BALKANLARDAN VAN’A BUXTON KARDEŞLER VE BALKAN KOMİTESİ
Yıl: 2021 Cilt: 0 Sayı: 27 Sayfa Aralığı: 257 - 272 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.9775/kausbed.2021.014 İndeks Tarihi: 26-01-2022
BALKANLARDAN VAN’A BUXTON KARDEŞLER VE BALKAN KOMİTESİ
Öz: 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı Berlin Antlaşmasıyla sonuçlanmıştır. Antlaşmanın 23. maddesi ile Makedonya’da ıslahat programının uygulanacağı kayıt altına alınmıştı. Bu ıslahat programının tatbiki sürecinde İngiliz Sivil Toplum Kuruluşu “Balkan Komitesi” ve bu komite üyeleri İngiliz Milletvekili Noel Buxton ve kardeşi Balkan coğrafyasını gezerek bu bölgedeki ulusların Osmanlı Devleti’ne karşı ayaklanmaları yönünde çalışmalar yapmışlardır. Balkanlar’ın 1913’de Osmanlı Devleti’nin elinden çıkmasından sonra Avam Kamarasında Avrupalı Devletlerin temsilcileri ve Ermeni delegasyonunun katılımıyla yapılan toplantı sonucu ismini “Ermeni Komitesi” olarak değiştiren Balkan Komitesi, yeni çalışma alanı olarak Doğu Anadolu’yu seçmiş, Ermeni meselesi ile ilgilenmeye başlamıştır. İngiliz Milletvekili ve Ermeni Komitesi üyesi Noel Buxton ve kardeşi yine Berlin Antlaşması’nın 61. maddesi uyarınca Doğu Anadolu’da yapılması öngörülen Ermeni ıslahatı faaliyetlerini gözlemlemek için 1913 yılının Ekim ayında Van’a bir seyahat düzenlemişlerdir. Bu çalışmamızda kendisi de Balkan kökenli olan Van Valisi Hasan Tahsin Bey’in Buxton kardeşlerin Van’a yaptıkları bu seyahate tepkileri ele alınmıştır.
Anahtar Kelime: Buxton Brothers and the Balkan Commıttee from the Balkans to Van
Öz: The Ottoman-Russian War of 1877-78 ended with the Berlin Agreement. With the 23rd article of the treaty, it was recorded that the reform program would be implemented in Macedonia. During the implementation of this reform program, the British Civil Society Organization "Balkan Committee" and the members of this committee, British Deputy Noel Buxton and his brother, traveled the Balkan geography and worked for the revolt of the nations in this region against the Ottoman Empire. After the Balkans fell from the hands of the Ottoman Empire in 1913, the Balkan Committee, which changed its name to the "Armenian Committee" as a result of the meeting held in the House of Commons with the participation of the representatives of the European States and the Armenian delegation, chose Eastern Anatolia as its new field of work and started to deal with the Armenian issue. British Deputy and Armenian Committee member Noel Buxton and his brother arranged a trip to Van in October 1913 to observe the Armenian reform activities envisaged to be carried out in Eastern Anatolia in accordance with Article 61 of the Berlin Treaty. In this study, the reactions of Van Governor Hasan Tahsin Bey, who is also of Balkan origin, to this trip of the Buxton brothers, were discussed.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Bayur, Y.H. (1951). Türk inkılabı tarihi, C.2 K.3. Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
- Erim, N. (1953). Devletlerarası hukuk ve siyasi tarih metinleri. Ankara. Hacısalihoğlu, M. (2020). Jöntürkler ve Makedonya sorunu (1890-1918). Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
- Hanioğlu,M.Ş.(2011). Teşkîlât-ı Mahsûsâ. Türkiye Diyanet Vakfı Ansiklopedisi, c.40, s.568-569.
- İpşirli, M. (1993). Dahiliye Nezareti. Türkiye Diyanet Vakfı Ansiklopedisi, c.8, s.414-416.
- Karaca, A. (1993). Anadolu ıslahatı ve Ahmet Şakir Paşa (1838-1899). Eren Yayıncılık, İstanbul.
- Karaca, T. N. (2011). İngiltere Başbakanı Gladstone’un Osmanlıyı yıkma planıbüyük oyun. Timaş Yayınları, İstanbul.
- Karal, E. Z. (1988). Osmanlı tarihi, C.VIII. Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
- Mehmetefendioğlu, A. (1998) Balkan komitesinin bir mektubu. Toplumsal tarih, sy. 60.
- Mehmetefendioğlu, A. (2008). Silahçı Hasan Tahsin’den Osman Nevres’e İki Hasan Tahsin. Toplumsal Tarih, sy,185.
- Önder, Kocatürk (5-7 Ocak 2015). İkinci Meşrutiyet döneminde İngiltere’nin Ermeni meselesine yaklaşımı ve siyaseti (1908-1914). 19.-20.Yüzyıllarda Türk-Ermeni İlişkileri Sempozyumu (Kaynaşma-Kırgınlık-Ayrılık-Yeni Arayışlar), c.2, sy.780-804.
- Şahin, M. (2015). Hasan Tahsin Uzer’in hayatı, idari ve siyasi faaliyetleri. Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara.
- The Sunday Times, 18 October 1914
- Tilbe, Ö. (2018). Hüseyin Hilmi Paşa’nın Rumeli umumi müfettişliği (1902-1908). Yayımlanmamış Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya
- Tokay, G. (1996). Makedonya sorunu-Jön Türk ihtilalinin kökenleri (1903-1908). Afa Yayınları, İstanbul.
- Tuncer, H. (2009). Osmanlı devleti ve büyük güçler (1815-1878). Kaynak Yayınları, İstanbul.
- Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı (BOA). BOA, BEO, 2912 / 218367 – 1 BOA, BEO, 2912 / 218367 – 2 BOA, BEO, 2912 / 218367 – 3 BOA, BEO, 2662 / 199632 BOA, DH.KMS, 12 / 5 – 4 BOA, DH.KMS, 12 / 5 – 3 BOA, DH.KMS, 12 / 5 – 5 ve 6 BOA, DH.KMS, 12 / 5 – 7 BOA, DH.KMS, 12 / 5 – 8 BOA, DH.KMS, 12 / 5 – 9 BOA, DH.KMS, 12 / 5 – 2 BOA, DH.KMS, 12 / 5 – 10 BOA, DH.KMS, 12 / 5 – 11 BOA, DH.KMS, 12 / 5 – 12 BOA, DH.SYS, 19 / 6 – 1 BOA, DH.SYS, 19 / 6 – 2 BOA, DH.SYS, 19 / 6 – 3 BOA, DH.SYS, 19 / 6 – 4 BOA. HR.SFR.(3). 700/5-8 BOA. HR.SFR.(3). 700/5-7 BOA. HR.SFR.(3). 700/5-20 BOA. HR.SFR.(3). 700/5-5 BOA. HR.SFR.(3). 700/5-4 BOA, HR.SYS 2353-1 BOA, İ.DH, 1498 / 44 – 1 BOA, İ.HUS, 133 / 47 BOA, İ.HUS, 133 / 16 BOA, TFR.I.KNS, 9 / 879 – 1 BOA, TFR.I.KNS, 9 / 879 – 2 BOA, Y.A.HUS, 491 / 100 – 1 BOA, Y.A.HUS, 491 / 100 – 2 BOA, Y.A.HUS, 491 / 100 – 3
- Türkmen, Z. (2003). İttihat ve Terakki Hükûmetinin Doğu Anadolu Islahat Müfettişliği Projesi ve Uygulamaları (1913-1914): Ermeni Meselesine Çözüm Arayışları, Ermeni Araştırmaları Dergisi, s.9, sy.41-75.
- Uzer, H. T. (1999), Makedonya Eşkıyalık Tarihi ve Son Osmanlı Yönetimi, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
- Yarcı, G. (2013). Osmanlı Diplomasisinde Makedonya Meselesi (1876-1913). Elektronik Siyaset Bilimi Araştırmaları Dergisi, c.4, s.1
| APA | NEHİR N, BULUT H (2021). BALKANLARDAN VAN’A BUXTON KARDEŞLER VE BALKAN KOMİTESİ. , 257 - 272. 10.9775/kausbed.2021.014 |
| Chicago | NEHİR Nurullah,BULUT Hüseyin BALKANLARDAN VAN’A BUXTON KARDEŞLER VE BALKAN KOMİTESİ. (2021): 257 - 272. 10.9775/kausbed.2021.014 |
| MLA | NEHİR Nurullah,BULUT Hüseyin BALKANLARDAN VAN’A BUXTON KARDEŞLER VE BALKAN KOMİTESİ. , 2021, ss.257 - 272. 10.9775/kausbed.2021.014 |
| AMA | NEHİR N,BULUT H BALKANLARDAN VAN’A BUXTON KARDEŞLER VE BALKAN KOMİTESİ. . 2021; 257 - 272. 10.9775/kausbed.2021.014 |
| Vancouver | NEHİR N,BULUT H BALKANLARDAN VAN’A BUXTON KARDEŞLER VE BALKAN KOMİTESİ. . 2021; 257 - 272. 10.9775/kausbed.2021.014 |
| IEEE | NEHİR N,BULUT H "BALKANLARDAN VAN’A BUXTON KARDEŞLER VE BALKAN KOMİTESİ." , ss.257 - 272, 2021. 10.9775/kausbed.2021.014 |
| ISNAD | NEHİR, Nurullah - BULUT, Hüseyin. "BALKANLARDAN VAN’A BUXTON KARDEŞLER VE BALKAN KOMİTESİ". (2021), 257-272. https://doi.org/10.9775/kausbed.2021.014 |
| APA | NEHİR N, BULUT H (2021). BALKANLARDAN VAN’A BUXTON KARDEŞLER VE BALKAN KOMİTESİ. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0(27), 257 - 272. 10.9775/kausbed.2021.014 |
| Chicago | NEHİR Nurullah,BULUT Hüseyin BALKANLARDAN VAN’A BUXTON KARDEŞLER VE BALKAN KOMİTESİ. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 0, no.27 (2021): 257 - 272. 10.9775/kausbed.2021.014 |
| MLA | NEHİR Nurullah,BULUT Hüseyin BALKANLARDAN VAN’A BUXTON KARDEŞLER VE BALKAN KOMİTESİ. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.0, no.27, 2021, ss.257 - 272. 10.9775/kausbed.2021.014 |
| AMA | NEHİR N,BULUT H BALKANLARDAN VAN’A BUXTON KARDEŞLER VE BALKAN KOMİTESİ. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2021; 0(27): 257 - 272. 10.9775/kausbed.2021.014 |
| Vancouver | NEHİR N,BULUT H BALKANLARDAN VAN’A BUXTON KARDEŞLER VE BALKAN KOMİTESİ. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2021; 0(27): 257 - 272. 10.9775/kausbed.2021.014 |
| IEEE | NEHİR N,BULUT H "BALKANLARDAN VAN’A BUXTON KARDEŞLER VE BALKAN KOMİTESİ." Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0, ss.257 - 272, 2021. 10.9775/kausbed.2021.014 |
| ISNAD | NEHİR, Nurullah - BULUT, Hüseyin. "BALKANLARDAN VAN’A BUXTON KARDEŞLER VE BALKAN KOMİTESİ". Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 27 (2021), 257-272. https://doi.org/10.9775/kausbed.2021.014 |
