Ortaöğretim Sosyoloji Ders Kitaplarının Yaşlılığın SosyolojikÖğretimi Açısından İncelenmesi
Yıl: 2021 Cilt: 19 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 635 - 662 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.37217/tebd.902965 İndeks Tarihi: 16-12-2021
Ortaöğretim Sosyoloji Ders Kitaplarının Yaşlılığın SosyolojikÖğretimi Açısından İncelenmesi
Öz: Bu araştırmada Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı’nın 2019-2020 eğitim öğretim yılında okutulmasına onay verdiği 3 ortaöğretim sosyoloji dersi kitabı yaşlı, yaşlılık veyaşlanma olgusuna yönelik söylemleri açısından incelenmektedir. Nitel araştırmayöntemlerinden doküman yoluyla verilerin toplandığı bu araştırmada, öncelikle kavramlarınders kitaplarında yer alma sıklıkları frekans ve yüzdeleri bakımından incelenmiş, ardından 2009yılından itibaren okutulmakta olan sosyoloji dersi öğretim programı kazanımları ile yaşlılığınilişkisi ortaya konulmuştur. Yaşlılık ve yaşlanma olgusunun ders kitaplarındaki temsilleri,yaşlılığın inşası çerçevesinde analiz edilmiş, yaşlılık söylemleri yaşlılık teorileri çerçevesindeyorumlanmıştır. Yaşlı, yaşlılık ve yaşlanma kavramlarına en fazla yer veren ders kitabınınyazarı Gülşen Özer olan devlet ders kitabı olduğu tespit edilmiştir. Tüm ders kitaplarındayaşlılık söylemleri geri çekilme(çözülme) teorisi ile ilişkilendirilmiş olup, bu teoriye ek olarakyazarı Elif Ekici olan Ada Matbaacılık ders kitabının “süreklilik”, yazarı Murat Yurtseven olanTuna Matbaacılık ders kitabının ise “aktivite” teorisi ile yaşlılığı söylemsel olarak temsil ettikleridüşünülmüştür. Tuna Matbaacılık ders kitabının yaşlıların aktivitelerini sürdürmeye teşvikedilmesi gerektiği vurgusu ile aktivite teorisi, Ada Matbaacılık ders kitabının ise yaşlılarınyetişkinlik döneminde sahip oldukları biyografik kimliklerine göre yaşlılıktaki durumunun birdevamlılık içerisinde olduğu vurgusu kapsamında süreklilik teorisi ile bağlantılı olduğusonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelime: Examining the Secondary Education Sociology School Books in Terms of Sociology Teaching of Old Age
Öz: This study examined three secondary education sociology school books approved by the Board of Education, Ministry of National Education to be taught in the 2019-2020 academic year, interms of discourses related to elderly, old age, and ageing. The study in which the data wascollected via documentation which is among qualitative research methods, primarily examinedthe frequency of concepts to be included in school books in terms of their frequency andpercentage and then revealed the correlation between the acquisitions of the sociologycurriculum, which has been taught since 2009, and old age. Representations of ageing and oldage phenomenon in school books were analyzed within the frame of the construction of old age, and old age discourses were interpreted within the scope of old age theories. It was determinedthat the school book including the concepts of elderly, old age, and ageing the most was a stateschool book written by Gulsen Ozer. In all school books, the old age discourses were associatedwith the withdrawal (resolution) theory, and in addition to this theory, it was thought that AdaPrinting school book written by Elif Ekici discursively represents old age with the “continuity”theory and Tuna Printing school book written by Murat Yurtseven represents old age with the“activity” theory. It was concluded that Tuna Printing school book is associated with the activitytheory because it stresses the necessity of encouraging the elderly to maintain their activities,while Ada Printing school book is associated with the continuity theory because it stresses thatthe condition of the elderly in old age is in continuity with their biographic identity inadulthood.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. (2020). Yaşlı Nüfusun Demografik Değişimi. https://www.ailevecalisma.gov.tr/media/45354/yasli-nufus-demografik-degisimi-2020.pdf sayfasından erişilmiştir.
- Altın, Z. (2020). Covid-19 pandemisinde yaşlılar. Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Dergisi, 30(ek sayı), 49-52.
- Baran, A. G. (2012). Aile ve Yaşlanma. A. Kasapoğlu, & N. Karkıner (Ed.) Aile sosyolojisi içinde (s. 134-165). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Yayınları.
- Canatan, A. (2012). Yaşlı bakım üçgeni: Yabancı bakıcı sektörü. Kuşaklararası Dayanışma ve Aktif Yaşlanma Sempozyumu, 169-173, Ankara.
- Çelik, G. (2019). Ortaokul öğrencilerinin yaşlılık algıları: Serdivan ilçesi örneği. (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr sayasından erişilmiştir.
- Danış, M. Z. (2005). Yaşama derinden bir kucak. Ankara: Türk Geriatri Vakfı Yayınları.
- Durak, M. (2012). Yaşlılık döneminde psikososyal ve bilişsel gelişim. H. Bacanlı, & Ş. Terzi (Ed.) Yetişkinlik ve yaşlılık gelişimi ve psikolojisi içinde (s. 273-310). İstanbul: Açılım Kitap.
- Ekici, E. (2017). Ortaöğretim sosyoloji ders kitabı. Ankara: Ada Matbaacılık.
- Ellis, S. W., & Granville, G. (1999). Intergenerational solidarity: Bridging the gap through mentoring programmes. Mentoring & Tutoring: Partnership in Learning, 7(3), 181‐194.
- Emiroğlu, V. (1995). Yaşlılık ve yaşlının sosyal uyumu. Ankara: Şahıs.
- Frick, K. D., Carlson, M. C., Glass, T. A., Mcgill, S., Rebok, G. W., Simpson, C., & Fried, L. P. (2004). Modeled cost‐effectiveness of the experience corps baltimore based on a pilot randomized trial. Journal of Urban Health: Bulletin of the New York Academy of Medicine, 81(1), 106‐117.
- Güleç, M., & Tekbaş, F. Ö. (1997). Sağlık perspektifinden yaşlılık (The health of elderly). Türkiye Klinikleri, 17, 369-378.
- Hoşgör, Ş., & Tansel, A. (2010). 2050’ye doğru nüfus bilim ve yönetim: eğitim, işgücü, sağlık ve sosyal güvenlik sistemlerine yansımalar. İstanbul: TÜSİAD ve Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu.
- Kalınkara, V. (2016). Temel gerentoloji yaşlılık bilimi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
- Kurtkapan, H. (2019). Türkiye’de demografik dönüşümün sosyal yansımaları ve yaşlılık. Sosyal Güvence Dergisi, 7(15), 27-46.
- Larsson K., Silverstein M., & Thorslund M. (2005). Delivering careto older people at home. M. L. Johnson (Ed.). The Cambridge handbook of age and ageing içinde (s. 630-637). Cambridge University Press.
- Milli Eğitim Bakanlığı (2009). Sosyoloji Dersi Öğretim Programı. Ankara
- Özaydın, M. M. (2018). Yaşlı ve ekonomi. A. Canatan, & E. Özmete (Ed.). Temel gerontoloji içinde (s. 14-24). Ankara: Hedef CS Basım Yayın.
- Özbolat, A. (2016). Beşikten mezara: yaşlılığın sosyolojisi ve din-Adana örneği. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD), 16(2), 53-76.
- Özer, G. (2017). Ortaöğretim sosyoloji ders kitabı. Ankara: MEB Devlet Kitapları.
- Parisi, J. M., Rebok, G. W., Carlson, M. C., Fried, L. P., Seeman, T. E., Tan, E. J., & Piferi, R. L. (2009). Can the wisdom of aging be activated and make a difference societally? Educational Gerontology, 35(10), 867‐879.
- Sağlık Bakanlığı (2017). Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi. http://yasam.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/sites/259/2018/09/e-kutuphane.pdf sayfasından erişilmiştir.
- Surlis, M. (2012). A window of wonder: an insight into intergenerational learning in the irish second‐level education system, Adult Learner: The Irish Journal of Adultand Community Education, 27-43. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ991815.pdf sayfasından erişilmiştir.
- Şahin, M. (2018). Toplumsal yaşlanma ve yaşlıların sosyal sorunları. A. R. Abay, & F. Güngör (Ed.), Yaşlılarla sosyal hizmetler içinde (s. 86-99). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını.
- Tufan, İ. (2002). Antik Çağ’dan günümüze yaşlılık. İstanbul: Aykırı.
- Tuncel, G., & Uzun, H. (2019). Türkiye’de yaşlılara yönelik sosyal politikalar üzerine bir inceleme. Fırat Üniversitesi İİBF Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3(2), 309-334.
- Victor, R. C. (2005). The social context of ageing. London: Routledge.
- Yıldırım, F. (2015). Çocukların dünyasına yaşlıları dâhil etmek: “Okul temelli kuşaklararası dayanışma modelleri”. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 19(1), 275-296.
- Yıldız, R. (2018). Yaşlılık üzerine teorik yaklaşımlar. A. R. Abay, & F. Güngör (Ed.), Yaşlılarla sosyal hizmetler içinde (s. 16-36). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını.
- Yurtseven, M. (2019). Ortaöğretim sosyoloji ders kitabı. Ankara: Tuna Matbaacılık.
- Zijderveld, A. C. (2010). Klişelerin diktatörlüğü. (K. Canatan, Çev.). İstanbul: Açılım Kitap.
| APA | Eroğul N, Zabun B (2021). Ortaöğretim Sosyoloji Ders Kitaplarının Yaşlılığın SosyolojikÖğretimi Açısından İncelenmesi. , 635 - 662. 10.37217/tebd.902965 |
| Chicago | Eroğul Nebile,Zabun Beyhan Ortaöğretim Sosyoloji Ders Kitaplarının Yaşlılığın SosyolojikÖğretimi Açısından İncelenmesi. (2021): 635 - 662. 10.37217/tebd.902965 |
| MLA | Eroğul Nebile,Zabun Beyhan Ortaöğretim Sosyoloji Ders Kitaplarının Yaşlılığın SosyolojikÖğretimi Açısından İncelenmesi. , 2021, ss.635 - 662. 10.37217/tebd.902965 |
| AMA | Eroğul N,Zabun B Ortaöğretim Sosyoloji Ders Kitaplarının Yaşlılığın SosyolojikÖğretimi Açısından İncelenmesi. . 2021; 635 - 662. 10.37217/tebd.902965 |
| Vancouver | Eroğul N,Zabun B Ortaöğretim Sosyoloji Ders Kitaplarının Yaşlılığın SosyolojikÖğretimi Açısından İncelenmesi. . 2021; 635 - 662. 10.37217/tebd.902965 |
| IEEE | Eroğul N,Zabun B "Ortaöğretim Sosyoloji Ders Kitaplarının Yaşlılığın SosyolojikÖğretimi Açısından İncelenmesi." , ss.635 - 662, 2021. 10.37217/tebd.902965 |
| ISNAD | Eroğul, Nebile - Zabun, Beyhan. "Ortaöğretim Sosyoloji Ders Kitaplarının Yaşlılığın SosyolojikÖğretimi Açısından İncelenmesi". (2021), 635-662. https://doi.org/10.37217/tebd.902965 |
| APA | Eroğul N, Zabun B (2021). Ortaöğretim Sosyoloji Ders Kitaplarının Yaşlılığın SosyolojikÖğretimi Açısından İncelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 19(1), 635 - 662. 10.37217/tebd.902965 |
| Chicago | Eroğul Nebile,Zabun Beyhan Ortaöğretim Sosyoloji Ders Kitaplarının Yaşlılığın SosyolojikÖğretimi Açısından İncelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi 19, no.1 (2021): 635 - 662. 10.37217/tebd.902965 |
| MLA | Eroğul Nebile,Zabun Beyhan Ortaöğretim Sosyoloji Ders Kitaplarının Yaşlılığın SosyolojikÖğretimi Açısından İncelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, vol.19, no.1, 2021, ss.635 - 662. 10.37217/tebd.902965 |
| AMA | Eroğul N,Zabun B Ortaöğretim Sosyoloji Ders Kitaplarının Yaşlılığın SosyolojikÖğretimi Açısından İncelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 2021; 19(1): 635 - 662. 10.37217/tebd.902965 |
| Vancouver | Eroğul N,Zabun B Ortaöğretim Sosyoloji Ders Kitaplarının Yaşlılığın SosyolojikÖğretimi Açısından İncelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 2021; 19(1): 635 - 662. 10.37217/tebd.902965 |
| IEEE | Eroğul N,Zabun B "Ortaöğretim Sosyoloji Ders Kitaplarının Yaşlılığın SosyolojikÖğretimi Açısından İncelenmesi." Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 19, ss.635 - 662, 2021. 10.37217/tebd.902965 |
| ISNAD | Eroğul, Nebile - Zabun, Beyhan. "Ortaöğretim Sosyoloji Ders Kitaplarının Yaşlılığın SosyolojikÖğretimi Açısından İncelenmesi". Türk Eğitim Bilimleri Dergisi 19/1 (2021), 635-662. https://doi.org/10.37217/tebd.902965 |
