Yıl: 2021 Cilt: 16 Sayı: 32 Sayfa Aralığı: 415 - 442 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 14-02-2022

1930’lardan 1960’lara Sivas’ta Konut Tipolojisinin Değişimi ve Modern Apartmanlar

Öz:
Modern konut imgesi, ulus-devletin modernleştirici araçlarından biridir. Bu araç, başkent Ankara özelinde daha güçlü imajlarla ortaya çıkarken periferde kalan kentler, modern konutu, genellikle, kamu iktisadi teşebbüslerinin lojmanları aracılığıyla deneyimlemeye başlamıştır. Bu çalışma, periferdeki bir kent olarak Sivas’ta 1930-1960 yılları arasında inşa edilen konuta ilişkin belgeleme çalışması yapmayı amaçlamaktadır. Yöntem, yere özgü tipolojik ve karşılaştırmalı bir okumadan oluşmaktadır. Birinci aşama, geleneksel konuttan modern apartmanlara geçişte öncel deneyimleri ele almaktadır. İkinci aşamada, Sivas ölçeğinde ulus-devletin modernlik aktarıcı araçlarından olan Devlet Demiryolu Yerleşkesi ve Cer Atölyesi lojmanları üzerinden bir sunum gerçekleştirilmiştir. Hem konut tipolojisinin dönüşümünde hem de modern konut sunumunun kentsel mekâna angaje edilmesinde bu lojmanlar, Sivas’ta modern konut imgesinin başlangıç noktasıdır. Son aşama ise 1930’dan 1960’lara uzanan süreçte inşa edilen modern apartman bloklarının analizinden oluşmaktadır. Konutun kübik formasyonu ve yeni tipolojik örgüsü, kentte giderek artan bir modern konut arzını meydana getirmiş olsa da bu, çoğunlukla, az katlı ve bahçeli bir alan tanımıyla gerçekleşmiştir. Sonuçta, Sivas ölçeğinde bahçekent idealleri ve ilk toplu konut uygulamaları, başkent Ankara’yı izleyen ardıl bir rotada ilerlemiştir.
Anahtar Kelime:

Transformation of House Typology in Sivas from 1930s to 1960s and Modern Apartment Blocks

Öz:
Modern house image is one of the modernization tools of the nation-state. While this tool reveals itself more powerful images in the capital Ankara, cities in the periphery are generally begun to experience modern house through houses of public economic enterprises. This text aims to make a documentation of modern houses, built between the 1930s-1960s in Sivas as a city in the periphery. The method consists of an indigenous typological and comparative analysis. The first phase is comprised of primary experiences on the transition from traditional houses to modern apartment blocks. In the second phase, it will be made a presentation on mass housing of State Railways and Cer Atelier in Sivas. This mass housing initiative is the starting point of modern house in Sivas with regard to the transformation of house typology. The final phase consists of an analysis of modern apartment blocks, built between the range of 1930-1960. Cubic formation and new typology of houses are revealed a rising demand for the modern house in the urban area although this occurs mostly in the manner of low rise, low density, and with a garden. Consequently, garden-city ideals and the first mass housing practice in Sivas proceed on the successive route of the capital Ankara
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akcan, E. (2009). Çeviride modern olan şehir ve konutta türk-alman ilişkileri. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Alkışer, Y.; Yürekli, H. (2004). Türkiye’de “devlet konutu”nun dünü, bugünü, yarını. İTÜ dergisi/a mimarlık, planlama, tasarım, 3(1), 63-74.
  • Aslanoğlu, İ. (1988). Modernizmin tanımı, sınırları, erken yirminci yüzyıl mimarlığında farklı tavırlar. ODTÜ MFD, 8(1), 59-66.
  • Aslanoğlu, İ. (2001). Erken Cumhuriyet dönemi mimarlığı 1923-1938. Ankara: ODTÜ Mimarlık Fakültesi Yayını. Bozdoğan, S. (2008). Modernizm ve ulusun inşası Erken Cumhuriyet Türkiyesi’nde mimari kültür. İstanbul: Metis Yayınları.
  • Bozdoğan, S.; Akcan, E. (2012). Turkey modern architectures in history. London: Reaktion Books.
  • Cengizkan, A. (2009). “Çağa yerleşmek” dizisi için genel önsöz. A. Cengizkan (Ed.). Fabrika’da Barınmak Erken Cumhuriyet Dönemi’nde Türkiye’de İşçi Konutları: Yaşam, Mekan ve Kent içinde (s. 7-13). Ankara: Arkadaş Yayınevi.
  • Dostoğlu, N. (1995). Modern sonrası mimarlık anlayışları. Mimarlık Dergisi, 263, 46-50.
  • Kaprol, T. (2002). Cumhuriyet sonrası 1930-1950 yılları arasında Bursa’da mimari gelişim. Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 7(1), 171-184.
  • Koç, P. (2020). Sivas’ta 1870-1970 aralığında modernleşme izleğinin katmanları üzerine bir analiz: Mekansal ve dönemsel ayrıştırmaya yönelik yöntem önerisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
  • Mumford, L. (1930). Mass-production and the modern house. Architectural Records, 67, 13-20.
  • Saner, M.; Severcan, Y. C. (2009). Fabrikada zorunlu sorumlu olarak barınmak: Ankara Maltepe elektrik ve havagazı fabrikası konutları. A. Cengizkan (Ed.). Fabrika’da Barınmak Erken Cumhuriyet Dönemi’nde Türkiye’de İşçi Konutları: Yaşam, Mekan ve Kent içinde (s. 45-75). Ankara: Arkadaş Yayınevi.
  • Sivas Belediyesi. (2018). Sivas Belediyesi Plan ve Proje Müdürlüğü Arşivi. Sivas KTVKK. Sivas Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Arşivi.
  • TCDD Arşiv. (2018). TCDD İşletmesi Genel Müdürlüğü 4. Bölge Emlak ve İnşaat Müdürlüğü Arşivi.
  • Üredi, K. (2009). Sivas’a vurulan bir cumhuriyet mührü istasyon caddesi. Hayat Ağacı Sivas Şehir Kültürü Dergisi, 14, 34-39.
  • Web 1. Sivas Resimleri. http://www.sivas.li (erişim tarihi: 25.08.2018).
  • Web2.Sivas-EskiFotoğraflar. http://wowturkey.comforumviewtopic.phpp=6734571#6734571 (erişim tarihi: 20.09.2018).
  • Yasak, İ. (2015). Şehir defteri. Sivas: Be Yayınları.
  • Yönal, Y. (2009). Eski fotoğraflar ile Sivas’ın bilinmeyen yüzü. Sivas: Zirve Yayıncılık.
APA koç p, UYSAL M (2021). 1930’lardan 1960’lara Sivas’ta Konut Tipolojisinin Değişimi ve Modern Apartmanlar. , 415 - 442.
Chicago koç pınar,UYSAL MEHMET 1930’lardan 1960’lara Sivas’ta Konut Tipolojisinin Değişimi ve Modern Apartmanlar. (2021): 415 - 442.
MLA koç pınar,UYSAL MEHMET 1930’lardan 1960’lara Sivas’ta Konut Tipolojisinin Değişimi ve Modern Apartmanlar. , 2021, ss.415 - 442.
AMA koç p,UYSAL M 1930’lardan 1960’lara Sivas’ta Konut Tipolojisinin Değişimi ve Modern Apartmanlar. . 2021; 415 - 442.
Vancouver koç p,UYSAL M 1930’lardan 1960’lara Sivas’ta Konut Tipolojisinin Değişimi ve Modern Apartmanlar. . 2021; 415 - 442.
IEEE koç p,UYSAL M "1930’lardan 1960’lara Sivas’ta Konut Tipolojisinin Değişimi ve Modern Apartmanlar." , ss.415 - 442, 2021.
ISNAD koç, pınar - UYSAL, MEHMET. "1930’lardan 1960’lara Sivas’ta Konut Tipolojisinin Değişimi ve Modern Apartmanlar". (2021), 415-442.
APA koç p, UYSAL M (2021). 1930’lardan 1960’lara Sivas’ta Konut Tipolojisinin Değişimi ve Modern Apartmanlar. Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, 16(32), 415 - 442.
Chicago koç pınar,UYSAL MEHMET 1930’lardan 1960’lara Sivas’ta Konut Tipolojisinin Değişimi ve Modern Apartmanlar. Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi 16, no.32 (2021): 415 - 442.
MLA koç pınar,UYSAL MEHMET 1930’lardan 1960’lara Sivas’ta Konut Tipolojisinin Değişimi ve Modern Apartmanlar. Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, vol.16, no.32, 2021, ss.415 - 442.
AMA koç p,UYSAL M 1930’lardan 1960’lara Sivas’ta Konut Tipolojisinin Değişimi ve Modern Apartmanlar. Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi. 2021; 16(32): 415 - 442.
Vancouver koç p,UYSAL M 1930’lardan 1960’lara Sivas’ta Konut Tipolojisinin Değişimi ve Modern Apartmanlar. Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi. 2021; 16(32): 415 - 442.
IEEE koç p,UYSAL M "1930’lardan 1960’lara Sivas’ta Konut Tipolojisinin Değişimi ve Modern Apartmanlar." Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, 16, ss.415 - 442, 2021.
ISNAD koç, pınar - UYSAL, MEHMET. "1930’lardan 1960’lara Sivas’ta Konut Tipolojisinin Değişimi ve Modern Apartmanlar". Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi 16/32 (2021), 415-442.