Dijk, J. V. (2018). Ağ toplumu. (Çev. Ö. Sakin). İstanbul: Kafka Kitap Yayınları.
  • Dijk, T. A. (1999). Söylemin yapıları ve iktidarın yapıları. (Çev. M. Küçük). Medya iktidar ve ideoloji. (s. 331-377). Ankara: ARK Yayınları.
  • Eagleton, T. (1996). İdeoloji. (Çev. M. Özcan). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • ensonhaber.com. (2020). Netflix, madde bağımlısı gay lezbiyen ilişkili bir dünya hayalinde, https://www.ensonhaber.com/netflix-madde-bagimlisi-gay-lezbiyeniliskili-bir-dunya-h.html, Erişim Tarihi: 21.01.2021.
  • Fairclough, N. ve Graham, P. (2003). Eleştirel söylem çözümlemecisi olarak Marx: Eleştirel yöntemin yaratılışı ve küresel sermayenin eleştirisi ile bağlantısı. B. Çoban (Ed.), Söylem ve ideoloji. (s. 185-244). İstanbul: Su Yayınları.
  • Güçtürk, Y. (2018). Suriye'deki Filistinli mülteciler, https://www.timeturk.com/ korunmasizlarin-en-korunmasizi-suriyeli-filistinliler/haber-831047, Erişim Tarihi: 12.07.2020.
  • Gündüz, R. (2020). İran'ın batı karşısında koz olarak kullandığı Hürmüz Boğazı neden önemli?, https://tr.euronews.com/2020/01/07/abd-ve-iran-kriziyle-gundeme-oturanhurmuz-bogaz-neden-onemli-, Erişim Tarihi: 21.07.2020.
  • imdb.com (2020). Designated survivor, https://www.imdb.com/title/tt5296406/, Erişim Tarihi: 21.05.2020.
  • imdb.com. (2020). Messiah, https://www.imdb.com/title/tt7671598/, Erişim Tarihi: 21.05.2020.
  • Jenner, M. (2018). Netflix and the re-invention of television. Cambridge: Palgrave Macmillan.
  • Kıpçak, N. S. (2016). Yeni karnaval olarak yeni medya: Karnavalesk nitelikleri ile Twitter. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
  • Kopuz, S. (2018). Yayıncılıkta yaşanan değişim ve golaballeşme: Netflix örneği. M. G. Genel (Ed.) İletişim çağında dijital kültür. (s. 143-161). Konya: Eğitim Yayınevi. Mardin, Ş. (1982). İdeoloji. Ankara: Turhan Kitabevi Yayınları.
  • McLellan, D. (2012). İdeoloji. (Çev. B. Yıldırım). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • netflix.com. (2020). About, https://about.netflix.com/tr, Erişim Tarihi: 18.01.2020.
  • netflix.com. (2020). Netflix artık tamamyla Türkçe, https://about.netflix.com/tr/news/ netflix-is-now-truly-turkish, Erişim Tarihi: 21.01.2020.
  • Öğüt, S. (2005). Yeni medya'da sinema, http://www.sertacogut.com/blog/wpcontent/uploads/2009/03/sertac_ogut_-_yeni_medyada_sinema.pdf, Erişim Tarihi: 12.01.2020.
  • Özkan, H. (2019). Yöndeşme nedir?, https://www.teknolojigemisi.com/yondesme-nedir/, Erişim Tarihi: 12.01.2020.
  • Rehmann, J. (2017). İdeoloji kuramları. (Çev. Ş. Alpagut). İstanbul: Yordam Kitap Yayınları.
  • sabah.com. (2020). Netflixteki yozlaşma çocukları tehdit ediyor, http://www.7sabah.com.tr /haber/46088/buyuk-tehlike-netflixteki-yozlasma-cocuklari-tehdit-ediyor/, Erişim Tarihi: 21.01.2020.
  • Sevim, S. ve Sevim, B. A. (2019). İzleyicinin nabzını tutmak: Büyük veri, tavsiye algoritmaları ve Netflix. Journal Academic Marketing Mysticism Online (JAMMO), 10, 560-569.
  • Şahin, M. ve Şahin, G. (2016). Geleneksel medyanın yeni rakibi: Yeni medya ve canlı yayınlar. Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi, 1, 50-63.
  • TDK. (2019). İdeoloji, https://sozluk.gov.tr/, Erişim Tarihi: 20.12.2020.
  • TDK. (2020). Yeni, https://sozluk.gov.tr/, Erişim Tarihi: 01.10.2020.
  • Twitter.com. (2020). https://twitter.com/netflixturkiye/status/778700644249014272, Erişim Tarihi: 21.01.2020.
  • Ulukan, G. (2018). 1997'den bugüne Netflix'in tarihsel gelişimindeki önemli noktalar, https://webrazzi.com/2018/05/07/1997den-bugune-netflixin-tarihsel-gelisimindekionemli-noktalar/, Erişim Tarihi: 19.01.2020.
  • Üşür, S. S. (1997). İdeolojinin serüveni. Ankara: İmge Kitapevi Yayınları.
APA Çamur M, ZİNDEREN İ (2021). YENİ MEDYA VE İDEOLOJİ: NETFLİX YAPIMI DİZİLERE ALTHUSSER’Cİ BİR YAKLAŞIM. , 465 - 484. 10.47107/inifedergi.889258
Chicago Çamur Mutluhan,ZİNDEREN İbrahim Etem YENİ MEDYA VE İDEOLOJİ: NETFLİX YAPIMI DİZİLERE ALTHUSSER’Cİ BİR YAKLAŞIM. (2021): 465 - 484. 10.47107/inifedergi.889258
MLA Çamur Mutluhan,ZİNDEREN İbrahim Etem YENİ MEDYA VE İDEOLOJİ: NETFLİX YAPIMI DİZİLERE ALTHUSSER’Cİ BİR YAKLAŞIM. , 2021, ss.465 - 484. 10.47107/inifedergi.889258
AMA Çamur M,ZİNDEREN İ YENİ MEDYA VE İDEOLOJİ: NETFLİX YAPIMI DİZİLERE ALTHUSSER’Cİ BİR YAKLAŞIM. . 2021; 465 - 484. 10.47107/inifedergi.889258
Vancouver Çamur M,ZİNDEREN İ YENİ MEDYA VE İDEOLOJİ: NETFLİX YAPIMI DİZİLERE ALTHUSSER’Cİ BİR YAKLAŞIM. . 2021; 465 - 484. 10.47107/inifedergi.889258
IEEE Çamur M,ZİNDEREN İ "YENİ MEDYA VE İDEOLOJİ: NETFLİX YAPIMI DİZİLERE ALTHUSSER’Cİ BİR YAKLAŞIM." , ss.465 - 484, 2021. 10.47107/inifedergi.889258
ISNAD Çamur, Mutluhan - ZİNDEREN, İbrahim Etem. "YENİ MEDYA VE İDEOLOJİ: NETFLİX YAPIMI DİZİLERE ALTHUSSER’Cİ BİR YAKLAŞIM". (2021), 465-484. https://doi.org/10.47107/inifedergi.889258
APA Çamur M, ZİNDEREN İ (2021). YENİ MEDYA VE İDEOLOJİ: NETFLİX YAPIMI DİZİLERE ALTHUSSER’Cİ BİR YAKLAŞIM. İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(1), 465 - 484. 10.47107/inifedergi.889258
Chicago Çamur Mutluhan,ZİNDEREN İbrahim Etem YENİ MEDYA VE İDEOLOJİ: NETFLİX YAPIMI DİZİLERE ALTHUSSER’Cİ BİR YAKLAŞIM. İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi 6, no.1 (2021): 465 - 484. 10.47107/inifedergi.889258
MLA Çamur Mutluhan,ZİNDEREN İbrahim Etem YENİ MEDYA VE İDEOLOJİ: NETFLİX YAPIMI DİZİLERE ALTHUSSER’Cİ BİR YAKLAŞIM. İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, vol.6, no.1, 2021, ss.465 - 484. 10.47107/inifedergi.889258
AMA Çamur M,ZİNDEREN İ YENİ MEDYA VE İDEOLOJİ: NETFLİX YAPIMI DİZİLERE ALTHUSSER’Cİ BİR YAKLAŞIM. İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi. 2021; 6(1): 465 - 484. 10.47107/inifedergi.889258
Vancouver Çamur M,ZİNDEREN İ YENİ MEDYA VE İDEOLOJİ: NETFLİX YAPIMI DİZİLERE ALTHUSSER’Cİ BİR YAKLAŞIM. İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi. 2021; 6(1): 465 - 484. 10.47107/inifedergi.889258
IEEE Çamur M,ZİNDEREN İ "YENİ MEDYA VE İDEOLOJİ: NETFLİX YAPIMI DİZİLERE ALTHUSSER’Cİ BİR YAKLAŞIM." İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 6, ss.465 - 484, 2021. 10.47107/inifedergi.889258
ISNAD Çamur, Mutluhan - ZİNDEREN, İbrahim Etem. "YENİ MEDYA VE İDEOLOJİ: NETFLİX YAPIMI DİZİLERE ALTHUSSER’Cİ BİR YAKLAŞIM". İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi 6/1 (2021), 465-484. https://doi.org/10.47107/inifedergi.889258