DİJİTAL EKONOMİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA HEDEFLERİ ÜZERİNE ETKİSİ: AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİ İÇİN BİR İNCELEME

VEYSIKARANI, DILEK; Koşar Taş, Çiğdem; Örk Özel, Sibel

doi:10.11616/basbed.vi.896953.

DİJİTAL EKONOMİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA HEDEFLERİ ÜZERİNE ETKİSİ: AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİ İÇİN BİR İNCELEME

Çiğdem KOŞAR TAŞ, (Çukurova Üniversitesi, İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi, Sarıçam, Adana, Türkiye)

Sibel ÖRK ÖZEL, (Çukurova Üniversitesi, İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi, Sarıçam, Adana, Türkiye)

Dilek VEYSİKARANİ (Çukurova Üniversitesi, İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi, Sarıçam, Adana, Türkiye)

Abant Sosyal Bilimler Dergisi

14 1

Yıl: 2021 Cilt: 21 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 55 - 78 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.11616/basbed.vi.896953. İndeks Tarihi: 24-12-2021

DİJİTAL EKONOMİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA HEDEFLERİ ÜZERİNE ETKİSİ: AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİ İÇİN BİR İNCELEME

Öz:

Sürdürülebilir kalkınma ve dijital ekonomi, son yıllarda sıklıkla kullanılan kavramların başında gelmektedir. Dijital ekonomi kavramının sürdürülebilir kalkınmayı etkileyen unsurlardan biri olduğu bilinmektedir. Bu nedenle bu iki kavram arasındaki ilişkiyi çeşitli yönleri ile ortaya koymak gerekmektedir. Bu doğrultuda çalışmanın amacı, AB üyesi ülkeler için dijital ekonomi göstergelerinin, sürdürülebilir kalkınma hedefleri üzerindeki etkisini ortaya koymaktır. Bu amaçla AB üyesi ülkeler için sürdürülebilir kalkınmayı temsilen “Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri Endeksi” ve dijital ekonomiyi temsilen ise “Dijital Ekonomi ve Toplum Endeksi” ele alınmıştır. Sürdürülebilir kalkınma endeksine ait 17 hedef, faktör analizine tabi tutulmuş ve dört faktöre indirgenerek analize dahil edilmiştir. Yapılan yatay kesit regresyon analizi ile sürdürülebilir kalkınma hedefleri ile ilgili çeşitli modeller kurulmuş ve anlamlı modeller yorumlanmıştır. Analiz sonucunda özellikle işletmelerin dijital teknoloji entegrasyonunun sürdürülebilir kalkınmayı pozitif yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: Dijital Ekonomi, Sürdürülebilir Kalkınma, Faktör Analizi, Regresyon Analizi.

Anahtar Kelime:

THE IMPACT OF DIGITAL ECONOMY ON SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS: A STUDY FOR EUROPEAN UNION COUNTRIES

Öz:

Sustainable development and digital economy are among the most frequently used concepts in recent years. It is known that the digital economy is one of the factors affecting sustainable development. For this reason, it is necessary to reveal the relationship between these two concepts in various aspects. In this direction, the aim of the study is to reveal the effect of digital economy indicators on sustainable development goals for EU member countries. For this purpose, it is used the "Sustainable Development Goals Index" to represent sustainable development and the "Digital Economy and Society Index" to represent the digital economy for EU member countries. Factor analysis is applied to 17 goals of the sustainable development index. These goals are reduced to four factors and included in the analysis. With the cross-sectional regression analysis, various models related to sustainable development goals are established and meaningful models are interpreted. As a result of the analysis, it is concluded that integration of digital technology dimension positively affects sustainable development.Keywords: Digital Economy, Sustainable Development, Factor Analysis, Regression Analysis.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Albayrak, A. S. (2006). Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
Alpar, R. (2017). Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Yöntemler, 5. Baskı, Ankara: Detay Yayıncılık.
Altun Ada, A. (2011). Kümeleme Analizi ile AB Ülkeleri ve Türkiye’nin Sürdürülebilir Kalkınma Açısından Değerlendirilmesi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29, s.1-11.
Asadova, S. (2019). Dijitalleşmenin Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları Üzerinde Etkisi: OECD Ülkeleri Üzerinde Bir Araştırma, 8. Türkiye Lisansüstü Çalışmalar Kongresi Bildiriler Kitabı – II, s.209-226.
Ay, S. (2017). Sürdürülebilir Kalkınmayı Ölçmek: Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme, PARADOKS Economics, Sociology and Policy Journal, 13(Özel Sayı: 1), s.85-100.
Castellacci, F. ve Tveito, V. (2018). Internet Use and Well-Being: A Survey and A Theoretical Framework, Research Policy, 47(1), s.308-325.
Çelik, Y. (2006). Sürdürülebilir Kalkınma Kavramı ve Sağlık, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 9(1), s.19-37.
Çemrek, F. ve Bayraç, H. N. (2013). Sürdürülebilir Kalkınma Skorunun Hesaplanması, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), s.131-152.
De Kruijf H.A. ve Van Vuuren D.P. (1998). Following Sustainable Development in Relation to the North-South Dialogue: Ecosystem Health and Sustainability Indicators, Ecotoxicology and Environmental Safety, 40, s.4-14.
Dikkaya, M. ve Aytekin, İ. (2019). Bilgi İletişim Teknolojileri ve Dijital Ekonomi: Avrupa Birliği ve Türkiye Arasında Bir Karşılaştırma, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 54(3), s.1279-1299.
Doğruel Anuşlu, M. ve Fırat, S. (2020). Ülkelerin Endüstri 4.0 Seviyesinin Sürdürülebilir Kalkınma Düzeylerine Etkisinin Analizi, Endüstri Mühendisliği, I. EİM Kongresi, s.44-58.
European Commission, (2020). Digital Economy and Society Index (DESI) 2020 Thematic chapters, https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/qanda_20_1 022, (Erişim Tarihi: 27.02.2021).
Güriş, S. ve Astar, M. (2015). Bilimsel Araştırmalarda SPSS ile İstatistik, 2. Basım, İstanbul: Der Kitabevi.
Hair, J. F. Jr., Black W. C., Babin B. J. ve Anderson, R. E. (2014). Multivariate Data Analysis, 7th Edition, England: Pearson.
Harris, J. M. (2000). Basic Principles of Sustainable Development, Global Development and Environment Institute Working Paper 00-04, Tufts University.
Hegyes E. G., Csapó, I. ve Farkas, M. F. (2017). Some Aspects of Digitalization and Sustainability in The European Union, Journal of Management, 36(2), s.37–46.
Jovanovic, M., Dlacic, J. ve Okanovic, M. (2018). Digitalization and Society’s Sustainable Development – Measures and Implications, Zbornik Radova Ekonomskog Fakulteta u Rijeci, 36(2), s.905-928.
Kalaycı, Ş. (2009). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
Konu, A. (2020). Sürdürülebilir Kalkınma ve Dijital Ekonomi İlişkisi: AB Ülkeleri için Bir Araştırma, Akademik İncelemeler Dergisi, 15(2), s.655-678.
Mastar Özcan, P. (2016). Dijital Ekonominin Vergilendirilmesinde Karşılaşılan Sorunlar: Beps 1 No’lu Eylem Planı Kapsamında Bir Değerlendirme, Electronic Journal of Vocational Colleges, 6(2), s.73-82.
Meadowcroft, J. (1997). Planning, Democracy and the Challenge of Sustainable Development, International Political Science Review, 18(2), s.167–190.
Mesenbourg, T. L. (2001). Measuring the Digital Economy, US Bureau of the Census, Suitland, MD, https://www.census.gov/content/dam/Census/library/workingpaper s/2001/econ/umdigital.pdf, (Erişim tarihi: 12.02.2021).
Mirghaderi, S. H. (2020). Using an Artificial Neural Network for Estimating Sustainable Development Goals Index, Management of Environmental Quality: An International Journal, 31(4), s.1023-1037.
Moffatt, I., Hanley, N. ve Gill, J. P. (1994). Measuring and Assessing Indicators of Sustainable Development for Scotland: A Pilot Survey, International Journal of Sustainable Development and World Ecology, 1(3), s.170-177.
Nagy, S. (2017). Digital Economy and Society – A Cross Country Comparison of Hungary and Ukraine, Visnyk Natsionalnogo Tekhichnogo Universytetu Kharkivskyj Politekhnichnyj Instytut Ekonomichni Nauky, 46(1267), s.174-179.
OECD, (2015a). OECD Digital Economy Outlook, https://www.oecdilibrary.org/science-and-technology/oecd-digital-economyoutlook-2015_9789264232440-en, (Erişim Tarihi: 23.02.2021).
OECD, (2015b). Addressing the Tax Challenges of the Digital Economy, Action 1, 2015 Final Report. Paris: OECD Publishing, http://www.oecd.org/ctp/addressing-the-tax-challenges-ofthedigital-economy-action-1-2015-final-report-9789264241046- en.htm, (Erişim Tarihi: 24.02.2021).
Özmehmet, E. (2008). Dünyada ve Türkiye Sürdürülebilir Kalkınma Yaklaşımları, Yaşar Üniversitesi Dergisi, 3(12), s.1853-1876.
Saraç, B. ve Alptekin, N. (2017). Türkiye’de İllerin Sürdürülebilir Kalkınma Göstergelerine Göre Değerlendirilmesi, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13(1), s.19-49.
Stavytskyy, A., Kharlamova, G. ve Stoica, E. A. (2019). The Analysis of the Digital Economy and Society Index in the EU, Baltic Journal of European Studies, 9(3), s.245–261.
Tatlıdil, H. ve Ünal, E. (2010). Türkiye için Sürdürülebilir Kalkınma Skoru Geliştirilmesi, TİSK Akademi, 5(9), s.44-63.
Tapscott, D. (1996). The Digital Economy: Promise and Peril in the Age of Networked Intelligence, McGraw-Hill, New York.
Tıraş, H. H. (2012). Sürdürülebilir Kalkınma ve Çevre: Teorik Bir İnceleme, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2), s.57-73.
TÜİK, Sürdürülebilir Kalkınma Göstergeleri, 2010-2019, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Sustainable-DevelopmentIndicators-2010-2019-37194, (Erişim Tarihi: 24.02.2021).
UNDESA, The 17 Goals, https://sdgs.un.org/goals, (Erişim Tarihi: 24.02.2021).

APA	Koşar Taş Ç, Örk Özel S, VEYSIKARANI D (2021). DİJİTAL EKONOMİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA HEDEFLERİ ÜZERİNE ETKİSİ: AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİ İÇİN BİR İNCELEME. , 55 - 78. 10.11616/basbed.vi.896953.
Chicago	Koşar Taş Çiğdem,Örk Özel Sibel,VEYSIKARANI DILEK DİJİTAL EKONOMİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA HEDEFLERİ ÜZERİNE ETKİSİ: AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİ İÇİN BİR İNCELEME. (2021): 55 - 78. 10.11616/basbed.vi.896953.
MLA	Koşar Taş Çiğdem,Örk Özel Sibel,VEYSIKARANI DILEK DİJİTAL EKONOMİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA HEDEFLERİ ÜZERİNE ETKİSİ: AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİ İÇİN BİR İNCELEME. , 2021, ss.55 - 78. 10.11616/basbed.vi.896953.
AMA	Koşar Taş Ç,Örk Özel S,VEYSIKARANI D DİJİTAL EKONOMİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA HEDEFLERİ ÜZERİNE ETKİSİ: AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİ İÇİN BİR İNCELEME. . 2021; 55 - 78. 10.11616/basbed.vi.896953.
Vancouver	Koşar Taş Ç,Örk Özel S,VEYSIKARANI D DİJİTAL EKONOMİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA HEDEFLERİ ÜZERİNE ETKİSİ: AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİ İÇİN BİR İNCELEME. . 2021; 55 - 78. 10.11616/basbed.vi.896953.
IEEE	Koşar Taş Ç,Örk Özel S,VEYSIKARANI D "DİJİTAL EKONOMİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA HEDEFLERİ ÜZERİNE ETKİSİ: AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİ İÇİN BİR İNCELEME." , ss.55 - 78, 2021. 10.11616/basbed.vi.896953.
ISNAD	Koşar Taş, Çiğdem vd. "DİJİTAL EKONOMİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA HEDEFLERİ ÜZERİNE ETKİSİ: AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİ İÇİN BİR İNCELEME". (2021), 55-78. https://doi.org/10.11616/basbed.vi.896953.

APA	Koşar Taş Ç, Örk Özel S, VEYSIKARANI D (2021). DİJİTAL EKONOMİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA HEDEFLERİ ÜZERİNE ETKİSİ: AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİ İÇİN BİR İNCELEME. Abant Sosyal Bilimler Dergisi, 21(2), 55 - 78. 10.11616/basbed.vi.896953.
Chicago	Koşar Taş Çiğdem,Örk Özel Sibel,VEYSIKARANI DILEK DİJİTAL EKONOMİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA HEDEFLERİ ÜZERİNE ETKİSİ: AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİ İÇİN BİR İNCELEME. Abant Sosyal Bilimler Dergisi 21, no.2 (2021): 55 - 78. 10.11616/basbed.vi.896953.
MLA	Koşar Taş Çiğdem,Örk Özel Sibel,VEYSIKARANI DILEK DİJİTAL EKONOMİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA HEDEFLERİ ÜZERİNE ETKİSİ: AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİ İÇİN BİR İNCELEME. Abant Sosyal Bilimler Dergisi, vol.21, no.2, 2021, ss.55 - 78. 10.11616/basbed.vi.896953.
AMA	Koşar Taş Ç,Örk Özel S,VEYSIKARANI D DİJİTAL EKONOMİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA HEDEFLERİ ÜZERİNE ETKİSİ: AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİ İÇİN BİR İNCELEME. Abant Sosyal Bilimler Dergisi. 2021; 21(2): 55 - 78. 10.11616/basbed.vi.896953.
Vancouver	Koşar Taş Ç,Örk Özel S,VEYSIKARANI D DİJİTAL EKONOMİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA HEDEFLERİ ÜZERİNE ETKİSİ: AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİ İÇİN BİR İNCELEME. Abant Sosyal Bilimler Dergisi. 2021; 21(2): 55 - 78. 10.11616/basbed.vi.896953.
IEEE	Koşar Taş Ç,Örk Özel S,VEYSIKARANI D "DİJİTAL EKONOMİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA HEDEFLERİ ÜZERİNE ETKİSİ: AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİ İÇİN BİR İNCELEME." Abant Sosyal Bilimler Dergisi, 21, ss.55 - 78, 2021. 10.11616/basbed.vi.896953.
ISNAD	Koşar Taş, Çiğdem vd. "DİJİTAL EKONOMİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA HEDEFLERİ ÜZERİNE ETKİSİ: AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİ İÇİN BİR İNCELEME". Abant Sosyal Bilimler Dergisi 21/2 (2021), 55-78. https://doi.org/10.11616/basbed.vi.896953.