Gebelikte Uyku Sorunlarının Perinatal Süreçteki Etkileri ve Çözüm SürecindeHemşirelik Yaklaşımları

GÜNDÜZ, Ceyda Su; YILDIZ, HATİCE

doi:10.46483/deuhfed.769794

Gebelikte Uyku Sorunlarının Perinatal Süreçteki Etkileri ve Çözüm SürecindeHemşirelik Yaklaşımları

Ceyda SU GÜNDÜZ, (Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye)

Hatice YILDIZ (Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye)

Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi

8 2

Yıl: 2021 Cilt: 14 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 471 - 478 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.46483/deuhfed.769794 İndeks Tarihi: 17-01-2022

Gebelikte Uyku Sorunlarının Perinatal Süreçteki Etkileri ve Çözüm SürecindeHemşirelik Yaklaşımları

Öz:

Gebelikte fiziksel, zihinsel ve hormonal nedenlere bağlı olarak son trimesterde daha fazla olmak üzere tüm gebelik boyunca uyku sorunlarıyaşanabilmektedir. Bu sorunlar, kötü uyku kalitesinden şiddetli uykusuzluğa kadar değişebilmektedir. Gebelikte yaşanan uyku bozukluklarıkilo alımı, yaşam kalitesi, ruh hali, C- reaktif protein düzeyi, kan glikoz düzeyi ve arteriyal kan basıncı açısından anne sağlığını etkileyebilir.Ayrıca bu bozukluklar doğum ağırlığı, apgar skoru, telomer uzunlukları, leptin ve lipid düzeyleri açısından fetüsün/yenidoğanın sağlığını,doğumun süresi, türü, ağrısı ve zamanı açısından da doğum sürecini etkileyebilir. Uyku sorunlarının yol açabileceği bu problemleri en azaindirgemek ve olası komplikasyonları önleyebilmek için hemşireler gebelikte uyku kalitesini rutin olarak değerlendirmeli ve bu doğrultudauygun bakım ve danışmanlık vermelidir. Bu derlemede gebelikte yaşanan uyku bozukluklarının perinatal süreçteki etkileri ve çözüm sürecindehemşirelik yaklaşımlarının güncel literatür verileri kapsamında sunulması amaçlanmıştır. Sonuç olarak; gebelerde görülebilen uykusorunlarının ve yarattığı perinatal sonuçların çok yönlü yaklaşımla incelenmesi ve üzerinde önemle durulması gerekir.

Anahtar Kelime:

Effects of Sleep Disorders in Pregnancy on Perinatal Process and Nursing Approaches in the Solution Process

Öz:

Pregnant women experience sleep disorders throughout the entire pregnancy, especially in the 3rd trimester, due to physical, mental, andhormonal reasons. These disorders can range from poor sleep quality to severe insomnia. These sleep disorders occurred during thepregnancy may affect the health of the mother, in terms of weight gain, quality of life, mood, C-reactive protein level, blood glucose level,and arterial blood pressure. In addition, these disorders may affect the health of fetus/newborn in terms of birth weight, Apgar score,telomere lengths, leptin, and lipid levels, and may also affect the birth process, in terms of duration of birth, type, pain, and time. In order tominimize the problems that can be caused by sleep disorders during the pregnancy and prevent the possible complications, nurses shouldroutinely assess the quality of sleep, and provide care and counseling. In this review, it is aimed to present the effects of sleep disordersduring pregnancy on the perinatal process, and nursing approaches for the solution of these disorders, with in the context of current literature. As a result; sleep problems that can be seen in pregnant women and their perinatal outcomes should be examined with a multidimensionalapproach and should be emphasized.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık

1. Hall JE. Guyton and Hall textbook of medical physiology. 13 th edition. The United States of America: Elsevier, 2016: 763.
2. Şahin L, Aşçioğlu M. Uyku ve uykunun düzenlenmesi. Sağlık Bilimleri Dergisi 2013;22(1):93–8.
3. Troynikov O, Watson CG, Nawaz N. Sleep environments and sleep physiology: A review. J Therm Biol 2018;78:192– 203.
4. Hirshkowitz M, Whiton K, Albert SM, Alessi C, Bruni O, DonCarlos L et al. National sleep foundation’s sleep time duration recommendations: Methodology and results summary. Sleep Heal [online]. 2015;1(1):40–3. URL: http://dx.doi.org/10.1016/j.sleh.2014.12.010. 17 Haziran 2020
5. Mindell JA, Cook RA, Nikolovski J. Sleep patterns and sleep disturbances across pregnancy. Sleep Med [online]. 2015;16(4):483–488. URL: http://dx.doi.org/10.1016/j.sleep.2014.12.006. 17 Haziran 2020
6. Özhüner Y, Çelik N. Gebelerde uyku kalitesi ve yaşam kalitesi. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi 2019;6(1):39– 47.
7. Sharma SK, Nehra A, Sinha S, Soneja M, Sunesh K, Sreenivas V et al. Sleep disorders in pregnancy and their association with pregnancy outcomes: a prospective observational study. Sleep Breath 2016;20(1):87–93.
8. Ulaşlı SS, Ünlü M. Gebelikte uyku sorunları. Güncel Göğüs Hastalıkları Serisi 2014;2(2):237–244.
9. Kostanoğlu A, Manzak AS, Şahin A. Gebelerde fiziksel aktivite seviyesi ve uyku kalitesinin yaşam kalitesine etkisi. Türk Uyku Tıbbı Dergisi 2019;6(3):80–7.
10. Sedov ID, Cameron EE, Madigan S, Tomfohr-Madsen LM. Sleep quality during pregnancy: A meta-analysis. Sleep Med Rev [online]. 2018;38:168–176. URL: https://doi.org/10.1016/j.smrv.2017.06.005. 17 Haziran 2020
11. Ertmann RK, Nicolaisdottir DR, Kragstrup J, Siersma V, Lutterodt MC. Sleep complaints in early pregnancy. A cross-sectional study among women attending prenatal care in general practice. BMC Pregnancy Childbirth 2020;20(1):1–9.
12. Hashmi AM, Bhatia SK, Bhatia SK, Khawaja IS. Insomnia during pregnancy: diagnosis and rational interventions. Pakistan J Med Sci 2016;32(4):1030–7.
13. Keskin N, Tamam L. Uyku bozuklukları: Sınıflama ve tedavi. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi 2018;27(2):241–260.
14. Taylor CR, Lillis C, LeMone P, Lynn, P. Fundamentals of nursing the art and science of nursing care. 7th edition. Chine: Wolters Kluwer Lippincott Williams & Wilkins; 2011:1082-1083.
15. Berman A, Snyder SJ, Frandsen G. Kozier and Erb's fundamentals of nursing. 10 th Edition. New Jersey: Pearson Education; 2016:1066-1068.
16. Amerikan Psikiyatri Birliği. Tanı ölçütleri başvuru elkitabı. 5. Baskı. Köroğlu, E. Ankara: Hekimler Yayın Birliği; 2014:185-204.
17. Ursavaş A, Karadaǧ M. Gebelikte uykuda solunum bozuklukları. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2009;57(2):237– 43.
18. American Sleep Association. Sleep and Pregnancy. [online]. 14.05.2019 URL: https://www.sleepassociation.org/about-sleep/sleep-and-pregnancy/?highlight=pregnancy. 17 Haziran 2020
19. Sleep Health Foundation. Pregnancy and Sleep. [online]. 2012 URL: https://www.sleepfoundation.org/pregnancy. 20 Mart 2020.
20. National Sleep Foundation. Sleeping while pregnant: First trimester, second trimester, third trimester [online]. 2020 URL: https://www.sleepfoundation.org/?s=Sleeping+By+the+Trimesters. 17 Haziran 2020
21. Reichner CA. Insomnia and sleep deficiency in pregnancy. Obstet Med 2015;8(4):168–71.
22. Izci-Balserak B, Keenan BT, Corbitt C, Staley B, Perlis M, Pien GW. Changes in sleep characteristics and breathing parameters during sleep in early and late pregnancy. J Clin Sleep Med 2018;14(7):1161–8.
23. Silvestri R, Aricò I. Sleep disorders in pregnancy. Sleep Sci 2019;12(3):232–9.
24. Balieiro LCT, Gontijo CA, Fahmy WM, Paiva Maia YC, Crispim CA. Does sleep influence weight gain during pregnancy? A prospective study. Sleep Sci 2019;12(3):156–64.
25. Gay CL, Richoux SE, Beebe KR, Lee KA. Sleep disruption and duration in late pregnancy is associated with excess gestational weight gain among overweight and obese women. Birth 2017;44(2):173–80.
26. Li R, Zhang J, Zhou R, Liu J, Dai Z, Liu D et al. Sleep disturbances during pregnancy are associated with cesarean delivery and preterm birth. J Matern Neonatal Med 2017;30(6):733–8.
27. Salihu HM, King L, Patel P, Paothong A, Pradhan A, Louis J et al. Association between maternal symptoms of sleep disordered breathing and fetal telomere length. Sleep. 2015;38(4):559–66.
28. Tsai SY, Lin JW, Wu WW, Lee CN, Lee PL. Sleep disturbances and symptoms of depression and daytime sleepiness in pregnant women. Birth 2016;43(2):176–83.
29. Zafarghandi N, Hadavand S, Davati A, Mohseni SM, Kimiaiimoghadam F, Torkestani F. The effects of sleep quality and duration in late pregnancy on labor and fetal outcome. J Matern Neonatal Med 2012;25(5):535–7.
30. Meng M, Jiang Y, Zhu L, Wang G, Lin Q, Sun W et al. Effect of maternal sleep in late pregnancy on leptin and lipid levels in umbilical cord blood. Sleep Med [online]. 2019; URL: https://doi.org/10.1016/j.sleep.2019.11.1194. 17 Haziran 2020
31. Nodine PM, Matthews EE. Common sleep disorders: Management strategies and pregnancy outcomes. J Midwifery Women’s Heal 2013;58(4):368–77.
32. Tsai SY, Lee PL, Lee CN. Snoring and blood pressure in third-trimester normotensive pregnant women. J Nurs Scholarsh 2018;50(5):522–9.
33. Köybaşı EŞ, Oskay ÜY. Gebelik sürecinin uyku kalitesine etkisi. Gülhane Tıp Dergisi 2017;59(1):1–5.
34. Duke CH, Williamson JA, Snook KR, Finch KC, Sullivan KL. Association between fruit and vegetable consumption and sleep quantity in pregnant women. Matern Child Health J 2017;21(5):966–73.
35. Silva-perez LJ, Gonzalez-Cardenas N, Surani S, Etindele Sosso F, Surani SR. Socioeconomic status in pregnant women and sleep quality during pregnancy. Cureus 2019;11(11): e6183.
36. Tsai SY, Lee CN, Wu WW, Landis CA. Sleep hygiene and sleep quality of third-trimester pregnant women. Res Nurs Heal 2016;39(1):57–65.
37. Facco FL, Parker CB, Hunter S, Reid KJ, Zee PC, Silver RM et al. Association of adverse pregnancy outcomes with self-reported measures of sleep duration and timing in women who are nulliparous. J Clin Sleep Med 2018;14(12):2047–56.
38. Krawczak EM, Minuzzi L, Hidalgo MP, Frey BN. Do changes in subjective sleep and biological rhythms predict worsening in postpartum depressive symptoms? A prospective study across the perinatal period. Arch Womens Ment Health 2016;19(4):591–8.
39. Liu B, Song L, Zhang L, Wang L, Wu M, Xu S et al. Sleep patterns and the risk of adverse birth outcomes among Chinese women. Int J Gynecol Obstet 2019;146(3):308–14.
40. Qiu C, Enquobahrie D, Frederick IO, Abetew D, Williams MA. Glucose intolerance and gestational diabetes risk in relation to sleep duration and snoring during pregnancy: A pilot study. BMC Womens Health 2010;10(1):10-17.
41. Williams MA, Miller RS, Qiu C, Cripe SM, Gelaye B, Enquobahrie D. Associations of early pregnancy sleep duration with trimester-specific blood pressures and hypertensive disorders in pregnancy. Sleep 2010;33:1363– 1371
42. Skouteris H, Wertheim EH, Germano C, Paxton SJ, Milgrom J. Assessing sleep during pregnancy: a study across two time points examining the Pittsburgh sleep quality index and associations with depressive symptoms. Women’s Health Issues 2009;19: 45–51.
43. Holingue C, Owusu JT, Feder KA, Spira AP. Sleep duration and C-reactive protein: associations among pregnant and non-pregnant women. J Reprod Immunol [online]. 2018;128:9–15. URL: https://doi.org/10.1016/j.jri.2018.05.003. 17 Haziran 2020.
44. Franco-Sena AB, Kahn LG, Farias DR, Ferreira AA, Eshriqui I, Figueiredo ACC et al. Sleep duration of 24 h is associated with birth weight in nulli- but not multiparous women. Nutrition. 2018;55:91–98.
45. Ölçer Z, Bozkurt G. Uyku kalitesinin doğuma ve doğum ağrısına etkisi. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi 2015;2(3):334-344.
46. Facco FL, Parker CB, Hunter S, Reid KJ, Zee PP, Silver RM et al. Later sleep timing is associated with an increased risk of preterm birth in nulliparous women. Am J Obstet Gynecol MFM [online]. 2019;1(4):100040. URL: https://doi.org/10.1016/j.ajogmf.2019.100040. 17 Haziran 2020
47. Ağargün MY, Kara H, Anlar Ö. Pittsburgh uyku kalitesi indeksi’nin geçerliği ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi. 1996;7:107-15.
48. Netzer NC, Stoohs RA, Netzer CM, Clark K, Strohl KP. Using the Berlin Questionnaire to Identify Patients at Risk for the Sleep Apne a Syndrome. Ann I ntern Med 1999; 131: 485-491.
49. Karakoç Ö, Akçam T, Gerek M, Birkent H. Horlama ve obstruktif uyku apneli hastalarda epworth uykululuk skalasının güvenirliliği. KBB. Forum.net. 2007;6(3):86-89.
50. Murat Öztürk D, Yılmaz A, Müsüroğlu S, Sevinç S, Akcan B. Son trimesterdeki gebelerin uyku kalitelerinin ve başetme yöntemlerinin belirlenmesi: Gebelikte son trimesterde uyku. SDÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2019;10(3):212-216.
51. Bacaro V, Benz F, Pappaccogli A, De Bartolo P, Johann AF, Palagini L and et al. Interventions for sleep problems during pregnancy: a systematic review. Sleep medicine reviews, 2020;50:101234.
52. Hayase M, Shimada M. Effects of maternity yoga on the autonomic nervous system during pregnancy. J Obstet Gynaecol Res 2018;44(10):1887–95.
53. Herdman TH, Kamitsuru S, Lopes CT, eds. NANDA international nursing diagnoses: Definitions & classification 2021-2023. Thieme, 2021.
54. Butcher HK, Bulechek GM, Dochterman JMM and Wagner CM. Nursing interventions classification (NIC)-E-Book. Elsevier Health Sciences, 2018.

APA	GÜNDÜZ C, YILDIZ H (2021). Gebelikte Uyku Sorunlarının Perinatal Süreçteki Etkileri ve Çözüm SürecindeHemşirelik Yaklaşımları. , 471 - 478. 10.46483/deuhfed.769794
Chicago	GÜNDÜZ Ceyda Su,YILDIZ HATİCE Gebelikte Uyku Sorunlarının Perinatal Süreçteki Etkileri ve Çözüm SürecindeHemşirelik Yaklaşımları. (2021): 471 - 478. 10.46483/deuhfed.769794
MLA	GÜNDÜZ Ceyda Su,YILDIZ HATİCE Gebelikte Uyku Sorunlarının Perinatal Süreçteki Etkileri ve Çözüm SürecindeHemşirelik Yaklaşımları. , 2021, ss.471 - 478. 10.46483/deuhfed.769794
AMA	GÜNDÜZ C,YILDIZ H Gebelikte Uyku Sorunlarının Perinatal Süreçteki Etkileri ve Çözüm SürecindeHemşirelik Yaklaşımları. . 2021; 471 - 478. 10.46483/deuhfed.769794
Vancouver	GÜNDÜZ C,YILDIZ H Gebelikte Uyku Sorunlarının Perinatal Süreçteki Etkileri ve Çözüm SürecindeHemşirelik Yaklaşımları. . 2021; 471 - 478. 10.46483/deuhfed.769794
IEEE	GÜNDÜZ C,YILDIZ H "Gebelikte Uyku Sorunlarının Perinatal Süreçteki Etkileri ve Çözüm SürecindeHemşirelik Yaklaşımları." , ss.471 - 478, 2021. 10.46483/deuhfed.769794
ISNAD	GÜNDÜZ, Ceyda Su - YILDIZ, HATİCE. "Gebelikte Uyku Sorunlarının Perinatal Süreçteki Etkileri ve Çözüm SürecindeHemşirelik Yaklaşımları". (2021), 471-478. https://doi.org/10.46483/deuhfed.769794

APA	GÜNDÜZ C, YILDIZ H (2021). Gebelikte Uyku Sorunlarının Perinatal Süreçteki Etkileri ve Çözüm SürecindeHemşirelik Yaklaşımları. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 14(4), 471 - 478. 10.46483/deuhfed.769794
Chicago	GÜNDÜZ Ceyda Su,YILDIZ HATİCE Gebelikte Uyku Sorunlarının Perinatal Süreçteki Etkileri ve Çözüm SürecindeHemşirelik Yaklaşımları. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 14, no.4 (2021): 471 - 478. 10.46483/deuhfed.769794
MLA	GÜNDÜZ Ceyda Su,YILDIZ HATİCE Gebelikte Uyku Sorunlarının Perinatal Süreçteki Etkileri ve Çözüm SürecindeHemşirelik Yaklaşımları. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, vol.14, no.4, 2021, ss.471 - 478. 10.46483/deuhfed.769794
AMA	GÜNDÜZ C,YILDIZ H Gebelikte Uyku Sorunlarının Perinatal Süreçteki Etkileri ve Çözüm SürecindeHemşirelik Yaklaşımları. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2021; 14(4): 471 - 478. 10.46483/deuhfed.769794
Vancouver	GÜNDÜZ C,YILDIZ H Gebelikte Uyku Sorunlarının Perinatal Süreçteki Etkileri ve Çözüm SürecindeHemşirelik Yaklaşımları. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2021; 14(4): 471 - 478. 10.46483/deuhfed.769794
IEEE	GÜNDÜZ C,YILDIZ H "Gebelikte Uyku Sorunlarının Perinatal Süreçteki Etkileri ve Çözüm SürecindeHemşirelik Yaklaşımları." Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 14, ss.471 - 478, 2021. 10.46483/deuhfed.769794
ISNAD	GÜNDÜZ, Ceyda Su - YILDIZ, HATİCE. "Gebelikte Uyku Sorunlarının Perinatal Süreçteki Etkileri ve Çözüm SürecindeHemşirelik Yaklaşımları". Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 14/4 (2021), 471-478. https://doi.org/10.46483/deuhfed.769794