TELEVİZYON PROGRAM FORMAT LİSANS SÖZLEŞMESİ
Yıl: 2021 Cilt: 7 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 69 - 92 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 18-02-2022
TELEVİZYON PROGRAM FORMAT LİSANS SÖZLEŞMESİ
Öz: Birbirleri ile rekabet halinde olan televizyon kanallarının medya sektöründe var olmasının yegâne yolu, yüksek rating alan programlar üretmesidir. Böylece yeni televizyon program formatları üretilmiş, formatlardan türeyen televizyon programları yayınlanmıştır. Beklenilenin üstünde başarı sergileyen bu formatlar, süreç içerisinde ithal ve/veya ihraç edilmeye, yabancı kişilerce üretilmeye yahut farklı ülkelerde üretilip yayınlanmaya başlanmıştır. Böylece formatların korunması meselesi gündeme gelmiştir. En etkili koruma olan telif hakkı korumasının formatlarda da geçerli olup olmadığı hususu tartışılmış; uzun bir süre formatlar telif hakkı korumasından mahrum kalmıştır. Ancak günümüzde, birçok hukuk sisteminde eski olan bu anlayışın terk edildiği görülmüştür. Yine de süreç, beklenenden çok yavaş işlemektedir. Bu eksikliğin giderilmesi amacıyla yapımcı ve format sahibi lisans sözleşmesi imzalamış; aranılan koruma ihtiyacına bu yol ile cevap bulmaya çalışmıştır. Bu çalışmada, ilk önce konu ile ilgili olan televizyon program format, eser kavramı tanımlanacak; formatların eser olarak nitelendirilmesinin mümkün olup olmadığına bir cevap aranacaktır. Akabinde, lisans sözleşmesinin tanımı yapılacak; unsurları, tarafları, hukukî niteliği, tarafların hak ve yükümlülükleri, benzer sözleşmelerden farkı ve sona erme halleri incelenecektir.
Anahtar Kelime: TELEVISION PROGRAMME FORMAT LICENCE AGREEMENT
Öz: The only way for competitive television channels to surive in media sector is to produce programs which get high ratings. Thus, new television programme formats were produced, television programs derived from these formats were broadcasted. Formats achieving great success beyond the expectations, have started to be imported and / or exported, produced by foreigners or produced and broadcasted in different countries within the process. And this way, the issue of protection of formats has come up. It has been discussed that whether the most effective protection –copyright- is valid in formats or not; for a very long time, formats were deprived of copyright protection. However today, this understanding has been abandoned in many legal system. Still, the process is slower than expected. In order to aim to fill the gap, producers and format owners have signed licence agreement; have tried to find an answer to the protection need sought in this way. In this study, firstly, the television programme format, the concept of work will be defined; an answer will be sought whether it is possible to qualify the formats as works. Subsequently, the definition of the license agreement will be made; elements, parties, legal nature, rights and obligations of the parties, differences from similar contracts and termination conditions will be examined.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Ananeva, Anna Y. (2018, ‘Audiovisual Work Format as an Object of Copyrights in Russian and Foreign Legal Practice’ Russian Journal of Comparative Law, 5(1), s. 3-11.
- Arbek, Ömer (2005), Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Lisans Sözleşmesi, Ankara, Yetkin Yayınları.
- Arslan, Tuba (2016), ‘Küresel Medya Düzeninde Format Adaptasyonu’ (Yüksek Lisans), Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Ateş, Mustafa (2003), Fikir ve Sanat Eserleri Üzerindeki Hakların Kapsamı ve Sınırlandırılması, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
- Ateş, Mustafa (2007), Fikrî Hukukta Eser (Eser), Ankara, Turhan Kitabevi.
- Ateş, Mustafa (2012), Fikrî Hukukta Eser Sahipliği, Ankara, Adalet Yayınevi.
- Aydıncık, Şirin (2006), Fikrî Haklara İlişkin Lisans Sözleşmesi, İstanbul, Arıkan Yayıncılık.
- Ayiter, Nûşin (1981), Hukukta Fikir ve San’at Ürünleri, Ankara, Sevinç Matbaası.
- Bechtold, Stefan (2013), ‘The Fashion of TV Show Formats’ Michigan State Law Review, s. 451-512.
- Bergman, Jessica E. (2011), ‘No More Format Disputes: Are Reality Television Formats the Proper Subject of Federal Copyright Protection’ The Journal of Business, Enterpreneurship&the Law, Vol 4, s. 244-266.
- Chalaby, Jean (2011), ‘The Making of an Entertainment Revolution: How the TV Format Trade Became a Global Industry’ European Journal of Communication, 26 (4), s. 293-309.
- Çolak, Uğur (2004), ‘Televizyon Program Formatlarının Korunması’ Ankara Barosu Fikri Mülkiyet ve Rekabet Hukuku Dergisi, Cilt 4, s. 11-34.
- Dardağan, Esra (2001), Fikir ve Sanat Eserleri Üzerindeki Haklardan Doğan Kanunlar İhtilâfı, Ankara, Betik Yayıncılık.
- Eickmeier, Frank & Fischer-Zernin, Verena (2008), ‘Ist der Formatschutz am Ende? Der gesetzliche Schutz des Fernsehshowformats nach der „Sendeformat”- Entscheidung des BGH’ GRUR, 2008, 755.
- Erdoğan, İlker & Budak, Leyla (2016), AngloAmerikan Eğlence Endüstrisinde Televizyon Program Formatları, İstanbul, Kalkedon Yayıncılık.
- Erel, Şafak (2009), Türk Fikir ve Sanat Hukuku, 3. Bası, Ankara, Yetkin Yayınları.
- Eren, Fikret (2015), ‘İsimsiz Bazı Sözleşme Türleri (İsimsiz Sözleşmeler)’ BÜHFD, C:1, S: 1, s. 67-129.
- Eren, Fikret (2015), Borçlar Hukuku Özel Hükümler (Özel Hükümler), 2. Baskı, Ankara, Yetkin Yayınları.
- Eren, Fikret (2017), Borçlar Hukuku Genel Hükümler (Genel Hükümler), 22. Baskı, Ankara, Yetkin Yayınları.
- Esser, Andrea & Jensen, Pia Majbritt (2015), ‘The Use of International Television Formats by Public Service Broadcasters in Australia, Denmark and Germany’ The International Communication Gazette, 77 (4), s. 359- 383.
- Fine, Frank L. (1985), ‘A Case for the Federal Protection of Television Formats: Testing the Limit of Expression’ Pacific Law Journal, Vol 17, s. 49-76.
- Gottlieb, Netalie E. (2011), ‘Free To Air?- Legal Protection For TV Program Formats’ The Intellectual Property Law Review, Vol 52/2, s. 211-270.
- Gümüş, Mustafa Alper (2013), Borçlar Hukuku Özel Hükümler, C: 1, 3. Bası, İstanbul, Vedat Kitapçılık.
- Handle, Marco (2013), Der urheberrechtliche Schutz der Idee: zum Medien- und Immaterialgüterrecht, Band/Nr. 100, s. 215-232. Joppich, Brigitte, ‘Alternative Dispute Resolution under WIPO Rules for TV Format Protection Right Issues, <http://www.wipo.int/export/ sites/www/amc/en/docs/article.pdf> s.e.t. 27/11/2019.
- Karabağ, Tuğçe (2017), Fikir ve Sanat Eserleri Hukuku Açısından Televizyon Programları ve Özellikle Televizyon Program Formatları, Ankara, Seçkin Yayınevi.
- Keane, Michael (2002), ‘As a Hundred Television Formats Bloom, A Thousand Television Stations Contend’ Journal of Contemporary China, 11 (30), s. 5-16.
- Keinonen, Heidi (2016), ‘Television Formats as Cultural Negotiations’ Journal of European Television History&Culture, Vol 5, Issue 9, s. 1-12.
- Kılıçoğlu, Ahmet (2013), Sınai Haklarla Karşılaştırmalı Fikrî Haklar, Ankara, Turhan Kitabevi.
- Kuntalp, Erden (2013), Karışık Muhtevalı Akit (Karma Sözleşme), Gözden Geçirilmiş ve Yenilenmiş 2. Bası, Ankara, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü.
- Meadow, Robin (1970), ‘Television FormatsThe Search for Protection’ California Law Review, Vol 58, s. 1169-1197.
- Moran, Albert (1998), Copycat Television, Globalization, Program Formats and Cultural Identity, Luton.
- Moran, Albert (2009), ‘Global Franchising, Local Customizing: The Cultural Economy of TV Program Formats (Global Franchising of Formats)’ Continuum: Journal of Media and Cultural Sciences, 23(2), s. 115-125.
- Moran, Albert (2009), TV Formats Worldwide: Localizing Global Programs (TV Formats Worldwide), Bristol, Intellect Books.
- Moran, Albert & Keane, Michael (2004), Television Across Asia, Television Industries, Programme Formats and Globalization, London, Routledge Curzon.
- Moran, Albert & Malbon, Justin (2006), Understanding the Global TV Format, London, Intellect Books.
- Oğuzman, M. Kemal & Seliçi, Özer & OktayÖzdemir, Saibe (2014), Eşya Hukuku, Yenilenmiş ve Mevzuata Uyarlanmış 17. Baskı, İstanbul, Filiz Kitabevi.
- Rubin, Jay (2006), ‘Television Formats: Caught in the Abbys of the Idea/Expression Dichotomy’ Fordham Intellectual Property, Media&Entertainment Law Journal, Vol 16, s. 662-693.
- Sargın, Bengi (2020), Yabancı Unsurlu Televizyon Program Formatlarının Korunması, Ankara, Yetkin Yayınları.
- Spacek, Dirk (2005), Schutz von TVFormaten Eine rechtliche und ökonomische Betrachtung, Zürich, Schulthess. Suluk, Cahit & Karasu, Rauf & Nal, Temel (2017), Fikrî Mülkiyet Hukuku, Ankara, Seçkin Yayınevi.
- Tandoğan, Halûk (2008), Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, C: 1/I, İstanbul, Vedat Kitapçılık.
- Tekinalp, Ünal (2012), Fikrî Mülkiyet Hukuku, Güncelleştirilmiş ve Genişletilmiş 5. Bası, İstanbul, Vedat Kitapçılık.
- Tosun, Yalçın (2013), Sinema Eserleri ve Eser Sahibinin Hakları, İstanbul, On İki Levha Yayıncılık.
- Tüysüz, Mustafa (2007), Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Çerçevesinde Fikrî Haklar Üzerindeki Sözleşmeler, Ankara, Yetkin Yayıncılık.
- Ünal, Mehmet & Başpınar, Veysel (2012), Şeklî Eşya Hukuku, Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 6. Baskı, Ankara, Yetkin Yayınları.
- Yavuz, Cevdet (2016), Borçlar Hukuku Dersleri Özel Hükümler, 14. Baskı, İstanbul, Beta Yayıncılık.
- Yavuz, Cevdet & Acar, Faruk & Özen, Burak, Türk Borçlar Hukuku Özel Hükümler, 10. Baskı, İstanbul, Beta Yayıncılık.
- Zevkliler, Aydın & Gökyayla, K. Emre (2013), Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, 13. Bası, Ankara, Turhan Kitabevi.
- İNTERNET KAYNAKLARI
- http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com _gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5b0e83a2c2f217.7 1386911 (s.e.t.: 27/11/2019).
- https://dictionary.cambridge.org/dictionary/e nglish/jingle (s.e.t.: 27/11/2019).
- https://sozluk.gov.tr/ (s.e.t.:28/11/2019).
- https://www.frapa.org/wp-content/uploads/ Report/FINAL%20FRAPA_Report_2011.pdf (son erişim tarihi: 11/04/2018).
- www.kazanci.com
| APA | Dönmez Ü, SARGIN B (2021). TELEVİZYON PROGRAM FORMAT LİSANS SÖZLEŞMESİ. , 69 - 92. |
| Chicago | Dönmez Ünsal,SARGIN BENGI TELEVİZYON PROGRAM FORMAT LİSANS SÖZLEŞMESİ. (2021): 69 - 92. |
| MLA | Dönmez Ünsal,SARGIN BENGI TELEVİZYON PROGRAM FORMAT LİSANS SÖZLEŞMESİ. , 2021, ss.69 - 92. |
| AMA | Dönmez Ü,SARGIN B TELEVİZYON PROGRAM FORMAT LİSANS SÖZLEŞMESİ. . 2021; 69 - 92. |
| Vancouver | Dönmez Ü,SARGIN B TELEVİZYON PROGRAM FORMAT LİSANS SÖZLEŞMESİ. . 2021; 69 - 92. |
| IEEE | Dönmez Ü,SARGIN B "TELEVİZYON PROGRAM FORMAT LİSANS SÖZLEŞMESİ." , ss.69 - 92, 2021. |
| ISNAD | Dönmez, Ünsal - SARGIN, BENGI. "TELEVİZYON PROGRAM FORMAT LİSANS SÖZLEŞMESİ". (2021), 69-92. |
| APA | Dönmez Ü, SARGIN B (2021). TELEVİZYON PROGRAM FORMAT LİSANS SÖZLEŞMESİ. Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi, 7(1), 69 - 92. |
| Chicago | Dönmez Ünsal,SARGIN BENGI TELEVİZYON PROGRAM FORMAT LİSANS SÖZLEŞMESİ. Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi 7, no.1 (2021): 69 - 92. |
| MLA | Dönmez Ünsal,SARGIN BENGI TELEVİZYON PROGRAM FORMAT LİSANS SÖZLEŞMESİ. Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi, vol.7, no.1, 2021, ss.69 - 92. |
| AMA | Dönmez Ü,SARGIN B TELEVİZYON PROGRAM FORMAT LİSANS SÖZLEŞMESİ. Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi. 2021; 7(1): 69 - 92. |
| Vancouver | Dönmez Ü,SARGIN B TELEVİZYON PROGRAM FORMAT LİSANS SÖZLEŞMESİ. Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi. 2021; 7(1): 69 - 92. |
| IEEE | Dönmez Ü,SARGIN B "TELEVİZYON PROGRAM FORMAT LİSANS SÖZLEŞMESİ." Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi, 7, ss.69 - 92, 2021. |
| ISNAD | Dönmez, Ünsal - SARGIN, BENGI. "TELEVİZYON PROGRAM FORMAT LİSANS SÖZLEŞMESİ". Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi 7/1 (2021), 69-92. |
