Sığır theileriosisi

AKTAŞ, Münir; ALTAY, KÜRSAT

Sığır theileriosisi

Kürşat ALTAY, (Fırat Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Parazitoloji Anabilim Dalı, Elazığ, Türkiye)

Münir AKTAŞ (Fırat Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Parazitoloji Anabilim Dalı, Elazığ, Türkiye)

Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi

25 0

Yıl: 2004 Cilt: 18 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 79 - 85 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Sığır theileriosisi

Öz:

Theileria türleri evcil ve yabani raminantlarda enfeksiyon oluştururlar. Sığırlardaki türler, dünyanın hemen her tarafında yaygın olarak bulunmakta ve sığır endüstrisi için büyük problem oluşturmaktadır. Theileria parva ve Theileria annulata kültür ırkı duyarlı sığırlarda yüksek morbidite ve mortalite ile seyreden lenfoproliferatif karakterde hastalığa neden olurlar. Diğer türler ise daha hafif enfeksiyonlara neden olurlar. Bu türlerin patojenitesi, taksonomi ve nomenkülatördeki yerleri tartışmalıdır. Türkiye'de tropikal theileriosis, sığır endüstrisi için büyük bir tehdit oluşturmaktadır. Ancak diğer Theileria türlerinin varlığı ile ilgili fazla bilgi mevcut değildir.

Anahtar Kelime: tayleriyozis taksonomi sığır Theileria annulata adlandırma patojenite Theileria parva morfoloji

Konular: Biyoloji

Bovine theileriosis (Morphology, pathogenity, nomenclature)

Öz:

Theileria species infect wild and domestic ruminants. Bovine Theileria species causing serious problems in dairy and beef industry are common across the world. Theileria parva and Theileria annulata, cause lymphoproliferative disease with high morbidity and mortality in susceptible cattle. The other bovine Theileria species cause mild disease in cattle. The taxonomy, pathogenicity and nomenclature of these species are ambiguous. In Turkey, tropical theileriosis is considered to be a major threat to the cattle industry. However, data on the other Theileria species are limited.

Anahtar Kelime: Theileria parva morphology theileriosis taxonomy cattle Theileria annulata nomenclature pathogenicity

Konular: Biyoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık

1. Aktaş M, Dumanlı N, Çetinkaya B, Çakmak A. Field evaluation of PCR in detecting Theileria annulata infection in cattle in the east of Turkey. Vet. Rec. 2002; 150: 548-549.
2. Aktaş M, Sevgili M, Dumanlı N, Karaer Z, Çakmak A. Elazığ, Malatya ve Tunceli İllerinde tropikal theileriosisin seroprevalansı. Turk J. Vet. Anim. Sci. 2001; 25: 359-363.
3. Anonymous. Theileriosis. 2000. Erişim: www.oie.int/eng/normes/mmanual/A000 58.htm.
4. Binta MG, Losho T, Allsopp BA, Mushi EZ. Isolation of Theileria taurotragi and Theileria mutans from cattle in Botswana. Vet. Parasitol. 1998; 77: 83-91.
5. Bishop R, Geysen D, Skilton R, Odongo D, Nene V, Allsopp B, Mbogo S, Spooner P, Morzaria S. Genomic polimorphism, sexual recombination and molecular epidemiology of Theileria parva. In: Dirk A.E. Dobbelaere and Declan J. McKeever (Edit.). Word Class Parasites Volume: 3 Theileria. Boston. Dordrecht. London. Kluwer Academic Publishers, 2002; 23-40.
6. Callow LL, Parker RJ, Rodwell BJ, Ottley ML. Piroplasmosis in buffalos and its serological diagnosis based on a homology between buffalo and bovine immunoglobulins. Aust. Vet. J. 1976; 52: 40-41.
7. Chae J-S, Allsopp BA, Waghela SD, Park JH, Kukuda T, Sugimoto C, Allsopp MTEP, Wagner GG, Holman PJ. A study of the systematics of Theileria spp. based upon small subunit ribosomal RNA gene sequences. Parasitol. Res. 1999; 85: 877-883.
8. Chansiri K, Kawazu S, Kamio T, Terada Y, Fujisaki K, Philippe H, Sarataphan N. Moleculer phylogenetic studies on Theileria parasites based on small subunit ribosomal RNA gene squences. Vet. Parasitol. 1999; 83: 99-105.
9. Dumanlı N. Theileria annulata’nın sebep olduğu sığır theileriosisinin Hyalomma excavatum ile nakli üzerine deneysel araştırmalar. Doğa. Türk. Vet. ve Hay. Derg. 1987; 11(1): 14-26.
10. Dumanlı N, Özer E. Elazığ Yöresinde sığırlarda görülen kan parazitleri ve yayılışları üzerinde araştırmalar. S. Ü. Vet. Fak. Derg. 1987; 3(1): 159-166.
11. Erer H, Çakmak A, Yukarı BA. Türkiye'nin farklı coğrafik bölgelerinde Theileria annulata'nın seroprevalansı. Ankara Üniv. Vet. Fak. Derg. 1995; 42:57-60.
12. Erkut HM. Ege Bölgesinde sığırlarında piroplasmosis durumu ve tedavide yeni ilaçlamalar. Bornova Vet. Araş. Enst. Derg. 1967; 8(16): 120-130.
13. Fujisaki K, Ito Y, Kamio T, Kitaoko S. The pesence of Theileria sergenti in Haemaphysalis longicornis overwintering in pasture in Japan. Ann. Trop. Med. Parasitol. 1985; 79(5): 519-524.
14. Fujisaki K, Kawazu S, Kamio T. The taxonomy of the bovine Theileria spp. Parasitol. Today. 1994; 10: 31-33.
15. Göksu K. Ankara ve Civarı sığırlarında theileriosis üzerinde sistematik araştırmalar. Ank. Üniv. Vet. Fak.Ankara. 1959.
16. Göksu K. Theileriosisin klinik sendromlarıyla ilgili gelişmeler. “Theileriosis” F. Sayın (Ed.). Türk. Parasitol. Dern. Yay. No: 5. İzmir. Bilgehan Basımevi, 1985; 97-109.
17. Gubbels M-J, Hong Y, Van der Weide M, Oi B, Nijman IJ, Guangyuan L, Jongejan F. Molecular characterisation of the Theileria buffeli/orientalis group. Int. J. for Parasitol. 2000; 30: 943-952.
18. Hagiwara K, Takahashi K, Tanıyama H, Kawamoto S, Kurosawa T, Ikuta K, Ishihara C. Detection of Theileria sergenti sichizonts in bovine lymph node. Int. J. for Parasitol. 1997; 27(11): 1375-1378.
19. Heussler, V.T. Theileria survival strategies and host cell transformation. In: Dirk A.E. Dobbelaere and Declan J. McKeever (Edit.). Word Class Parasites Volume: 3 Theileria. Boston. Dordrecht. London. Kluwer Academic Publishers, 2002; 69-84.
20. Higuchi S, Kawamura S, Yasuda Y. Development of Theileria sergenti in the haemolymph of the tick Haemaphysalis longicornis. Zentralbl. Bacteriol. Microbiol. Hyg [A]. 1987; 264(3-4): 521-526.
21. İnci A, Karaer Z, Çakmak A, Günay O, Atasever A, Nalbantoğlu S, Vatansever Z, Çam Y, Iça A, Yıldırım A. Kayseri yöresinde sığırlarda tropikal theileriosis’in epidemiyolojisi üzerine araştırmalar. 2003, Kayseri. DPT 98-K12139 nolu projenin final raporu.
22. Karaer Z. Theileriosisin bulaşması ile ilgili gelişmeler. “Theileriosis” F. Sayın (Ed.). Türk. Parasitol. Dern. Yay. No: 5. İzmir. Bilgehan Basımevi, 1985; 47-76.
23. Kawazu S, Kamio T, Kakuda T, Terada Y, Sugimoto C, Fujisaki K. Phylogenetic relationships of the benign Theileria species in cattle and Asian buffalo based an the major piroplasm surface protein. Int. J. for Parasitol. 1999; 29: 613- 618.
24. Kawazu S, Sugimoto C, Kamio T, Fujisaki K. Antigenic differences between Japanese Theileria sergenti and other benign Theileria species of cattle from Australia (T.buffeli) and Britain (T.orientalis). Parasitol. Res. 1992; 78: 130-135.
25. Kim S-J, Tsuji M, Kubota S, Wei Q, Lee J-M, Ishihara C, Onuma M. Sequence analysis of the major piroplasm surface protein gene of benign bovine Theileria parasites in East Asia. Int. J. for Parasitol. 1998; 28: 1219-1227.
26. Levine ND. Veterinary Protozoology. Iowa State Uni. Iowa. Ames, 1985; 35-45.
27. Mckeever DJ, Morrison WI. Epidemiological significance of strain-specific immunity to Theileria parva. In: Dirk A.E. Dobbelaere and Declan J. McKeever (Edit.). Word Class Parasites Volume: 3 Theileria. Boston. Dordrecht. London. Kluwer Academic Publishers, 2002; 41-54.
28. Mehlhorn H. (Ed.). Encyclopedic reference of parasitology. Biyology, Structure, Function. ( second edition). Berlin. Heidelberg: Springer. 2001.
29. Mehlhorn H. (Ed.). Encyclopedic reference of parasitology. Disease,Treatment, Therapy. ( second edition). Berlin. Heidelberg: Springer. 2001.
30. Mimioğlu M, Göksu K, Sayın F. Veteriner ve Tıbbi protozooloji. Cilt 2. Ank. Üniv. Vet. Fak. Yay. No: 248. Ankara. Ank. Üniv. Basımevi, 1969.
31. Norvall RAI, Perry BD, Young AS. The epidemiyology of theileriosis in Africa. London. Academic Pres. 1992; 481.
32. Onuma M, Kakuda T, Sugimoto C. Theileria parasite infection in East Asia and control of the disease. Comparative Immunology, Microbiyology & İnfectious Diseases. 1998; 21: 165-177.
33. Samish M, Pipano E. Transmission of Theileria annulata by two and three host ticks of genus Hyalomma (Ixodidae). Proc. Int. Conf. Tick-Born Diseases and Their Vectors. Edinburg. 1976; 371-372.
34. Sayın F. Theileria türlerinin patolojisi. “Theileriosis” F. Sayın (Ed.). Türk. Parazitol. Dern. Yay. No: 5.. İzmir. Bilgehan Basımevi, 1985; 111-113.
35. Shah-Fischer M, Say RR. Manual of tropical veterinary parasitology. Wallingford. C.A.B. Int.,1989.
36. Shaw MK. Theileria development and host cell invasion. In: Dirk A.E. Dobbelaere and Declan J. McKeever (Edit.). Word Class Parasites Volume: 3 Theileria. Boston. Dordrecht. London. Kluwer Academic Publishers, 2002; 1-22.
37. Shaw MK. The same, but different the biology of Theileria sporozoite entry into bovine cells. Int. J. for Parasitol. 1997; 27: 457-474.
38. Shaw MK. Cell invasion by Theileria sporozoites. Trends in Parasitol. 2003; 19(1): 2-6.
39. Soulsby JL. Helmints, arthropods and protozoa of domesticated animals (seventh edition). Bailliere Tindal. 1986.
40. Stewart NP, De Vos AJ, McGregor W, Shiels IA. Observation on the development of tick-transmitted Theileria buffeli (syn. T. orientalis?) in cattle. Res. Vet. Sci. 1988; 44(3): 338-342.
41. Stewart NP, De Vos AJ, Shiels IA, Jorgensen WK. Transmission of Theileria buffeli to cattle by Haemaphysalis bancrofti fed on artifically infected mice. Vet. Parasitol. 1989; 34(1-2): 123-127.
42. Stewart NP, De Vos AJ, Shiels IA, McGregor W. The experimentel transmission of Theileria buffeli of cattle in Australia a by Haemaphysalis humerosa. Aust. Vet. J. 1987; 6(3): 81-83.
43. Stewart NP, Vilenberg G, De Vos AJ. Review of Australian species of Theileria, with special reference to Theileria buffeli of cattle. Trop. Anim. Hlth. Prod. 1996; 28: 81-90.
44. Stockham SL, Kjomtrup AM, Condrad PA, Schmidt DA, Scott MA, Robinson TW, Tyler JW, Jonson GC, Carson CA, Cuddihee P. Theileriosis in Missiori beef herd caused by Theileria buffeli; case report, herd investigation, utrastructure, phylogenetic analysis, and experimental transmission. Vet. Pathol. 2000; 37: 11-21.
45. Sugimoto C. Economical importance of theileriosis in Japan. Trop. Anim. Health. Prod. 1997; 29: 49.
46. Sugimoto C, Fujisaki K. Non-transforming Theileria parasites of ruminants. In: Dirk A.E. Dobbelaere and Declan J. McKeever (Edit.). Word Class Parasites Volume: 3 Theileria. Boston. Dordrecht. London. Kluwer Academic Publishers, 2002; 93-106.
47. Sugimoto C, Kawazu S, Sato M, Kamio T, Fujisaki K. Preliminary biochemical characterization of “veil” structure purified from Theileria sergenti-, T. buffeliand T. orientalis infected bovine erithrocytes. Parasitol. 1992; 104(2): 207-213.
48. Tüzer E. İstanbul ili ve çevresinde sığırlarda görülen Babesia, Theileria ve Anaplasma türleri ve bunlardan oluşan enfeksiyonların yayılışı üzerinde araştırma, İ.Ü. Vet. Fak. Derg. 1982; 8(1): 97-110.
49. Uilenberg G. Theileria species of domesticated livestock.“Advences in the control of theileriosis” İrvin AD, Cunnigham MP ve Young AS (Eds.). London. Hague Martinus Nijhoff Publishers, 1981; 4-37.
50. Uilenberg G, Perie NM, Spanjer AAM, Franssen FFJ. Theileria orientalis, a cosmopolitan blood parasite of cattle; demostration of schizont stage. Res. Vet. Sci. 1985; 38: 352-357.
51. Vatansever Z, İça A, Deniz A, Nalbantoğlu S, Karaer Z, Çakmak A, Sparagano O. Ankara Yöresinde kene kaynaklı protozoon enfeksiyonlarının reverse line blotting (RLB) ve indrek floresan antikor testi (IFAT) ile saptanması. XIII. Ulusal Parazitoloji Kongresi. Konya. 2003; 194.
52. Vatansever Z, Nalbantoğlu S. Detection of cattle infected with Theileria annulata in fields by nested PCR, IFAT and microscopic examination of blood smears. Turk J. Vet. Anim. Sci. 2002; 26; 1465-1469.
53. Young AS, Purnell RE, Payne RC, Brown CGD, Kanhai GK. Studies on the transmission and course of infection of a Kenyan strain of Theileria mutans. Parasitol. 1978; 76: 99-115.

APA	ALTAY K, AKTAŞ M (2004). Sığır theileriosisi. , 79 - 85.
Chicago	ALTAY KÜRSAT,AKTAŞ Münir Sığır theileriosisi. (2004): 79 - 85.
MLA	ALTAY KÜRSAT,AKTAŞ Münir Sığır theileriosisi. , 2004, ss.79 - 85.
AMA	ALTAY K,AKTAŞ M Sığır theileriosisi. . 2004; 79 - 85.
Vancouver	ALTAY K,AKTAŞ M Sığır theileriosisi. . 2004; 79 - 85.
IEEE	ALTAY K,AKTAŞ M "Sığır theileriosisi." , ss.79 - 85, 2004.
ISNAD	ALTAY, KÜRSAT - AKTAŞ, Münir. "Sığır theileriosisi". (2004), 79-85.

APA	ALTAY K, AKTAŞ M (2004). Sığır theileriosisi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 18(2), 79 - 85.
Chicago	ALTAY KÜRSAT,AKTAŞ Münir Sığır theileriosisi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 18, no.2 (2004): 79 - 85.
MLA	ALTAY KÜRSAT,AKTAŞ Münir Sığır theileriosisi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, vol.18, no.2, 2004, ss.79 - 85.
AMA	ALTAY K,AKTAŞ M Sığır theileriosisi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2004; 18(2): 79 - 85.
Vancouver	ALTAY K,AKTAŞ M Sığır theileriosisi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2004; 18(2): 79 - 85.
IEEE	ALTAY K,AKTAŞ M "Sığır theileriosisi." Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 18, ss.79 - 85, 2004.
ISNAD	ALTAY, KÜRSAT - AKTAŞ, Münir. "Sığır theileriosisi". Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 18/2 (2004), 79-85.