DAYANIŞMA AİDATI ÖDEYEREK TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNDEN YARARLANMA (Anayasa Mahkemesinin 30.12.2020 Tarih ve 57/83 Sayılı İptal Kararı Sonrası)

Yıl: 2021 Cilt: 18 Sayı: 70 Sayfa Aralığı: 569 - 600 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 05-02-2022

DAYANIŞMA AİDATI ÖDEYEREK TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNDEN YARARLANMA (Anayasa Mahkemesinin 30.12.2020 Tarih ve 57/83 Sayılı İptal Kararı Sonrası)

Öz:
Dayanışma aidatı ödeyerek toplu iş sözleşmesinden yararlanma, toplu iş sözleşmesinin kapsamına giren işyerinde çalışmakla birlikte taraf işçi sendikasına üye olmayan işçilere tanınmış bir haktır. Öte yandan toplu iş sözleşmesinin yürürlük başlangıcının imza tarihinden geriye götürüldüğü durumlarda taraf işçi sendikası üyesi olmayan işçiler sözleşmeden en erken imza tarihi itibariyle yararlanabilmektedir. Bu durumun negatif sendika özgürlüğüne ve Anayasaya aykırı olduğu ileri sürülmüştür. Anayasa Mahkemesi’nin 30.12.2020 tarih ve 57/83 sayılı kararıyla, 6356 sayılı Kanun’un 39. maddesinde yer alan “imza tarihinden önceki talepler imza tarihi itibariyle hüküm doğurur” cümlesi iptal edilmiştir. Böylece yürürlük başlangıcı imza tarihinden geriye götürülen toplu iş sözleşmesinden dayanışma aidatı ödeyerek yürürlük tarihi itibariyle yararlanmanın mümkün olup olmayacağı tartışmaya açılmıştır. Çalışmamızda genel olarak dayanışma aidatı ödeyerek toplu iş sözleşmesinden yararlanmanın şartları incelenmiştir. Bu kapsamda Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararındaki gerekçeleri ve bu iptal kararının nasıl hukuki problemlere yol açabileceği de ayrıntılı olarak değerlendirilmiştir.
Anahtar Kelime:

BENEFITING FROM COLLECTIVE BARGAINING AGREEMENTS THROUGH THE PAYMENT OF SOLIDARITY DUES (Following the Constitutional Court’s Annulment Decision No. 57/83 Dated 30.12.2020)

Öz:
Benefiting from collective bargaining agreements by solidarity dues is a right granted to employees who work at a workplace covered by a collective bargaining agreement without being a member to a signatory labour union. On the other hand, in cases where the effective date of a collective bargaining agreement is set as a date prior to the signing date of such agreement, employees who are not members to a signatory labour union can benefit from the agreement as of the signing date at the earliest. It is alleged that this is contrary to the negative freedom of association and to the Constitution. The sentence in Article 39 of the Law no. 6356 stating that “claims for the period prior to the signing date shall be effective as of the signing date” was annulled under the Constitutional Court’s decision dated 30.12.2020 no. 57/83. Thus, for collective bargaining agreements the effective date of which is set as a date prior to the signing date thereof, it has become a topic of debate whether it is possible to benefit from such agreements as of the effective date by paying solidarity dues. In general, our study examines the conditions of benefiting from collective labour agreements by paying solidarity dues. In this extent, the reasons which the Constitutional Court relied on in its annulment decisions, and the legal problems which may arise from such annulment decision are evaluated.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Aktay AN, Toplu İş Hukuku (2nd edn, Lykeion Yayınları 2019) Ankara
  • Aktay AN, Arıcı K and Senyen Kaplan ET, İş Hukuku (6th edn, Gazi Kitabevi 2013) Ankara
  • Akyiğit E, Toplu İş Hukuku (2nd edn, Seçkin Yayıncılık 2020) Ankara
  • Andaç F, ‘Dayanışma Aidatının Türk Sendikal Faaliyetleri İçindeki Yeri ve Önemi’, (1989) (3) Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 47-58
  • Berki N, ‘Dayanışma Aidatı’, (1978) 35(1) Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 447-455
  • Başbuğ A, Toplu İş İlişkileri ve Hukuk (1st edn, Türkiye Şeker Sanayi İşçileri Sendikası 2012) Ankara
  • Canbolat T, Toplu İş Sözleşmesinin Kişiler Açısından Uygulama Alanı (Marmara Üniversitesi SBE, Yayınlanmamış Doktora Tezi, 1998), İstanbul
  • Canbolat T, Türk Hukukunda Sendikal Haklar Sempozyumu. (Türk İş ve Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Hukuk Fakültesi İşbirliği İle Gerçekleştirilen, 2019) Ankara, 140-164
  • Caniklioğlu N, ‘Henüz İmzalanmamış Toplu İş Sözleşmesinden Dayanışma Aidatı Ödeyerek Yararlanma Talebi-Talebin Geçersizliği’, (2006) (2) SİCİL İHD, 122-128
  • Çelik N, Caniklioğlu N and Canbolat T, İş Hukuku Dersleri (33th edn, Beta Basım 2020) İstanbul.
  • Demircioğlu M, Centel T and Kaplan, HA, İş Hukuku (20th edn, Beta Basım 2019) İstanbul.
  • Ekmekçi Ö, Toplu İş Hukuku Dersleri (3rd edn, On İki Levha Yayıncılık, 2021) İstanbul
  • Esener T and Demir E, Toplu İş Hukuku -Toplu İş Sözleşmesi (1st edn, Vedat Kitapçılık 2019) İstanbul
  • Eyrenci Ö, ‘Toplu İş İlişkileri’, Yargıtay’ın İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Kararlarının Değerlendirilmesi 2017, (Onikilevha Yayıncılık, 2019), 399-460
  • Eyrenci Ö, Taşkent S, Ulucan D and Baskan, E, İş Hukuku (10th edn, Beta Yayınları 2020) İstanbul
  • Gerek N, ‘Dayanışma Aidatı Ödeyerek Toplu İş Sözleşmesinden Yararlanma’, (2009) (16) SİCİL İHD, 137-143
  • Göktaş S and Yılmaz G, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu Şerhi, (1st edn, Seçkin Yayıncılık 2021) Ankara.
  • Güzel A, ‘Toplu İş İlişkileri Açısından Yargıtayın 2013 Yılı Kararlarının Değerlendirilmesi’, Yargıtay’ın İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Kararlarının Değerlendirilmesi 2013, (MESS Yayını, 2015), 299-425
  • Kandemir M, ‘Toplu İş Sözleşmesinin Uygulanma Alanı’, (2013) (4), Çalışma ve Toplum Dergisi, 167-214
  • Narmanlıoğlu Ü, İş Hukuku II Toplu İş İlişkileri, (3rd edn, Beta Basım, 2016) İstanbul
  • Okur Z, ‘6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu Bakımından Sendika Üyeliğinin Kazanılması ve Sona Ermesi’, (2013) 4(39) Çalışma ve Toplum Dergisi, 69-110.
  • Okur Z, ‘Sendika Özgürlüğünün Güvencesi ve Uygulama Sorunları’, (İş Hukukunda Güncel Sorunlar-4, Seçkin Yayıncılık, 2014) Ankara, 123-163.
  • Özkaraca E, Toplu İş Sözleşmesinin Geriye Etkisi, (1st edn, Beta Basım, 2014) İstanbul (Geriye Etki)
  • Özkaraca E, ‘Toplu İş İlişkileri Açısından Yargıtayın 2014 Yılı Kararlarının Değerlendirilmesi’, Yargıtay’ın İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Kararlarının Değerlendirilmesi 2014 (İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Derneği Yayını, 2016), 195-357 (2014 Kararları)
  • Özkaraca E and Ünal C, ‘Dava Şartı Arabuluculuk Hükümlerinin Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu Açısından Uygulanması’ (2019) (42), SİCİL İHD, 16-41
  • Özkan SD, ‘Dayanışma Aidatı Ödeyerek Toplu İş Sözleşmesinden Yararlanma’, (2017) 43(4), Yargıtay Dergisi, 945-986
  • Özdemir E, Toplu İş Sözleşmesinin Normatif Hükümleri ve Bunların Hizmet Akdine Etkileri (Marmara Üniversitesi SBE, Yayınlanmamış Doktora Tezi, 1999)
  • Subaşı İ, ‘Sendikalı Olmayan veya Taraf Sendika Üyesi Olmayan İşçilerin Toplu İş Sözleşmesinden Yararlanması’, (2009) (14) SİCİL İHD, 172-207
  • Sur M, İş Hukuku Toplu İlişkiler, (9th edn, Turhan Kitabevi 2020), Ankara.
  • Sümer HH, İş Hukuku Uygulamaları, (1st edn, Seçkin Yayıncılık 2019), Ankara (Uygulamalar)
  • Sümer HH, ‘Toplu İş İlişkileri’, Yargıtay’ın İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Kararlarının Değerlendirilmesi 2016, (Onikilevha Yayıncılık, 2018), 585-720 (2016 Kararları)
  • Sümer HH, ‘Toplu İş İlişkileri Açısından Yargıtayın 2007 Yılı Kararlarının Değerlendirilmesi’, Yargıtay’ın İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Kararlarının Değerlendirilmesi 2007, (Beta Yayınları, 2009), 205-265 (2007 Kararları)
  • Şahlanan F, Toplu İş Hukuku, (1st end, On İki Levha Yayıncılık 2020) İstanbul
  • Tuncay AC and Savaş Kutsal FB, Toplu İş Hukuku, (6th edn, Beta Basım 2017), İstanbul
  • Yamakoğlu E, ‘Sendikaların Siyasi Faaliyetleri ve Sınırlamalar: 6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu ile Uluslararası Sözleşmeler Çerçevesinde Bir Değerlendirme’, (2019) (3) Çalışma ve Toplum Dergisi, 1853-1876
APA Yamakoğlu E (2021). DAYANIŞMA AİDATI ÖDEYEREK TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNDEN YARARLANMA (Anayasa Mahkemesinin 30.12.2020 Tarih ve 57/83 Sayılı İptal Kararı Sonrası). , 569 - 600.
Chicago Yamakoğlu Efe DAYANIŞMA AİDATI ÖDEYEREK TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNDEN YARARLANMA (Anayasa Mahkemesinin 30.12.2020 Tarih ve 57/83 Sayılı İptal Kararı Sonrası). (2021): 569 - 600.
MLA Yamakoğlu Efe DAYANIŞMA AİDATI ÖDEYEREK TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNDEN YARARLANMA (Anayasa Mahkemesinin 30.12.2020 Tarih ve 57/83 Sayılı İptal Kararı Sonrası). , 2021, ss.569 - 600.
AMA Yamakoğlu E DAYANIŞMA AİDATI ÖDEYEREK TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNDEN YARARLANMA (Anayasa Mahkemesinin 30.12.2020 Tarih ve 57/83 Sayılı İptal Kararı Sonrası). . 2021; 569 - 600.
Vancouver Yamakoğlu E DAYANIŞMA AİDATI ÖDEYEREK TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNDEN YARARLANMA (Anayasa Mahkemesinin 30.12.2020 Tarih ve 57/83 Sayılı İptal Kararı Sonrası). . 2021; 569 - 600.
IEEE Yamakoğlu E "DAYANIŞMA AİDATI ÖDEYEREK TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNDEN YARARLANMA (Anayasa Mahkemesinin 30.12.2020 Tarih ve 57/83 Sayılı İptal Kararı Sonrası)." , ss.569 - 600, 2021.
ISNAD Yamakoğlu, Efe. "DAYANIŞMA AİDATI ÖDEYEREK TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNDEN YARARLANMA (Anayasa Mahkemesinin 30.12.2020 Tarih ve 57/83 Sayılı İptal Kararı Sonrası)". (2021), 569-600.
APA Yamakoğlu E (2021). DAYANIŞMA AİDATI ÖDEYEREK TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNDEN YARARLANMA (Anayasa Mahkemesinin 30.12.2020 Tarih ve 57/83 Sayılı İptal Kararı Sonrası). Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, 18(70), 569 - 600.
Chicago Yamakoğlu Efe DAYANIŞMA AİDATI ÖDEYEREK TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNDEN YARARLANMA (Anayasa Mahkemesinin 30.12.2020 Tarih ve 57/83 Sayılı İptal Kararı Sonrası). Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi 18, no.70 (2021): 569 - 600.
MLA Yamakoğlu Efe DAYANIŞMA AİDATI ÖDEYEREK TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNDEN YARARLANMA (Anayasa Mahkemesinin 30.12.2020 Tarih ve 57/83 Sayılı İptal Kararı Sonrası). Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, vol.18, no.70, 2021, ss.569 - 600.
AMA Yamakoğlu E DAYANIŞMA AİDATI ÖDEYEREK TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNDEN YARARLANMA (Anayasa Mahkemesinin 30.12.2020 Tarih ve 57/83 Sayılı İptal Kararı Sonrası). Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi. 2021; 18(70): 569 - 600.
Vancouver Yamakoğlu E DAYANIŞMA AİDATI ÖDEYEREK TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNDEN YARARLANMA (Anayasa Mahkemesinin 30.12.2020 Tarih ve 57/83 Sayılı İptal Kararı Sonrası). Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi. 2021; 18(70): 569 - 600.
IEEE Yamakoğlu E "DAYANIŞMA AİDATI ÖDEYEREK TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNDEN YARARLANMA (Anayasa Mahkemesinin 30.12.2020 Tarih ve 57/83 Sayılı İptal Kararı Sonrası)." Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, 18, ss.569 - 600, 2021.
ISNAD Yamakoğlu, Efe. "DAYANIŞMA AİDATI ÖDEYEREK TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNDEN YARARLANMA (Anayasa Mahkemesinin 30.12.2020 Tarih ve 57/83 Sayılı İptal Kararı Sonrası)". Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi 18/70 (2021), 569-600.