Yıl: 2021 Cilt: 13 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 265 - 283 Metin Dili: İngilizce DOI: 10.9737/hist.2021.987 İndeks Tarihi: 08-02-2022

THE DECORATION in TRADITIONAL HOUSESANATOLIAN in $19^{TH}$ CENTURY: THE EXAMPLE of ÇANKIRI

Öz:
Çankırı is a city rich in culture and art. The housesconstitute the major parts of Cankırı’s historic urbanfabric. Aside from some regional differences; thehouses spreaded thick around the southern andwestern hillsides of Cankırı Castle bear thetraditional Turkish Houses features. With a generalclassification; Cankırı embodies the adobe filledtimber framing, console supported plain outer sofahouse types observed within the zone of NorthernAnatolia civil architecture samples. In the formerresidential area of the city, the houses’ main façadeoverlooks south, fittingly with the structure of theland. Whereas the northern facades are closed. Thefact that the main façades taking full advantage ofthe sun and the view of the hillside has allowed forthe construction of inner sofa type house. The oldestexamples of the houses are the inner sofa housetypes. Generally, the buildings have beenconstructed with gypsum braided, adobe filledtimber framing. Whereas wooden materials areused in constructions without being processed indoors, windows, ceilings, floors, carpets,bathrooms, moldings and roof eaves. In some cases,various ornaments have been used in the ceilings ofthe structures, on the steps of the stair railing, on thedoors, on the borders, in the grout and cabinets.
Anahtar Kelime:

19. Yüzyılda Anadolu’daki Geleneksel Konutlarda Bezeme: Çankırı Örneği

Öz:
Çankırı, kültür ve sanat bakımından zengin bir şehirdir. Çankırı tarihi kent dokusunun önemli bir bölümünüevler oluşturur. Çankırı kalesinin güney ve batıyamaçlarında yoğunlaşan yapılar bazı yöresel farklılıklardışında geleneksel Türk evi özelliklerini taşırlar. Genelbir sınıflandırmayla Çankırı, ahşap çatkı arası kerpiçdolgulu, çıkma destekleri düz, iç sofalı ev tipleri ile KuzeyAnadolu kuşağında izlenen sivil mimarlık örneklerinibünyesinde barındırır. Şehrin eski iskân alanında evlerinesas cepheleri arazi yapısına uygun olarak güneyebakmaktadır. Kuzey cepheleri kapalıdır. Esas cepheleringüneşten ve arazi manzarasından faydalanması dış sofalıevlerin inşasına olanak vermiştir. Evlerin en eskiörnekleri dış sofalı plan tipindedir. Yapılar genellikleahşap çatkı arası kerpiç dolgu ile inşa edilmiştir. Ahşapmalzeme yapılarda kapı, pencere, tavan, döşeme, yüklük,gusülhane, pervaz ve çatı saçaklarında bezemesiz olarakkullanılırken, kimi yapılarda ise yapıların tavanlarında,merdiven korkuluklarında, kapılarında, çıkmapervazlarında, şerbetlik ve dolaplarında çeşitli bezemeleryapılarak kullanılmıştır.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • AKOK, Mahmut, “Çankırı’nın Eski Evleri”, Arkitekt Dergisi, S. 22, 1953, s. 142 – 143.
  • AKSOY, Erdem, “Ortamekan: Türk Sivil Mimarisinde Temel Kuruluş Prensibi”, Mimarlık ve Sanat Dergisi, S. 7-8, 1963, s. 39-92.
  • AREL, Ayda, Osmanlı Konut Geleneğinde Tarihsel Sorunlar, Ege Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Yayınları, İzmir 1982.
  • AYHAN, Bahattin, Çankırı (tarih - turizm – kültür yazısı dizisi 1), ÇANFED Yayınları, Çankırı 2007.
  • CAN, Atilla - Arda Akçel, Çankırı Kültür Envanteri, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Müze Müdürlüğü Yayınları, Çankırı 2014.
  • Çankırı Municipality Reconstruction and Urbanism Directorate Archive
  • Çankırı Municipality Culture and Tourism Directorate Archive
  • DEMİRBAĞ, Uğur, Çankırı’nın Tarihi ve Kültürel Mirası, İdeal Kültür Yayıncılık, İstanbul 2018.
  • DEMİRBAĞ, Uğur, “Çankırı Merkez İlçe Geleneksel Konutlarının Mimari Bezemeleri”, Asos Jasss The Journal of the Social Science Studies, S. 69, Ağustos 2018, s. 269 – 287.
  • DEMİRBAĞ, Uğur, “Çankırı Merkez İlçe Geleneksel Konutlarının Cephe Biçimlenişi”, Art – Sanat Dergisi, S.11, Ocak 2019, s. 71 – 100.
  • ELDEM, Sedad Hakkı, Türk Evi Plan Tipleri, İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Yayınları, İstanbul 1968.
  • EVREN, Mesut, Türk Evinde Çıkma, İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Yayınları, İstanbul 1959.
  • GÖKMEN, Bekir, Çankırı İli Coğrafyası, Çankırı Belediyesi Kültür Yayınları, Ankara 2007.
  • GÜNEL, Gökçe - Murat Güler, “Çankırı Evleri”. T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları, S. 98, 2012, s. 48 -57.
  • BİRİCİK, İskender, Geleneksel Türk Evinde Işık Üzerine Bir Deneme, (İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmamış, Yüksek Lisans Tezi), İstanbul 1995.
  • KANKAL, Ahmet, 16. Yüzyılda Çankırı, Çankırı Belediyesi Kültür Yayınları, Çankırı 2009.
  • KÜÇÜKERMAN, Önder, Anadolu Mirasında Türk Evleri, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara 1995.
  • ÖGEL, Semra, “Hayat (Sofa) Köşkü ve Tahtseki”, Sanat Tarihi Yıllığı, S. IX – X, 1981, s. 227- 229.
  • ÖGEL, Semra, "Geleneksel Türk Evi’ne Bir Kaynak Olarak Topkapı Sarayı”, Topkapı Sarayı Müzesi Yıllığı, S. 3, s. 126-147.
  • SARGIN, Haluk, “Dünden Bugüne Ankara”, Kontrats, S. 37, Ekim 2013, s. 21 – 25.
  • SEÇKİN, Selçuk, “Taraklı’da Osmanlı Dönemi Yapılaşması”, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dergisi, 2008, s. 163 – 171.
  • TALİ, Şerife, “Geleneksel Kayseri Evlerinde Süsleme”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi, S. 6, 2005, s. 61-86.
  • https://parselsorgu.tkgm.gov.tr (E.T. 11.05.2020)
APA DEMİRBAĞ U, Urfalıoğlu N (2021). THE DECORATION in TRADITIONAL HOUSESANATOLIAN in $19^{TH}$ CENTURY: THE EXAMPLE of ÇANKIRI. , 265 - 283. 10.9737/hist.2021.987
Chicago DEMİRBAĞ UĞUR,Urfalıoğlu Nur THE DECORATION in TRADITIONAL HOUSESANATOLIAN in $19^{TH}$ CENTURY: THE EXAMPLE of ÇANKIRI. (2021): 265 - 283. 10.9737/hist.2021.987
MLA DEMİRBAĞ UĞUR,Urfalıoğlu Nur THE DECORATION in TRADITIONAL HOUSESANATOLIAN in $19^{TH}$ CENTURY: THE EXAMPLE of ÇANKIRI. , 2021, ss.265 - 283. 10.9737/hist.2021.987
AMA DEMİRBAĞ U,Urfalıoğlu N THE DECORATION in TRADITIONAL HOUSESANATOLIAN in $19^{TH}$ CENTURY: THE EXAMPLE of ÇANKIRI. . 2021; 265 - 283. 10.9737/hist.2021.987
Vancouver DEMİRBAĞ U,Urfalıoğlu N THE DECORATION in TRADITIONAL HOUSESANATOLIAN in $19^{TH}$ CENTURY: THE EXAMPLE of ÇANKIRI. . 2021; 265 - 283. 10.9737/hist.2021.987
IEEE DEMİRBAĞ U,Urfalıoğlu N "THE DECORATION in TRADITIONAL HOUSESANATOLIAN in $19^{TH}$ CENTURY: THE EXAMPLE of ÇANKIRI." , ss.265 - 283, 2021. 10.9737/hist.2021.987
ISNAD DEMİRBAĞ, UĞUR - Urfalıoğlu, Nur. "THE DECORATION in TRADITIONAL HOUSESANATOLIAN in $19^{TH}$ CENTURY: THE EXAMPLE of ÇANKIRI". (2021), 265-283. https://doi.org/10.9737/hist.2021.987
APA DEMİRBAĞ U, Urfalıoğlu N (2021). THE DECORATION in TRADITIONAL HOUSESANATOLIAN in $19^{TH}$ CENTURY: THE EXAMPLE of ÇANKIRI. History Studies, 13(1), 265 - 283. 10.9737/hist.2021.987
Chicago DEMİRBAĞ UĞUR,Urfalıoğlu Nur THE DECORATION in TRADITIONAL HOUSESANATOLIAN in $19^{TH}$ CENTURY: THE EXAMPLE of ÇANKIRI. History Studies 13, no.1 (2021): 265 - 283. 10.9737/hist.2021.987
MLA DEMİRBAĞ UĞUR,Urfalıoğlu Nur THE DECORATION in TRADITIONAL HOUSESANATOLIAN in $19^{TH}$ CENTURY: THE EXAMPLE of ÇANKIRI. History Studies, vol.13, no.1, 2021, ss.265 - 283. 10.9737/hist.2021.987
AMA DEMİRBAĞ U,Urfalıoğlu N THE DECORATION in TRADITIONAL HOUSESANATOLIAN in $19^{TH}$ CENTURY: THE EXAMPLE of ÇANKIRI. History Studies. 2021; 13(1): 265 - 283. 10.9737/hist.2021.987
Vancouver DEMİRBAĞ U,Urfalıoğlu N THE DECORATION in TRADITIONAL HOUSESANATOLIAN in $19^{TH}$ CENTURY: THE EXAMPLE of ÇANKIRI. History Studies. 2021; 13(1): 265 - 283. 10.9737/hist.2021.987
IEEE DEMİRBAĞ U,Urfalıoğlu N "THE DECORATION in TRADITIONAL HOUSESANATOLIAN in $19^{TH}$ CENTURY: THE EXAMPLE of ÇANKIRI." History Studies, 13, ss.265 - 283, 2021. 10.9737/hist.2021.987
ISNAD DEMİRBAĞ, UĞUR - Urfalıoğlu, Nur. "THE DECORATION in TRADITIONAL HOUSESANATOLIAN in $19^{TH}$ CENTURY: THE EXAMPLE of ÇANKIRI". History Studies 13/1 (2021), 265-283. https://doi.org/10.9737/hist.2021.987