Yıl: 2020 Cilt: 7 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 475 - 495 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.33460/beuifd.803494 İndeks Tarihi: 29-07-2022

Hicrî Birinci Asırda Sünnet’in Bağlayıcılığı Meselesinin Kur’ân’la Delillendirilmesi

Öz:
Kur’an’ın birçok âyeti Hz. Peygamber’e itaat etmeyi emretmekte ve onun konumuna dair işaretler barındırmaktadır. Bu konudaki âyetlerin doğru anlaşılması Sünnet’in bağlayıcılığına dair doğru bir bakış açısının oluşması açısından önemlidir. Bu sebeple de vahyin nâzil olduğu dönemde konuyla ilgili âyetlerin nasıl anlaşıldığı ve Sünnet’in bağlayıcılığına dair yaklaşımın ne olduğunun tespiti önem arz etmektedir. Zira vahyin nâzil olduğu dönemde Sünnet’in bağlayıcılığı meselesine dair birçok rivayet mevcuttur. Konuyla ilgili rivayetlerin bütünsel bir bakış açısıyla anlaşılması Hz. Peygamber’in konumuna dair İslam’ın bakışını anlama açısından mühimdir. Bu çalışma, hicrî birinci asırda Hz. Peygamber’e itaati emreden âyetlerin nasıl yorumlandığı ve Sünnet’in bağlayıcılığı meselesine nasıl yaklaşıldığını ortaya çıkarmayı hedeflemektedir. Bu bağlamda İslam’ın ilk döneminde Müslümanların Sünnet’in kaynak değerine dair yorumları bütünsel bir bakış açısıyla değerlendirilecek ve konuyla ilgili âyetlerin nasıl anlaşıldığı incelenecektir. Böylece Hz. Peygamber’e itaati konu edinen Kur’ân âyetlerinin hicrî birinci asırdaki yaklaşımı irdelenecek ve daha sonra ortaya çıkan Kur’ancılık söyleminin o dönemde bir karşılığı olup olmadığı ele alınacaktır.
Anahtar Kelime: Sahâbe

Evidence of the Bindingness of the Sunnah in the First Century of Hijri with the Qur’ān

Öz:
Many verses in the Qur’ān command the Prophet to obey and contain signs of the importance of his position. It is important to understand the verses on this subject correctly in order to establish a correct perspective that the Sunnah is binding. For this reason, it is important to determine how the verses on the subject were understood at the time when the revelation was sent down, and what the approach was about the Sunnah being binding. Because there are many rumors about the binding nature of sunnah at the time when revelation was sent down. In order to understand the rumors on the subject from a holistic perspective, it is important to understand the position of the Prophet from the perspective of Islam. This study aims to reveal how the verses that command obedience to the Prophet in the first century of Hijri are interpreted and how the issue of the Sunnah is binding. In this context, the comments of Muslims on the source value of Sunnah in the first period of Islam will be evaluated from a holistic perspective and how the relevant verses are understood will be examined. Thus, the approach of the Qur’ānic verses of the Qur’ān, which deals with the subject of obedience to the Prophet, Hijri in the first century will be examined and it will be discussed whether the Qur’ānicism discourse that emerged later was in that period.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Abdulhâlık, Abdülğanî. Hücciyetü’s-Sünne. b.y.: Metabiü’l-vefa, ts.
  • Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdillâh Ahmed b. Muhammed b. Hanbel eş-Şeybânî. el-Müsn ed. nşr. Şuayb el-Arnaût. b.y.: Müessesetü’r-risâle, 1421/2001.
  • Azamî, Mustafa. Dirâsât fi’l-hadisi’n-nebeviyye ve tarihi tedvînihi. Beyrut: el-Mektebü’lİslamî, 1980.
  • Bağdâdî, Ahmed b. Alî b. Sâbit. el-Kifâye fî ‘ilmi’r-rivâye. Medine: el-Mektebetü’l-ilmiyye, ts.
  • Bedir, Murteza. “Schacht, Joseph”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. Erişim 18 Eylül 2020. https://islamansiklopedisi.org.tr/schacht-joseph
  • Begavî, Hüseyn b. Mes‘ûd b. Muhammed Ferrâ’. Me’âlimü’t-tenzîl. nşr. Abdürrezzâk Mehdî. Beyrut: Dâru ihyâi’t-türâsi’l-Arabî,1420.
  • Birışık, Abdülhamit. “Kur’âniyyûn”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. Erişim 9 Temmuz 2020. https://islamansiklopedisi.org.tr/kuraniyyun
  • Birışık, Abdülhamit. Hint Altkıtası Düşünce ve Tefsir Ekolleri. İstanbul: M.Ü. İlâhiyat Fakültesi Yayınları, 2019.
  • Birışık, Abdülhamit. “Hint Alt-Kıtasında İslâm Araştırmalarının Dünü Bugünü: Kurumlar, İlmî Faaliyetler, Şahıslar, Eserler”, Dîvân: İlmî Araştırmalar, 9/2 (2004), 1-62.
  • Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmail. el-Câmi’u’ṣ-ṣaḥîḥ. nşr. Muhammed Züheyr b. Nasr. 8 Cilt. b.y.: Dâru Tavki’n-Necât, 2. Basım, 1422/2001.
  • Ebû Reyye, Mahmûd. Eḍvâ’ ale’s-sünneti’l-Muḥammediyye Kahire: Dâru’l-Maârîf, ts.
  • Ekinci, Muhammed Salih. Hüccet Değeri ve Tedvin Açısından Sünnet, çev. Metin Yiğit. b.y.: Rağbet Yayınları, 2004.
  • Erdoğan, Mehmet. “Hz. Peygamber’in Helal- Haram Koyma Yetkisi”. Kur’an Sünnet İlişkisi Kur’an’da Risâlet ve Sünnet’in Teşriî Değeri. ed. Bünyamin Erul. 349-359. İstanbul: Kuramer Yayınları, 2020.
  • Güven, Şahin. “Kur’âniyyûn Ekolü -Temsilcileri, Tefsirleri ve Tefsirdeki Yöntemi”. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 11(2001), 385-408.
  • Hatiboğlu, Mehmet S. “Goldziher, Ignaz”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. Erişim 11 Temmuz 2020. https://islamansiklopedisi.org.tr/goldziher-ignaz#1
  • Hüseyin İlahîbahş, Hâdim. el-Kur’âniyyûn ve şübühâtühüm hevle’s-sünne. Arabistan, Mektebetü’s-Sıddîk, 2000, 97.
  • Itr, Nûrettin. Menhecü’n-nakd fî ‘ulûmi’l-hadîs, Dmaşk: Dârü’l-fikr, 1988.
  • İbn Hazm, Alî b, Ahmed Saîd el-Endelüsî. el-İhkâm fî usûli’l-ahkâm. thk. Ahmet Şakir Beyrut: Dârü’l-Âfâki’l-cedîde, 1979.
  • İbn Kesîr, İsmail b. Ömer Kureşî. Tefsîrü’l-Ḳur’âni’l-’azîm. nşr, Muhammed Hüseyin Şemsüddîn. Beyrut: Dârü’l-kütübi’l-ilmiyye, 1419.
  • İbrahimi, M. Sharif. Kur’aniyyun Ekolünün Tefsir Anlayışı. Konya Selçuk Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi, 2010.
  • Kattân, Mennâ‘ Halîl. Târîhu’t-teşrî’i’l-İslâmî. Kahire: Mektebetü Vehbe, 1989.
  • Kur’ân Yolu. Erişim 5 Haziran 2020. https://kuran.diyanet.gov.tr
  • Kurtubî, Muhammed b. Ahmed b. Ebî Bekr b. Ferh. el-Câmi’ li-ahkâmi’l-Kur’ân. nşr. Ahmed el-Berdûnî-İbrâhim Ettafeyyiş Kahire: Dârü’l-kütübi’l-Mısriyye, 1964/1384.
  • Mâlik, Ebû Abdillâh Mâlik b. Enes. el-Muvaṭṭa’, Muhammed Fuâd Abdülbâkī. Beyrut: Dâru ihyâi’t-türâsi’l-Arabî, 1985/1406.
  • Mansûr, Ahmet Subhî. el- Hisbe: Dirase usûliyye târihiyye. Merkezü’l-Arabî’l- Mısrî, 1995.
  • Mevdudi, Ebu’l-Ala. Sünnet’in Anayasal Niteliği, çev. N. Ahmed Asrar. İstanbul: Çıra Yayınları, 2017.
  • Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc. el-Câmi’u’ṣ-ṣaḥîḥ. nşr. Muhammed Fuâd Abdülbâkī. Beyrut: Dâru ihyâi’t-türâsi’l-Arabî, ts.
  • Nevevî, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Şeref b. Mürî. el-Minhâc fî şerhi Sahîhi Müslim b. H accâc. Beyrut: Dâru İhyâi’t-türâsi’l-Arabî, 1392.
  • Osmânî, Muhammed Tâkî. Sünnet’in Değeri ve Bağlayıcılığı. çev. Mehmet Özşenel. İstanbul: M.Ü. İlâhiyat Fakültesi Yayınları 2019.
  • Öztürk, Mustafa. “Modern Döneme Özgü Bir Kur’ân Tasavvuru -Kur’ancılık ve Kur’ân İslamı Söyleminin Tahlil ve Tenkidi”, Marife: Dini Araştırmalar Dergisi 10/3 (2010), 9-44.
  • Öztürk, Mustafa. Çağdaş İslam Düşüncesi ve Kur’ancılık. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2017.
  • Râzî, Fahrüddîn Muhammed b. Ömer b. Hüseyn. Mefâtîhu’l-gayb. et-Tefsîrü’l-kebîr. Beyrut: Dâru ihyâi’t-türâsi’l-Arabî, 1420.
  • Sem‘ânî, Mansûr b. Muhammed b. Abdilcebbâr. Kavâtı’u’l-edille fi’l-usûl. thk. Muhammed Hasan Muhammed Hasan İsmail eş- Şafiî. Beyrut: Darü’kütübi’l- İlmiyye, 1999.
  • Sıdkī, Muhammed Tevfîk. “el-İslâm hüve’l-Kur’ân vahdeh” el-Menâr. 1338/1920.
  • Sibâî, Mustafa. es-Sünne ve mekânetühâ fi’t-teşrî’i’l-İslâmî. Beyrut: el-Mektebetü’l-İslâmî, 1982.
  • Süyûtî, Abdurrahmân b. Ebî Bekr Celâlüddîn. ed-Dürrü’l-mensûr fi’t-tefsîr bi’l-me’sûr. Beyrut: Dârü’l-fikr, ts.
  • Süyûtî, Abdurrahmân b. Ebî Bekr Celâlüddîn. Miftâhu’l-cenne fi’l-ihticâc bi’s-sünne. nşr. Muhammed Münîr ed-Dımışkî. Kahire: Dâretü’t-tıbâ’a el-münîriyye ts.
  • Şâfiî, Muhammed b. İdrîs. Cimâ’u’l-’ilm. b.y.: Darü’l-âsâr, 2002.
  • Şâfiî, Muhammed b. İdrîs. el-Üm. Beyrut, Dârü’l- ma’rife, 1990.
  • Şâfiî, Muhammed b. İdrîs. er-Risâle. thk. Ahmed Şakir. Mısır: Mektebetü’l-Halebî,1940.
  • Şâtıbî, İbrâhîm b. Mûsâ b. Muhammed. el-Muvâfakāt. nşr. Meşhûr b. Hasan. Dâru İbn Affân, 1417/1997.
  • Taberî, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr b. Yezîd el-Âmülî el-Bağdâdî. Câmi’u’l-beyân ‘an te’vîli âyi’l-Ḳur’ân. Kahire: Müessesetü’r-risâle, 1420/2000.
  • Yıldırım, Enbiya. “İslam’ın Anlaşılmasında Sünnetin Yeri ve Değeri”. Kutlu Doğum Sempozyumu. (2001., 2003), 155-188.
  • Zehrevanî, Muhammed Matr. Tedvinü’s-Sünne en-Nebeviyye. Riyâd: Darü’l-minhac, 1426.
  • Zemahşerî, Ebü’l-Kāsım Mahmûd b. Ömer b. Muhammed. el-Keşşâf ‘an hakā’ikı gavâmiżi’ttenzîl. Beyrut: Dârü’l-Kitâbi’l-Arabî, 1407.
APA Yaşar M (2020). Hicrî Birinci Asırda Sünnet’in Bağlayıcılığı Meselesinin Kur’ân’la Delillendirilmesi. , 475 - 495. 10.33460/beuifd.803494
Chicago Yaşar Mehmet Hicrî Birinci Asırda Sünnet’in Bağlayıcılığı Meselesinin Kur’ân’la Delillendirilmesi. (2020): 475 - 495. 10.33460/beuifd.803494
MLA Yaşar Mehmet Hicrî Birinci Asırda Sünnet’in Bağlayıcılığı Meselesinin Kur’ân’la Delillendirilmesi. , 2020, ss.475 - 495. 10.33460/beuifd.803494
AMA Yaşar M Hicrî Birinci Asırda Sünnet’in Bağlayıcılığı Meselesinin Kur’ân’la Delillendirilmesi. . 2020; 475 - 495. 10.33460/beuifd.803494
Vancouver Yaşar M Hicrî Birinci Asırda Sünnet’in Bağlayıcılığı Meselesinin Kur’ân’la Delillendirilmesi. . 2020; 475 - 495. 10.33460/beuifd.803494
IEEE Yaşar M "Hicrî Birinci Asırda Sünnet’in Bağlayıcılığı Meselesinin Kur’ân’la Delillendirilmesi." , ss.475 - 495, 2020. 10.33460/beuifd.803494
ISNAD Yaşar, Mehmet. "Hicrî Birinci Asırda Sünnet’in Bağlayıcılığı Meselesinin Kur’ân’la Delillendirilmesi". (2020), 475-495. https://doi.org/10.33460/beuifd.803494
APA Yaşar M (2020). Hicrî Birinci Asırda Sünnet’in Bağlayıcılığı Meselesinin Kur’ân’la Delillendirilmesi. BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ, 7(2), 475 - 495. 10.33460/beuifd.803494
Chicago Yaşar Mehmet Hicrî Birinci Asırda Sünnet’in Bağlayıcılığı Meselesinin Kur’ân’la Delillendirilmesi. BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ 7, no.2 (2020): 475 - 495. 10.33460/beuifd.803494
MLA Yaşar Mehmet Hicrî Birinci Asırda Sünnet’in Bağlayıcılığı Meselesinin Kur’ân’la Delillendirilmesi. BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ, vol.7, no.2, 2020, ss.475 - 495. 10.33460/beuifd.803494
AMA Yaşar M Hicrî Birinci Asırda Sünnet’in Bağlayıcılığı Meselesinin Kur’ân’la Delillendirilmesi. BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ. 2020; 7(2): 475 - 495. 10.33460/beuifd.803494
Vancouver Yaşar M Hicrî Birinci Asırda Sünnet’in Bağlayıcılığı Meselesinin Kur’ân’la Delillendirilmesi. BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ. 2020; 7(2): 475 - 495. 10.33460/beuifd.803494
IEEE Yaşar M "Hicrî Birinci Asırda Sünnet’in Bağlayıcılığı Meselesinin Kur’ân’la Delillendirilmesi." BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ, 7, ss.475 - 495, 2020. 10.33460/beuifd.803494
ISNAD Yaşar, Mehmet. "Hicrî Birinci Asırda Sünnet’in Bağlayıcılığı Meselesinin Kur’ân’la Delillendirilmesi". BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ 7/2 (2020), 475-495. https://doi.org/10.33460/beuifd.803494