Ortaokul Öğrencilerinin Araştırma-Sorgulamaya Yönelik Öz Yeterlik Algılarının Yordanmasında Epistemolojik İnançların Rolü
Yıl: 2021 Cilt: 36 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 145 - 156 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.16986/HUJE.2019054296 İndeks Tarihi: 14-02-2022
Ortaokul Öğrencilerinin Araştırma-Sorgulamaya Yönelik Öz Yeterlik Algılarının Yordanmasında Epistemolojik İnançların Rolü
Öz: Teknolojik gelişmelerle birlikte bilgiye erişim yolları çoğalmakta, bu da bilginin daha önceki zamanlara oranla daha hızlı bir biçimde kendini yenilemesine yol açmaktadır. Bilginin kendini yenileme hızındaki artış doğal olarak bilginin doğruluk ve yanlışlık açısından daha fazla sorgulanmasını sağlamaktadır. Bilimsel ilerlemede bu sorgulama bilincinin önemli bir rolü vardır. Bireylerin bilimsel bilgiyi sorgulamaya gereksinim duyup duymayacakları ya da bu konuda ne kadar çaba sarf edeceklerinin bilginin doğasına ilişkin epistemolojik inançlarından etkileneceği öngörülmektedir. Bu çalışmada bu öngörüden hareketle ortaokul öğrencilerinin araştırma-sorgulamaya yönelik öz yeterlik algılarının yordanmasında epistemolojik inançlarının rolü sorgulanmıştır. İlişkisel tarama modelindeki bu çalışma amaçlı örnekleme yöntemi kullanılarak Ankara’da iki devlet ortaokulunda öğrenim gören 2857 ortaokul öğrencisi ile gerçekleştirilmiştir. Verilerin toplanmasında “Epistemolojik İnanışlar Ölçeği” ile “Araştırma Sorgulamaya Dönük Öz Yeterlik Algı Ölçeği”nden yararlanılmıştır. Verilerin analizinde Pearson korelasyon ve çoklu regresyon analizlerinden yararlanılmıştır. Çoklu regresyon analizlerinde araştırma-sorgulamaya dönük öz yeterlik algısının tüm boyutlarının (kaçınma, kişisel gelişim ve araştırmayı sürdürme), bilginin doğruluğu, bilginin gelişimi ve bilginin kaynağı epistemolojik inanç boyutları tarafından anlamlı olarak yordandığı belirlenmiştir
Anahtar Kelime: The Role of the Epistemological Beliefs in Predicting Middle-School Students’ Research-Inquiry Self-Efficacy Perception
Öz: Along with technological advances, the ways of accessing knowledge expand, which causes the information to refresh itself in a faster way compared to the past. Naturally, the increase in the refresh rate of the information brings the questioning of the knowledge in terms of accuracy. This awareness has a significant role in scientific progress. It is assumed that individuals’ need of querying scientific information or the efforts that they spend on this issue depend on their epistemological beliefs. From this assumption, this study investigates the role of the epistemological beliefs in predicting middle-school students’ research-inquiry self-efficacy perception. The study, which has been designed as a relational screening model, was conducted using a purposive sampling method, with 2857 middle-school students, who were studying at two public middle-schools in Ankara. “Epistemological Belief Questionnaire” and “Self-Efficacy Perception for Research-Inquiry Scale'' were used for data collection. Pearson correlation and multiple regression analysis were employed in the analysis of the data. As a result of multiple regression analysis, it was found that among self-efficacy perceptions, the score of avoidance, personal development and continuing to research predicted some epistemological beliefs significantly, namely the development of knowledge and the source of knowledge
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Acat M. B., Tüken G. ve Karadağ E. (2010). Bilimsel epistemolojik inançlar ölçeği: Türk kültürüne uyarlama, dil geçerliği ve faktör yapısının incelenmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 7(4), 67-89.
- Alpaslan, M. M. & Ulubey, O. (2016). Öz-yeterlik ile epistemolojik inançlar ilişkisinin cinsiyet açısından incelenmesi. Ö. Demirel, M. Demirel, E. Yağcı ve N. Yazçayır (Ed.) 4. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi Tam Metin Kitabı, (ss. 11-18). Ankara: Pegem Akademi.
- Arslan, A. (2012). İlköğretim öğrencilerinin öz yeterlik inancı kaynaklarının öğrenme ve performansla ilgili öz yeterlik inancını yordama gücü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(3), 1907-1920.
- Aypay, A. (2010). Genel öz yeterlik ölçeğinin (GÖYÖ) Türkçeye uyarlama çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 113-131.
- Balım, A. G., & Taşkoyan, S. N. (2007). Fene yönelik sorgulayıcı öğrenme becerileri algısı ölçeğinin geliştirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (21), 58-63.
- Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84 (2), 191-215.
- Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
- Bandura, A. (1995). Exercise of personel and collective efficacy in changing socities. A. Bandura (Ed.) Self-efficacy in changing socities, (p. 1-45). Cambridge: Cambridge University Press.
- Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: Freeman. Britner, S. L., & Pajares, F. (2006). Sources of science self efficacy beliefs of middle school students. Journal of Research in Science Teaching, 43(5), 485-499.
- Büyükdüvenci, S. (1985). Epistemoloji ve eğitim. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 18(1), 129-138.
- Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı istatistik, araştırma deseni SPSS uygulamaları ve yorum. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık Büyüköztürk, Ş., Çokluk, Ö., & Köklü, N. (2017). Sosyal bilimler için istatistik. Ankara: Pegem Akademi.
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. 16. Baskı. Ankara: Pegem Akademi.
- Cano, F. (2005). Epistemological beliefs and approach to learning: Their change through secondary school and their influence on academic performance. British Journal of Educational Psychology, 75, 203-221.
- Chan, K. W. (2003). Hong Kong teacher education students’ epistemological beliefs and approaches to learning. Research in Education, 69, 36-50.
- Conley, A. M., Pintrich, P. R., Vekiri, I., & Harrison, D. (2004). Changes in epistemological beliefs in elementary science students. Contemporary educational psychology, 29(2), 186-204.
- Çavuş, R. (2013). Farklı epistemolojik inanışlara sahip 8. sınıf öğrencilerinin sosyo-bilimsel konulara bakış açıları, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
- Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Pegem Akademi.
- Deryakulu, D. ve Bıkmaz, F. (2003). Bilimsel epistemolojik inançlar ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 2(4), 243-257.
- Deryakulu, D. ve Büyüköztürk, S. (2005). Epistemolojik inanç ölçeğinin boyut yapısının yeniden incelenmesi: Cinsiyet ve öğrenim görülen program türüne göre epistemolojik inançların karşılaştırılması. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(18), 57-70
- Duran, E., Ballone-Duran, L., Haney, J., & Beltyukova, S. (2009). The impact of a professional development program integrating informal science education on early childhood teachers’ self-efficacy and beliefs about inquiry-based science teaching. Journal of Elementary Science Education, 21(4), 53-70.
- Evcim, İ. (2010). İlköğretim 8. Sınıf öğrencilerinin epistemolojik inanışlarıyla, fen kazanımlarını günlük yaşamlarında kullanabilme düzeyleri ve akademik başarıları arasındaki ilişki, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Evcim., İ., Turgut, H. ve Şahin, F. (2011). İlköğretim Öğrencilerinin Epistemolojik İnanışlarıyla, Günlük Yaşam Problemlerini Çözebilme ve Akademik Başarı Düzeyleri Arasındaki İlişki. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10, 1199 -1220.
- Field, A. (2009). Discovering statistics using SPSS. London: Sage publications. Gejda, L.M., & LaRocco, D.J. (2006, October). Inquiry-based ınstruction in secondary science classrooms: A survey of teacher practice. Research paper presented at 37th annual Northeast Educational Research Association Conference, Kerhonkson, NY.
- Güriş, S. & Astar, M. (2015). Bilimsel araştırmalarda SPSS ile istatistik (2. Baskı). İstanbul: Der Yayınları.
- Hampton, N. Z., & Mason, E. (2003). Learning disabilities, gender, sources of self-efficacy, self-efficacy beliefs, and academic achievement, in high school students. Journal of School Psychology, 41, 101-112.
- Hofer, B. K. (2002). Personal epistemology as a psychological and educational construct: An introduction. In B. K. Hofer ve P. R.
- Pintrich (Eds). Personal epistemology: The psychological of beliefs about knowledge and knowing (pp.3-14). Mahwah, NJ: Lawrance Erlbaum.
- Kalaycı, Ş. (2016). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayınevi Karamustafaoğlu O. ve Yaman S., (2006). Fen Eğitiminde Özel Öğretim Yöntemleri I-II. Anı Yayıncılık: Ankara.
- Karasar, N. (2017). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Karataş, H. (2011). Üniversite öğrencilerinin epistemolojik inançları, öğrenme yaklaşımları ve problem çözme becerilerinin akademik motivasyonu yordama gücü, Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Ken R. L. (2007). Relations among epistemological beliefs, academic achievement, and task performance in secondary school students. Educational Psychology, 27(3), 307-327, DOI: 10.1080/01443410601104080.
- Kızılgunes, B., Tekkaya, C., & Sungur, S. (2009). Modeling the relations among students’ epistemological beliefs, motivation, learning approach, and achievement. The Journal of Educational Research, 102(4), 243-255.
- Köseoğlu F. ve Tümay, H. (2013). Bilim eğitiminde yapılandırıcı paradigma teoriden öğretim uygulamalarına. 1. Baskı, Ankara: Pegem Akademi.
- Kurbanoğlu, S. S. (2004). Öz-yeterlik inancı ve bilgi profesyonelleri için önemi. Bilgi Dünyası, 5(2), 137-152.
- MEB (2017). Fen Bilimleri Dersi (İlkokul ve Ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
- Muis, K. R., & Franco, G. M. (2009). Epistemic beliefs: Setting the standards for self-regulated learning. Contemporary Educational Psychology, 34(4), 306-318.
- Ozan, C. E., & Korkmaz, Ö. (2018). Students' perceptions and attitudes of self-efficacy oriented by research-inquiry. Participatory Educational Research, 5(1), 31-42.
- Ozan, C. E., Korkmaz, Ö. ve Karamustafaoğlu, S. (2016). Ortaokul öğrencilerinin araştırma sorgulamaya dönük özyeterlilik algı ölçeği. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, (3), 679-695.
- Özdemir, A . (2016). Eğitim teknolojilerinin fen ve teknoloji derslerinde kullanılması: Bir durum çalışması. Journal of Educational Science, 3(4), 137-148. Retrieved from http://dergipark.gov.tr/jedus/issue/16127/168725.
- Özkan, Ş. (2008). Modelling elementary students’ science achievement: the interrelationships among epistemological beliefs, learning approaches and self-regulated learning strategies. Doctoral dissertation, Middle East Technical University, Ankara, Turkey.
- Pajares, F. (2002). Overview of social cognitive theory and of self-efficacy. [Available on at: http://www.uky.edu/~eushe2/Pajares/eff.html], Retrieved on March 25, 2019.
- Phan, H. P. (2008). Predicting change in epistemological beliefs, reflective thinking and learning styles: A longitudinal study. British Journal of Educational Psychology, 78, 75-93.
- Rodriguez, L., & Cano, F. (2007). The learning approaches and epistemological beliefs of university students: A cross-sectional and longitudinal study. Studies in Higher Education, 32(5), 647-667.
- Scholz, U., Dona, B.G., Sud, A. & Schwarzer, R., (2002). Is general self-efficacy a universal construct? European Journal of Psychological Assessment, 18(3), 242-251.
- Schommer, M. (1990). Effects of beliefs about the nature of knowledge on comprehension. Journal of Educational Psychology, 82, 498-504.
- Schommer, M. (1994). Synthesizing epistemological belief research: Tentative understandings and provocative confusions. Educational Psychology Review, 6(4), 293-319.
- Schommer-Aikins, M. (2002). An evolving theorical framework for an epistemological belief system. In B. K. Hofer ve P. R. Pintrich (Eds). Personal epistemology: The psychological of beliefs about knowledge and knowing (pp.3-14). Mahwah, NJ: Lawrance Erlbaum.
- Seferoğlu, S. S. ve Akbıyık, C. (2005). İlköğretim öğretmenlerinin bilgisayara yönelik öz-yeterlik algıları üzerine bir çalışma. Eğitim Araştırmaları, 19, 89-101.
- Tatar, N. ve Kuru, M. (2006). Fen eğitiminde araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımının akademik başarıya etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(31), 147-158.
- Taylor, S. E., Peplau, L. A., ve Sears, D. O. (2015). Sosyal psikoloji. Çev., Ali Dönmez. İstanbul: İmge Kitabevi.
- Terzi, Ş. (2008). Üniversite öğrencilerinde kendini toparlama gücü’nün içsel koruyucu faktörlerle ilişkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(35).
- Tezel, Ö. ve Bıyık, A. (2018). Sorgulamaya Dayalı Fen Öğretimi. O. Karamustafaoğlu, Ö. Tezel, ve U. Sarı (Ed.). Güncel Yaklaşım ve Yöntemlerle Etkinlik Destekli Fen Öğretimi (s. 74-96). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
- Usher, E. L., & Pajares, F. (2006). Sources of academic and selfregulatory efficacy beliefs of entering middle school students. Contemporary Educational Psychology, 31, 125-141.
- Yenice, N., Sümer, Ş., Oktaylar, H. C. ve Erbil, E. (2003). Fen bilgisi derslerinde bilgisayar destekli öğretimin ders hedeflerine ulaşma düzeyine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 152-158.
- Zimmerman, B. J. (2002). Becoming a Self-Regulated Learner: An Overview. Theory Into Practice. 41(2), 64-71.
| APA | SEÇKIN KAPUCU M, BIYIK A (2021). Ortaokul Öğrencilerinin Araştırma-Sorgulamaya Yönelik Öz Yeterlik Algılarının Yordanmasında Epistemolojik İnançların Rolü. , 145 - 156. 10.16986/HUJE.2019054296 |
| Chicago | SEÇKIN KAPUCU MUNISE,BIYIK Afra Ortaokul Öğrencilerinin Araştırma-Sorgulamaya Yönelik Öz Yeterlik Algılarının Yordanmasında Epistemolojik İnançların Rolü. (2021): 145 - 156. 10.16986/HUJE.2019054296 |
| MLA | SEÇKIN KAPUCU MUNISE,BIYIK Afra Ortaokul Öğrencilerinin Araştırma-Sorgulamaya Yönelik Öz Yeterlik Algılarının Yordanmasında Epistemolojik İnançların Rolü. , 2021, ss.145 - 156. 10.16986/HUJE.2019054296 |
| AMA | SEÇKIN KAPUCU M,BIYIK A Ortaokul Öğrencilerinin Araştırma-Sorgulamaya Yönelik Öz Yeterlik Algılarının Yordanmasında Epistemolojik İnançların Rolü. . 2021; 145 - 156. 10.16986/HUJE.2019054296 |
| Vancouver | SEÇKIN KAPUCU M,BIYIK A Ortaokul Öğrencilerinin Araştırma-Sorgulamaya Yönelik Öz Yeterlik Algılarının Yordanmasında Epistemolojik İnançların Rolü. . 2021; 145 - 156. 10.16986/HUJE.2019054296 |
| IEEE | SEÇKIN KAPUCU M,BIYIK A "Ortaokul Öğrencilerinin Araştırma-Sorgulamaya Yönelik Öz Yeterlik Algılarının Yordanmasında Epistemolojik İnançların Rolü." , ss.145 - 156, 2021. 10.16986/HUJE.2019054296 |
| ISNAD | SEÇKIN KAPUCU, MUNISE - BIYIK, Afra. "Ortaokul Öğrencilerinin Araştırma-Sorgulamaya Yönelik Öz Yeterlik Algılarının Yordanmasında Epistemolojik İnançların Rolü". (2021), 145-156. https://doi.org/10.16986/HUJE.2019054296 |
| APA | SEÇKIN KAPUCU M, BIYIK A (2021). Ortaokul Öğrencilerinin Araştırma-Sorgulamaya Yönelik Öz Yeterlik Algılarının Yordanmasında Epistemolojik İnançların Rolü. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(1), 145 - 156. 10.16986/HUJE.2019054296 |
| Chicago | SEÇKIN KAPUCU MUNISE,BIYIK Afra Ortaokul Öğrencilerinin Araştırma-Sorgulamaya Yönelik Öz Yeterlik Algılarının Yordanmasında Epistemolojik İnançların Rolü. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 36, no.1 (2021): 145 - 156. 10.16986/HUJE.2019054296 |
| MLA | SEÇKIN KAPUCU MUNISE,BIYIK Afra Ortaokul Öğrencilerinin Araştırma-Sorgulamaya Yönelik Öz Yeterlik Algılarının Yordanmasında Epistemolojik İnançların Rolü. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.36, no.1, 2021, ss.145 - 156. 10.16986/HUJE.2019054296 |
| AMA | SEÇKIN KAPUCU M,BIYIK A Ortaokul Öğrencilerinin Araştırma-Sorgulamaya Yönelik Öz Yeterlik Algılarının Yordanmasında Epistemolojik İnançların Rolü. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2021; 36(1): 145 - 156. 10.16986/HUJE.2019054296 |
| Vancouver | SEÇKIN KAPUCU M,BIYIK A Ortaokul Öğrencilerinin Araştırma-Sorgulamaya Yönelik Öz Yeterlik Algılarının Yordanmasında Epistemolojik İnançların Rolü. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2021; 36(1): 145 - 156. 10.16986/HUJE.2019054296 |
| IEEE | SEÇKIN KAPUCU M,BIYIK A "Ortaokul Öğrencilerinin Araştırma-Sorgulamaya Yönelik Öz Yeterlik Algılarının Yordanmasında Epistemolojik İnançların Rolü." Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36, ss.145 - 156, 2021. 10.16986/HUJE.2019054296 |
| ISNAD | SEÇKIN KAPUCU, MUNISE - BIYIK, Afra. "Ortaokul Öğrencilerinin Araştırma-Sorgulamaya Yönelik Öz Yeterlik Algılarının Yordanmasında Epistemolojik İnançların Rolü". Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 36/1 (2021), 145-156. https://doi.org/10.16986/HUJE.2019054296 |
