ALMAN CEZA KANUNU m. 30/1 PERSPEKTİFİNDE CEZA HUKUKUNDA AZMETTİRMEYE TEŞEBBÜS (SONUÇSUZ KALAN AZMETTİRME)
Yıl: 2020 Cilt: 10 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 913 - 980 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.32957/hacettepehdf.796032 İndeks Tarihi: 15-12-2021
ALMAN CEZA KANUNU m. 30/1 PERSPEKTİFİNDE CEZA HUKUKUNDA AZMETTİRMEYE TEŞEBBÜS (SONUÇSUZ KALAN AZMETTİRME)
Öz: Hukukumuzda bağlılık kuralının bir gereği ve sonucu olarak şerik sıfatına sahip olan azmettirenin cezai sorumluluğunun söz konusu olabilmesi için doğrudan failin elverişli vasıtalarla suçun icra hareketlerine başlamış olması gerekir. Doğrudan fail, suçun teşebbüs aşamasına geçmedikçe, azmettirenin de cezai sorumluluğu gündeme gelmeyecektir. Azmettirmeye teşebbüs yahut sonuçsuz kalan azmettirme adı verilen bu durum bakımından ceza kanunumuzun genel hükümleri herhangi bir düzenleme ihtiva etmemektedir. Buna karşın, bazı hukuk sistemlerinde, fiilin icrasından bağımsız olarak sadece azmettirmeye teşebbüsün de çeşitli şekillerde yaptırım altına alındığını söylemek mümkündür. Alman, İsviçre ve İtalya Ceza Kanunları bu kanunlara örnek olarak gösterilebilir. Bu çalışmada, azmettirmeye teşebbüsü düzenleyen Alman Ceza Kanunu m. 30/1 tarihi perspektifleriyle ele alınarak öğreti ve Alman Federal Mahkemesi kararları ışığında değerlendirilecektir. Ayrıca azmettirmeye teşebbüse ilişkin Türk ceza hukuku öğretisindeki görüşler irdelenerek bazı çözüm önerilerinde bulunulacaktır.
Anahtar Kelime: ATTEMPTED SOLICITATION IN CRIMINAL LAW UNDER THE PRESPECTIVE OF ARTICLE 30/1 OF THE GERMAN CRIMINAL CODE (FUTILE SOLICITATION)
Öz: It is an imperative and a consequence of the rule of connected offences in Turkish Criminal Law that in order to determine the criminal responsibility of an accomplice who solicites another person the direct perpetrator should start the acts necessary to commit a crime with all the appropriate means. Unless the direct perpetrator attempts to commit a crime, the responsibility of an accomplice will not come to an order. There is no specific provision which directly regulates attempted solicitation or futile solicitation in Turkish Criminal Code. Contrary to that effect, in some legal systems, apparently, there are some varied penal sanctions, which are directed only to the attempted solicitation independent from executing an act. The criminal codes of Germany, Switzerland and Italy might be the examples of such legal systems. In this study, the article 30/1 of the German Criminal Code, which regulates the attempted solicitation will be dealt with in its historical evaluation and then it will be assessed under the light of the doctrinal opinions and the decisions of the German Federal Court. Furthermore, the views of the Turkish jurists related to the attempted solicitation will be analysed and then some proposals in this respect will be suggested.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- ARTUK, M. Emin/GÖKCEN, Ahmet/ALŞAHİN, M. Emin/ÇAKIR, Kerim, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 12. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2018.
- AYDIN, Devrim, Türk Ceza Hukukunda İştirak, Yetkin Yayınları, Ankara, 2009.
- BAUMANN, Jürgen/WEBER, Ulrich/MITSCH, Wolfgang, Strafrecht Allgemeiner Teil Lehrbuch, 11. Auflage, Verlag Ernst und Werner Gieseking, Bielefeld, 2003.
- BAYRAKTAR, Köksal, Suç İşlemeye Tahrik Cürmü, Formül Matbaası, İstanbul, 1977.
- BECKER, Karina, Der Strafgrund der Verbrechensverabredung gem. § 30 Abs. 2, Alt. 3 StGB, Duncker § Humblot, Berlin, 2012.
- BINDING, Karl, Lehrbuch des gemeinen deutschen Strafrechts, Besonderer Teil, Band 2, Abteilung 2, Leipzig, 1905.
- BLOY, René, “Anmerkung zu BGH Urt. v. 10.6.1998- 3 StR 113/98”, Juristen Zeitung, 1999, Heft 3, (s. 156-159).
- BLOY, René, “Grund und Grenzen der Strafbarkeit der misslungenen Anstiftung- Zugleich eine Besprechung des Beschlusses des OLG Hamm v. 22.10.1991- 1 Ws 249/91”, Juristische Rundschau, 1992, Heft 12, (s. 493-497).
- BOCKELMANN, Paul, Über das Verhältnis von Täterschaft und Teilnahme, Verlag KarlFriedrich Fleischer, Göttingen, 1949.
- BÖRKER, Rudolf, “Zur Bedeutung besonderer persönlicher Eigenschaften oder Verhältnisse bei der versuchten Anstiftung zu einem Verbrechen”, Juristische Rundschau, 1956, (s. 286- 288).
- BROSE, Rolf, Die versuchte Verbrechensbeteiligung (§ 49 a StGB), Köln, 1970.
- BUSCH, Jost-Dietrich, “Die Teilnahme an der versuchten Anstiftung”, Neue Juristische Wochenschrift, 1959, Heft 25, (s. 1119-1121).
- BUSCH, Jost-Dietrich, Die Strafbarkeit der erfolglosen Teilnahme und die Geschichte des § 49a StGB, Marburg, 1964.
- BUSCH, Richard, “Zur Teilnahme an den Handlungen des § 49a StGB”, Festschrift für Reinhart Maurach, (hrsg. Friedrich Christian Schröder/Heinz Zipf), Müller, Karlsruhe, 1972, (s. 245-256).
- COTTBUS, Antje Kroß, “Die versuchte Kettenanstiftung und der Rücktritt der an ihr Beteiligten”, Juristische Ausbildung, 2003, Heft 4, (s. 250-255).
- DEMİRBAŞ, Timur, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 13. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2018.
- DEMİREL, Muhammed, Suça İştirakte Bağlılık Kuralı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2017.
- DESSECKER, Axel, “Im Vorfeld eines Verbrechens: Die Handlungmodalitäten des § 30 StGB”, Juristische Arbeitsblätter, 2005, Heft 7, (s. 549-554).
- DÖLLING/DUTTGE/KÖNIG/RÖSSNER: Gesamtes Strafrecht- StGB/StPO/Nebengesetze Handkommentar, 4. Auflage, Nomos, Baden Baden, 2017. (HK-GS/LETZGUS, § 30 Rn.)
- DÖNMEZER, Sulhi/ERMAN, Sahir, Nazarî ve Tatbikî Ceza Hukuku- Genel Kısım Cilt II, 10. Bası, Beta Yayınevi, İstanbul, 1985.
- DREHER, “Anmerkung zu BGH, Urt. v. 1.3.1960- 5 StR 22/60 (LG Berlin)”, Neue Juristische Wochenschrift, 1960, Heft 25, (s. 1163-1164).
- DREHER, Eduard, “Grundsätze und Probleme des § 49a StGB”, Goltdammer’s Archiv für Strafrecht, 1954, (s. 11-22).
- EREM, Faruk, Ümanist Doktrin Açısından Türk Ceza Hukuku Cilt 1 Genel Hükümler, 8. Baskı, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara, 1968.
- ERMAN, Sahir, “Suç Genel Teorisine İlişkin Bazı Meseleler”, Değişen Toplum ve Ceza Hukuku Karşısında TCK’nın 50 Yılı ve Geleceği (22-26 Mart 1976), İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, İstanbul, 1977, (s. 61-70).
- EVİK, Vesile Sonay, Suça İştirakte Yardım Edenin Ceza Sorumluluğu, 2. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2011.
- FIEBER, Ulrich, Die Verbrechensverabredung, § 30 Abs. 2, 3 Alt. StGB, Peter Lang, Frankfurt am Main, 2001.
- FISCHER, Thomas, Strafgesetzbuch mit Nebengesetzen, 67. Auflage, C. H. Beck, München, 2020.
- FRISTER, Helmut, Strafrecht Allgemeiner Teil- Ein Studienbuch, 7. Auflage, C. H. Beck, München, 2015.
- GEPPERT, Klaus, “Die versuchte Anstiftung (§ 30 Abs 1 StGB)”, Juristische Ausbildung, 1997, (s. 546-553).
- HAFIZOĞULLARI, Zeki/ÖZEN, Muharrem, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 11. Baskı, US-A Yayıncılık, Ankara, 2018.
- HAKERİ, Hakan, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 23. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2020.
- HARTL, Benedikt, Das nationalsozialistische Willensstrafrecht, Weißensee-Verlag, Berlin, 2000.
- HEINRICH, Bernd, Strafrecht Allgemeiner Teil, 6. Auflage, Verlag W. Kohlhammer, Stuttgart, 2019.
- HEINTSCHEL-HEINEGG, Bernd, Münchener Kommentar zum Strafgesetzbuch, Band 1 §§ 1-37, 3. Auflage, C. H. Beck, München, 2017. (MüKoStGB/JOECKS, § 30 Rn.)
- HINDERER, Patrick, “Versuch der Beteiligung, § 30 StGB”, Juristische Schulung, 2011, Heft 11, (s. 1072-1076).
- HOFFMANN-HOLLAND, Klaus, Strafrecht Allgemeiner Teil, 3. Auflage, Mohr Siebeck, Tübingen, 2015.
- İÇEL, Kayıhan, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 5. Bası, Beta Yayınevi, İstanbul, 2018.
- İÇEL, Kayıhan/SOKULLU-AKINCI, Füsun/ÖZGENÇ, İzzet/SÖZÜER, Adem/MAHMUTOĞLU, Fatih S./ÜNVER, Yener, Suç Teorisi, 2. Bası, Beta Yayınevi, İstanbul, 2000.
- JÄHNKE, Burkhard/LAUFHÜTTE, Heinrich Wilhelm/ODERSKY, Walter, Strafgesetzbuch Leipziger Kommentar, 11. Auflage, De Gruyter, Berlin, 2003. (LK/ROXIN, Entstehungsgeschichte § 30; LK/ROXIN, § 30 Rn.)
- JAKOBS, Günther, “Kriminalisierung im Vorfeld einer Rechtsgutverletzung”, Zeitschrift für die gesamte Strafrechtswissenschaft, 1985, Heft 3, (s. 751-785).
- JAKOBS, Günther, Strafrecht Allgemeiner Teil- Die Grundlagen und die Zurechnungslehre Lehrbuch, 2. Auflage, Walter de Gruyter, Berlin, 1991.
- JESCHECK, Hans-Heinrich/WEIGEND, Thomas, Lehrbuch des Strafrechts- Allgemeiner Teil, 5. Auflage, Duncker § Humblot, Berlin, 1996.
- KAPUSUZOĞLU, Beril Taşkın, Suça İştirakte Bağlılık Kuralı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2017.
- KINDHÄUSER, Urs/NEUMANN, Ulfried/PAEFFGEN, Hans-Ulrich (Hrsg), StrafgesetzbuchNomos Kommentar, Band 1, 3. Auflage, Nomos, Baden Baden, 2010. (NK-ZACZYK, § 30 Rn.)
- KINDHÄUSER, Urs/ZIMMERMANN, Till, Strafrecht Allgemeiner Teil, 9. Auflage, Nomos, Baden-Baden, 2020.
- KOCA, Mahmut/ÜZÜLMEZ, İlhan, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 11. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2018.
- KÖHLER, Michael, Strafrecht Allgemeiner Teil, Springer, Berlin/Heidelberg, 1997.
- KÜHL, Kristian, “Grundfälle zu Vorbereitung, Versuch, Vollendung und Beendigung”, Juristische Schulung, 1979, Heft 12, (s. 874-877).
- LACKNER, Karl/KÜHL, Kristian, Strafgesetzbuch Kommentar, 29. Auflage, C. H. Beck, München, 2018. (LACKNER/KÜHL, § 30 Rn.)
- LANGE, Richard, in: Kohlrausch/Lange Strafgesetzbuch- mit Erläuterungen und Nebengesetzen, 43. Auflage, de Gruyter, Berlin, 1961.
- LETZGUS, Klaus, Vorstufen der Beteiligung: Erscheinungsformen und ihre Strafwürdigkeit, Duncker § Humblot, Berlin, 1972.
- MAHMUTOĞLU, Fatih S., “Kusurluluk Prensibi Açısından Azmettirenin Ceza Sorumluluğu”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 2005, Cilt: 63, Sayı: 1-2, (s. 57-112).
- MATT, Holger/RENZIKOWSKI, Joachim, Strafgesetzbuch Kommentar, Verlag Franz Vahlen, München, 2013. (MATT/RENZIKOWSKI/HEGER, § 30 StGB Rn.)
- MAURACH, Reinhardt, “Die Problematik der Verbrechensverabredung (§ 49a StGB)”, Juristen Zeitung, 1961, Nr. 5/6, (s. 137-148).
- MAURACH, Reinhart/GÖSSEL, Karl Heinz/ZIPF, Heinz/DÖLLING, Dieter/LAUE, Christian/RENZIKOWSKI, Joachim, Strafrecht Allgemeiner Teil, Teilband 2- Erscheinungsformen des Verbrechens und Rechtsfolgen der Tat, 8. Auflage, C. F. Müller, Heidelberg/München/Landsberg/Frechen/Hamburg, 2014.
- MEISTER, Hans-Georg, “Zweifelsfragen zur versuchten Anstiftung”, Monatsschrift für Deutsches Recht, 1956, Heft 1, (s. 16-17).
- MURMANN, Uwe, Grundkurs Strafrecht, 5. Auflage, C. H. Beck, München, 2019.
- OTTO, Harro, Grundkurs Strafrecht Allgemeine Strafrechtslehre, 7. Auflage, De Gruyter, Berlin, 2004.
- ÖNDER, Ayhan, Ceza Hukuku Dersleri, Filiz Kitabevi, İstanbul, 1992.
- ÖZBEK, Veli Özer/DOĞAN, Koray/BACAKSIZ, Pınar/TEPE, İlker, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 9. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2018.
- ÖZGENÇ, İzzet, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 14. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2018.
- ÖZKAN, Halid, Ceza Hukukunda Azmettirme, Adalet Yayınevi, Ankara, 2013.
- ÖZTÜRK, Bahri/ERDEM, Mustafa Ruhan, Uygulamalı Ceza Hukuku ve Güvenlik Tedbirleri Hukuku, 18. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2018.
- ROGALL, Klaus, “Bemerkungen zum Versuch der Beteiligung”, Strafrechtswissenschaft als Analyse und Konstruktion: Festschrift für Ingeborg Puppe zum 70. Geburtstag, (hrsg. Hans- Ullrich Pfaeffgen), Duncker § Humblot, Berlin, 2011, (s. 859-885).
- ROXIN, Claus, “Bedingter Vorsatz zur versuchten Anstiftung zu einem Verbrechen- Anmerkung BGH, Urt v. 10.6.1998, 3 StR 113/98 (LG/Düsseldorf)”, Neue Zeitschrift für Strafrecht, 1998, Heft 12, (s. 615-617).
- ROXIN, Claus, “Die Strafbarkeit von Vorstufen der Beteiligung (§ 30 StGB)”, Juristische Arbeitsblätter, 1979, (s. 169-175).
- SCHÖNKE, Adolf/SCHRÖDER, Horst, Strafgesetzbuch Kommentar, 30. Auflage, C. H. Beck, München, 2019. (SCHÖNKE/SCHRÖDER/HEINE/WEIßER, § 30 Rn.)
- SCHRÖDER, Horst, “Grundprobleme des § 49a StGB”, Juristische Schulung, 1967, Heft 7, (s. 289-295).
- SOYASLAN, Doğan, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 3. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2005.
- STEEN, Henning, Die Rechtsfigur des omnimodo facturus- Ein Beitrag zur Abgrenzung von Anstiftung und Beihilfe, Duncker § Humblot, Berlin, 2011.
- THALHEİMER, Karol, Vorfeldsstrafbarkeit nach § 30, 31 StGB, Peter Lang, Frankfurt am Main, 2008.
- WESSELS, Johannes/BEULKE, Werner/SATZGER, Helmut, Strafrecht Allgemeiner Teil, 49. Auflage, C. F. Müller, Heidelberg, 2019.
- YENİSEY, Feridun/PLAGEMANN, Gottfried, Alman Ceza Kanunu (StGB), 2. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul, 2015.
- YÜCE, Turhan Tûfan, Ceza Hukuku Dersleri Cilt 1, Ege Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları No. 1, Manisa, 1982.
| APA | İnci Z (2020). ALMAN CEZA KANUNU m. 30/1 PERSPEKTİFİNDE CEZA HUKUKUNDA AZMETTİRMEYE TEŞEBBÜS (SONUÇSUZ KALAN AZMETTİRME). , 913 - 980. 10.32957/hacettepehdf.796032 |
| Chicago | İnci Zekiye Özen ALMAN CEZA KANUNU m. 30/1 PERSPEKTİFİNDE CEZA HUKUKUNDA AZMETTİRMEYE TEŞEBBÜS (SONUÇSUZ KALAN AZMETTİRME). (2020): 913 - 980. 10.32957/hacettepehdf.796032 |
| MLA | İnci Zekiye Özen ALMAN CEZA KANUNU m. 30/1 PERSPEKTİFİNDE CEZA HUKUKUNDA AZMETTİRMEYE TEŞEBBÜS (SONUÇSUZ KALAN AZMETTİRME). , 2020, ss.913 - 980. 10.32957/hacettepehdf.796032 |
| AMA | İnci Z ALMAN CEZA KANUNU m. 30/1 PERSPEKTİFİNDE CEZA HUKUKUNDA AZMETTİRMEYE TEŞEBBÜS (SONUÇSUZ KALAN AZMETTİRME). . 2020; 913 - 980. 10.32957/hacettepehdf.796032 |
| Vancouver | İnci Z ALMAN CEZA KANUNU m. 30/1 PERSPEKTİFİNDE CEZA HUKUKUNDA AZMETTİRMEYE TEŞEBBÜS (SONUÇSUZ KALAN AZMETTİRME). . 2020; 913 - 980. 10.32957/hacettepehdf.796032 |
| IEEE | İnci Z "ALMAN CEZA KANUNU m. 30/1 PERSPEKTİFİNDE CEZA HUKUKUNDA AZMETTİRMEYE TEŞEBBÜS (SONUÇSUZ KALAN AZMETTİRME)." , ss.913 - 980, 2020. 10.32957/hacettepehdf.796032 |
| ISNAD | İnci, Zekiye Özen. "ALMAN CEZA KANUNU m. 30/1 PERSPEKTİFİNDE CEZA HUKUKUNDA AZMETTİRMEYE TEŞEBBÜS (SONUÇSUZ KALAN AZMETTİRME)". (2020), 913-980. https://doi.org/10.32957/hacettepehdf.796032 |
| APA | İnci Z (2020). ALMAN CEZA KANUNU m. 30/1 PERSPEKTİFİNDE CEZA HUKUKUNDA AZMETTİRMEYE TEŞEBBÜS (SONUÇSUZ KALAN AZMETTİRME). Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, 10(2), 913 - 980. 10.32957/hacettepehdf.796032 |
| Chicago | İnci Zekiye Özen ALMAN CEZA KANUNU m. 30/1 PERSPEKTİFİNDE CEZA HUKUKUNDA AZMETTİRMEYE TEŞEBBÜS (SONUÇSUZ KALAN AZMETTİRME). Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi 10, no.2 (2020): 913 - 980. 10.32957/hacettepehdf.796032 |
| MLA | İnci Zekiye Özen ALMAN CEZA KANUNU m. 30/1 PERSPEKTİFİNDE CEZA HUKUKUNDA AZMETTİRMEYE TEŞEBBÜS (SONUÇSUZ KALAN AZMETTİRME). Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, vol.10, no.2, 2020, ss.913 - 980. 10.32957/hacettepehdf.796032 |
| AMA | İnci Z ALMAN CEZA KANUNU m. 30/1 PERSPEKTİFİNDE CEZA HUKUKUNDA AZMETTİRMEYE TEŞEBBÜS (SONUÇSUZ KALAN AZMETTİRME). Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi. 2020; 10(2): 913 - 980. 10.32957/hacettepehdf.796032 |
| Vancouver | İnci Z ALMAN CEZA KANUNU m. 30/1 PERSPEKTİFİNDE CEZA HUKUKUNDA AZMETTİRMEYE TEŞEBBÜS (SONUÇSUZ KALAN AZMETTİRME). Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi. 2020; 10(2): 913 - 980. 10.32957/hacettepehdf.796032 |
| IEEE | İnci Z "ALMAN CEZA KANUNU m. 30/1 PERSPEKTİFİNDE CEZA HUKUKUNDA AZMETTİRMEYE TEŞEBBÜS (SONUÇSUZ KALAN AZMETTİRME)." Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, 10, ss.913 - 980, 2020. 10.32957/hacettepehdf.796032 |
| ISNAD | İnci, Zekiye Özen. "ALMAN CEZA KANUNU m. 30/1 PERSPEKTİFİNDE CEZA HUKUKUNDA AZMETTİRMEYE TEŞEBBÜS (SONUÇSUZ KALAN AZMETTİRME)". Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi 10/2 (2020), 913-980. https://doi.org/10.32957/hacettepehdf.796032 |
