TY  - JOUR
TI  - Parkinson Hastalığı, Genetik Faktörler ve Endoplazmik Retikulum Stresi: Sistematik Derleme
AB  - Parkinson hastalığı (PH), popülasyonun önemli bir kısmını etkileyen, ilerleyici özellikte, nörodejeneratif bir hastalıktır. Çok faktörlü oluşum mekanizmaları tam olarak aydınlatılamadığı için patogenezi üzerinde birçok çalışma yürütülmektedir. PH gelişiminde en önemli risk faktörünün yaş olduğu ve hastalığın insidansının yaş ile arttığı bilinmektedir. Pestisitler, herbisitler ve ağır metaller gibi çevresel kirleticilere maruziyet de PH ile ilişkilendirilmiştir. Hastalığın patogenezinde rol oynayan genler arasında Parkin (PARK2), PTEN ile indüklenen kinaz (PINK1; PARK6), PH proteini 7 (DJ-1, PARK7), α-sinüklein (PARK1/4) ve lösince zengin tekrarlı kinaz 2 (LRRK2, PARK8) sayılabilir. Endoplazmik retikulum (ER) stresi; PH, Alzheimer hastalığı, Huntington hastalığı, amyotrofik lateral skleroz ve obezite gibi birçok hastalıkla ilişkilidir ve son yıllarda üzerinde en çok çalışılan konulardan biri olmuştur. PH’de nöronal ölüm, oksidatif stres ve mitokondriyal disfonksiyonla ER stresinin, nörodejenerasyona yol açtığı gözlemlenmiştir. Çalışmalara göre oluşan ER stresinin düzeyi çok önemlidir, PH patogenezinde doğrudan hastalık oluşturma potansiyeline sahip olmamakla beraber nörodejenerasyona ortam hazırladığı ve ilerlemesini sağladığı görülmüştür. ER stresinin, in vitro/in vivo şartlarda PH modelleri üzerinde aydınlatılması ve ER stresi mekanizmalarının incelenmesinin, hastalığın tedavisinde etkili yeni nöroprotektif ajanların geliştirilmesinde büyük önemi olacaktır. Bu derlemede; PH, ER stresi, ER stres yolağında görev alan proteinler, katlanmamış protein yanıtı ve ER stresi ile PH arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır.
AU  - ERKEKOGLU, PİNAR
AU  - Adalı, Asunur
AU  - Erdemli Kose, Selinay Basak
AU  - Yirün, Anıl
DO  - 10.5336/pharmsci.2021-83291
PY  - 2021
JO  - Literatür Eczacılık Bilimleri Dergisi
VL  - 10
IS  - 3
SN  - 2146-944X
SP  - 343
EP  - 357
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/491544
ER  -