TY  - JOUR
TI  - Farklı Sokak Kanyonlarında Rüzgârın Hava Kirliliği Dağılımı Üzerindeki Etkisi: Erzurum Örneği
AB  - Kentlerde nüfusunun hızla artması, çevre sorunlarının çeşitlenmesine ve yeni boyut kazanmasına yol açmaktadır. Özellikle kış aylarında artış gösteren hava kirliliği kentlerde yaşanabilirlik açısından dış mekân konforunu olumsuz yönde etkilemektedir. Bu çalışmanın amacı, farklı özelliklerdeki sokak kanyonlarında rüzgârın hareketi, ağaçların varlığı ve bunların hava kirliliğinin dağılımına etkisini analiz ederek, sokak ölçeğinde yayalar için daha konforlu tasarım kriterlerini belirlemektir. 2018 yılı hava kirliliği verilerinin analizinde ve haritalamasında ArcGIS 10.3 Spatial Analysis Modülündeki Interpolation yöntemi kullanılarak, Erzurum kenti için hava kirliliğinin mekânsal analizi haritalandırılmıştır. Oluşturulan hava kirliliği haritasında, kirliliğin yoğun ve az yoğun olduğu mevcut mekânlardan, ağaçlı ve ağaçsız olmak üzere dört farklı sokak kanyonu belirlenmiştir. Belirlenen sokak kanyonlarının analizinde Sayısal Akışkanlar Dinamiği (CFD) ANYSY 16.0 bilgisayar programı kullanılmıştır. Sokak analizleri, rüzgâr akış hızı, bina çatısı, ağaçlar ve yaya seviyesine göre karşılaştırılmış, yaya seviyesinde daha düşük olduğu belirlenmiştir. Hava kirliliğinin az olduğu sokaklarda; ağaçsız sokakta %23, ağaçlı sokakta %25 rüzgâr hızında düşüş olduğu hesaplanmıştır. Hava kirliliğinin yüksek olduğu sokaklarda; ağaçsız sokak %29 ve ağaçlı sokak da %57 oranında rüzgâr hızında azalma olduğu saptanmıştır. Sonuç olarak, sokak kanyonları özelliklerine göre rüzgârın yönünü ve hızını etkileyerek, hava kirliliğinin dağılımında önemli rol aldığı belirlenmiştir. Sokağın hakim rüzgâr yönüne paralel olması ve rüzgârı engelsiz olarak alması hava kirliliğinin dağılmasında iyileştirici bir etken olarak görülmüştür. Dar sokak kanyonlarında ise ağaçların kullanılmasının rüzgâr hızını engellediği saptanmıştır. Ayrıca, binalar arası mesafesi az olan ve dar kanyon özelliği gösteren sokaklarda ise hava kirliliğinin daha fazla yoğunlaştığı belirlenmiştir. Geniş sokak kanyonlarının ağaçlandırılmasında rüzgârın hızını kesmeyen, yüksekten dallanan ve geçirgen dokuya sahip olan ağaç türlerinin tercih edilmesi gerektiği vurgulanmıştır. Alanın doğal özellikleri dikkate alınarak tasarlanacak sokakların yaya dostu ve daha yaşanabilir mekânlar olacağı vurgulanmıştır
AU  - Yılmaz, Sevgi
AU  - Sarı, Elif Nur
DO  - 10.14744/planlama.2021.49368
PY  - 2021
JO  - PLANLAMA
VL  - 31
IS  - 3
SN  - 1300-7319
SP  - 466
EP  - 479
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/489832
ER  -