Çok boyutlu ilişki ölçeği: Geçerlilik ve güvenilirlik çalışması
Yıl: 2005 Cilt: 16 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 97 - 105 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Çok boyutlu ilişki ölçeği: Geçerlilik ve güvenilirlik çalışması
Öz: Amaç: Çok Boyutlu İlişki Ölçeği (ÇBİÖ), yakın ilişkilerle ilgili çeşitli psikolojik eğilimleri ölçmek amacıyla Snell, Schicke ve Arbeiter (2002) tarafından geliştirilmiştir. Bu çalışmanın amacı, Çok Boyutlu İlişki Ölçeğinin Türkçe versiyonunun geçerlilik ve güvenilirliğini incelemektir. Yöntem: Bu araştırmaya çeşitli fakültelerde eğitim gören, uygulama sırasında ya da geçmişte yakın ilişkisi olan 480 üniversite öğrencisi (308 kadın, 172 erkek) katılmıştır. Ölçüt geçerliliğini sınamak amacıyla İlişki Doyumu Ölçeği (İDÖ) kullanılmıştır. Bulgular: İDÖ’nün yapı geçerliliğini sınamak amacıyla varimaks eksen döndürme yöntemi kullanılarak faktör analizi yapılmıştır. ÇBİÖ, faktörler “ilişkiye yüksek düzeyde odaklanma”, “ilişki doyumu”, “ilişki korkusu/kaygısı”, “ilişki izlenimi ayarlama”, “ilişkide kendine güven”, “dışsal ilişki kontrolü”, “ilişki girişkenliği”, “içsel ilişki kontrolü” olmak üzere sekiz faktörlü bir yapı göstermiştir. ÇBİÖ ile İDÖ arasındaki korelasyon katsayıları -.41 ile .69 arasında değişmektedir. ÇBİÖ’nün iç tutarlılık güvenilirlik Cronbach alfa katsayısı .81’dir. Test tekrar test güvenilirliği .80 değerindedir. ÇBİÖ alt ölçekleri cinsiyet yönünden karşılaştırıldığında kadınlarla erkeklerin sadece “dışsal ilişki kontrolü” açısından farklılık gösterdiği bulunmuştur. Sonuç: Analizler, ÇBİÖ’nün Türk üniversite öğrencileri üzerinde yeterli düzeyde geçerlilik ve güvenilirlik değerlerine sahip olduğunu göstermiştir.
Anahtar Kelime: Konular:
The multidimensional relationship questionnaire: A study of reliability and validity
Öz: Purpose: The Multidimensional Relationship Questionnaire (MRQ) was developed to measure psychological tendencies associated with intimate relationships by Snell Schicke and Arbeiter (2002). The purpose of the present study was to investigate the reliability and validity of the Turkish version of the Multidimensional Relationship Questionnaire. Method: 480 university students from various faculties, with a history of involvement in an intimate relationship at present or in past (308 female, 172 male) participated in the study. The Relationship Assessment Scale (RAS) was used for the criterion validity.Results: In order to determine the construct validity of MRQ, factor analysis was conducted using principal components analysis with varimax rotation. The factor analysis resulted in eight factors;focus on relationship extremely, relational satisfaction, fear of relationship/relational anxiety, relational monitoring, relational esteem, external relational control, relational assertiveness, and internal relational control. The correlation coefficients of the MRQ with RAS were between -.41 and .69. The Cronbach’s alpha for the MRQ was .81. The computed test-retest reliability coefficient was .80. MRQ subscales were found to show significant difference, with respect to sex of the participant, only in the subscale of “external relational control”. Conclusion: Analysis demonstrated that MRQ had a satisfactory level of reliability and validity in Turkish university students.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Büyükşahin A, Hovardaoğlu S (2004) Çiftlerin aşka ilişkin tutumlarının Lee’nin çok boyutlu aşk biçimleri kapsamında incelenmesi. Türk Psikoloji Dergisi, 19:59-72.
- Büyükşahin A (2004) Türkiye’de uyarlama çalışmaları yapılmış ya da Türk kültüründe geliştirilmiş ikili ilişkiler kapsamındaki ölçeklerin kısa tanıtımı. Türk Psikoloji Dergisi, 19:129-143.
- Büyükşahin A, Hasta D, Hovardaoğlu S (2004) İlişki İstikrarı Ölçeği (İİÖ): Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Yayınlanmamış araştırma raporu.
- Büyükşahin A (2001) Yakın ilişki kuran ve kurmayan üniversite öğrencilerinin çeşitli sosyal psikolojik etkenler yönünden karşılaştırılması. Ankara: A. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
- Clark MS, Milberg S, Ouelett R, Powell MC (1987) Recipient’s mood relationship type and helping J Pers Soc Psychol, 53: 94-103.
- Curun F (2001) The effects of sexism and sex role orientation on relationship satisfaction. Unpublished Master Thesis, M.E.T.U. Ankara.
- Demirtaş (2004) Yakın ilişkilerde kıskançlık (bireysel, ilişkisel ve durumsal değişkenler). Ankara: A. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi.
- Hendrick SS (1988) A generic measure of relationship satisfaction. J Marriage Fam, 50:93-98.
- Karakurt G (2001) The impact of adult attachment styles on romantic jealousy, Unpublished Master Thesis, METU. Ankara.
- Kikuchi M, Snell Jr (2002) Chapter 6: Family environment variables and locus of control in intimate relationships. In W. E. Snell, Jr. (Ed). Student Research in psychology at Southeast State University. Cape Girardeau, MO: Snell Publications.
- McNamara D (2002) Preterm birth tied to later relationship problems- Fewer friends, more anxious and shy. OB/GYN News.
- Mikulincer M, Florian V, Cowan P, Cowan C (2002) Attachment security in couple relationships: A systemic model and its implications for family dynamics. Fam Process, 41:405-434.
- Snell, WE, Jr, Schicke M, Arbeiter T (2002) The Multidimensional Relationship Questionnaire: Psychological dispositions associated with intimate relations. In W. E. Snell, Jr. (Ed.), New Directions in The Psychology of Intimate Relations: Research and Theory. Cape Girardeau, MO: Snell Publications.
- Snell WE, Sebby RA, Wenta TR (2002) Chapter 21: Stressful intimate experiences in close relationships. In W.E. Snell, Jr. (Ed).New Directions in The Psychology of Intimate Relations: Research and Theory. Cape Girardeau, MO: Snell Publications.
- Sümer N, Güngör D (1999) Yetişkin bağlanma stilleri ölçeklerinin Türk örneklemi üzerinde psikometrik değerlendirmesi ve kültürlerarası bir karşılaştırma. Türk Psikoloji Dergisi, 14:71-109.
| APA | BÜYÜKŞAHİN A (2005). Çok boyutlu ilişki ölçeği: Geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. , 97 - 105. |
| Chicago | BÜYÜKŞAHİN Ayda Çok boyutlu ilişki ölçeği: Geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. (2005): 97 - 105. |
| MLA | BÜYÜKŞAHİN Ayda Çok boyutlu ilişki ölçeği: Geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. , 2005, ss.97 - 105. |
| AMA | BÜYÜKŞAHİN A Çok boyutlu ilişki ölçeği: Geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. . 2005; 97 - 105. |
| Vancouver | BÜYÜKŞAHİN A Çok boyutlu ilişki ölçeği: Geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. . 2005; 97 - 105. |
| IEEE | BÜYÜKŞAHİN A "Çok boyutlu ilişki ölçeği: Geçerlilik ve güvenilirlik çalışması." , ss.97 - 105, 2005. |
| ISNAD | BÜYÜKŞAHİN, Ayda. "Çok boyutlu ilişki ölçeği: Geçerlilik ve güvenilirlik çalışması". (2005), 97-105. |
| APA | BÜYÜKŞAHİN A (2005). Çok boyutlu ilişki ölçeği: Geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 16(2), 97 - 105. |
| Chicago | BÜYÜKŞAHİN Ayda Çok boyutlu ilişki ölçeği: Geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi 16, no.2 (2005): 97 - 105. |
| MLA | BÜYÜKŞAHİN Ayda Çok boyutlu ilişki ölçeği: Geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, vol.16, no.2, 2005, ss.97 - 105. |
| AMA | BÜYÜKŞAHİN A Çok boyutlu ilişki ölçeği: Geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi. 2005; 16(2): 97 - 105. |
| Vancouver | BÜYÜKŞAHİN A Çok boyutlu ilişki ölçeği: Geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi. 2005; 16(2): 97 - 105. |
| IEEE | BÜYÜKŞAHİN A "Çok boyutlu ilişki ölçeği: Geçerlilik ve güvenilirlik çalışması." Türk Psikiyatri Dergisi, 16, ss.97 - 105, 2005. |
| ISNAD | BÜYÜKŞAHİN, Ayda. "Çok boyutlu ilişki ölçeği: Geçerlilik ve güvenilirlik çalışması". Türk Psikiyatri Dergisi 16/2 (2005), 97-105. |
