Sağlık Çalışanlarında İnaktif SARS-CoV-2 Aşılaması Sonrası Yan Etkiler, Serokonversiyon Oranları ve Antikor Yanıtını Etkileyen Faktörler

Yıl: 2021 Cilt: 55 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 519 - 538 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.5578/mb.20219705 İndeks Tarihi: 03-01-2022

Sağlık Çalışanlarında İnaktif SARS-CoV-2 Aşılaması Sonrası Yan Etkiler, Serokonversiyon Oranları ve Antikor Yanıtını Etkileyen Faktörler

Öz:
Bu çalışmada, sağlık çalışanlarında inaktif şiddetli akut solunum sendromu koronavirüs-2 (SARSCoV-2), CoronaVac® (Sinovac, Çin) aşısının etkinliği, yan etkileri ve serokonversiyon verilerini prospektif olarak değerlendirmek amaçlanmıştır. Çalışmaya inaktif SARS-CoV-2 ile aşılanan, çalışma başlangıcında taranarak seronegatif olduğu saptanan (COV2T® SARS-CoV-2 total, Siemens, ABD) 1053 sağlık çalışanı dahil edilmiştir. İlk aşıdan (n= 939) ve ikinci aşıdan (n= 771) 28 gün sonra oluşan IgG türü antikorlar kantitatif olarak (ADVIA Centaur® SARS-CoV-2 IgG, Siemens, ABD) araştırılmıştır. Ek olarak ikinci aşıdan 28 gün sonra alınan kan örneklerinde nötralizan antikorlar ELISA tabanlı bir testle (ACE2-RBD Neutralization Assay, Dia-Pro, İtalya) araştırılmıştır. Aşının antikor yanıtı istatistiksel olarak tek değişkenli (ki-kare, Fisher’s exact testi, Student’s t testi, Mann-Whitney U, tek yönlü ANOVA ve Kruskall Wallis ANOVA testleri) analizlerle ve doğrusal regresyon modelleri ile araştırılmıştır. Araştırmada ayrıca ikinci aşıdan 28 gün sonra alınan kan örneklerinde çalışılan kantitatif IgG testi ile nötralizan antikor test sonuçları arasındaki tutarlılık da değerlendirilmiştir. Analizler, SPSS 23.0 ve Stata ile yapılan istatistik çözümlemelerle logaritmik olarak dönüştürülmüş veriler üzerinde yapılmış, tip 1 hata düzeyi 0.05 olarak kabul edilmiştir. Katılımcıların %31.3’ü birinci aşı sonrasında, %26.8’i ise ikinci aşı sonrasında en az bir yan etki bildirmiştir. En sık görülen yan etki %20.4-21.7 ile aşı bölgesinde ağrıdır. Yan etkiler nedeniyle bir sağlık kurumuna başvurma sıklığı birinci aşıdan sonra %1.0, ikinci aşıdan sonra %0.8 olmuştur. Birinci aşıdan 28 gün sonra yeterli kantitatif IgG oluşturanların yüzdesi %25.3 (%95 GA= 22.5-28.1), ikinci aşıdan 28 gün sonra %97.9 (%95 GA= 96.91-98.93) olarak bulunmuştur. İkinci aşıdan 28 gün sonra nötralizan antikor pozitifliği %97.7 olarak saptanmıştır. Tek değişkenli analizlerde, inaktif SARS-CoV-2 aşısına karşı kantitatif IgG yanıtını anlamlı olarak artıran özellikler genç yaş (p< 0.01), kadın cinsiyet (p< 0.01), sigara içmemek (p< 0.001), kronik hastalığı olmamak (p= 0.019), bu yıl grip aşısı yaptırmış olmak (p= 0.012), aşırı kilolu veya obez olmamak (p= 0.020) ve aşılama öncesinde SARS-CoV-2 enfeksiyonu geçirmek (p< 0.001) olarak saptanmıştır. Ayrıca yardımcı sağlık personeli olanların diğer çalışanlara göre anlamlı düzeyde daha düşük antikor yanıtı gösterdiği belirlenmiştir (p< 0.001). Çoklu doğrusal regresyon modellerinde ise cinsiyet, yaş ve sigara içmeye ek olarak önceki SARS-CoV-2 polimeraz zincir reaksiyonu pozitifliğinin aşı sonrası kantitatif IgG yanıtını anlamlı düzeyde etkilediği gözlenmiştir. İkinci aşı sonrası 28. günde yapılan testlerde “enzyme linked immunosorbent assay (ELISA)” tabanlı nötralizan antikor testi ile kantitatif IgG testleri %99 uyumlu bulunmuştur (Kappa p= 0.783). CoronaVac® 18-64 yaş sağlık çalışanlarında tek bir aşıdan 28 gün sonra %25 ve ikinci aşıdan 28 gün sonra %97 oranında yeterli antikor yanıtı sağlamıştır. Antikor yanıtı genç yaşlarda, kadınlarda, sigara içmeyenlerde ve daha önce SARS-CoV-2 ile karşılaşmış olanlarda anlamlı düzeyde daha yüksek bulunmuştur. Gerçek yaşamda aşının bireyleri hastalıktan ne kadar koruduğu konusunda faz 3 ve faz 4 sonuçlarına gereksinim vardır.
Anahtar Kelime:

Factors Affecting Side Effects, Seroconversion Rates and Antibody Response After Inactivated SARS-CoV-2 Vaccination in Healthcare Workers

Öz:
In this study, it was aimed to prospectively evaluate the efficacy, side effects and seroconversion data of inactive severe acute respiratory syndrome coronavirus-2 (SARS-CoV-2), CoronaVac® (Sinovac, China) vaccine in healthcare workers. A total of 1053 healthcare workers who were initially seronegative (COV2T® SARS-CoV-2 Total Siemens, USA) and vaccinated with inactivated SARS-CoV-2 were included in the study. Quantitative IgG antibodies (ADVIA Centaur® SARS-CoV-2 IgG, Siemens, USA) were investigated 28 days after the first vaccine (n= 939) and the second vaccine (n= 771). In addition, neutralizing antibodies were evaluated via “enzyme linked immunosorbent assay (ELISA)” test (ACE2-RBD Neutralization Assay, Dia-Pro, Italy) 28 days after the first vaccine. Antibody response of the vaccine was evaluated statistically by univariate (Chi-square, Fisher’s exact test, Student’s t test, Mann-Whitney U, one-way ANOVA and Kruskall Wallis ANOVA tests) analysis and linear regression models. The consistency between quantitative IgG test and neutralizing antibody test was also evaluated in blood samples taken 28 days after second vaccination. Statistical analysis was determined in logarithmically transformed data with statistical analysis with SPSS 23.0 and Stata, and type 1 error level was accepted as 0.05. At least one side effect was reported by 31.3% and 26.8% of the participants after the first and second vaccine, respectively. The most frequent side effect was pain at the injection site with a frequency of 20.4% vs 21.7%. The frequency of applying to a health center due to side effects was 1.0% after the first vaccine and 0.8% after the second vaccine. The percentage of those who produced sufficient quantitative IgG was found as 25.3% (95% CI= 22.5-28.1) 28 days after the first vaccine and 97.9% (95% CI= 96.91- 98.93) after the second vaccine. Neutralizing test antibody positivity was found as 97.7% 28 days after the second vaccine. In univariate analysis, the characteristics that significantly increased the quantitative IgG response against inactivated SARS-CoV-2 vaccine were young age (p< 0.01), female gender (p< 0.01), being a non-smoker (p< 0.001), not having a chronic disease (p= 0.019), having had the flu vaccine this year (p= 0.012), not being overweight or obese (p= 0.020), and having a SARS-CoV2 infection prior to vaccination (p< 0.001). In addition, allied health personnel showed significantly lower antibody responses than the other workers (p< 0.001). Multiple linear regression models revealed that, female gender, younger age, smoking and previous COVID-19 polymerase chain reaction test positivity significantly affected the quantitative IgG response after vaccination. A 99% agreement was found between the ELISA-based neutralizing antibody test and the quantitative IgG test (Kappa p= 0.783) performed on the 28th day after the second vaccination. CoronaVac® provides adequate antibody response in 25% of healthcare workers aged 18-64, after 28 days from a single vaccine, and 97% after 28 days from the second vaccine. Antibody response was significantly higher in younger ages, women, non-smokers, and those who had previously encountered SARS-CoV-2. Phase 3 and phase 4 results are needed to show effectiveness of this vaccine in real life.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • 1. World Health Organization (WHO). COVID-19 vaccine tracker and landscape. Available from: https:// www.who.int/publications/m/item/draft-landscape-of-covid-19-candidate-vaccines (Accessed date: 30 Apr 2021).
  • 2. McDonnell A, Van Exan R, Lloyd S, Subramanian L, Chalkidou K, La Porta A, et al. COVID-19 Vaccine predictions: using mathematical modelling and expert opinions to estimate timelines and probabilities of success of COVID-19 vaccines. Center for Global Development, Washington, DC, October, 2020. Available from: https://www.cgdev.org/publication/covid-19-vaccine-predictions (Accessed date: 2 Apr 2021)
  • 3. T.C. Sağlık Bakanlığı COVID-19 Aşısı Bilgilendirme Platformu. https://covid19asi.saglik.gov.tr/TR-77706/ covid-19-asisi-ulusal-uygulama-stratejisi.html (Accessed date: 2 Apr 2021).
  • 4. Barranco R, Ventura F. COVID-19 and infection in health-care workers: An emerging problem. Med Leg J 2020; 88(2): 65-6.
  • 5. Wu Z, Hu Y, Xu M, Chen Z, Yang W, Jiang Z, et al. Safety, tolerability, and immunogenicity of an inactivated SARS-CoV-2 vaccine (CoronaVac) in healthy adults aged 60 years and older: a randomised, double-blind, placebo-controlled, phase 1/2 clinical trial. Lancet Infect Dis 2021; 21(6): 803-12.
  • 6. Zhang Y, Zeng G, Pan H, Li C, Hu Y, Chu,K, et al. Safety, tolerability, and immunogenicity of an inactivated SARS-CoV-2 vaccine in healthy adults aged 18–59 years: A randomised, double-blind, placebo-controlled, phase 1/2 clinical trial. Lancet Infect Dis 2020; 21: 181-92.
  • 7. Palacios R, Batista AP, Albuquerque CSN, Patino EG, Santos JP, Pessoa-Conde MTR, et al. Efficacy and safety of a COVID-19 inactivated vaccine in healthcare professionals in Brazil: The PROFISCOV study (preprint). Available from: https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3822780
  • 8. Bueno SM, Abarca K, Gonzalez PA, Galvez NMS, Soto JA, Duerte LF, et al. Interim report: Safety and immunogenicity of an inactivated vaccine against SARS-CoV-2 in healthy chilean adults in a phase 3 clinical trial (preprint). Available from: https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2021.03.31.21254494v1
  • 9. Faria E, Guedes AR, Oliveira MS, Moreira MVG, Maia FL, Barboza AS, et al. Performance of vaccination with CoronaVac in a cohort of healthcare workers (HCW)- preliminary report (preprint). Available from: https:// www.medrxiv.org/content/10.1101/2021.04.12.21255308v1
  • 10. Akova M, Unal S. A randomized, double-blind, placebo-controlled phase III clinical trial to evaluate the efficacy and safety of SARS-CoV-2 vaccine (inactivated, Vero cell): a structured summary of a study protocol for a randomised controlled trial. Trials 2021; 22(1): 276.
  • 11. TRT Haber. Çin aşısının Faz-3 sonucu açıklandı: Etkinlik oranı yüzde 83,5 (3 Mart 2021). Avaialble from: https:// www.trthaber.com/haber/gundem/cin-asisinin-faz-3-sonucu-aciklandi-etkinlik-orani-yuzde-835-561195.html
  • 12. Zimmermann P, Curtis N. Factors That Influence the Immune Response to Vaccination. Clin Microbiol Rev 2019; 32(2): e00084-18.
  • 13. Banjar A, Al-Tawfiq JA, Alruwaily A, Alserehi H, Al-Qunaibet A, Alaswad R, et al. Seroprevalence of antibodies to SARS-CoV-2 among blood donors in the early months of the pandemic in Saudi Arabia. Int J Infect Dis 2021; 104: 452-7.
  • 14. Abe KT, Li Z, Samson R, Samavarchi-Tehrani P, Valcourt EJ, Wood H, et al. A simple protein-based surrogate neutralization assay for SARS-CoV-2. JCI Insight 2020; 5(19): e142362.
  • 15. Mendrone-Junior A, Dinardo CL, Ferreira SC, Nishya A, Salles NA, Almeida Neto C, et al. Correlation between SARS-COV-2 antibody screening by immunoassay and neutralizing antibody testing. Transfusion 2021; 61(4): 1181-90.
  • 16. Bayas JM, Vilella A, Bertran MJ, Vidal J, Batalla J, Asenjo MA, et al. Immunogenicity and reactogenicity of the adult tetanus-diphtheria vaccine. How many doses are necessary? Epidemiol Infect 2001; 127(3): 451-60.
  • 17. Rubins JB, Puri AK, Loch J, Charboneau D, MacDonald R, Opstad N, et al. Magnitude, duration, quality, and function of pneumococcal vaccine responses in elderly adults.J Infect Dis 1998; 178(2): 431-40.
  • 18. McElhaney JE, Zhou X, Talbot HK, Soethout E, Bleackley RC, Granville DJ, et al. The unmet need in the elderly: how immunosenescence, CMV infection, co-morbidities and frailty are a challenge for the development of more effective influenza vaccines. Vaccine 2012; 30(12): 2060-7.
  • 19. Kennedy RB, Ovsyannikova IG, Pankratz VS, Vierkant RA, Jacobson RM, Ryan MA, et al. Gender effects on humoral immune responses to smallpox vaccine. Vaccine 2009; 27(25-26): 3319-23.
  • 20. Cook IF. Sexual dimorphism of humoral immunity with human vaccines. Vaccine 2008; 26(29-30): 3551-5.
  • 21. Janbakhsh A, Mansouri F, Vaziri S, Sayad B, Afsharian M, Rahimi M, et al. Effect of selenium on immune response against hepatitis B vaccine with accelerated method in insulindependent diabetes mellitus patients. Caspian J Intern Med 2013; 4(1): 603-6.
  • 22. McElhaney JE, Garneau H, Camous X, Dupuis G, Pawelec G, Baehl S, et al. Predictors of the antibody response to influenza vaccination in older adults with type 2 diabetes. BMJ Open Diabetes Res Care 2015; 3(1): e000140.
  • 23. Sheridan PA, Paich HA, Handy J, Karlsson EA, Hudgens MG, Sammon AB, et al. Obesity is associated with impaired immune response to influenza vaccination in humans. Int J Obes 2012; 36: 1072-7.
  • 24. Yang S, Tian G, Cui Y, Ding C, Deng M, Yu C, et al. Factors influencing immunologic response to hepatitis B vaccine in adults. Sci Rep 2016; 6: 27251
  • 25. Mugitani A, Ito K, Irie S, Eto T, Ishibashi M, Ohfuji S, et al. Immunogenicity of the trivalent inactivated influenza vaccine in young children less than 4 years of age, with a focus on age and baseline antibodies. Clin Vaccine Immunol 2014; 21(9): 1253-60.
  • 26. Kohut ML, Cooper MM, Nickolaus MS, Russell DR, Cunnick JE. Exercise and psychosocial factors modulate immunity to influenza vaccine in elderly individuals. J Gerontol A Biol Sci Med Sci 2002; 57(9): M557-M562.
  • 27. Glaser R, Kiecolt-Glaser JK, Malarkey WB, Sheridan JF. The influence of psychological stress on the immune response to vaccines. Ann N Y Acad Sci 1998; 840: 649-55.
  • 28. Aaby P, Benn CS, Flanagan KL, Klein SL, Kollmann TR, Lynn DJ, et al. The non-specific and sex-differential effects of vaccines. Nat Rev Immunol 2020; 20(8): 464-70.
  • 29. Tenchov R. Do other vaccines protect you from COVID-19? Available from: https://www.cas.org/blog/ other-vaccines-covid19 (Accessed date: 2 Apr 2021).
  • 30. Younes S, Al-Jighefee H, Shurrab F, Al-Sadeq DW, Younes N, Dargham SR, et al. Diagnostic efficiency of three fully automated serology assays and their correlation with a novel surrogate virus neutralization test in symptomatic and asymptomatic SARS-COV-2 individuals. Microorganisms 2021; 9(2): 245.
APA SENOL AKAR S, Akcali S, Özkaya Y, Erdem F, Cengiz B, Deniz G, karadag yalcın f, özer d, Dundar P, ESER E (2021). Sağlık Çalışanlarında İnaktif SARS-CoV-2 Aşılaması Sonrası Yan Etkiler, Serokonversiyon Oranları ve Antikor Yanıtını Etkileyen Faktörler. , 519 - 538. 10.5578/mb.20219705
Chicago SENOL AKAR SEBNEM,Akcali Sinem,Özkaya Yunus,Erdem Fatma Merve,Cengiz Beyhan,Deniz Gülizar,karadag yalcın ferya,özer deniz,Dundar Pinar,ESER ERHAN Sağlık Çalışanlarında İnaktif SARS-CoV-2 Aşılaması Sonrası Yan Etkiler, Serokonversiyon Oranları ve Antikor Yanıtını Etkileyen Faktörler. (2021): 519 - 538. 10.5578/mb.20219705
MLA SENOL AKAR SEBNEM,Akcali Sinem,Özkaya Yunus,Erdem Fatma Merve,Cengiz Beyhan,Deniz Gülizar,karadag yalcın ferya,özer deniz,Dundar Pinar,ESER ERHAN Sağlık Çalışanlarında İnaktif SARS-CoV-2 Aşılaması Sonrası Yan Etkiler, Serokonversiyon Oranları ve Antikor Yanıtını Etkileyen Faktörler. , 2021, ss.519 - 538. 10.5578/mb.20219705
AMA SENOL AKAR S,Akcali S,Özkaya Y,Erdem F,Cengiz B,Deniz G,karadag yalcın f,özer d,Dundar P,ESER E Sağlık Çalışanlarında İnaktif SARS-CoV-2 Aşılaması Sonrası Yan Etkiler, Serokonversiyon Oranları ve Antikor Yanıtını Etkileyen Faktörler. . 2021; 519 - 538. 10.5578/mb.20219705
Vancouver SENOL AKAR S,Akcali S,Özkaya Y,Erdem F,Cengiz B,Deniz G,karadag yalcın f,özer d,Dundar P,ESER E Sağlık Çalışanlarında İnaktif SARS-CoV-2 Aşılaması Sonrası Yan Etkiler, Serokonversiyon Oranları ve Antikor Yanıtını Etkileyen Faktörler. . 2021; 519 - 538. 10.5578/mb.20219705
IEEE SENOL AKAR S,Akcali S,Özkaya Y,Erdem F,Cengiz B,Deniz G,karadag yalcın f,özer d,Dundar P,ESER E "Sağlık Çalışanlarında İnaktif SARS-CoV-2 Aşılaması Sonrası Yan Etkiler, Serokonversiyon Oranları ve Antikor Yanıtını Etkileyen Faktörler." , ss.519 - 538, 2021. 10.5578/mb.20219705
ISNAD SENOL AKAR, SEBNEM vd. "Sağlık Çalışanlarında İnaktif SARS-CoV-2 Aşılaması Sonrası Yan Etkiler, Serokonversiyon Oranları ve Antikor Yanıtını Etkileyen Faktörler". (2021), 519-538. https://doi.org/10.5578/mb.20219705
APA SENOL AKAR S, Akcali S, Özkaya Y, Erdem F, Cengiz B, Deniz G, karadag yalcın f, özer d, Dundar P, ESER E (2021). Sağlık Çalışanlarında İnaktif SARS-CoV-2 Aşılaması Sonrası Yan Etkiler, Serokonversiyon Oranları ve Antikor Yanıtını Etkileyen Faktörler. Mikrobiyoloji Bülteni, 55(4), 519 - 538. 10.5578/mb.20219705
Chicago SENOL AKAR SEBNEM,Akcali Sinem,Özkaya Yunus,Erdem Fatma Merve,Cengiz Beyhan,Deniz Gülizar,karadag yalcın ferya,özer deniz,Dundar Pinar,ESER ERHAN Sağlık Çalışanlarında İnaktif SARS-CoV-2 Aşılaması Sonrası Yan Etkiler, Serokonversiyon Oranları ve Antikor Yanıtını Etkileyen Faktörler. Mikrobiyoloji Bülteni 55, no.4 (2021): 519 - 538. 10.5578/mb.20219705
MLA SENOL AKAR SEBNEM,Akcali Sinem,Özkaya Yunus,Erdem Fatma Merve,Cengiz Beyhan,Deniz Gülizar,karadag yalcın ferya,özer deniz,Dundar Pinar,ESER ERHAN Sağlık Çalışanlarında İnaktif SARS-CoV-2 Aşılaması Sonrası Yan Etkiler, Serokonversiyon Oranları ve Antikor Yanıtını Etkileyen Faktörler. Mikrobiyoloji Bülteni, vol.55, no.4, 2021, ss.519 - 538. 10.5578/mb.20219705
AMA SENOL AKAR S,Akcali S,Özkaya Y,Erdem F,Cengiz B,Deniz G,karadag yalcın f,özer d,Dundar P,ESER E Sağlık Çalışanlarında İnaktif SARS-CoV-2 Aşılaması Sonrası Yan Etkiler, Serokonversiyon Oranları ve Antikor Yanıtını Etkileyen Faktörler. Mikrobiyoloji Bülteni. 2021; 55(4): 519 - 538. 10.5578/mb.20219705
Vancouver SENOL AKAR S,Akcali S,Özkaya Y,Erdem F,Cengiz B,Deniz G,karadag yalcın f,özer d,Dundar P,ESER E Sağlık Çalışanlarında İnaktif SARS-CoV-2 Aşılaması Sonrası Yan Etkiler, Serokonversiyon Oranları ve Antikor Yanıtını Etkileyen Faktörler. Mikrobiyoloji Bülteni. 2021; 55(4): 519 - 538. 10.5578/mb.20219705
IEEE SENOL AKAR S,Akcali S,Özkaya Y,Erdem F,Cengiz B,Deniz G,karadag yalcın f,özer d,Dundar P,ESER E "Sağlık Çalışanlarında İnaktif SARS-CoV-2 Aşılaması Sonrası Yan Etkiler, Serokonversiyon Oranları ve Antikor Yanıtını Etkileyen Faktörler." Mikrobiyoloji Bülteni, 55, ss.519 - 538, 2021. 10.5578/mb.20219705
ISNAD SENOL AKAR, SEBNEM vd. "Sağlık Çalışanlarında İnaktif SARS-CoV-2 Aşılaması Sonrası Yan Etkiler, Serokonversiyon Oranları ve Antikor Yanıtını Etkileyen Faktörler". Mikrobiyoloji Bülteni 55/4 (2021), 519-538. https://doi.org/10.5578/mb.20219705