YEREL TARİH ARAŞTIRMALARINDAYEREL YAYINEVLERİNİN YERİ VE ÖNEMİ: TRABZON ÖRNEĞİ

Yıl: 2021 Cilt: 13 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 323 - 339 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.9737/hist.2021.990 İndeks Tarihi: 06-02-2022

YEREL TARİH ARAŞTIRMALARINDAYEREL YAYINEVLERİNİN YERİ VE ÖNEMİ: TRABZON ÖRNEĞİ

Öz:
Tarih ile geçmiş arasındaki fark bilinçtir. İnsan, geçmişi algılar veanlamlandırırsa geçmiş tarihe dönüşür. Bu algılama veanlamlandırma süreci iki şekilde yürütülür. Birisi amatör bir şekildesorgulamadan, kaynakları tahlil etmeden ve değerlendirmedenaktarım şeklindedir. İkinci yöntem ise bilimsel ilkelerdoğrultusunda, yani metodoloji çerçevesinde yapılır. Bu daakademik tarihçiliktir. Akademik tarihçilik neredeyse 20. yüzyılınortalarına kadar genel tarihle ilgilenmiştir. Yanı başımızdaki tariholarak adlandırılabilecek yerel tarih daha çok amatör tarihçilerehatta tarih severlere bırakılmıştır. Ülkemizde ise 19. yüzyılın ikinciyarısında başlayan şehir tarihçiliği zamanla yaygınlaşmıştır.Kimliği ve kültürel zenginliği olan şehirler şüphesiz tarihleriniyazarken bir adım öne çıkmışlardır. Trabzon da bu şehirlerdenbirisidir.1877’de başlayan Trabzon Tarihi yazma serüveni Cumhuriyetdöneminde Halkevleri ile kurumsal bir çerçevede devam etti. Bukurumsal hareket 1998’de Serander Yayınevi’nin kurulmasıyla yeni bir vizyon kazandı. Veysel Usta ve Kenan Sarıalioğlutarafından kurulan yayıneviyle, bir taraftan Trabzon’unKaradeniz’in kültür merkezi olma potansiyeline güçlü bir vurguyapılırken diğer yandan da kentin, tarih, turizm, sosyal, kültürel vesanatsal açıdan potansiyelini ortaya koyan bilimsel araştırmalaryapmak, yaptırmak ve yayımlamak amaçlanmıştır. Çalışmamız Trabzon örneğinde yerel tarih araştırmalarının tarihiniortaya koyarken, Serander Yayınevi üzerinden de kurumsalyayıncılığın başarısına dikkat çekmektedir.
Anahtar Kelime:

The Place and Importance of Local Publications in Local History Research: Trabzon Example

Öz:
The difference between history and the past is consciousness.If a person perceives and makes sense of the past, it turns intohistory. This perception and interpretation process is done intwo ways. The first is amateurish. It is in the form oftransferring without questioning, analyzing resources andevaluating. The second method is done in line with scientificprinciples, that is, within the framework of methodology.This is academic historiography. Academic historiographydealt with general history almost until the mid-20th century.The local history, which can be called the history next to us,is mostly left to amateur historians and even history lovers.In our country, urban historiography, which started in thesecond half of the 19th century, has spread over time. Whilewriting their history, cities with identity and cultural richnesscame to the fore. Trabzon is one of these cities. The adventure of Trabzon history writing, which started in1877, continued in an institutional framework with theCommunity Centers during the Republic period. Thiscorporate movement gained a new vision with theestablishment of Serander Publishing House in 1998. Twothings were targeted with the publishing house founded byVeysel Usta and Kenan Sarıalioğlu. On the one hand, astrong emphasis was placed on the potential of Trabzon tobecome the cultural center of the Black Sea. On the otherhand, it was aimed to carry out scientific researches thatreveal Trabzon's potential in terms of history, tourism, social,cultural and artistic aspects. While this study reveals the history of local history researchin the Trabzon example, it also draws attention to the successof corporate publishing through Serander Publishing House.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • AKAT, Abdullah, Doğu Karadeniz Bölgesinde Çepniler ve Müzik, Trabzon 2012.
  • AKBAL, İsmail, Milli Mücadele Döneminde Trabzon’da Muhalefet, Trabzon 2008.
  • AKÇAOĞLU, Hasan, Kartpostal Koleksiyonuyla 1880- 1920 Yılları Arasındaki Trabzon, İstanbul 1997.
  • ALBAYRAK, Hüseyin, Trabzonlu Muallim İbrahim Cudi, Trabzon 1998.
  • ALŞAN, Songül, Doğu Karadeniz’in En Uzun İki Yılı (1916-1918), Trabzon 2017.
  • AYGÜN, Necmettin - Turan Açık - Eyyüb Şimşek, Trabzon Hurufat Defterleri Vakıflar ve Görevlileri (1691-1835), Ankara 2019.
  • AYGÜN, Necmettin, Onsekizinci Yüzyılda Trabzon’da Ticaret, Trabzon 2005.
  • AZCAN, İbrahim, Türk Modernleşmesi Sürecinde Trabzon Halkevi, Trabzon 2003.
  • BALAÇOĞLU, Necati, Karadeniz Destan ve Deyişleri, İstanbul 1949.
  • BAŞKAYA, Muzaffer, Cumhuriyetin İlk Yıllarında Trabzon’da Ekonomik Hayat (1923- 1950), Trabzon 2015.
  • BİLGİN, Mehmet, Doğu Karadeniz Tarih, Kültür, İnsan, Trabzon 2000.
  • BİLGİN, Mehmet, Doğu Karadeniz’de Bir Derebeyi Ailesi Sarıalizadeler/Sarallar, Trabzon 2006.
  • BİLGİN, Mehmet, Rus İşgalinde Trabzon Direnişi, Trabzon 2008.
  • BÖLÜKBAŞI, Atilla Alp, Anılarda Trabzon, Trabzon 2014.
  • CAUNCE, Stephen, Sözlü Tarih ve Yerel Tarihçi, çev. Bilmez Bülent Can, Alper Yalçınkaya, İstanbul 2001.
  • ÇAPA, Mesut, Pontus Meselesi, Trabzon 2001.
  • ÇAPA, Mesut - Rahmi Çiçek, Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi, Trabzon 2001.
  • ÇAPA, Mesut - Rahmi Çiçek, Yirminci Yüzyıl Başlarında Trabzon’da Yaşam, Trabzon 2004.
  • ÇİÇEK, Rahmi, İstikbal Gazetesi’ne Göre Trabzon’da Belediye ve Belediyecilik, Trabzon 2011.
  • ÇOĞ, Mehmet, 7- 10. Yüzyıllarda Güney Kafkasya’da İslam Hâkimiyeti, Trabzon 2009.
  • ÇULFAZ, Mustafa, Anadolu’nun İlk Tıp Gazetelerinden Hekim, Trabzon 2007.
  • DANACIOĞLU, Esra, Geçmişin İzleri Yanıbaşımızdaki Tarih İçin Bir Kılavuz, İstanbul 2001.
  • DEMİR, Necati, “Trabzon Yöresinde Destan Kültürü ve Tarihi Alt Yapısı”, Turkish Studies, 1/1, İstanbul 2006, s. 24- 44.
  • Doğu Karadenizde Toplum ve Kültür I, Trabzon 2021.
  • EMECEN, Feridun M - Ayhan Yüksel, Görele Kazası Nüfus Defteri, Trabzon 2018.
  • EMECEN, Feridun M., Doğu Karadeniz’de Bir Vadi Boyu Yerleşmesi: Şalpazarı-Beşikdüzü, Trabzon 2010.
  • EMECEN, Feridun M., Giresun Kazası Nüfus Defteri (1251/ 1835), Trabzon 2016.
  • EMİR, Osman, Prehistorik Dönemden Roma Dönemine Kadar Trabzon ve Çevresi, Trabzon 2011.
  • EMİROĞLU, Kudret, “Trabzon Seyahatnameleri Bibliyografyası”, Trabzon Kültür- Sanat Yıllığı, Trabzon 1989, s. 189- 219.
  • ERDEMİR, Lokman, Rusya’da Esir Bir Zabit Vekili: Hafız Şaban Efendi ve Günlüğü, Trabzon 2016.
  • GEDİKOĞLU, Haydar, Doğu Karadeniz: Masallar, Öyküler, Söylenceler, Destanlar, Trabzon 2008.
  • GOLOĞLU, Mahmut, Trabzon Tarihi, Trabzon 2013.
  • GÜLMEZ, Nurettin - İsmail Oğuz, “Aile Tarihi Araştırmalarının Önemi ve Soru Hazırlamada Dikkat Edilecek Hususlar”, Çayeli’nden Erzurum’a Yrd. Doç. Dr. Cemil Kutlu Armağan, Erzurum 2016, s. 277- 288.
  • GÜNGÖR, Hasan F. Güngör, Urkiye: Muhacirlik Büktü Benim Belimi, Trabzon 2010.
  • HACISALİHOĞLU, Mehmet, Trabzon’da Ayanlık Mücadelesi: Hacısalihzade Hasan Ağa, Ömer Ağa ve Büyük Ali Ağa (1737-1844), Trabzon 2014.
  • HATİPOĞLU, Zeyyat, Hayatım İktisat, Trabzon 2017.
  • İNCE, Fatma, Dördüncü Haçlı Seferi ve Trabzon, Trabzon 2019.
  • İPEK, Nedim, İmparatorluktan Ulus Devlete Göçler, Trabzon 2006.
  • KAHRAMANOĞLU, Kemal Memiş, Mesleki Yaşam Öyküm, Trabzon 2020.
  • KARAÇAVUŞ, Ahmet, Sırrı Paşa, Mektubat-ı Sırrı Paşa, Trabzon 2011.
  • KARDEŞ, Osman Nuri, Eski Fotoğraflarda Trabzon, 1, 2, Trabzon 1999, 2001.
  • KÖKSAL, Ahmet, Giritli Sırrı Paşa (1844- 1895), İstanbul 2018.
  • KÖKSAL, Ahmet, Maarife Kaynak Olarak Evkaf-ı Münderise, Trabzon 2019.
  • KUŞ, Ayşegül, Batılı Seyyah ve Araştırmacıların Gözüyle 19. Yüzyılda Kafkasya Çerkesler, Abhazlar, Karaçay, Malkarlar, Osetler, Çeçenler, Lezgiler, Avarlar, Kumuklar, Trabzon 2019.
  • KÜÇÜK, Yaşar, Doğu Karadeniz Eşkıya ve Kabadayıları, Trabzon 2006.
  • KÜÇÜKER, Yüksel, Trabzon Tarihi Bibliyografyası, Trabzon 2010.
  • KÜÇÜKERMAN, Önder, Osmanlı’dan Cumhuriyete Bir Yayıncı Kitabı Hamdi Efendi ve Trabzon, İstanbul 2014.
  • KÜÇÜKUĞURLU, Murat, Erzurum Vilayeti Sıhhi ve İçtimai Coğrafyası, Trabzon 2011.
  • Meşveretçi Naci, Balkan Harbi’nde 87. Alay/ Trabzon Gönüllüleri, Yayına Hazırlayan Veysel Usta, Trabzon 2009.
  • NEMLİOĞLU, Candan, “Görsel Belgelerde Trabzon”, Trabzon ve Çevresi Uluslararası TarihDil- Edebiyat Sempozyumu 3-5 Mayıs 2001, 2, Trabzon 2002, s. 429- 481.
  • OĞUZOĞLU, Yusuf, “Tarih, Yerel Tarih ve Kent Müzeleri”, Bursa Defteri, Sayı 18, Haziran 2003, s. 67-74.
  • OKUR, Mehmet, Murat Küçükuğurlu, İngiliz Yüksek Komiserlerinin Gözüyle Milli Mücadele, (1918- 1920), Trabzon 2006.
  • ÖKSÜZ, Hikmet, 20. Yüzyıl Başlarında Trabzon: Toplumsal Tarih Yazıları, Trabzon 2014.
  • ÖKSÜZ, Hikmet, Veysel Usta, Mustafa Reşit Tarakçıoğlu Hayatı, Hatıratı, Trabzon’un Yakın Tarihi ve Yassıada Mektupları, Trabzon 2018.
  • ÖKSÜZ, Hikmet, Yirminci Yüzyılda Batı Trakya Türkleri, Trabzon 2016.
  • ÖKSÜZ, Hikmet, Yirminci Yüzyılda Türkiye ve Balkanlar, Trabzon 2016.
  • ÖKSÜZ, Melek, “Trabzon Tarihi Yazımı Meselesi ve Ahmet Lütfi’nin Trabzon Tarihi (1876- 1950)”, Uluslararası Karadeniz İncelemeleri Dergisi, 7, Trabzon 2009, s. 79- 104.
  • ÖKSÜZ, Melek, Trablusgarp Savaşı ve Donanma Cemiyetine Trabzon Vilayetinden Yardımlar, Trabzon 2016.
  • ÖKSÜZ, Melek, İktisadî Trabzon, Trabzon 2008.
  • ÖKSÜZ, Melek, Onsekizinci Yüzyılın İkinci Yarısında Trabzon, Trabzon 2006.
  • ÖZTÜRK, Temel, Osmanlıların Kuzey ve Doğu Seferlerinde Savaş ve Trabzon, Trabzon 2011.
  • SEVİNÇ, Bayram, Trabzonluluk Kimliği: Bir Şehrin Ruhu, Trabzon 2014.
  • Sosyal Bilimlerde 2020 Gündemi Türkiye ve Doğu Karadeniz, Trabzon 2020.
  • SÜMERKAN, Mustafa Reşat, Temel Ağanın Mektupları, Trabzon 2013.
  • SÜMERKAN, Mustafa Reşat, Trabzon Yöresi Geleneksel El Sanatları, Trabzon 2008. ŞEVKET, Şakir, Trabzon Tarihi, Yayına Hazırlayan İsmail Hacıfettahoğlu, Trabzon 2001.
  • TELLİOĞLU, İbrahim, 11- 13. Yüzyıllarda Türk Gürcü İlişkileri, Trabzon 2009.
  • TELLİOĞLU, İbrahim, Komnenosların Karadeniz Hâkimiyeti: Trabzon Rum Devleti, Trabzon 2009.
  • TELLİOĞLU, İbrahim, Osmanlı Hâkimiyetine Kadar Doğu Karadeniz’de Türkler, Trabzon 2004.
  • TEZCAN, Mehmet, Klasik ve Ortaçağ Dönemlerinde Karadeniz ve Kafkasya, Trabzon 2012.
  • TOPAL, Zehra, Akçaabat’ın Kadim Yerleşkesi Kordyle, Trabzon 2020.
  • TOPALLI, Osman Fikret, Müdafaa-i Hukuk ve İstiklal Harbi Tarihlerinde Giresun: Milli Mücadele Günlerinden İzler, İntibalar, Notlar, Haz: Veysel Usta- Mustafa Çulfaz, Trabzon 2017.
  • TOSH, John, Tarihin Peşinde, çev. Özden Arıkan, İstanbul 1997.
  • TOSUN, Miraç, Trabzon’da Cemaatler Arası İlişkiler 1700- 1770, Trabzon 2018.
  • TÜRKDOĞAN, Orhan, Sosyo-Kültürel Bölge Monografileri: Beşikdüzü ve Dursunbey, Trabzon 2015.
  • USTA, Veysel, Anabasis’ten Atatürk’e Seyahatnamelerde Trabzon, Trabzon 1999.
  • USTA, Veysel, Mustafa Çulfaz, Müdafaa-i Hukuk ve İstiklal Harbi Tarihlerinde Giresun: Milli Mücadele Günlerinden İzler, İntibalar, Notlar, Trabzon 2017.
  • USTA, Veysel, “Kenan Hoca İle Düşten Gerçeğe: Serander Yayınevi”, Ada Üç Aylık EdebiyatKültür Dergisi, Yaz 2006, s. 5-8.
  • USTA, Veysel, Atatürk ve Trabzon, Fotoğraflar, Belgeler, Demeçler, Trabzon 2011
  • USTA, Veysel, Balkan Harbi’nde 87. Alay/Trabzon Gönüllüleri, Trabzon 2009.
  • USTA, Veysel, Başlangıçtan Günümüze Pontus Sorunu, Trabzon 2007.
  • USTA, Veysel, Ömer İskender Tuluk, Başlangıçtan Halkevlerine Trabzon’da Tiyatro, Trabzon 2018.
  • USTA, Veysel, Şalpazarı Tarih, Kültür, İnsan, Trabzon 2018.
  • ÜÇÜNCÜ, Uğur, Milli Mücadele Yıllarında Trabzon’da İttihatçı Bir Sima: Kâhya Yahya, Trabzon 2015.
  • ÜNALP, F. Rezzan, Trabzon’un İşgalinden Harşit Savunmasına Birinci Dünya Harbinde Karadeniz, Trabzon 2019.
  • YÜKSEL, Ayhan, Bir Aile Tarihi Göreleli Müftü Duduzade Hüseyin Müştak Efendi, Trabzon 2012.
  • YÜKSEL, Ayhan, Kuğuoğulları: Eski Bir Osmanlı Âyan Ailesi, Trabzon 2017.
APA IPEK N (2021). YEREL TARİH ARAŞTIRMALARINDAYEREL YAYINEVLERİNİN YERİ VE ÖNEMİ: TRABZON ÖRNEĞİ. , 323 - 339. 10.9737/hist.2021.990
Chicago IPEK NEDIM YEREL TARİH ARAŞTIRMALARINDAYEREL YAYINEVLERİNİN YERİ VE ÖNEMİ: TRABZON ÖRNEĞİ. (2021): 323 - 339. 10.9737/hist.2021.990
MLA IPEK NEDIM YEREL TARİH ARAŞTIRMALARINDAYEREL YAYINEVLERİNİN YERİ VE ÖNEMİ: TRABZON ÖRNEĞİ. , 2021, ss.323 - 339. 10.9737/hist.2021.990
AMA IPEK N YEREL TARİH ARAŞTIRMALARINDAYEREL YAYINEVLERİNİN YERİ VE ÖNEMİ: TRABZON ÖRNEĞİ. . 2021; 323 - 339. 10.9737/hist.2021.990
Vancouver IPEK N YEREL TARİH ARAŞTIRMALARINDAYEREL YAYINEVLERİNİN YERİ VE ÖNEMİ: TRABZON ÖRNEĞİ. . 2021; 323 - 339. 10.9737/hist.2021.990
IEEE IPEK N "YEREL TARİH ARAŞTIRMALARINDAYEREL YAYINEVLERİNİN YERİ VE ÖNEMİ: TRABZON ÖRNEĞİ." , ss.323 - 339, 2021. 10.9737/hist.2021.990
ISNAD IPEK, NEDIM. "YEREL TARİH ARAŞTIRMALARINDAYEREL YAYINEVLERİNİN YERİ VE ÖNEMİ: TRABZON ÖRNEĞİ". (2021), 323-339. https://doi.org/10.9737/hist.2021.990
APA IPEK N (2021). YEREL TARİH ARAŞTIRMALARINDAYEREL YAYINEVLERİNİN YERİ VE ÖNEMİ: TRABZON ÖRNEĞİ. History Studies, 13(2), 323 - 339. 10.9737/hist.2021.990
Chicago IPEK NEDIM YEREL TARİH ARAŞTIRMALARINDAYEREL YAYINEVLERİNİN YERİ VE ÖNEMİ: TRABZON ÖRNEĞİ. History Studies 13, no.2 (2021): 323 - 339. 10.9737/hist.2021.990
MLA IPEK NEDIM YEREL TARİH ARAŞTIRMALARINDAYEREL YAYINEVLERİNİN YERİ VE ÖNEMİ: TRABZON ÖRNEĞİ. History Studies, vol.13, no.2, 2021, ss.323 - 339. 10.9737/hist.2021.990
AMA IPEK N YEREL TARİH ARAŞTIRMALARINDAYEREL YAYINEVLERİNİN YERİ VE ÖNEMİ: TRABZON ÖRNEĞİ. History Studies. 2021; 13(2): 323 - 339. 10.9737/hist.2021.990
Vancouver IPEK N YEREL TARİH ARAŞTIRMALARINDAYEREL YAYINEVLERİNİN YERİ VE ÖNEMİ: TRABZON ÖRNEĞİ. History Studies. 2021; 13(2): 323 - 339. 10.9737/hist.2021.990
IEEE IPEK N "YEREL TARİH ARAŞTIRMALARINDAYEREL YAYINEVLERİNİN YERİ VE ÖNEMİ: TRABZON ÖRNEĞİ." History Studies, 13, ss.323 - 339, 2021. 10.9737/hist.2021.990
ISNAD IPEK, NEDIM. "YEREL TARİH ARAŞTIRMALARINDAYEREL YAYINEVLERİNİN YERİ VE ÖNEMİ: TRABZON ÖRNEĞİ". History Studies 13/2 (2021), 323-339. https://doi.org/10.9737/hist.2021.990