İstanbul’da Kentsel Hafızanın Devamlılığı: Pantokrator Manastırı ile Süleymaniye Külliyesi’nin Karşılaştırması

Yıl: 2020 Cilt: 0 Sayı: 53 Sayfa Aralığı: 199 - 219 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.16971/vakiflar.611727 İndeks Tarihi: 18-02-2022

İstanbul’da Kentsel Hafızanın Devamlılığı: Pantokrator Manastırı ile Süleymaniye Külliyesi’nin Karşılaştırması

Öz:
Kültür mirası yönetimi, dünyada ve ülkemizde son yıllarda giderek önem kazanan bir kavramdır. Bir kentin kültür mirası, kentin geçmişini oluşturan tüm kültürel katmanlardan oluşur ve bu katmanlar birbirini besler. İstanbul gibi, iki imparatorluğa başkentlik yapmış bir kentte, kültür mirası yönetimi farklı zorluklar ve avantajlar taşımaktadır.İstanbul’un tarihi geçmişinde önemli yer tutan iki yapı olan, Orta Bizans Dönemi’ne tarihlenen Pantokrator Manastırı ve Osmanlı Dönemi’nde inşa edilen Süleymaniye Külliyesi’nin kuruluşunun ve işleyiş yapısının incelendiği bu çalışmada, iki yapının birer kamusal kurum olarak karşılaştırılması yapılmış ve benzerlikleri üzerinde durulmuştur. Bu bağlamda, bu iki kurum örneği ışığında kültürel devamlılık ve kentsel arkeolojinin önemi vurgulanarak, kentsel hafıza kavramı açıklanmaya çalışılmıştır.
Anahtar Kelime:

Continuity of Urban Memory in Istanbul: Comparison of Pantocrator Monastery and Suleymaniye Complex

Öz:
Cultural heritage management is an increasingly important concept in the world and in our country. The cultural heritage of a city consists of all the cultural layers that make up the city's past, and these layers feed each other. In a city like Istanbul that has been the capital of two empires, cultural heritage management has different challenges and advantages. In this study, the establishment and functioning structure of the Pantokrator Monastery dated back to Middle Byzantine Period and the Suleymaniye Complex built during the Ottoman Period, which are two structures that have an important place in the historical past of Istanbul, were compared as two public institutions and the similarities were made. In this context, in the light of these two institutions, the concept of urban memory was tried to be explained by emphasizing the importance of cultural continuity and urban archeology.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Almaç, Umut (2011) Zeyrek Camii (Pantokrator Kilisesi) Kuzey Bölüm Strüktür Analizi ve Sağlamlaştırma Önerileri. Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Mimarlık Anabilim Dalı, Restorasyon Programı.
  • Batur, Afife. (2015) İstanbul Mimarlık Rehberi. Tarihi Yarımada. TMMOB, İstanbul.
  • Cormack, Robin. (2014) “The Art of Komnenian Byzantium”. Byzantine Culture, Paper from Conference, Byzantine Days of İstanbul May 21- 23 2010, ed. Dean Sakel, Türk Tarih Kurumu Yayınları VIII. Dizi, Sayı 12, s. 133-14.
  • Erzen, Jale. (2014) “Ottoman Architecture in the Light of Byzantine Examples”. Byzantine Culture, Paper from Conference ‘Byzantine Days of İstanbul May 21- 23 2010, ed. Dean Sakel, Türk Tarih Kurumu yayınları (VIII. Dizi, sayı 12), 293-300.
  • Freely, John. – Ahmet S. Çakmak, (2017) İstanbul’un Bizans Anıtları. Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
  • Gregory, Timoty E. (2016) Bizans Tarihi. Yapı Kredi yayınları, İstanbul.
  • Littlewood, Antony. R. (2017) “Saray Bahçeleri”. Bizans Saray Kültürü. 829- 1204, ed. H. Maguire, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 27- 61.
  • Loukaki, Marina. (2013) “Empress Piroska- Eirene’s Collabrators in the Foundation of the Pantokrator Monastry: The Testimony of Nicolaos Katophloron”. The Pantokrator Monastry in Constantinople, ed. S. Kotzabassi, De Gruyter, Berlin, 191- 202.
  • Kaplan, Michel. (2016) “Büyük Bir İmparatorluk Vakfı: Pantokrator (Zeyrek Camii)”. Bizans, Yapılar, Meydanlar, Yaşamlar, ed. B. Kitapçı Bayır, Kitap Yayınevi, İstanbul, 118- 134.
  • Kartal, Şehri. (2012) Haseki Hürrem Sultan Yapıları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Mimarlık A.B.D., Mimarlık Tarihi Programı, İstanbul.
  • Koç, Ahmet. (2017) “Kanûnî Vakfiyesi’ne Göre Süleymaniye Camii Ve Görevlileri”. Diyanet İlmi Dergi, (Cilt 53, Sayı 2), 119- 147.
  • Mülayim, Selçuk (2010) “Süleymaniye Camii ve Külliyesi”. TDV İslâm Ansiklopedisi, (C. 38), İstanbul, 114-119.
  • Müller- Wiener, Wolfgang. (2002) İstanbul’un Tarihsel Topografyası. Yapı Kredi yayınları, İstanbul.
  • Şehsuvaroğlu, Haluk (2005). Asırlar Boyunca İstanbul. Cumhuriyet Gazetesi Yayını, İstanbul.
  • Stankovic, Vlada- Albrecht Berger (2013) “The Komnenoi and Constantinople before the Building of the Pantokrator Complex”. The Pantokrator Monastry in Constantinople, S. Kotzabassi (ed.), De Gruyter, Berlin, 3-22.
  • Talbot, Alice Mary. (1999) “Bizans Manastır Sistemine Giriş”. cogito, (Sayı: 17), 161- 176.
  • Türkoğlu, İlknur. (2016) “Bakırköy Akıl Hastanesi’nde Kültür Katmanları”. Toplumsal Tarih Dergisi, (Ağustos), 12-17.
  • Wely Carr, Annemarie. (2017) “Orta Bizans Dönemi’nde Konstantinopolis’te Saray Kültürü ve Kült İkonlar”. Bizans Saray Kültürü 829- 1204, ed. H. Maguire, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 139- 178.
  • Van Millingen, Alexander. (1912) Byzantine Churches in Constantinople. MacMillan an co., limited, London.
  • Varol, Çağlar. (2015) Süleymaniye Camii ve Çevresi Dünya Miras Alanı Rekonstrüksiyon Uygulamaların Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kadir Has Üniversitesi.
  • Yaraş, Ahmet. (2012) “Türkiye’de Kentsel Arkeoloji”. 2. Koruma ve Peysaj Mimarlığı Sempozyumu, 27- 28 Eylül 2012, Ankara, 152-165.
  • Yılmaz, Hayri F. (2013) “Zeyrek Kilise Cami”. TDV İslam Ansiklopedisi, (Cilt 44), İstanbul, 377- 378.
  • Yılmaz, Yasin. (2008) Kanûnî Vakfiyesi ve Süleymaniye Külliyesi. Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara.
  • Yılmaz, Yasin. (2013) “Kanûnî Vakfiyesi, Süleymaniye Külliyesi Ve Süleymaniye Camii”. Din-Hayat Dergisi, İstanbul Müftülüğü, (Sayı.20), 82-91.
  • https://tr.wikipedia.org/wiki/II._%C4%B0oannis#Ailesi (10 Mayıs 2019).
  • https://docplayer.biz.tr/4320145-Zeyrek-453-pafta-2419-ada-13-parsel.html (14 mayıs 2019).
  • https://www.thebyzantinelegacy.com/hodegon (18 Mayıs 2019).
  • https://www.pallasweb.com/deesis/pantokrator-zeyrek-constantinople-istanbul-1.html (erişim tarihi 20 Mayıs 2019).
  • https://www.istanbul.net.tr/istanbul-rehberi/dosyalar/bolumler/kanuni-sultan-suleymandonemi/3/48) (erişim tarihi 1 Haziran 2019).
  • (https://www.akg- images.co.uk/archive/-2UMDHUH8UXK8.html) (erişim tarihi 2 Haziran 2019).
  • https://twitter.com/thehiddenfaceof/status/1080883215857012736 (erişim tarihi 10 Haziran 2019).
  • http://www.istanbulmiraskomitesi.org/suleymaniye.html (30 Haziran 2019).
  • https://islamansiklopedisi.org.tr/suleymaniye-camii-ve-kulliyesi (erişim tarihi 30 haziran 2019).
APA Türkoğlu İ (2020). İstanbul’da Kentsel Hafızanın Devamlılığı: Pantokrator Manastırı ile Süleymaniye Külliyesi’nin Karşılaştırması. , 199 - 219. 10.16971/vakiflar.611727
Chicago Türkoğlu İlknur İstanbul’da Kentsel Hafızanın Devamlılığı: Pantokrator Manastırı ile Süleymaniye Külliyesi’nin Karşılaştırması. (2020): 199 - 219. 10.16971/vakiflar.611727
MLA Türkoğlu İlknur İstanbul’da Kentsel Hafızanın Devamlılığı: Pantokrator Manastırı ile Süleymaniye Külliyesi’nin Karşılaştırması. , 2020, ss.199 - 219. 10.16971/vakiflar.611727
AMA Türkoğlu İ İstanbul’da Kentsel Hafızanın Devamlılığı: Pantokrator Manastırı ile Süleymaniye Külliyesi’nin Karşılaştırması. . 2020; 199 - 219. 10.16971/vakiflar.611727
Vancouver Türkoğlu İ İstanbul’da Kentsel Hafızanın Devamlılığı: Pantokrator Manastırı ile Süleymaniye Külliyesi’nin Karşılaştırması. . 2020; 199 - 219. 10.16971/vakiflar.611727
IEEE Türkoğlu İ "İstanbul’da Kentsel Hafızanın Devamlılığı: Pantokrator Manastırı ile Süleymaniye Külliyesi’nin Karşılaştırması." , ss.199 - 219, 2020. 10.16971/vakiflar.611727
ISNAD Türkoğlu, İlknur. "İstanbul’da Kentsel Hafızanın Devamlılığı: Pantokrator Manastırı ile Süleymaniye Külliyesi’nin Karşılaştırması". (2020), 199-219. https://doi.org/10.16971/vakiflar.611727
APA Türkoğlu İ (2020). İstanbul’da Kentsel Hafızanın Devamlılığı: Pantokrator Manastırı ile Süleymaniye Külliyesi’nin Karşılaştırması. Vakıflar Dergisi, 0(53), 199 - 219. 10.16971/vakiflar.611727
Chicago Türkoğlu İlknur İstanbul’da Kentsel Hafızanın Devamlılığı: Pantokrator Manastırı ile Süleymaniye Külliyesi’nin Karşılaştırması. Vakıflar Dergisi 0, no.53 (2020): 199 - 219. 10.16971/vakiflar.611727
MLA Türkoğlu İlknur İstanbul’da Kentsel Hafızanın Devamlılığı: Pantokrator Manastırı ile Süleymaniye Külliyesi’nin Karşılaştırması. Vakıflar Dergisi, vol.0, no.53, 2020, ss.199 - 219. 10.16971/vakiflar.611727
AMA Türkoğlu İ İstanbul’da Kentsel Hafızanın Devamlılığı: Pantokrator Manastırı ile Süleymaniye Külliyesi’nin Karşılaştırması. Vakıflar Dergisi. 2020; 0(53): 199 - 219. 10.16971/vakiflar.611727
Vancouver Türkoğlu İ İstanbul’da Kentsel Hafızanın Devamlılığı: Pantokrator Manastırı ile Süleymaniye Külliyesi’nin Karşılaştırması. Vakıflar Dergisi. 2020; 0(53): 199 - 219. 10.16971/vakiflar.611727
IEEE Türkoğlu İ "İstanbul’da Kentsel Hafızanın Devamlılığı: Pantokrator Manastırı ile Süleymaniye Külliyesi’nin Karşılaştırması." Vakıflar Dergisi, 0, ss.199 - 219, 2020. 10.16971/vakiflar.611727
ISNAD Türkoğlu, İlknur. "İstanbul’da Kentsel Hafızanın Devamlılığı: Pantokrator Manastırı ile Süleymaniye Külliyesi’nin Karşılaştırması". Vakıflar Dergisi 53 (2020), 199-219. https://doi.org/10.16971/vakiflar.611727