İşitme Kayıplı Çocuklarda Sosyal İletişim Becerileri Kontrol Listesi: Türkçe Sürümünün Psikometrik Özellikleri

YUCEL, ESRA; Ozkan Atak, Hilal Burcu; Sennaroglu, Gonca; Aslan, Filiz; Karakaya, Jale

doi:10.5336/healthsci.2020-77741

İşitme Kayıplı Çocuklarda Sosyal İletişim Becerileri Kontrol Listesi: Türkçe Sürümünün Psikometrik Özellikleri

Filiz ASLAN, (Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Odyoloji Bölümü, Ankara, TÜRKİYE)

Hilal Burcu ÖZKAN, (Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Odyoloji Bölümü, Ankara, TÜRKİYE)

Jale KARAKAYA, (Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Biyoistatistik Ana Bilim Dalı, Ankara, TÜRKİYE)

Esra YÜCEL, (Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Odyoloji Bölümü, Ankara, TÜRKİYE)

Gonca SENNAROĞLU (Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Odyoloji Bölümü, Ankara, TÜRKİYE)

Türkiye Klinikleri Sağlık Bilimleri Dergisi

12 1

Yıl: 2021 Cilt: 6 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 576 - 584 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.5336/healthsci.2020-77741 İndeks Tarihi: 17-02-2022

İşitme Kayıplı Çocuklarda Sosyal İletişim Becerileri Kontrol Listesi: Türkçe Sürümünün Psikometrik Özellikleri

Öz:

Amaç: Tipik gelişim gösteren işitme kaybı tanısı olan 2;0-6;11 yaş aralığındaki çocukların, sosyal iletişim becerilerini değerlendiren kontrol listesinin Türkçe sürümünün geçerlik ve güvenirlik özelliklerinin incelenmesidir. Gereç ve Yöntemler: Sosyal iletişim becerileri kontrol listesi, işitme kayıplı çocuklarda sosyal dil (pragmatik) becerilerinin değerlendirilmesi amacıyla geliştirilmiştir. Listede 45 madde bulunmaktadır ve yanıtlar 4’lü Likert (henüz yapmıyor, sözcük kullanmadan, 1 ya da 3 sözcük kullanarak, kompleks dil kullanarak) ile kaydedilmektedir. Yüz yirmi beş tipik gelişim gösteren işitme kayıplı çocuğun ve 20 tipik gelişim gösteren normal işitmeye sahip çocuğun ailesinden bilgi alınmıştır. İşitme kaybı grubundaki çocukların tanıları hastane dosyalarından alınmıştır. Sosyal iletişim becerileri kontrol listesi, pilot uygulama ve temel uygulama olmak üzere 2 aşamada uygulanmıştır. Kontrol listesinin Türkçe sürümünün geçerliliğini test etmek için kapsam geçerliliği, yapı geçerliliği ve listenin güvenirliğini test etmek için iç tutarlılık analizi ile incelenmiştir. Bulgular: Uzmanlar tarafından 45 maddelik listenin Kapsam Geçerlilik İndeksi %96 bulunmuştur. Sosyal iletişim becerileri kontrol listesinin iç tutarlılığını test etmek için madde-toplam, madde korelasyon ve Cronbach alfa testleri uygulanmıştır. Tüm katılımcılar (n=145) için Cronbach alfa katsayısı 0,98 olarak elde edilmiştir (p<0,001). Tüm maddeler için Guttman güvenirlik katsayısı 0,96 olarak elde edilmiştir (p<0,001). Tek boyutlu yapı, toplam varyansın %67,85’ini açıklamaktadır. Tek boyutlu yapıda, faktör yüklerin tüm maddeler arasında 0,71-0,89 arasında değiştiği belirlenmiştir. Sonuç: Sosyal iletişim becerileri kontrol listesi, 2;0-6;11 yaş aralığındaki tipik gelişim gösteren işitme kayıplı çocukların sosyal iletişim becerilerinin değerlendirilmesi için kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir araçtır.

Anahtar Kelime:

The Communication Skills Checklist for Children with Hearing Loss: Turkish Version Psychometric Properties

Öz:

Objective: The examination of the reliability and validity of the Turkish version of the social communication skills checklist which evaluates of children with diagnosed hearing loss between 2;00- 6;11 years old. Material and Methods: Social communication skills checklist aims to examine social language (pragmatic) skills in children with hearing loss. The scale contains 45 items, and the responses were recorded in quadruple Likert (not yet doing, using words, using 1 or 3 words, using complex language). Information was obtained from the families of 125 children with typical hearing loss and 20 children with typical development. Social communication skills checklist was implemented in two stages as pilot application and main application. To test the validity of the Turkish version, the content validity was examined by internal consistency analysis to test its construct validity and reliability. The diagnoses of the children in the hearing loss group were taken from the patient files. Results: The Content Validity Index of the 45-item list was 96%. Item-total item correlation and Cronbach alpha tests were applied to test the internal consistency of the social communication skills checklist. Cronbach alpha coefficient was obtained as 0.98 for all participants (n=145) (p<0.001). Guttman reliability coefficient for all items was 0.96 (p<0.001). One-dimensional structure explains 67.85% of the total variance. In the one-dimensional structure, factor loads were determined to vary between 0.71 and 0.89 among all items. Conclusion: Social communication skills checklist, 2;0 to 6;11 is a valid and reliable tool that can be used to evaluate the social communication skills of children with hearing loss, which show typical development.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Topbaş S. Dil ve Toplum. Dil ve Kavram Gelişimi. 5. Baskı. Ankara: Kök Yayıncılık; 2005. p.14-5.
2. Topbaş S. Konuşma ve Dil. Çocukta Dil ve Kavram Gelişimi. 5. Baskı. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları: Ankara: Kök Yayıncılık; 2000. p.16.
3. Pinker S. Dil İçgüdüsü. [The language instinct: How the mind creates language. An Instinct to Acquire an Art]. 1. Baskı. İlgün F, çeviri editörü. İstanbul: Bilge Kültür-Sanat Yayınları; 2018.
4. Bloom L, Lahey M. Language Development and Language Disorders. 1st ed. New Jersey: ABD: Macmillan; 1978.
5. Owens RE. Language Development: An Introduction. 6th ed. Boston: Allyn&Bacon; 2005.
6. Loukusa S, Leinonen E, Ryder N. Development of pragmatic language comprehension in Finnishspeaking children. First Language. 2007;27(3): 279-96. [Crossref]
7. Longobardi E, Lonigro A, Laghi F, O'Neill DK. Pragmatic language development in 18-to 47- month-old Italian children: a study with the Language Use Inventory. First Language. 2017; 37(3):252-66. [Crossref]
8. Weisel A, Most T, Efron C. Initiations of social interactions by young hearing impaired preschoolers. J Deaf Stud Deaf Educ. 2005;10(2):161-70. Erratum in: J Deaf Stud Deaf Educ. 2005;10(3): 318. [Crossref] [PubMed]
9. Davis JM, Elfenbein J, Schum R, Bentler RA. Effects of mild and moderate hearing impairments on language, educational, and psychosocial behavior of children. J Speech Hear Disord. 1986;51(1):53-62. [Crossref] [PubMed]
10. Dammeyer J. A longitudinal study of pragmatic language development in three children with cochlear implants. Deafness & Education International. 2012;14(4):217-32. [Crossref]
11. Peterson CC. Theory-of-mind development in oral deaf children with cochlear implants or conventional hearing aids. J Child Psychol Psychiatry. 2004;45(6):1096-106. [Crossref] [PubMed]
12. Toe DM, Paatsch LE. The communication skills used by deaf children and their hearing peers in a question-and-answer game context. J Deaf Stud Deaf Educ. 2010;15(3):228-41. [Crossref] [PubMed]
13. Toe DM, Paatsch LE. The conversational skills of school-aged children with cochlear implants. Cochlear Implants Int. 2013;14(2):67-79. [Crossref] [PubMed]
14. Kelly C, Morgan G, Freeth M, Siegal M, Matthews D. The Understanding of Communicative Intentions in Children with Severe-to-Profound Hearing Loss. J Deaf Stud Deaf Educ. 2019;24(3):245-54. [Crossref] [PubMed]
15. Stinson M, Whitmire K. Students' views of their social relationships. In: Kluwin TN, Moores DF, Gaustad MG, eds. Towards Effective Public School Programs for Deaf Students: Context Process and Outcomes. New York: Teachers College Press; 1992. p.149-74.
16. Antia SD, Kreimeyer KH, Eldredge N. Promoting social interaction between young children with hearing impairments and their peers. Exceptional Children. 1993;60(3):262-75. [Crossref]
17. Brown PM, Bortoli A, Remine MD, Othman BF. Social engagement, attention and competence of preschoolers with hearing loss. Journal of Research in Special Educational Needs. 2008;8(1):19-26. [Crossref]
18. Bobzien J, Richels C, Raver SA, Hester P, Browning H, Morin L, et al. An observational study of social communication skills in eight preschoolers with and without hearing loss during cooperative play. Early Childhood Education Journal. 2013;41(5):339-46. [Crossref]
19. Savtak GA, Diken IH, Ardıç A, Diken Ö, Şekercioğlu G, Gilliam J, et al. Adaptation and Examining psychometrical properties of Pragmatic Language Skills Inventory (PLSI) in Turkey. İlköğretim Online. 2014;13(1):258-73. [Link]
20. Diken Ö. Pragmatic language skills of children with developmental disabilities: a descriptive and relational study in Turkey. Eurasian Journal of Educational Research. 2014;55:109-22. [Crossref]
21. Goberis D. Social communication skills-the pragmatics checklist. [Link]
22. Simon CS. Functional-pragmatic evaluation of communication skills in school-aged children. Language, Speech, and Hearing Services in Schools. 1984;15(2):83-97. [Crossref]
23. IBM Corp. SPSS statistics for windows, version
22.0. Armonk, NY: IBM Corp; 2013. [Link]
24. Şencan H. Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenilirlik ve Geçerlilik. 1. Baskı. Ankara: Seçkin Yayınevi; 2005.
25. Toe D, Paatsch L, Szarkowski A. Assessing pragmatic skills using checklists with children who are deaf and hard of hearing: a systematic review. J Deaf Stud Deaf Educ. 2019;24(3):189-200. [Crossref] [PubMed]
26. Goberis D, Beams D, Dalpes M, Abrisch A, Baca R, Yoshinaga-Itano C, et al. The missing link in language development of deaf and hard of hearing children: pragmatic language development. Semin Speech Lang. 2012; 33(4):297-309. [Crossref] [PubMed]
27. Alpar R. Uygulamalı Çok Değişkenli İstatiksel Yöntemler. 4. Baskı. Ankara: Detay Yayıncılık; 2017.
28. İslamoğlu A, Alnıaçık Ü. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. 6. Baskı. İstanbul: Beta Yayıncılık; 2016.
29. Jeanes RC, Nienhuys TG, Rickards FW. The pragmatic skills of profoundly deaf children. J Deaf Stud Deaf Educ. 2000;5(3):237-47. [Crossref] [PubMed]
30. Socher M, Lyxell B, Ellis R, Gärskog M, Hedström I, Wass M, et al. Pragmatic language skills: a comparison of children with cochlear implants and children without hearing loss. Front Psychol. 20199;10:2243. [Crossref] [PubMed] [PMC]
31. Guerzoni L, Murri A, Fabrizi E, Nicastri M, Mancini P, Cuda D, et al. Social conversational skills development in early implanted children. Laryngoscope. 2016;126(9):2098-105. [Crossref] [PubMed]
32. Most T, Shina-August E, Meilijson S. Pragmatic abilities of children with hearing loss using cochlear implants or hearing AIDS compared to hearing children. J Deaf Stud Deaf Educ. 2010;15(4):422-37. [Crossref] [PubMed]
33. Rinaldi P, Baruffaldi F, Burdo S, Caselli MC. Linguistic and pragmatic skills in toddlers with cochlear implant. Int J Lang Commun Disord. 2013;48(6):715-25. [Crossref] [PubMed]
34. Kronenberger WG, Pisoni DB, Harris MS, Hoen HM, Xu H, Miyamoto RT, et al. Profiles of verbal working memory growth predict speech and language development in children with cochlear implants. J Speech Lang Hear Res. 2013;56(3): 805-25. [Crossref] [PubMed] [PMC]
35. Matthews D, Biney H, Abbot-Smith K. Individual differences in children's pragmatic ability: a review of associations with formal language, social cognition, and executive functions. Language Learning and Development. 2018;14(3):186-223. [Crossref]

APA	Aslan F, Ozkan Atak H, Karakaya J, YUCEL E, Sennaroglu G (2021). İşitme Kayıplı Çocuklarda Sosyal İletişim Becerileri Kontrol Listesi: Türkçe Sürümünün Psikometrik Özellikleri. , 576 - 584. 10.5336/healthsci.2020-77741
Chicago	Aslan Filiz,Ozkan Atak Hilal Burcu,Karakaya Jale,YUCEL ESRA,Sennaroglu Gonca İşitme Kayıplı Çocuklarda Sosyal İletişim Becerileri Kontrol Listesi: Türkçe Sürümünün Psikometrik Özellikleri. (2021): 576 - 584. 10.5336/healthsci.2020-77741
MLA	Aslan Filiz,Ozkan Atak Hilal Burcu,Karakaya Jale,YUCEL ESRA,Sennaroglu Gonca İşitme Kayıplı Çocuklarda Sosyal İletişim Becerileri Kontrol Listesi: Türkçe Sürümünün Psikometrik Özellikleri. , 2021, ss.576 - 584. 10.5336/healthsci.2020-77741
AMA	Aslan F,Ozkan Atak H,Karakaya J,YUCEL E,Sennaroglu G İşitme Kayıplı Çocuklarda Sosyal İletişim Becerileri Kontrol Listesi: Türkçe Sürümünün Psikometrik Özellikleri. . 2021; 576 - 584. 10.5336/healthsci.2020-77741
Vancouver	Aslan F,Ozkan Atak H,Karakaya J,YUCEL E,Sennaroglu G İşitme Kayıplı Çocuklarda Sosyal İletişim Becerileri Kontrol Listesi: Türkçe Sürümünün Psikometrik Özellikleri. . 2021; 576 - 584. 10.5336/healthsci.2020-77741
IEEE	Aslan F,Ozkan Atak H,Karakaya J,YUCEL E,Sennaroglu G "İşitme Kayıplı Çocuklarda Sosyal İletişim Becerileri Kontrol Listesi: Türkçe Sürümünün Psikometrik Özellikleri." , ss.576 - 584, 2021. 10.5336/healthsci.2020-77741
ISNAD	Aslan, Filiz vd. "İşitme Kayıplı Çocuklarda Sosyal İletişim Becerileri Kontrol Listesi: Türkçe Sürümünün Psikometrik Özellikleri". (2021), 576-584. https://doi.org/10.5336/healthsci.2020-77741

APA	Aslan F, Ozkan Atak H, Karakaya J, YUCEL E, Sennaroglu G (2021). İşitme Kayıplı Çocuklarda Sosyal İletişim Becerileri Kontrol Listesi: Türkçe Sürümünün Psikometrik Özellikleri. Türkiye Klinikleri Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(3), 576 - 584. 10.5336/healthsci.2020-77741
Chicago	Aslan Filiz,Ozkan Atak Hilal Burcu,Karakaya Jale,YUCEL ESRA,Sennaroglu Gonca İşitme Kayıplı Çocuklarda Sosyal İletişim Becerileri Kontrol Listesi: Türkçe Sürümünün Psikometrik Özellikleri. Türkiye Klinikleri Sağlık Bilimleri Dergisi 6, no.3 (2021): 576 - 584. 10.5336/healthsci.2020-77741
MLA	Aslan Filiz,Ozkan Atak Hilal Burcu,Karakaya Jale,YUCEL ESRA,Sennaroglu Gonca İşitme Kayıplı Çocuklarda Sosyal İletişim Becerileri Kontrol Listesi: Türkçe Sürümünün Psikometrik Özellikleri. Türkiye Klinikleri Sağlık Bilimleri Dergisi, vol.6, no.3, 2021, ss.576 - 584. 10.5336/healthsci.2020-77741
AMA	Aslan F,Ozkan Atak H,Karakaya J,YUCEL E,Sennaroglu G İşitme Kayıplı Çocuklarda Sosyal İletişim Becerileri Kontrol Listesi: Türkçe Sürümünün Psikometrik Özellikleri. Türkiye Klinikleri Sağlık Bilimleri Dergisi. 2021; 6(3): 576 - 584. 10.5336/healthsci.2020-77741
Vancouver	Aslan F,Ozkan Atak H,Karakaya J,YUCEL E,Sennaroglu G İşitme Kayıplı Çocuklarda Sosyal İletişim Becerileri Kontrol Listesi: Türkçe Sürümünün Psikometrik Özellikleri. Türkiye Klinikleri Sağlık Bilimleri Dergisi. 2021; 6(3): 576 - 584. 10.5336/healthsci.2020-77741
IEEE	Aslan F,Ozkan Atak H,Karakaya J,YUCEL E,Sennaroglu G "İşitme Kayıplı Çocuklarda Sosyal İletişim Becerileri Kontrol Listesi: Türkçe Sürümünün Psikometrik Özellikleri." Türkiye Klinikleri Sağlık Bilimleri Dergisi, 6, ss.576 - 584, 2021. 10.5336/healthsci.2020-77741
ISNAD	Aslan, Filiz vd. "İşitme Kayıplı Çocuklarda Sosyal İletişim Becerileri Kontrol Listesi: Türkçe Sürümünün Psikometrik Özellikleri". Türkiye Klinikleri Sağlık Bilimleri Dergisi 6/3 (2021), 576-584. https://doi.org/10.5336/healthsci.2020-77741