BİR ÜNİVERSİTE HASTANESİNDE ÇALIŞAN HEMŞİRELERDE LİDER ÜYE ETKİLEŞİMİNİN İŞTEN AYRILMA NİYETİNE ETKİSİNDE İŞE YABANCILAŞMANIN ARACILIK ROLÜ

Aysun TÜRE YILMAZ, (Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir)
İrfan AKKOÇ (Toros Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Mersin)
Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi
1 0
Yıl: 2021 Cilt: 24 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 93 - 108 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 21-01-2022

BİR ÜNİVERSİTE HASTANESİNDE ÇALIŞAN HEMŞİRELERDE LİDER ÜYE ETKİLEŞİMİNİN İŞTEN AYRILMA NİYETİNE ETKİSİNDE İŞE YABANCILAŞMANIN ARACILIK ROLÜ

Öz:
Araştırmanın amacı, hemşirelerde algılanan lider-üye etkileşiminin işten ayrılma niyetine etkisinde işe yabancılaşmanın aracılık rolünün araştırılmasıdır. Çalışma evreni olarak Eskişehir’de hizmet veren bir üniversitenin Sağlık, Uygulama ve Araştırma hastanesinde (N=560) çalışan hemşireler alınmıştır. Demografik özellikler ve üç değişkene ait ifadelerinin yer aldığı anket formu ile 342 hemşireden toplanan veriler kullanılarak, araştırmanın değişkenleri arasındaki ilişkiler doğrulayıcı faktör analizi, korelasyon analizi, yapısal eşiklik modeli ve boostrap istatistiksel yöntemler ile analiz edilmiştir. Bu analizler sonucunda, lider-üye etkileşiminin işten ayrılma niyetine etkisinde işe yabancılaşmanın kısmi aracılık etkisinin olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelime:

THE MEDIATING ROLE OF WORK ALIENATION IN THE EFFECT OF LEADER-MEMBER EXCHANGE ON TURNOVER INTENTIONS IN NURSES WORKING IN A UNIVERSITY HOSPITAL

Öz:
This study sought to investigate the effects of leader-member exchange on turnover intentions, mediating role of work alienation in these effects. The population of the research is the nurses working in the health, practice and research hospital of a university operating in Eskişehir. Descriptive questionnaire-based survey was conducted. Data collected from 342 nurses were used with a questionnaire including demographic characteristics and items of three variables. The research variables were analyzed using statistical methods such as confirmatory factor analysis, correlation analysis, structural equality model and bootstrapping method. As a result of these analyzes, it was determined that work alienation has a partial mediating effect on the effect of leader-member exchange on turnover intentions.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Addae, H. M., Parboteeah, K. P., & Davis, E. E. (2006). Organizational commitment and intentions to quit: An examination of the moderating effects of psychological contract breach in Trinidad and Tobago. International Journal of Organizational Analysis, 14, 225-238.
  • Akkoç, İ., Okun, O., & Türe, A. (2020). The effect of role‐related stressors on nurses' burnout syndrome: The mediating role of work‐related stress. Perspective in Psychiatry Care. https://doi.org/10.1111/ppc.12581.
  • Altay, H., & Dedeoğlu, B. B. (2016). Etik liderlik ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişkide örgütsel sinizm ve işe yabancılaşmanın aracılık rolü Antakya turizm sektörü çalışanları örneği. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, Özel Sayı, 458-474.
  • Ballinger, G. A., Lehman, D. W., & Schoorman, F. D. (2010). Leader–member exchange and turnover before and after succession events. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 113(1), 25-36.
  • Banai, M., Reisel, W. D., & Probst, T. M. (2004). A managerial and personal control model: predictions of work alienation and organizational commitment in Hungary. Journal of International Management, 10(3), 375-392.
  • Blau, P. M. (1964). Exchange and power in social life. New York: Wiley.
  • Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
  • Cammann, C., Fichman, M., Jenkins, D., & Klesh, J. (1979). The michigan organisational assessment questionnaire (Unpublished manuscript). University of Michigan, Michigan.
  • Ceylan, A., & Sulu, S. (2010). Work alienation as a mediator of the relationship of procedural injustice to job stress. South East European Journal of Economics and Business, 5(2), 65-74.
  • Cheung, G. W., & Lau, R. S. (2008). Testing mediation and suppression effects of latent variables: bootstrapping with structural equation models. Organizational Research Methods, 11(2), 296- 325.
  • Chiaburu, D. S., Thundiyil, T., & Wang, J. (2014). Alienation and its correlates: A meta-analysis. European Management Journal, 32(1), 24-36.
  • Choi, Y., & Lee, D. (2014). Psychological capital, big five traits, and employee outcomes. Journal of Managerial Psychology, 29(2), 122-140.
  • Çalışkan, A., Akkoç, İ., & Turunç, Ö. (2011). Örgütsel performansın artırılmasında motivasyonel davranışların rolü: yenilikçilik ve girişimciliğin aracılık rolü. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(3), 363-401.
  • Dansereau, F., Graen, G. B., & Haga, W. J. (1975). A vertical dyad linkage approach to leadership within formal organizations: A longitudinal investigation of the role making process. Organizational Behavior and Human Performance, 13, 46-78.
  • Dienesch, R. M., & Liden, R. C. (1986). Leader-member exchange model of leadership: a critique and further development. Academy Of Management Review, 11(3), 618-634.
  • Duffield, C., Diers, D., O’Brien Pallas, L., Aisbett, C., Roche, M., King, M., & Aisbett, K. (2011). Nursing staffing, nursing workload, the work environment and patient outcomes. Applied Nursing Research, 24, 244-255.
  • Dulebohn, J. H., Bommer, W. H., Liden, R. C., Brouer, R. L., & Ferris, G. R. (2012). A meta-analysis of antecedents and consequences of leader–member exchange: Integrating the past with an eye toward the future. Journal of Management. 38(6), 1715-1759.
  • Farahbod, F., Azadehdel, M. R., Goudarzvand-Chegini, M., & Ashraf, A. N. (2012). Work alienation: Historical backgrounds, concepts, reasons and effects. Journal of Basic and Applied Scientific Research, 2(8), 8408-8415.
  • Flinkman, M., Leino-Kilpi, H., & Salanterä, S. (2010). Nurses’ intention to leave the profession: Integrative review. Journal of Advanced Nursing, 66, 1422-1434.
  • Gerstner, C. R., & Day, D. V. (1997). Meta-analytic review of leader-member exchange theory: Correlates and construct issues. Journal of Applied Psychology, 82, 827-844.
  • Graen, G. B., & Uhl-Bien, M. (1995). Relationship-based approach to leadership: development of leader-member exchange (LMX) theory of leadership over 25 years: applying a multi-level multi-domain perspective. Leadership Quarterly, 6, 219-47.
  • Graen, G. B., Liden, R. C., & Hoel, W. (1982). Role of Leadership in The Employee Withdrawal Process. Journal of Applied Psychology, 67, 868-872.
  • Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., & Anderson, R. E. (2010). Multivariate Data Analysis, (7th ed.). New Jersey: Pearson Education.
  • Hayes, A. F. (2009). Beyond Baron and Kenny: statistical mediation analysis in the new millenium. Communication Monographs, 76(4), 408-420.
  • Hayes, A. F., & Scharkow, M. (2013). The Relative Trustworthiness of Inferential Tests of the İndirect Effect in Statistical Mediation Analysis: Does Method Really Matter? Psychological Science, 24(10), 1918-1927.
  • Hayes, A. F. (2013). Introduction to Mediation, Moderation, and Conditional Process Analysis: A Regression-Based Approach. New York: Guilford Press.
  • Hayes, L. J., O’Brien-Pallas, L., Duffield, C., Shamian, J., Buchan, J., Hughes, F., Spence Laschinger, H. K., North, N., & Stone, P. W. (2006). Nurse turnover: a literature review. International Journal of Nursing Studies, 43(2), 237-263.
  • Hirschfeld, R. R., & Feild, H. S. (2000). Work centrality and work alienation: Distinct aspects of a general commitment to work. Journal of Organizational Behavior, 21(7), 789-800.
  • Hirschfeld, R. R., Feild, H. S., & Bedeian, A. G. (2000). Work alienation as an individual-difference construct for predicting workplace adjustment: A test in two samples. Journal of Applied Social Psychology, 30, 1880-1902.
  • Hobfoll, S. E. (1989). Conservation of resources: a new attempt at conceptualizing stress. American Psychologist, 44, 513-524.
  • Joo, B. K. (2010). Organizational commitment for knowledge workers: the roles of perceived organizational learning culture, leader-member exchange quality and turnover intention. Human Resource Development Quarterly, 21(1), 69-85.
  • Kanten, P., & Ülker, E. F. (2014). Yönetim tarzının üretkenlik karşıtı iş davranışlarına etkisinde işe yabancılaşmanın aracılık rolü. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 32, 16-41.
  • Kim, S., Tam, L., Kim, J. N., & Rhee, Y. (2017). Determinants of employee turnover intention: understanding the roles of organizational justice, supervisory justice, authoritian organizational culture and organization – employee relationship quality. Corporate Communications: An International Journal, 22(3), 308-328.
  • Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling, (3rd ed.). The Guilford Press, New York.
  • Lee, J., & Jablin, F. M. (1995). Maintenance communication in superior-subordinate work relationships. Human Communication Research, 22(2), 220-257.
  • Li, S., & Chen, Y. (2018). The relationship between psychological contract breach and employees’ counterproductive work behaviors: The mediating effect of organizational cynicism and work alienation. Frontiers in Psychology, 9, 1-13.
  • Liden, R. C., Erdogan, B., Wayne, S. J., & Sparrowe, R. T. (2006). Leader–member exchange, differentiation, and task interdependence: Implications for individual and group performance. Journal of Organizational Behavior, 27(6), 723-746.
  • Liu, B., Liu, J., & Hu, J. (2010). Person organization fit, job satisfaction, and turnover intention: An empirical study in the Chinese public sector. Social Behavior and Personality, 38(5), 615-626.
  • Long, C. S., & Thean, L. Y. (2011). Relationship between leadership style, job satisfaction and employees’ turnover intention: a literature review. Research Journal of Business Management, 5(3), 91-100.
  • Macey, W. H., & Schneider, B. (2008). The meaning of employee engagement. Industrial and Organizational Psychology, 1(1), 3-30.
  • MacKinnon, D. P., Lockwood, C. M., & Williams, J. (2004). Confidence limits for the indirect effect: distribution of the product and resampling methods. Multivariate Behavioral Research, 39(1), 99-128.
  • MacKinnon, D. P., Lockwood, C. M., Hoffman, J. M., West, S. G., & Sheets, V. (2002). A comparison of methods to test mediation and other ıntervening variable effects. Psychological Methods, 7, 83-104.
  • Matz, A., Woo, Y., & Kim, B. (2014). A meta-analysis of the correlates of turnover intent in criminal justice organizations: does agency type matter. Journal of Criminal Justice, 42(3), 233-242.
  • Moloney, W., Boxall, P., Parsons, M., & Cheung, G. (2018). Factors predicting registered nurses’ intentions to leave their organisation and profession? A job demands-resources framework. Journal of Advanced Nursing, 74(4), 864-875.
  • Muchinsky, P. M., & Morrow, P. C. (1980). A multidimensional model of voluntary employee turnover. Journal of Vocational Behavior, 17(3), 263-290.
  • Ng, T. W., & Feldman, D. C. (2012). Employee voice behavior: A meta-analytic test of the conservation of resources framework. Journal of Organizational Behavior, 33, 216-234.
  • Nicol, A., Rounding, K., & Macintyre, A. (2011). The impact of social dominance orientation and right-wing Authorization on the relation between person-organization fit with commitment, satisfaction, and turnover intentions. Personality and Individual Differences, 51, 893-898.
  • Ohly, S., & Fritz, C. (2010). Work characteristics, challenge appraisal, creativity, and proactive behavior: A multi-level study. Journal of Organizational Behavior, 31, 543-565.
  • Panatik, S. A., O’Driscoll, M. P., & Anderson, M. H. (2011). Job demands and work-related psychological responses among Malaysian technical workers: the moderating effects of selfefficacy. Work & Stress, 25(4), 355-370.
  • Preacher, K. J., & Kelly, K. (2011). Effect size measures for mediation models: Quantitative strategies for communicating indirect effects. Psychological Methods, 16(2), 93-115.
  • Rosen, C. C., Harris, K. J., & Kacmar, K. M. (2011). LMX, context perceptions, and performance: an uncertainty management perspective. Journal of Management, 37(3), 819-838.
  • Sarros, J. C., Teanewski, G. A., Winter, R. P., Santora, J. C., & Densten, I. L. (2002). Work alienation and organizational leadership. British Journal of Management, 13(4), 285-304.
  • Schaefer, J. A., & Moos, R. H. (1993). Relationship, task, and system stressors in the health care workplace. Journal of Community and Applied Social Psychology, 3(4), 285-298.
  • Sekaran, U. (1992). Research methods for business. Canada: John Wiley ve Sons.
  • Sparrowe, R. T., & Liden, R. C. (1997). Process and structure in leader-member exchange. Academy of Management Review, 22(2), 522–552.
  • Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics, (Sixth edition). United States: Pearson Education.
  • Tokmak, M. (2020). Algılanan örgütsel desteğin çalışanların işe yabancılaşması ve işten ayrılma niyetine etkisi üzerine bir araştırma. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 429-439.
  • Tuna, M., & Yeşiltaş, M. (2014). Etik iklim, işe yabancılaşma ve örgütsel özdeşleşmenin işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisi: otel işletmelerinde bir araştırma. Anatolia. Turizm Araştırmaları Dergisi, 25(1), 105-117.
  • Tüzün, A. (2014). Algılanan örgütsel destek ve lider-üye etkileşiminin işe yabancılaşma üzerine etkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Haliç Üniversitesi.
  • Tymon, W. G., Stumpf, S. A., & Smith, R. R. (2011). Manager support predicts turnover of professionals in India. Career Development International, 16(3), 293-312.
  • Uhl-Bien, M., & Maslyn, J. M. (2003). Reciprocity in manager-subordinate relationships: Components, configurations, and outcomes. Journal of Management, 29(4), 511-532.
  • Wilhelm, C. C., Herd, A. M., & Steiner, D. D. (1993). Attributional conflict between managers and subordinates: an investigation of leader-member exchange effects. Journal of Organizational Behavior, 14(6), 531-544
APA TÜRE A, AKKOÇ I (2021). BİR ÜNİVERSİTE HASTANESİNDE ÇALIŞAN HEMŞİRELERDE LİDER ÜYE ETKİLEŞİMİNİN İŞTEN AYRILMA NİYETİNE ETKİSİNDE İŞE YABANCILAŞMANIN ARACILIK ROLÜ. , 93 - 108.
Chicago TÜRE AYSUN,AKKOÇ IRFAN BİR ÜNİVERSİTE HASTANESİNDE ÇALIŞAN HEMŞİRELERDE LİDER ÜYE ETKİLEŞİMİNİN İŞTEN AYRILMA NİYETİNE ETKİSİNDE İŞE YABANCILAŞMANIN ARACILIK ROLÜ. (2021): 93 - 108.
MLA TÜRE AYSUN,AKKOÇ IRFAN BİR ÜNİVERSİTE HASTANESİNDE ÇALIŞAN HEMŞİRELERDE LİDER ÜYE ETKİLEŞİMİNİN İŞTEN AYRILMA NİYETİNE ETKİSİNDE İŞE YABANCILAŞMANIN ARACILIK ROLÜ. , 2021, ss.93 - 108.
AMA TÜRE A,AKKOÇ I BİR ÜNİVERSİTE HASTANESİNDE ÇALIŞAN HEMŞİRELERDE LİDER ÜYE ETKİLEŞİMİNİN İŞTEN AYRILMA NİYETİNE ETKİSİNDE İŞE YABANCILAŞMANIN ARACILIK ROLÜ. . 2021; 93 - 108.
Vancouver TÜRE A,AKKOÇ I BİR ÜNİVERSİTE HASTANESİNDE ÇALIŞAN HEMŞİRELERDE LİDER ÜYE ETKİLEŞİMİNİN İŞTEN AYRILMA NİYETİNE ETKİSİNDE İŞE YABANCILAŞMANIN ARACILIK ROLÜ. . 2021; 93 - 108.
IEEE TÜRE A,AKKOÇ I "BİR ÜNİVERSİTE HASTANESİNDE ÇALIŞAN HEMŞİRELERDE LİDER ÜYE ETKİLEŞİMİNİN İŞTEN AYRILMA NİYETİNE ETKİSİNDE İŞE YABANCILAŞMANIN ARACILIK ROLÜ." , ss.93 - 108, 2021.
ISNAD TÜRE, AYSUN - AKKOÇ, IRFAN. "BİR ÜNİVERSİTE HASTANESİNDE ÇALIŞAN HEMŞİRELERDE LİDER ÜYE ETKİLEŞİMİNİN İŞTEN AYRILMA NİYETİNE ETKİSİNDE İŞE YABANCILAŞMANIN ARACILIK ROLÜ". (2021), 93-108.
APA TÜRE A, AKKOÇ I (2021). BİR ÜNİVERSİTE HASTANESİNDE ÇALIŞAN HEMŞİRELERDE LİDER ÜYE ETKİLEŞİMİNİN İŞTEN AYRILMA NİYETİNE ETKİSİNDE İŞE YABANCILAŞMANIN ARACILIK ROLÜ. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 24(1), 93 - 108.
Chicago TÜRE AYSUN,AKKOÇ IRFAN BİR ÜNİVERSİTE HASTANESİNDE ÇALIŞAN HEMŞİRELERDE LİDER ÜYE ETKİLEŞİMİNİN İŞTEN AYRILMA NİYETİNE ETKİSİNDE İŞE YABANCILAŞMANIN ARACILIK ROLÜ. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi 24, no.1 (2021): 93 - 108.
MLA TÜRE AYSUN,AKKOÇ IRFAN BİR ÜNİVERSİTE HASTANESİNDE ÇALIŞAN HEMŞİRELERDE LİDER ÜYE ETKİLEŞİMİNİN İŞTEN AYRILMA NİYETİNE ETKİSİNDE İŞE YABANCILAŞMANIN ARACILIK ROLÜ. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, vol.24, no.1, 2021, ss.93 - 108.
AMA TÜRE A,AKKOÇ I BİR ÜNİVERSİTE HASTANESİNDE ÇALIŞAN HEMŞİRELERDE LİDER ÜYE ETKİLEŞİMİNİN İŞTEN AYRILMA NİYETİNE ETKİSİNDE İŞE YABANCILAŞMANIN ARACILIK ROLÜ. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2021; 24(1): 93 - 108.
Vancouver TÜRE A,AKKOÇ I BİR ÜNİVERSİTE HASTANESİNDE ÇALIŞAN HEMŞİRELERDE LİDER ÜYE ETKİLEŞİMİNİN İŞTEN AYRILMA NİYETİNE ETKİSİNDE İŞE YABANCILAŞMANIN ARACILIK ROLÜ. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2021; 24(1): 93 - 108.
IEEE TÜRE A,AKKOÇ I "BİR ÜNİVERSİTE HASTANESİNDE ÇALIŞAN HEMŞİRELERDE LİDER ÜYE ETKİLEŞİMİNİN İŞTEN AYRILMA NİYETİNE ETKİSİNDE İŞE YABANCILAŞMANIN ARACILIK ROLÜ." Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 24, ss.93 - 108, 2021.
ISNAD TÜRE, AYSUN - AKKOÇ, IRFAN. "BİR ÜNİVERSİTE HASTANESİNDE ÇALIŞAN HEMŞİRELERDE LİDER ÜYE ETKİLEŞİMİNİN İŞTEN AYRILMA NİYETİNE ETKİSİNDE İŞE YABANCILAŞMANIN ARACILIK ROLÜ". Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi 24/1 (2021), 93-108.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 21:9

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları