Kemik mineral yoğunluğu ile kemik döngüsünün biyokimyasal göstergelerinin ilişkisi

POLAT, Yalçın; BAHADIR, Cengiz; ÖNDER, Can Bora; KOÇ, Hüsniye; BAŞAK, Reyhan; GÜRER, Nuriye; ATALAY, Sacide; NUR, AHMET HAKAN

Kemik mineral yoğunluğu ile kemik döngüsünün biyokimyasal göstergelerinin ilişkisi

Nuriye GÜRER, (Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Kliniği, İstanbul, Türkiye)

Reyhan BAŞAK, (Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Biyokimya Laboratuvarı, İstanbul, Türkiye)

Cengiz BAHADIR, (Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Kliniği, İstanbul, Türkiye)

Hüsniye KOÇ, (Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Kliniği, İstanbul, Türkiye)

AHMET HAKAN NUR, (Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Kliniği, İstanbul, Türkiye)

Yalçın POLAT, (Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Kliniği, İstanbul, Türkiye)

Sacide ATALAY, (Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Biyokimya Laboratuvarı, İstanbul, Türkiye)

Can Bora ÖNDER (Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Kliniği, İstanbul, Türkiye)

Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Dergisi

8 0

Yıl: 2005 Cilt: 51 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 54 - 57 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Kemik mineral yoğunluğu ile kemik döngüsünün biyokimyasal göstergelerinin ilişkisi

Öz:

Amaç: Osteoporoz; kemik kitlesindeki azalma ve kemik dokusunun mikromimarisinde değişim sonucu kemik kırılganlığı ve kırık riskinde artış olarak tanımlanır. Artmış kemik döngüsünün yol açtığı trabeküler mikromimarideki bozulma, osteoporotik kırıkların patogenezinde önemli bir rol oynamaktadır. Bu çalışma kemik mineral yoğunluğu (KMY) ölçümü ile kemik metabolizmasının biyokimyasal göstergeleri düzeyleri arasındaki ilişkiyi değerlendirmek amacıyla planlandı. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya Dünya Sağlık Örgütü’nün kriterlerine uygun olarak; 23 osteoporotik ve 44 osteopenik postmenopozal, 23 premenopozal hasta alındı. Kemik mineral yoğunluğu dual enerji X-ışını abzorpsiyometri (DEXA) ile omurga (L2-L4) ve femur boynundan ölçüldü ve t skorları belirlendi. Kemik yapım göstergeleri olarak alkalen fosfataz (ALP) ve osteokalsin, kemik yıkım göstergeleri olarak da tartarata dirençli asit fosfataz (TRAP) ve C-Telopeptid (CTX) serum seviyeleri belirlendi.Düşük KMY’si olan hastalarda hem kemik yapım hem de yıkım göstergeleri artmış olarak tespit edildi. Bulgular: Osteoporoz ve osteopeni olan olgularda KMY ile ALP, osteokalsin, TRAP ve CTX seviyeleri arasında istatistiksel olarak anlamlı olmayan zayıf korelasyon tespit edildi. Sonuç: Bulgularımız yüksek kemik döngüsünün düşük kemik yoğunluğu ile birlikteliğini ve kemik döngüsünün biyokimyasal göstergelerinin osteoporozu öngörmede ve izlemede faydalı olabileceğini göstermektedir.

Anahtar Kelime: Osteokalsin Kemik yoğunluğu Biyolojik belirteçler kollojen telopeptidaz Alkalin fosfataz Osteoporoz Osteoporoz, postmenopozal

Konular: Tıbbi Araştırmalar Deneysel Endokrinoloji ve Metabolizma Genel ve Dahili Tıp Hematoloji Biyokimya ve Moleküler Biyoloji

Relationship between bone mineral density and biochemical markers of bone turnover

Öz:

Objective: Osteoporosis is a disease defined by decreased bone mass and alteration of microarchitecture which results in increased bone fragility and risk of fracture. The detoriation of trabecular microarchitecture induced by elevated bone turnover plays an important role in the pathogenesis of osteoporotic fractures. This study was designed to evaluate the correlation of bone mineral density measurement and the levels of biochemical markers of bone turnover.Materials and Methods: According to the WHO criteria 23 osteoporotic, 44 osteopenic postmenopausal and 23 premenopausal women were included in this study. Bone mineral density at spine (L2-L4) and femoral neck was measured by dual-energy x-ray absorbtiometry (DEXA) and t scores were obtained. Alkaline phosphatase (ALP) and osteocalcin were measured as markers of bone formation whereas tartrate resistant acid phosphates (TRAP) and C-terminal telopeptide (CTX) were determined as markers of bone resorbtion in the serum. Results: Both bone formation and resorption markers were found to be increased in patients with low bone mineral density. In the patients with osteoporosis and osteopenia, there were weak correlations which were not statistically significant between BMD and ALP, osteocalcin, TRAP and CTX. Conclusion: Our findings demonstrate that high bone turnover is associated with low bone mineral density and biochemical markers of bone turnover may be helpful in the prediction and monitoring of osteoporosis.

Anahtar Kelime: Biological Markers collagen telopeptidase Alkaline Phosphatase Osteoporosis Osteoporosis, Postmenopausal Osteocalcin Bone Density

Konular: Tıbbi Araştırmalar Deneysel Endokrinoloji ve Metabolizma Genel ve Dahili Tıp Hematoloji Biyokimya ve Moleküler Biyoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Kanis JA, Delmas P, Burckhardt P, Cooper C, Torgerson D. Guidelines for diagnosis and management of osteoporosis. The European Foundation for Osteoporosis and Bone Disease. Osteoporos Int 1997;7(4):390-406. 2. Hunter DJ, Sambrook PN. Bone loss: epidemiology of bone loss. Arthritis Res 2000;2:441-5.
3. Ravn P, Rix M, Andreassen H, Clemmesen B, Bidstrup M, Gunnes M. High bone turnover is asssociated with low bone mass and spinal fracture in postmenopausal women. Calcif Tissue Int 1997;60(3):255-60.
4. Carbonare LD, Giannini S. Bone microarchitecture as an important determinant of bone strength. Endocrinol Invest 2004;27(1):99-105.
5. Ammann P, Rizzoli R. Bone strength and its determinants. Osteoporosis Int 2003;14(3):13-8.
6. Wachter NJ, Augat P, Mentzel M, Sarkar MR, Krischak GD, Kinzl L, et al. Predictive value of bone mineral density and morphology determined by peripheral quantitative computed tomography for cancellous bone strength of the proximal femur. Bone 2001;28(1):133-9.
7. Swaminathan R. Biochemical markers of bone turnover. Clin Chim Acta 2001;313(1-2):95-105.
8. Garnero P, Sornay-Rendu E, Chapuy MC, Delmas PD. Increased bone turnover in late postmenopausal women is a major determinant of osteoporosis. J Bone Miner Res 1996;11(3):337-49. 9. Hosking D, Adami S, Felsenberg D, Andia JC, Valimaki M, Benhamou L, et al. Comparison of change in bone resorption and bone mineral density with once-weekly alendronate and daily risedronate: a randomised, placebo-controlled study. Curr Med Res Opin 2003;19(5):383-94.
10. Raisz L, Smith JA, Trahiotis M, Fall P, Shoukri K, Digennaro, et al. Short-term risedronate treatment in postmenopausal women, effects on biochemical markers of bone turnover. Osteoporosis Int 2000;11(7):615-20.
11. Garnero P, Delmas P. Biochemical markers of bone turneover. Applications for osteoporosis. Endocrinol Metab Clin North Am 1998;27(2):303-23.
12. Frost ML, Fogelman I, Blake GM, Marsden PK, Cook G Jr. Dissociation between global markers of bone formation and direct measurement of spinal bone formation in osteoporosis. J Bone Miner Res 2004;19(11):1797-804.
13. Luckey M, Kagan R, Greenspan S, Bone H, Kiel RD, Simon J, et al. Once weekly alendronate 70 mg and raloxifen 60 mg daily in the treatment of postmenopausal osteoporosis. Menopause 2004;11(4):405-15.
14. Hansdottir H, Franzson L, Prestwood K, Sigurdsson G. The effect of raloxifene on markers of bone turnover in older women living in long-term care facilities. J Am Geriatr Soc 2004;52(5):779-83.
15. Shiraki M, Fukunaga M, Kushida K, Kishimoto H, Taketani Y, Minaguchi H, et al. A double-blind dose-ranging study of risedronate in Japanese patients with osteoporosis (a study by the Risedronate Late Phase II Research Group). Osteoporos Int 2003;14(3):225-34.
16. Ohta H, Ikeda T, Masuzawa T, Makita K, Suda Y, Nozawa S. Differences in axial bone mineral density, serum levels of sex steroids and bone metabolism between postmenopausal age and body size matched premenopausal subjects. Bone 1993;14(2):111-6.
17. Minura H, Yamamoto I, Yuu I, Ohta T. Estimation of bone mineral density and bone loss by means of bone metabolic markers in postmenopausal women. Endoc J 1995;42(6):797-802.
18. Worsfold M, Powell DE, Jones TJ, Davie MW. Assessment of urinary bone markers for monitoring treatment of osteoporosis. Clin Chem 2004;7:324-8. 19. Chaki O, Yoshikata I, Kikuchi R, Nakayama M, Uchiyama Y, Hirahara F, et al. The predictive value of biochemical markers of bone turnover for bone mineral density in postmenopausal osteoporosis. J Bone Miner Res 2000;15(8):1537-44.
20. Şenocak Ö, Peker Ö, Akalın E, Öncel S, Bircan Ç, Bahçeci O ve ark. Osteoporozu olan ve olmayan postmenopozal kadınlarda kemik biyokimyasal marker düzeyleri. Türk Fiz Tıp Reh Derg 1999;2(2):41-4.
21. Garnero P, Sornay RE, Duboeuf F, Delmas PD. Markers of bone turnover predict postmenopausal forearm bone loss over 4 years: The OFELY Study. J Bone Miner Res 1999;14(9):1614-21.

APA	GÜRER N, BAŞAK R, BAHADIR C, KOÇ H, NUR A, POLAT Y, ATALAY S, ÖNDER C (2005). Kemik mineral yoğunluğu ile kemik döngüsünün biyokimyasal göstergelerinin ilişkisi. , 54 - 57.
Chicago	GÜRER Nuriye,BAŞAK Reyhan,BAHADIR Cengiz,KOÇ Hüsniye,NUR AHMET HAKAN,POLAT Yalçın,ATALAY Sacide,ÖNDER Can Bora Kemik mineral yoğunluğu ile kemik döngüsünün biyokimyasal göstergelerinin ilişkisi. (2005): 54 - 57.
MLA	GÜRER Nuriye,BAŞAK Reyhan,BAHADIR Cengiz,KOÇ Hüsniye,NUR AHMET HAKAN,POLAT Yalçın,ATALAY Sacide,ÖNDER Can Bora Kemik mineral yoğunluğu ile kemik döngüsünün biyokimyasal göstergelerinin ilişkisi. , 2005, ss.54 - 57.
AMA	GÜRER N,BAŞAK R,BAHADIR C,KOÇ H,NUR A,POLAT Y,ATALAY S,ÖNDER C Kemik mineral yoğunluğu ile kemik döngüsünün biyokimyasal göstergelerinin ilişkisi. . 2005; 54 - 57.
Vancouver	GÜRER N,BAŞAK R,BAHADIR C,KOÇ H,NUR A,POLAT Y,ATALAY S,ÖNDER C Kemik mineral yoğunluğu ile kemik döngüsünün biyokimyasal göstergelerinin ilişkisi. . 2005; 54 - 57.
IEEE	GÜRER N,BAŞAK R,BAHADIR C,KOÇ H,NUR A,POLAT Y,ATALAY S,ÖNDER C "Kemik mineral yoğunluğu ile kemik döngüsünün biyokimyasal göstergelerinin ilişkisi." , ss.54 - 57, 2005.
ISNAD	GÜRER, Nuriye vd. "Kemik mineral yoğunluğu ile kemik döngüsünün biyokimyasal göstergelerinin ilişkisi". (2005), 54-57.

APA	GÜRER N, BAŞAK R, BAHADIR C, KOÇ H, NUR A, POLAT Y, ATALAY S, ÖNDER C (2005). Kemik mineral yoğunluğu ile kemik döngüsünün biyokimyasal göstergelerinin ilişkisi. Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Dergisi, 51(2), 54 - 57.
Chicago	GÜRER Nuriye,BAŞAK Reyhan,BAHADIR Cengiz,KOÇ Hüsniye,NUR AHMET HAKAN,POLAT Yalçın,ATALAY Sacide,ÖNDER Can Bora Kemik mineral yoğunluğu ile kemik döngüsünün biyokimyasal göstergelerinin ilişkisi. Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Dergisi 51, no.2 (2005): 54 - 57.
MLA	GÜRER Nuriye,BAŞAK Reyhan,BAHADIR Cengiz,KOÇ Hüsniye,NUR AHMET HAKAN,POLAT Yalçın,ATALAY Sacide,ÖNDER Can Bora Kemik mineral yoğunluğu ile kemik döngüsünün biyokimyasal göstergelerinin ilişkisi. Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Dergisi, vol.51, no.2, 2005, ss.54 - 57.
AMA	GÜRER N,BAŞAK R,BAHADIR C,KOÇ H,NUR A,POLAT Y,ATALAY S,ÖNDER C Kemik mineral yoğunluğu ile kemik döngüsünün biyokimyasal göstergelerinin ilişkisi. Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Dergisi. 2005; 51(2): 54 - 57.
Vancouver	GÜRER N,BAŞAK R,BAHADIR C,KOÇ H,NUR A,POLAT Y,ATALAY S,ÖNDER C Kemik mineral yoğunluğu ile kemik döngüsünün biyokimyasal göstergelerinin ilişkisi. Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Dergisi. 2005; 51(2): 54 - 57.
IEEE	GÜRER N,BAŞAK R,BAHADIR C,KOÇ H,NUR A,POLAT Y,ATALAY S,ÖNDER C "Kemik mineral yoğunluğu ile kemik döngüsünün biyokimyasal göstergelerinin ilişkisi." Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Dergisi, 51, ss.54 - 57, 2005.
ISNAD	GÜRER, Nuriye vd. "Kemik mineral yoğunluğu ile kemik döngüsünün biyokimyasal göstergelerinin ilişkisi". Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Dergisi 51/2 (2005), 54-57.