Bir Türk Siyaseti Okuma Biçimi Olarak Gelenekçi Yaklaşım
Yıl: 2021 Cilt: 26 Sayı: 103 Sayfa Aralığı: 155 - 184 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.36484/liberal.931396 İndeks Tarihi: 29-01-2022
Bir Türk Siyaseti Okuma Biçimi Olarak Gelenekçi Yaklaşım
Öz: Bu çalışmada Türk siyasetini analiz etme/okuma/değerlendirme biçimlerinden bi- risi olarak ele alınabilecek olan “gelenekçi yaklaşım” incelenecektir. Gelenekçi yak- laşımın Türk siyaseti analizleri, özellikle üstünde durdukları gelenek, kültür, tarih, din, dil, modernleşme, Batılılaşma, taklitçilik gibi çeşitli kavramlar ekseninde şe- killenmektedir. Bu kavramsal çerçeve temelinde gelenekçi yaklaşımın Türk siyase- tine dair bütünlükçü yorumları ve güncel siyasal olaylara ilişkin yaklaşımları belirli düşünürler üzerinden irdelenecektir. Çalışmada öncelikle gelenekçi yaklaşımın te- mel özellikleri açıklanacak ardından gelenekçi yaklaşıma mensup olarak değerlen- dirilebilecek düşünürlerden Erol Güngör, Ali Fuad Başgil, Peyami Safa ve Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Türk siyaseti analizlerine yer verilerek onların Türk siyasetini okuma biçimleri ortaya konacaktır. Böylece gelenekçi yaklaşımın, analizlerini hangi kavramlar ekseninde yaptığı, sosyo-politik olayları değerlendirirken hangi düşünsel temelden hareket edip hangi dinamikleri göz ardı ettiği görülecektir. Bu bağlamda ilgili düşünürlerin değerlendirmelerinde uzlaştığı ve bazen de ayrıştığı noktalar tes- pit edilmeye çalışılacaktır. Sonrasında ise tüm değerlendirmeler ışığında gelenekçi yaklaşımın Türk siyasetini analiz etmedeki menfi ve müspet yönleri değerlendirile- rek makale sonlandırılacaktır.
Anahtar Kelime: Traditionalist Approach As A Way of Reading Turkish Political History
Öz: This study examines the “traditionalist approach” as a way to analyze Turkish politics. Analysis of Turkish politics within traditionalist approach revolve around some concepts such as tradition, culture, history, religion, language, modernization, westernization, and mimicry. Integrative analyses of Turkish politics as well as approaches to current political events within this approach are to be examined with references to particular thinkers. This study will first delineate the main features of this approach, then it will present the ways how traditionalists such as Erol Güngör, Ali Fuad Başgil, Peyami Safa, and Ahmet Hamdi Tanpınar read Turkish politics. In doing so, this study can demonstrate around which concepts the analyses of traditionalists revolved, upon which conceptual basis they established their readings, and which dynamics they neglected. In this context, their points of convergence and divergence are to be determined. This study will end by determining the positive and negative aspects of traditionalist approach in terms of analyzing Turkish politics.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akıncı, Mehmet (2008), “Türk Muhafazakâr Düşüncesinde Cumhuriyet Dönemi Hâkim Mo- dernleşme Anlayışı Eleştirisinin Bir Boyutu Olarak Anti-Pozitivist Tutum ve Bu Tutumun Kaynağı”. Muhafazakâr Düşünce, s. 18, Güz, Ankara, ss. 125-146.
- Ardıç, Nurullah (2008). “ Türk Sekülerleşmesi İncelemelerinde Paradigma Değişimine Doğ- ru”. TALİD, s. 6(11), İstanbul, ss. 61-92.
- Atay, Tayfun (2006). “Gelenekçilikle Karşı-Gelenekçiliğin Gelgitinde Türk “Gelenek-çi” Mu- hafazakârlığı”. Tanıl Bora ve Murat Gültekingil (ed.). Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Muhafazakârlık. İstanbul: İletişim Yayınları. ss. 154-178.
- Ayvazoğlu, Beşir (2006). “Peyami Safa”. Tanıl Bora ve Murat Gültekingil (ed.). Modern Türki- ye’de Siyasi Düşünce: Muhafazakârlık. İstanbul: İletişim Yayınları. ss. 220-229.
- Balcı, Ercan (2011). “Türkiye’deki Milliyetçilik Söylemleriyle Kıyaslamalı Olarak Erol Gün- gör’ün Sosyolojik Milliyetçilik Anlayışı”. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, s. 14(1). ss. 1-28.
- Baltacıoğlu, İsmayıl Hakkı (2006). “Gelenek”. Tanıl Bora ve Murat Gültekingil (ed.). Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Muhafazakârlık. İstanbul: İletişim Yayınları. ss. 725-726.
- Başgil, Ali Fuad (2016). Hâtıralar. İstanbul: Kubbealtı Neşriyatı.
- Başgil, Ali Fuad (2017). 27 Mayıs İhtilali ve Sebepleri. (çev. Ali Sebük ve İ. Hakkı Aydın). İstanbul: Kubbealtı Neşriyatı.
- Başgil, Ali Fuad (2018). Din ve Laiklik. İstanbul: Yağmur Yayınevi.
- Başgil, Ali Fuad (2019). İlmin Işığında Günün Meseleleri. İsmail Dayı ve Ali Hatipoğlu (der.). İstanbul: Yağmur Yayınevi.
- Bénéton, Philippe (2011). “Gelenek/Gelenekçilik”. Sosyolojik Düşünce Sözlüğü. (çev. Bülent Arıbaş). M. Borlandi, R. Boudon, M. Cherkaoui ve B. Valade (Haz.). İstanbul: İletişim Yayınları.
- Bora, Tanıl (1997). “Muhafazakârlığın Değişimi ve Türk Muhafazakârlığında Bazı Yol İzleri”. Toplum ve Bilim, s. 74, Güz, Ankara, ss. 6-31.
- Bora, Tanıl (2018). Cereyanlar. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Cevizci, Ahmet (1999). Paradigma Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayınları.
- Çetin, Halis (2005). “Ezelden Ebede; Kadim Bilgeliğin Kutsal Yolculuğu: Gelenek”. Muhafa- zakâr Düşünce, s. 3, Kış, Ankara, ss. 153-171.
- Dellaloğlu, Besim F. (2014). “Muhafazakârlıkla Modernleşmeciliğin Kavşağında Türkiye: Tan- pınar Ve Narmanlı Han”. Muhafazakâr Düşünce, s. 39, Ankara, ss. 113-127.
- Dellaloğlu, Besim F. (2020). Modernleşmenin Zihniyet Dünyası: Bir Tanpınar Fetişizmi. Ankara: Kadim Yayınları.
- Demiralp, Oğuz (2007). “Ahmet Hamdi Tanpınar”. Tanıl Bora ve Murat Gültekingil (ed.). Mo- dern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Modernleşme ve Batıcılık. İstanbul: İletişim Yayınları, ss. 24-35.
- Demirci, H. Aliyar (2017). “Bir Biyografinin İzinde: Ali Fuad Başgil’in Hayatından ve Mücade- lesinden Bazı Kesitler”. Muhafazakâr Düşünce, s. 52, Ankara, ss. 27-40.
- Demirel, Tanel (2019). Türk Siyasetini Anlamak. Ankara: Liberte Yayınları.
- Dündar, Leyla Burcu (2013). “Terkibin Muvazenesini Arayan Bir Aydın: Peyami Safa’nın Türk İnkılabına Muhafazakârlaşan Bakışı”. Bilig, s. 65, Bahar, Ankara, ss. 119-134.
- Güngör, Erol (2019a). Türk Kültürü ve Milliyetçilik. İstanbul: Yer-Su Yayıncılık.
- Güngör, Erol (2019b). Dünden Bugünden Tarih-Kültür ve Milliyetçilik. İstanbul: Yer-Su Yayıncılık.
- Güngör, Erol (2019c). Kültür Değişmesi ve Milliyetçilik. İstanbul: Yer-Su Yayıncılık.
- İmamoğlu, Tuncay (2003). “Ahmet Hamdi Tanpınar’da Süreklilik Ve Değişim”. Atatürk Üniver- sitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, s. 2(1-2), Erzurum, ss. 131-148.
- İrem, Celal Nazım (1997). “Kemalist Modernizm ve Türk Gelenekçi-Muhafazakârlığının Kö- kenleri”. Toplum ve Bilim, s. 74, Güz, Ankara, ss. 52-101.
- Karaarslan, Faruk ve Nacak, İbrahim (2014). “Erol Güngör Düşüncesinde Muhafazakâr Te- malar”. Muhafazakâr Düşünce, s. 39, Ankara, ss. 45-60.
- Karpat, Kemal H. (2017). Kısa Türkiye Tarihi 1800-2012. Güneş Ayas (Haz.). İstanbul: Timaş Yayınları.
- Koltaş, Nurullah (2013). Gelenekselci Ekol ve İslam. İstanbul: İnsan Yayınları.
- Kurşunoğlu, Mustafa Said (2017). “Fransız Devriminden Türk İnkılâbına: Muhafazakâr Libe- ral Bir Aydın Olarak Alı Fuad Başgil’in Eleştirileri”. Muhafazakâr Düşünce, s. 52, Ankara, ss. 49-86.
- Kutlu, Aydoğan (2018). “Modern, Milliyetçi Ve Muhafazakâr Bir Düşün Adamı: Peyami Safa”. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, s. 11(1), ss. 139-156.
- Mollaer, Fırat (2005). “Metodolojik Problemlerin Kıskacında Türk Muhafazakârlığı”. Muhafa- zakâr Düşünce, s. 4, Bahar, Ankara. ss. 171-194.
- Mollaer, Fırat (2011). “Klasik Muhafazakârlıktan Tekno-Muhafazakârlığa: Tanım Sorunları. Temeller ve Değişmeler”. Doğu Batı Düşünce Dergisi, s. 58, Ankara, ss. 59-71.
- Nisbet, Robert (2008). “Gelenek ve Gelenekçilik”. Modern Toplumsal Düşünce Sözlüğü. William Outhwaite (ed.). (çev. Melih Pekdemir). İstanbul: İletişim Yayınları.
- Öğün, Süleyman Seyfi (1997). “Türk Muhafazakârlığının Kültür Kökleri ve Peyami Safa’nın Muhafazakâr Yanılgısı”. Toplum ve Bilim, s. 74, Güz, Ankara, ss. 102-152.
- Önder, Tuncay (2006). “Ali Fuad Başgil”. Tanıl Bora ve Murat Gültekingil (ed.). Modern Türki- ye’de Siyasi Düşünce: Muhafazakârlık. İstanbul: İletişim Yayınları. ss. 291-301.
- Safa, Peyami (2017). Sosyalizm Marksizm Komünizm. Nevzat Kösoğlu (Haz.). İstanbul: Ötüken Neşriyat A.Ş.
- Safa, Peyami (2018). Eğitim Gençlik Üniversite. İstanbul: Ötüken Neşriyat A.Ş.
- Safa, Peyami (2019a). Din İnkılap İrtica. Nevzat Kösoğlu (der.). İstanbul: Ötüken Neşriyat A.Ş.
- Safa, Peyami (2019b). Türk İnkılâbına Bakışlar. İstanbul: Ötüken Neşriyat A.Ş.
- Satar, Nesrin Aydın (2015). “Kanun Olmanın Kıyısında: Edebiyatın Politize Olması Ve Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Cumhuriyet Kanonu’ndaki Yeri”. Türkiyat Mecmuası, s. 25(1), İstan- bul. ss. 159-186.
- Sözen, Edibe (2006). “Erol Güngör”. Tanıl Bora ve Murat Gültekingil (ed.). Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Muhafazakârlık. İstanbul: İletişim Yayınları, ss. 204-211.
- Şahbaz, Yunus (2017). “Maneviyatçılık ve Din ve Vicdan Hürriyeti Bağlamında Ali Fuad Baş- gil’de Laiklik Anlayışı”. Muhafazakâr Düşünce, s. 52, Ankara, ss. 101-117.
- Şen, Hasan (2010). “Nurettin Topçu’nun Türkiye Cumhuriyeti’nin Modernleşme Projesi Kriti- ği”. Sosyoloji Dergisi, s. 22, İzmir, ss. 101-119.
- Tanpınar, Ahmet Hamdi (2015). Yaşadığım Gibi. Birol Emil (Haz.). İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Tanpınar, Ahmet Hamdi (2017). Tanpınar’ın Mektupları. Zeynep Kerman (Haz.). İstanbul: Der- gâh Yayınları.
- Tanpınar, Ahmet Hamdi (2018). Günlüklerin Işığında Tanpınar’la Baş Başa. İnci Enginün ve Zeynep Kerman (Haz.). İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Uçman, Abdullah (2006). “Değişen Değerler Karşısında Ahmet Hamdi Tanpınar”. TALİD, s. 4(7), İstanbul, ss. 479-509.
- Yıldız, Aytaç (2011). “Kuruluş Sürecinde Cumhuriyet Muhafazakârlığı: Peyami Safa’nın Ke- malizm Yorumu”. Doğu Batı Düşünce Dergisi, s. 58, Ankara, ss. 191-212.
- Yıldız, Fatih ve Çelik, Fikret (2012). “Türk Batıcılığının Milliyetçi-Muhafazakârlık Üzerinden Tenkidi: Erol Güngör Örneği”. Bilig, s. 62, Ankara, ss. 269-294.
- Yılmaz, Hüseyin (2005). “Gelenek, Gelenekçilik ve Gelenekselcilik”. Muhafazakâr Düşünce. s. 3. Kış, Ankara, ss. 39-53.
| APA | Buldur İ (2021). Bir Türk Siyaseti Okuma Biçimi Olarak Gelenekçi Yaklaşım. , 155 - 184. 10.36484/liberal.931396 |
| Chicago | Buldur İbrahim Bir Türk Siyaseti Okuma Biçimi Olarak Gelenekçi Yaklaşım. (2021): 155 - 184. 10.36484/liberal.931396 |
| MLA | Buldur İbrahim Bir Türk Siyaseti Okuma Biçimi Olarak Gelenekçi Yaklaşım. , 2021, ss.155 - 184. 10.36484/liberal.931396 |
| AMA | Buldur İ Bir Türk Siyaseti Okuma Biçimi Olarak Gelenekçi Yaklaşım. . 2021; 155 - 184. 10.36484/liberal.931396 |
| Vancouver | Buldur İ Bir Türk Siyaseti Okuma Biçimi Olarak Gelenekçi Yaklaşım. . 2021; 155 - 184. 10.36484/liberal.931396 |
| IEEE | Buldur İ "Bir Türk Siyaseti Okuma Biçimi Olarak Gelenekçi Yaklaşım." , ss.155 - 184, 2021. 10.36484/liberal.931396 |
| ISNAD | Buldur, İbrahim. "Bir Türk Siyaseti Okuma Biçimi Olarak Gelenekçi Yaklaşım". (2021), 155-184. https://doi.org/10.36484/liberal.931396 |
| APA | Buldur İ (2021). Bir Türk Siyaseti Okuma Biçimi Olarak Gelenekçi Yaklaşım. Liberal Düşünce, 26(103), 155 - 184. 10.36484/liberal.931396 |
| Chicago | Buldur İbrahim Bir Türk Siyaseti Okuma Biçimi Olarak Gelenekçi Yaklaşım. Liberal Düşünce 26, no.103 (2021): 155 - 184. 10.36484/liberal.931396 |
| MLA | Buldur İbrahim Bir Türk Siyaseti Okuma Biçimi Olarak Gelenekçi Yaklaşım. Liberal Düşünce, vol.26, no.103, 2021, ss.155 - 184. 10.36484/liberal.931396 |
| AMA | Buldur İ Bir Türk Siyaseti Okuma Biçimi Olarak Gelenekçi Yaklaşım. Liberal Düşünce. 2021; 26(103): 155 - 184. 10.36484/liberal.931396 |
| Vancouver | Buldur İ Bir Türk Siyaseti Okuma Biçimi Olarak Gelenekçi Yaklaşım. Liberal Düşünce. 2021; 26(103): 155 - 184. 10.36484/liberal.931396 |
| IEEE | Buldur İ "Bir Türk Siyaseti Okuma Biçimi Olarak Gelenekçi Yaklaşım." Liberal Düşünce, 26, ss.155 - 184, 2021. 10.36484/liberal.931396 |
| ISNAD | Buldur, İbrahim. "Bir Türk Siyaseti Okuma Biçimi Olarak Gelenekçi Yaklaşım". Liberal Düşünce 26/103 (2021), 155-184. https://doi.org/10.36484/liberal.931396 |
