Yıl: 2020 Cilt: 8 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 269 - 283 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.5505/jas.2020.27122 İndeks Tarihi: 03-02-2022

Coğrafi İşaretli El Sanatı Ürünlerine MüzeografikBir Yaklaşım ve Ankara Örneği

Öz:
Somut ve somut olmayan kültürel mirasın; süreklilik, karşılıklı fayda ve pekiştirilme özelliklerinden hareketle bütüncül olarak korunmaları gerekmektedir. Savaş, göç, küreselleşme ve turizm gibi nedenler somut ve somut olmayan kültürel mirasın yok olmasıtehlikesini artırmaktadır. Bu bağlamda, somut ve somut olmayan kültürel mirası ender, ilginç ve ulusal bir durum olmaktançıkarıp, yöresel farklılıklar gösterebilen gündelik yaşamın ve yapılı çevrelerin her noktasında bulunan ve sürekli olarak yok olmatehlikesiyle karşı karşıya olan kültürel değerler olarak görmek gerekmektedir. Kültür varlıklarının korunması süreci, fiziksel olarakiyi koşulları sağlamanın yanında, kültür varlığının coğrafi ve sosyo-ekonomik anlamda bütünlüğüne saygı gösterilmesi gerekliliğinide kapsamaktadır. Kültür varlığı ve mirasının coğrafi ve sosyoekonomik bütünlüğüne saygı gösterilmesi ve sürekliliğinin sağlanmasıiçin coğrafi işaret kavramı gündeme gelmiştir. Coğrafi işaret, el sanatları ürünlerinin korunmasını ve belli bir standartta üretimininsağlanmasını kolaylaştırır, diğer bölgelerde üretilen ürünlerle karışmasını önler ve yurt içinde ve yurt dışında ürünlerin kolaycatanıtılmasına olanak sağlar. Günümüzde geleneksel ve çağdaş yaklaşımlarla işlevlerini çeşitlendirmekte olan müzeler, sadecekültür varlıklarının toplanması, korunması, sergilenmesi ve eğitim amacıyla kullanılması bağlamlarında değil, aynı zamandaturistik açıdan tanınmalarını sağlayacak stratejilerin geliştirilmesi ve uygulanması süreçlerinde göz önünde olan kurumlardır.Müze, kültürel miras yönetiminde, coğrafi işaretli ürünlerin akademik bağlamda araştırılmasında ve halklara sosyal ve ekonomikgetiriler sağlanmasında önemli bir rol oynar. Müze, kültür sektöründe yaşanan gelişim ve değişimlerin birincil kaynağı ve kültürünsürdürülebilirliğine ilişkin denemelerin gerçekleştirilebileceği bir enstitüdür. Bu özelliğiyle kültürel mirasın sürdürülmesininanahtarıdır. Çalışmada, Türkiye’deki müzelerin; coğrafi işaretli ürünlerin sergilenmesi, yorumlanması, tanıtılması ve coğrafi işaretkavramı hakkında eğitim vermek amacıyla kullanımı konularındaki geleneksel ve çağdaş yaklaşımlar Ankara ili el sanatı ürünleriözelinde örneklendirilmiştir.
Anahtar Kelime:

A Museographic Approach to Geographical Indicated Handicrafts and Sample of Ankara

Öz:
It is important that tangible and intangible examples of cultural heritage be integrally preserved for reasons of continuity, mutualbenefit, and reinforcement. In recent years, highly significant factors such as war, migration, globalization, and tourism have revealedthe fragility of cultural heritage. It is therefore essential to recognize the value of cultural heritage as a national treasure that is able to highlight regional differences, but is under constant danger of extinction. In order for cultural heritage to be preserved, thegeographical and socio-economic integrity needs to be respected and benign physical conditions be provided. The main purpose ofdetermining the geographical indication (GI) is to protect local/ traditional products (agriculture, mines, handicrafts, and industrialproducts etc.). GI is a way of distinguishing between local products, and those produced domestically in other regions or importedfrom abroad. In terms of cultural heritage, there are three important aims of GI: preserving traditional knowledge and cultural values,supporting local products and rural development, and contributing to tourism. Museums today can be seen as being institutions thatare not only concerned with the preservation of cultural heritage for collecting, preserving, exhibiting, and training purposes, butalso in consideration of the development and implementation of strategies that will enable them to be valuable centers of tourism. Inthis study, the traditional and contemporary approaches of the exhibiting, researching, introducing, and teaching of geographicallyindicated products of museums in Turkey are examined, and the publicity, education and research activities that are implementedwith geographically indicated products are exemplified through the example of Ankara.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Andriotis, K. (2011). Genres of heritage authenticity. Annals of Tourism Research, 38(4), 1613-1633.
  • Arlı, M. (1990). Köy el sanatları. Ankara: Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi.
  • Basat, M. E. (2013). Somut ve somut olmayan kültürel mirası birlikten koruyabilmek. Milli Folklor Dergisi, 25(100), 61-71.
  • Birleşmiş Milletler. (2015). Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri 2030. http://www.un.org/sustainable development/sustainable-development-goals/ adresinden erişildi.
  • Bouquet, M. (2012). Museums. A visual anthropology. London: Berg Publishing.
  • Coğrafi İşaretlerin Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (2020). Mevzuat web sitesinden 25.03.2020 tarihinde erişildi. https://www.mevzuat.gov.tr/Arama Sonuc.aspx?searchText=555
  • Crooke, E. (2007). Museums and community: ideas, issues and challenges. London: Routledge.
  • Debary, O. (2004). Deindustrialization and museumification: from exhibited memory to forgotten history. The Annals of the American Academy of Political and Social Science, 595(1), 122-133.
  • Delgado, E. (2009). Museums as spaces of negotiation. S. Bodo, K. Gibbs, M. Sani (Eds.). Museums as places for intercultural dialogue: Selected practices from Europe içinde (ss.88-89). MAP for ID Group.
  • Dellios, P. (2002). The museumification of the village: cultural subversion in the 21st century. Culture Mandala: The Bulletin of the Centre for East-West Cultural and Economic Studies, 5(1), 1-16.
  • DiGiovine, M. (2009). The heritage-scape. Lanham: Lexington Books.
  • Doğan, B. (2015). Coğrafi işaret korumasının gelişmekte olan ülkeler için önemi. E-Journal of New World Sciences Academy NWSA-Social Sciences, 2, 58-75.
  • Dorson, R. (2007). Folklor ve Fake Lore. Selcan Gülçayır (Yay. Haz.). Folklorun Sahtesi: Fakelore içinde (ss.11-22). Ankara: Geleneksel Yayıncılık.
  • Ersoy, U. (2016). Türk Müzeciliğinde Mevcut Durum Analizi. Ankara: Müze Profesyonelleri Projesi Yayını. Müze Profesyonelleri Projesi web sitesinden erişildi: http:// cagdasmuzebilim.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/ sites/384/2017/02/Q1.Mevcut-Durum-Analizi.pdf
  • Garcia, C.A., Marie-Vivien, D., Kushalappa, C.G., Chengappa, P.G. ve Nanaya, K.M. (2007). Geographical indications and biodiversity in the western ghats, India: can labeling benefit producers and the environment in a mountain agroforestry landscape? Mountain Research and Development, 27(3), 206-210.
  • Gray, J. (1999). False dawn: The delusions of global Capitalism. USA: The New Press.
  • Gürder, F. (2011). Coğrafi pazarlama ve Türkiye’de kullanımı. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Hollanda Müzeler Birliği-DSP-GROEP (2011). More than worth It. The social significance of museums. Hollanda Müzeler Birliği web sitesinden erişildi: https://www. museumvereniging.nl/Portals/0/NMV%20’More%20 than%20worth%20it’.pdf
  • Karadeniz, C. (2018). Müze, kültür, toplum. Ankara: İmge Kitabevi.
  • Kavak, B., Eryiğit., C. ve Tektaş., Ö. Ö. (2016). Pazarlamada ürün: uygulamalar ve örnek olaylar. Ankara: Desen Ofset.
  • Knell, S. (2011). National museums and the national imagination. S. J. Knell ve diğ. (Eds.) National museums – new studies from around the world içinde (ss. 3-28). London: Routledge.
  • Kreps, C. (2009). Indigenous curation, museums, and intangible cultural heritage. L. Smith, N. Akagawa (Eds.) Intangible heritage içinde (ss. 193-208). London and New York: Routledge.
  • Leskien, D. ve Flitner, M. (1997). Intellectual property rights and plant genetic resources. Issues in Genetic Resources, 6, 77-84.
  • Locker, P. (2010). Basics interior design 02: exhibition design. UK: Ava Publishing.
  • Madran, E. (2014). Ulusal mevzuatın tarihsel gelişimi. M. S. Akpolat (Ed.) Kültürel miras mevzuatı içinde (ss. 52-76). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
  • Mairesse, F. ve Desvallees, A. (2010). Key concepts of museology. International Council of Museums, ICOFOM. France: Armand Coir.
  • McLean, F. (2008). Museums and representation of identity. B. Graham, P. Howard (Eds.) The Ashgate research companion to heritage and identity içinde (ss. 283-296). Aldershot: Ashgate Publishing.
  • Messenger, M. P. ve Smith, S. G. (2010). Cultural heritage management: a global perspective. USA: University Press of Florida.
  • Millî Eğitim Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı. (2017). Türk Eğitim Sistemi. Millî Eğitim Bakanlığı web sitesinden erişildi: http://sgb.meb.gov.tr/eurydice/kitaplar/Turk_ Egitim_Sistemi_2017/TES_2017.pdf
  • Mir, F., A. & Ain, F. (2010). Legal protection of geographical indications in Jammu and Kashmir- a case study of Kashmiri handicrafts. Journal of Intellectual Property of Rights. 15,220-227.
  • O’Connor, B. (2004). SuiGeneris protection of geographical indication. Drake Journal of Agricultural Law, 9, 359-387.
  • Özdemir, N. ve (2012). Kültür ekonomisi ve yönetim: seçki. Ankara: Hacettepe Yayınları.
  • Özdemir, N. (2018). Geleneksel bilgi ve kültür ekonomisi/ Traditional knowledge and cultural economy. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi/Journal of Turkish World Studies, 18(1), 1-28.
  • Özdemir, N. ve Özdemir, E. (2020). Yaratıcı kentler ve yaşayan kültür/ Creative cities and living culture. Uluslararası Halk Bilimi Araştırmaları Dergisi, 3(4): 1-23.
  • Özgönül, N. (2014). Kültürel miras mevzuatı. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
  • Özünel, Ö. E. (2017). İnsanlar, gezegen ve refah için bir eylem planı: somut olmayan kültürel miras ve 2030 sürdürülebilir kalkınma hedeflerine eleştirel yaklaşım. Milli Folklor Dergisi, 116, 18-32.
  • Rangnekar, D. (2004). The socio-economics of geographical indications: a review of empirical evidence from Europe. UK: ICTSD, Intellectual Property Rights and Sustainable Development.
  • Sakin, N. (2010). Yerel bir kültür ürünü örneği: Soğanlı bebekleri. Folklor/Edebiyat,16, 179-190.
  • Serra, R. (2007). Geographical indications: A success story of european agriculture. In International Symposium on Geographical Indications World Intellectual Property Organization (WIPO) and the State Administration for Industry and Commerce (SAIC), June (Vol. 26). http:// www.wipo.int/meetings/en/doc_details.jsp?doc_id=81757 01.02.2019 adresinden erişildi.
  • Singhal, S. (2008). Geographical indications and traditional knowledge. Journal of Intellectual Property of Law, 3, 732-738.
  • T.C. MillÎ Eğitim Bakanlığı Coğrafya Dersi Öğretim Programı (2018). Orta öğretim coğrafya dersi öğretim programı: ortaöğretim 9, 10, 11 ve 12. sınıflar. http://mufredat.meb. gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=336 adresinden erişildi.
  • T.C. MillÎ Eğitim Bakanlığı Görsel Sanatlar Dersi Öğretim Programı. (2018). Görsel sanatlar dersi öğretim programı: ilkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar. http:// mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=358 adresinden erişildi.
  • T.C. MillÎ Eğitim Bakanlığı Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programı. (2018). İlköğretim hayat bilgisi dersi öğretim programı: 1, 2 ve 3. sınıflar. http://mufredat.meb.gov.tr/ ProgramDetay.aspx?PID=326 adresinden erişildi.
  • T.C. MillÎ Eğitim Bakanlığı Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı. (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı: ilkokul ve ortaokul 4, 5, 6 ve 7. sınıflar. http://mufredat.meb. gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=354 adresinden erişildi.
  • T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Şehrimiz Dersi Öğretim Programı. (2018). Şehrimiz dersi öğretim programı: ortaokul 5, 6, 7 ve 8. sınıflar. http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay. aspx?PID=242 adresinden erişildi.
  • Türk Patent ve Marka Kurumu. (2018). Türkiye’nin coğrafi işaretleri. Coğrafi işaretler portalı. https://www.ci.gov.tr/ cografi-isaretler/liste?il=06 adresinden erişildi.
  • Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi Kitapçığı. (2015). Türkiye yeterlilik çerçevesi yeterlilik türleri. file:///C:/Users/Asus/ Downloads/rcbgto1sqef4j_d%20(3).pdf adresinden erişildi. Talas, M. ve Kaya, Y. (2007). Küreselleşmenin kültürel sonuçları. TÜBAR-XXII, 149-162.
  • Timothy, J. D. (2012). Tourism and community development. R. Sharpley ve D.J. Telfer (Ed.) Tourism and Development: Concepts and Issues içinde (ss.149-164).US: Channel View Publications.
  • UNESCO. (2004). Yamato Declaration on Integrated Approaches for Safeguarding Tangible and Intangible Cultural Heritage International Conference on The Safe Guarding of Tangible and Intangible Heritage Organized by the Japanese Agency for Cultural Affairs and UNESCO. Japan.
  • Yanar, A (2012). Türkiye’de Geleneksel Turistik Hediyelik Eşyanın Sürdürülebilirliği. Yayımlanmamış Bütünleşik Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
APA YANAR A, Güneröz C (2020). Coğrafi İşaretli El Sanatı Ürünlerine MüzeografikBir Yaklaşım ve Ankara Örneği. , 269 - 283. 10.5505/jas.2020.27122
Chicago YANAR AYŞEM,Güneröz Ceren Coğrafi İşaretli El Sanatı Ürünlerine MüzeografikBir Yaklaşım ve Ankara Örneği. (2020): 269 - 283. 10.5505/jas.2020.27122
MLA YANAR AYŞEM,Güneröz Ceren Coğrafi İşaretli El Sanatı Ürünlerine MüzeografikBir Yaklaşım ve Ankara Örneği. , 2020, ss.269 - 283. 10.5505/jas.2020.27122
AMA YANAR A,Güneröz C Coğrafi İşaretli El Sanatı Ürünlerine MüzeografikBir Yaklaşım ve Ankara Örneği. . 2020; 269 - 283. 10.5505/jas.2020.27122
Vancouver YANAR A,Güneröz C Coğrafi İşaretli El Sanatı Ürünlerine MüzeografikBir Yaklaşım ve Ankara Örneği. . 2020; 269 - 283. 10.5505/jas.2020.27122
IEEE YANAR A,Güneröz C "Coğrafi İşaretli El Sanatı Ürünlerine MüzeografikBir Yaklaşım ve Ankara Örneği." , ss.269 - 283, 2020. 10.5505/jas.2020.27122
ISNAD YANAR, AYŞEM - Güneröz, Ceren. "Coğrafi İşaretli El Sanatı Ürünlerine MüzeografikBir Yaklaşım ve Ankara Örneği". (2020), 269-283. https://doi.org/10.5505/jas.2020.27122
APA YANAR A, Güneröz C (2020). Coğrafi İşaretli El Sanatı Ürünlerine MüzeografikBir Yaklaşım ve Ankara Örneği. Ankara Araştırmaları Dergisi, 8(2), 269 - 283. 10.5505/jas.2020.27122
Chicago YANAR AYŞEM,Güneröz Ceren Coğrafi İşaretli El Sanatı Ürünlerine MüzeografikBir Yaklaşım ve Ankara Örneği. Ankara Araştırmaları Dergisi 8, no.2 (2020): 269 - 283. 10.5505/jas.2020.27122
MLA YANAR AYŞEM,Güneröz Ceren Coğrafi İşaretli El Sanatı Ürünlerine MüzeografikBir Yaklaşım ve Ankara Örneği. Ankara Araştırmaları Dergisi, vol.8, no.2, 2020, ss.269 - 283. 10.5505/jas.2020.27122
AMA YANAR A,Güneröz C Coğrafi İşaretli El Sanatı Ürünlerine MüzeografikBir Yaklaşım ve Ankara Örneği. Ankara Araştırmaları Dergisi. 2020; 8(2): 269 - 283. 10.5505/jas.2020.27122
Vancouver YANAR A,Güneröz C Coğrafi İşaretli El Sanatı Ürünlerine MüzeografikBir Yaklaşım ve Ankara Örneği. Ankara Araştırmaları Dergisi. 2020; 8(2): 269 - 283. 10.5505/jas.2020.27122
IEEE YANAR A,Güneröz C "Coğrafi İşaretli El Sanatı Ürünlerine MüzeografikBir Yaklaşım ve Ankara Örneği." Ankara Araştırmaları Dergisi, 8, ss.269 - 283, 2020. 10.5505/jas.2020.27122
ISNAD YANAR, AYŞEM - Güneröz, Ceren. "Coğrafi İşaretli El Sanatı Ürünlerine MüzeografikBir Yaklaşım ve Ankara Örneği". Ankara Araştırmaları Dergisi 8/2 (2020), 269-283. https://doi.org/10.5505/jas.2020.27122