A New Aceramic Neolithic Site Nearby the Obsidian Sources: Preliminary Insights from Sırçalıtepe
Yıl: 2021 Cilt: 0 Sayı: 24 Sayfa Aralığı: 67 - 92 Metin Dili: İngilizce DOI: 10.26650/anar.2021.24.936778 İndeks Tarihi: 31-01-2022
A New Aceramic Neolithic Site Nearby the Obsidian Sources: Preliminary Insights from Sırçalıtepe
Öz: This paper is a general assessment of the studies conducted in 2019 and 2020 at the site of Sırçalıtepe. The settlement, which is dated to the 8th mill BCE, is located in the Volcanic Cappadocia region, within the borders of the Kayırlı village in the province of Niğde. With its location, it can be characterised as the nearest site to the Göllüdağ and Nenezi Dağ obsidian sources in the region. The excavations at Sırçalıtepe were carried out in two different areas of the mound. One trench is the slope trench with documented architectural remains and finds related to daily life, and the other trench is from the top of the mound where obsidian knapping debris is present in proportions commonly seen in workshop areas. The architectural remains discovered in the slope trench involve mudbrick walls, lime plastered floors, and large ovens. However, the investigated area from the top trench with abundant cores and knapping debris reveals the difference between Sırçalıtepe and other contemporaneous sites in the region. Thus, it can be argued that Sırçalıtepe, especially with its obsidian artefacts, has the potential for revealing the relationship between the workshop and the site. Portable XRF analyses performed on a group of obsidian artefacts showed that the settlement inhabitants used Göllüdağ, Nenezi Dağ, and Acıgöl obsidian sources.
Anahtar Kelime: Obsidiyen Kaynaklarının Yakınında Yeni Bir Akeramik Yerleşme: Sırçalıtepe’den İlk Gözlemler
Öz: Makale, Sırçalıtepe yerleşmesinin 2019 ve 2020 yılı çalışmalarının genel değerlendirmesini içermektedir. MÖ 8. binyıl ortalarına tarihlendirilmekte olan yerleşme Volkanik Kapadokya bölgesinde, Niğde ili Kayırlı köyü sınırları içinde yer almaktadır. Bu konumu ile şimdilik bölgedeki Göllüdağ ve Nenezi Dağ obsidiyen yataklarına en yakın yerleşme özelliğini taşımaktadır. Yerleşmedeki kazı çalışmaları höyüğün iki farklı alanında yürütülmüştür. Bunlardan biri mimari kalıntıların ve gündelik yaşama ait buluntuların yer aldığı yamaç açması, diğeri ise işliklerde görülebilecek yoğunlukta obsidiyen yongalama atıklarının saptandığı zirve açmasıdır. Yamaç açmasında saptanan mimari kalıntılar kerpiç duvarlı ve kireç tabanlı yapı kalıntıları ve büyük boyutlu fırınlar ile tanımlanmaktadır. Zirve açmasında yer alan, obsidiyen yongalama atıklarının saptandığı alanının varlığı ise Sırçalıtepe’nin bölge yerleşmelerine göre farklılığını ortaya koymaktadır. Dolayısıyla Sırçalıtepe’nin, özellikle obsidiyen verileri ile, Volkanik Kapadokya Bölgesi’ndeki işlik yerleşme ilişkisini verebilecek potansiyele sahip olduğu söylenebilir. Yerleşmedeki obsidiyen buluntuların bir grubu üzerinde yapılan taşınabilir XRF analizleri yerleşme sakinlerinin Göllüdağ, Nenezi Dağ ve Acıgöl kaynaklarını kullandığını göstermektedir.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Astruc L. (2018). Obsidian Use during the Level 4 Occupations at Aşıklı Höyük. In M. Özbaşaran, G. Duru, & M. Stiner (Eds.), The Early Settlement at Aşıklı Höyük- Essays in Honor of Ufuk Esin (pp.345-362). Ege yayınları, İstanbul.
- Balcı, S. (2019). The Obsidian Industry of Pre-Pottery Neolithic Levels at Tepecik-Çiftlik, Central Anatolia. In Astruc, L, McCartley C., Briois, F, Kassianidou V. (Eds.), Near Eastern Lithic Technologies on the move. Interactions and Contexts in Neolithic Traditions (235-246). Astrom Editions, Nicosia.
- Balcı, S., Altınbilek-Algül, Ç. & Mouralis, D. (in press). Sırçalıtepe: A New Aceramic Neolithic Site in Volcanic Cappadocia (Central Anatolia). The 9 th International Conference on PPN Chipped and Ground Stone Industries of the Near East 2019, Tokyo.
- Balcı, S., Çakan, Y. G. & Falay, B. (2018). Niğde Tarihöncesi Yüzey Araştırmaları 2016. 35. Araştırma Sonuçları Toplantısı - 2. Cilt, 427–446.
- Balkan-Atlı, N. (2003). Obsidien “Ticareti”: Yeni Veriler, Yeni Modeller, Yeni Sorunlar. Bir Deneme. In M. Özbaşaran, O. Tanındı, & A. Boratav (Eds.), Archaeological essays in honour of Homo amatus : Güven Arsebük (pp.9-18). Ege yayınları, İstanbul.
- Balkan-Atlı, N. & Binder, D., (with contrubition Beugnier, V., Buitenhuis, H., Kuzucuoğlu, C., Mouralis, D., Slimak, K., Thery, I.) (2001). Les ateliers de taille d’obsidienne. Fouille de Kömürcü-Kaletepe 2000, Anatolia Antiqua IX, 193-205.
- Balkan-Atlı, N. & Cauvin, M. C. (1997). 1995 Yılı Aksaray, Niğde, Nevşehir İlleri Obsidien Yüzey Araştırması. XIV. Araştırma Sonuçları Toplantısı -I, 293–312.
- Balkan-Atlı, N., Kayacan, N., Balcı, S., Astruc, L., & Erturaç, K. (2013). Göllü Dağ Obsidian Project. In F. Borrelli Tena, J. J. Ibáñez-Estévez, & M. Molist Montañà (Eds.), Stone Tools in Transition: From HunterGatherers to Farming Societies in the Near East (pp. 456-474). Servei de Publicacions de la Universitat AutÃ2noma de Barcelona.
- Bıçakçı, E., Godon, M., Büyükkarakaya, A.M., Erturaç, K., Kuzucuoğlu, C., Çakan, Y.G. & Vinet, A. (2017). Les fouilles de Tepecik-Çiftlik et les activités du programme Melendiz préhistorique, campagne 2016. Anatolia Antiqua XXV, 71-94.
- Bıçakçı, E., Godon, M. & Çakan, Y.G. (2012). Tepecik-Çiftlik. In M. Özdoğan, N. Başgelen, & P. Kuniholm (Eds.), The Neolithic in Turkey, Central Turkey 3 (pp. 89-134). Archaeology and Art Publications, İstanbul.
- Binder, D. & Balkan-Atlı, N. (2001). Obsidian exploitation and blade technology at Kömürcü-Kaletepe (Cappadocia, Turkey). In I. Caneva, C. Lemorini, D. Zampetti, & P. Biagi (Eds.), Beyond tools : redefining the PPN lithic assemblages of the Levant (pp.1-16). Ex oriente, Berlin.
- Binder, D., Gratuze, B., Mouralis, D. & Balkan-Atlı, N. (2011). New investigations of the Göllüdağ obsidian lava flows system: a multidisciplinary approach. Journal of Archaeological Science 38: 3174–3184.
- Carter, T., Poupeau, G., Bressy, C. & Pearce, N.J.G. (2006). A new programme of obsidian characterization at Çatalhöyük, Turkey. Journal of Archeological Science 33, 893-909.
- Cauvin, M.-C. & Chataigner, C. (1998). Distribution de l’obsidienne dans les sites archéologiques du Proche et Moyen Orient. In M.C. Cauvin, A. Gourgaud, B. Gratuze, N. Arnaud, G. Poupeau, J. L. Poidevin, & C. Chataigner (Eds.), L’obsidienne au Proche et Moyen Orient ancien: du volcan à l’outil (pp. 325-350). BAR International Series 738, Archaeopress, Oxford.
- Çakan, Y.S. (2019). Neolitik Dönem’de Yeni Bir Yapı Tipi: Tepecik-Çiftlik’te “Fırınlı Yapılar”. In P. Çaylı, I. Demirtaş, B. Eser (Eds.), Arkeolojiyle Geçen Yarım Asır: Sevil Gülçur Armağanı, Prof. Dr. Sevil Gülçur adına Anı Kitabı (pp. 649-659). Bilgin Kültür Yayınları, Ankara.
- Ercan T. (1986). Orta Anadolu’daki Senozoyik Volkanizması. MTA Dergisi 107, 119-140.
- Erturaç, M. K., Okur, H. & Ersoy, B. (2017). Göllüdağ Volkanik Kompleksi İçerisinde Kültürel ve Jeolojik Miras Öğeleri. Türkiye Jeoloji Bülteni. Cilt 60, Sayı 1, 17-34.
- Frahm, E. & Hauck, T. C. (2017). Origin of an obsidian scraper at Yabroud Rockshelter II (Syria): Implications for Near Eastern social networks in the early Upper Palaeolithic. Journal of Archaeological Science: Reports 13, 415–427.
- Frahm, E. & Tryon, C. A. (2019). Origin of an Early Upper Paleolithic obsidian burin at Ksar Akil (Lebanon): Evidence of increased connectivity ahead of the Levantine Aurignacian? Journal of Archaeological Science Reports 28, 1-14.
- Gratuze, B. & Boucetta, S. (2006). Déterminationde l’origine de lamelles en obsidienne trouvée sur les sites de Musular, Çayönü, Aşıklı, Çakılbaşı et MersinYumuktepe (Turquie) (Unpublished report).
- Güngördü, F. V. & Başoğlu, O. (2019). Kızılırmak Nehri Kenarında Bir Çanak Çömleksiz Neolitik Dönem Yerleşmesi: Sofular Höyük. Olba XXVII, 41–60.
- Gratuze, B. & Boucetta, S. (2006). Déterminationde l’origine de lamelles en obsidienne trouvée sur les sites de Musular, Çayönü, Aşıklı, Çakılbaşı et MersinYumuktepe (Turquie) (Unpublished report).
- Karabıyıkoğlu, M., Kuzucuoğlu, C., Pastre, J. F. & Roberts, H. (1997). Excursion Guide to the Konya Plain and Cappadocia. INQUA, Symposium on the Late Quaternary in the Eastern Mediterranean, April 1997, Ankara.
- Karakoç, M. (2019). Sofular Yontmataş Buluntu Topluluğu. (Unpublished Ph.D Thesis). Gazi University, Institute of Social Sciences, Ankara.
- Kayacan, N. (2003). Chipped Stone Indusrty of the Neolithic Site of Musular (Cappadocia): Preliminary Results. Anatolia Antiqua XI, 1-10.
- Kayacan, N. (2014). Aşıklı Obsidiyen İşçiliği ve Yerleşme Analizi. Yerleşim Sistemleri ve Mekan Analizi, TAS 1, 137-144.
- Kayacan, N. (2018). Oval Points and Cattle-Hunting Practices in Central Anatolia during the 8th Millennium BC. Adalya 21, 45-61.
- Kayacan, N. & Atınbilek-Algül, Ç. (2018). Aşıklı Höyük Obsidian Studies: Production, Use and Diachronic Changes. In M. Özbaşaran, G. Duru, & M. Stiner (Eds.), The Early Settlement at Aşıklı Höyük- Essays in Honor of Ufuk Esin (pp. 363-382). Ege yayınları, İstanbul.
- Kayacan, N., Goring-Morris, A.N., Duru, G. & Özbaşaran, M. (in press). A Prehistoric Survey in Cappodocia and a New Early Holocene Site, Balıklı: Preliminary Insights into the locaş chipped stone industries. The 9 th International Conference on PPN Chipped and Ground Stone Industries of the Near East 2019, Tokyo.
- Kayacan N. & Özbaşaran, M. (2007). The Choice of Obsidian and its Use at Musular, Central Anatolia. In L. Astruc, D. Binder, F. Briois (Eds.), Systemes techniques et communautés du néolithique précéramique au ProcheOrient Technical Systems and Near Eastern PPN Communities (pp.229-233). édition APDCA, Antibes.
- Kuzucuoğlu, C. (2002). The environtemal frame in Central Anatolia from the 9 the to the 6 th millennia cal B.C. In F. Gérard- L. Thissen (Eds.) The Neolithic of Central Anatolia, Proceeding of the International CANeW Table Ronde (pp. 33-58). Ege Yayınları, İstanbul.
- Mouralis, D. (2003). Les complexes volcaniques quaternaires de Cappadoce (Göllüdağ et Acıgöl)- Turquie: évolutions morphodynamiques et implications environnementales, Universite Paris 12- Val de Marne, UFR des Letters et Sciences humaines- Département de Géographie, Laboratoire de Géographie Physique (UMR 8591) (Unpublised Doctorat Thésis), Paris.
- Mouralis, D., Aydar, E., Türkecan, A. & Kuzucuoğlu, C. (2019a). Quaternary Volcanic Landscapes and Prehistoric Sites in Southern Cappadocia: Göllüdağ, Acıgöl and Hasandağ. In C. Kuzucuoğlu, A. Çiner, & N. Kazancı (Eds.), Landscapes and Landforms of Turkey. World Geomorphological Landscapes (pp. 551-563). Springer, Cham.
- Mouralis, D., Pastre, J.-F., Kuzucuoğlu, C., Türkecan, A. & Guillou, H. (2019b). Tephrostratigraphy and chronology of the Quaternary Gölludağ and Acıgöl volcanic complexes (Central Anatolia, Turkey). Med. Geosc. Rev. 1: 179–202. https://doi.org/10.1007/s42990-019-00010-8
- Mouralis, D., Massussi, M., Palumbi, G., Akköprü, E., Balossi Restelli, F., Brunstein, D., Frangipane, M., Gratuze, B., Mokadem, F. & Robin, A.-K (2018). The procurement of obsidian at Arslantepe (Eastern Anatolia) during the Chalcolithic and Early Bronze Age: Connections with Anatolia and Caucasus. Quaternary International 467: 342–359. https://doi.org/10.1016/j.quaint.2017.11.041
- Özbaşaran, M. (2013). Orta Anadolu’nun Neolitikleşme Sürecinde Aşıklı. Colloquium Anatolicum XII: 1-14.
- Özbaşaran, M., Duru, G., Kayacan, N., Erdoğu, B. & Buitenhuis, H. (2012). Musular: The 8th Millenium cal. BC Sattelite Site of Aşıklı. In M. Özdoğan, N. Başgelen. P. Kuniholm (Eds.) The Neolithic in Turkey, Central Turkey (pp.159-180). Archaeology and Art Publications, İstanbul.
- Özbaşaran, M. & Duru, G. (2018). Introduction to the Aşıklı Höyük Project. In M. Özbaşaran, G. Duru, & M. Stiner (Eds.), The Early Settlement at Aşıklı Höyük- Essays in Honor of Ufuk Esin (pp. 1-14). Ege yayınları, İstanbul.
- Quade, J., Stiner, M. C., Copeland, A., Clark, A. E. & Özbaşaran, M. (2018). Summary of Carbon-14 Dating of the Cultural Levels of Aşıklı Höyük. In M. Özbaşaran, G. Duru, & M. Stiner (Eds.), The Early Settlement at Aşıklı Höyük- Essays in Honor of Ufuk Esin (pp. 43-56). Ege yayınları, İstanbul
- Roberts, N, Reed, J.M., Leng, M.J., Kuzucuoğlu, C. , Fotugne, M., Bertaux, J., Woldring, H., Bottema, S., Black, S., Hunt, E. & Karabıyıkoğlu, M. (2001). The tempo of Holocene climatic change in the eastern Mediterranean region: new high-resolution crater-lake sediment data from central Turkey. Holocene 11, 721-736.
- Vinet, A. & Guilbeau, D. (2020). Obsidian on the Move: From the sources to the tool. The Case of TepecikÇiftlik (Turkey) around 6000 BC). In A. Otto, M. Herles and K. Kaniuth (Eds.), 11 ICAANE Proceedings of the 11 th International Congress on the Archeology of the Ancient Near East (pp.91-104), volume 1, Harrassowitz Verlag, Wiesbaden.
- Woldring, H. (1998). A Pollen Diagram From a River Sediment in Central Anatolia. TÜBA-AR 1, 105-111, Ankara.
- Woldring, H. (2002). Climate Change and the onset of Sedentism in Cappadocia. In F. Gérard, L.
- Thissen (Eds.) The Neolithic of Central Anatolia, Proceeding of the International CANeW Table Ronde (pp. 60-66). Ege Yayınları, İstanbul.
- Yıldırım-Balcı, S. (2011a). Aşıklı Höyük Obsidiyen Teknolojisi. TÜBA-AR 14, 19-39.
- Yıldırım-Balcı, S. (2011b). The Typological Analysis of Aşıklı Arrowheads and Problems. In E. Healey, S. Campbell, O Maeda (Eds.) The State of the Stone Terminologies, Continuities and Contexts in Near Eastern Lithics, Studies in Early Near Eastern Production, Subsistence, and Environment 13 (pp. 411- 415). Ex Oriente, Berlin.
| APA | BALCI S, Algul G, mouralis d, KAYCI O, BÜYÜKKARAKAYA A, AÇIKGÖZ F (2021). A New Aceramic Neolithic Site Nearby the Obsidian Sources: Preliminary Insights from Sırçalıtepe. , 67 - 92. 10.26650/anar.2021.24.936778 |
| Chicago | BALCI SEMRA YILDIRIM,Algul Gulsun Ciler,mouralis damase,KAYCI Orkun Hamza,BÜYÜKKARAKAYA ALİ METİN,AÇIKGÖZ Fazlı A New Aceramic Neolithic Site Nearby the Obsidian Sources: Preliminary Insights from Sırçalıtepe. (2021): 67 - 92. 10.26650/anar.2021.24.936778 |
| MLA | BALCI SEMRA YILDIRIM,Algul Gulsun Ciler,mouralis damase,KAYCI Orkun Hamza,BÜYÜKKARAKAYA ALİ METİN,AÇIKGÖZ Fazlı A New Aceramic Neolithic Site Nearby the Obsidian Sources: Preliminary Insights from Sırçalıtepe. , 2021, ss.67 - 92. 10.26650/anar.2021.24.936778 |
| AMA | BALCI S,Algul G,mouralis d,KAYCI O,BÜYÜKKARAKAYA A,AÇIKGÖZ F A New Aceramic Neolithic Site Nearby the Obsidian Sources: Preliminary Insights from Sırçalıtepe. . 2021; 67 - 92. 10.26650/anar.2021.24.936778 |
| Vancouver | BALCI S,Algul G,mouralis d,KAYCI O,BÜYÜKKARAKAYA A,AÇIKGÖZ F A New Aceramic Neolithic Site Nearby the Obsidian Sources: Preliminary Insights from Sırçalıtepe. . 2021; 67 - 92. 10.26650/anar.2021.24.936778 |
| IEEE | BALCI S,Algul G,mouralis d,KAYCI O,BÜYÜKKARAKAYA A,AÇIKGÖZ F "A New Aceramic Neolithic Site Nearby the Obsidian Sources: Preliminary Insights from Sırçalıtepe." , ss.67 - 92, 2021. 10.26650/anar.2021.24.936778 |
| ISNAD | BALCI, SEMRA YILDIRIM vd. "A New Aceramic Neolithic Site Nearby the Obsidian Sources: Preliminary Insights from Sırçalıtepe". (2021), 67-92. https://doi.org/10.26650/anar.2021.24.936778 |
| APA | BALCI S, Algul G, mouralis d, KAYCI O, BÜYÜKKARAKAYA A, AÇIKGÖZ F (2021). A New Aceramic Neolithic Site Nearby the Obsidian Sources: Preliminary Insights from Sırçalıtepe. Anadolu Araştırmaları, 0(24), 67 - 92. 10.26650/anar.2021.24.936778 |
| Chicago | BALCI SEMRA YILDIRIM,Algul Gulsun Ciler,mouralis damase,KAYCI Orkun Hamza,BÜYÜKKARAKAYA ALİ METİN,AÇIKGÖZ Fazlı A New Aceramic Neolithic Site Nearby the Obsidian Sources: Preliminary Insights from Sırçalıtepe. Anadolu Araştırmaları 0, no.24 (2021): 67 - 92. 10.26650/anar.2021.24.936778 |
| MLA | BALCI SEMRA YILDIRIM,Algul Gulsun Ciler,mouralis damase,KAYCI Orkun Hamza,BÜYÜKKARAKAYA ALİ METİN,AÇIKGÖZ Fazlı A New Aceramic Neolithic Site Nearby the Obsidian Sources: Preliminary Insights from Sırçalıtepe. Anadolu Araştırmaları, vol.0, no.24, 2021, ss.67 - 92. 10.26650/anar.2021.24.936778 |
| AMA | BALCI S,Algul G,mouralis d,KAYCI O,BÜYÜKKARAKAYA A,AÇIKGÖZ F A New Aceramic Neolithic Site Nearby the Obsidian Sources: Preliminary Insights from Sırçalıtepe. Anadolu Araştırmaları. 2021; 0(24): 67 - 92. 10.26650/anar.2021.24.936778 |
| Vancouver | BALCI S,Algul G,mouralis d,KAYCI O,BÜYÜKKARAKAYA A,AÇIKGÖZ F A New Aceramic Neolithic Site Nearby the Obsidian Sources: Preliminary Insights from Sırçalıtepe. Anadolu Araştırmaları. 2021; 0(24): 67 - 92. 10.26650/anar.2021.24.936778 |
| IEEE | BALCI S,Algul G,mouralis d,KAYCI O,BÜYÜKKARAKAYA A,AÇIKGÖZ F "A New Aceramic Neolithic Site Nearby the Obsidian Sources: Preliminary Insights from Sırçalıtepe." Anadolu Araştırmaları, 0, ss.67 - 92, 2021. 10.26650/anar.2021.24.936778 |
| ISNAD | BALCI, SEMRA YILDIRIM vd. "A New Aceramic Neolithic Site Nearby the Obsidian Sources: Preliminary Insights from Sırçalıtepe". Anadolu Araştırmaları 24 (2021), 67-92. https://doi.org/10.26650/anar.2021.24.936778 |
