Ağız, Diş ve Çene Radyolojisi hekimlerinin aydınlatılmış onam hakkındaki algı ve tutumları

akay, gülsün; Özdede, Melih; Karadağ, Özge

doi:10.5505/yeditepe.2021.87004

Ağız, Diş ve Çene Radyolojisi hekimlerinin aydınlatılmış onam hakkındaki algı ve tutumları

Gülsün AKAY, (Gazi Üniversitesi, Diş Hekimliği Fakültesi, Ağız, Diş ve Çene Radyolojisi Anabilim Dalı, Ankara/TÜRKİYE)

Melih ÖZDEDE, (Pamukkale Üniversitesi, Diş Hekimliği Fakültesi, Ağız, Diş ve Çene Radyolojisi Anabilim Dalı, Denizli/TÜRKİYE)

Özge KARADAĞ (Necmettin Erbakan Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi, Periodontoloji, Konya/TÜRKİYE)

7tepe Klinik

3 0

Yıl: 2021 Cilt: 17 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 123 - 127 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.5505/yeditepe.2021.87004 İndeks Tarihi: 18-02-2022

Ağız, Diş ve Çene Radyolojisi hekimlerinin aydınlatılmış onam hakkındaki algı ve tutumları

Öz:

Amaç: Bu çalışmanın amacı, Ağız, Diş ve Çene Radyolojisi (ADÇR) hekimlerinin diş hekimliği radyoloji uygulamaları açısından aydınlatılmış onam hakkındaki algı ve tutumlarının değerlendirilmesidir. Gereç ve Yöntem: Ülkemizdeki ADÇR bölümlerinde çalışan araştırma görevlileri, uzman diş hekimleri ve öğretim üyeleri, elektronik posta yoluyla anket çalışmasına davet edildi. Katılımcılar, demografik bilgilerini (yaş, cinsiyet, mesleki tecrübe, unvan, çalışılan kurum) ve aydınlatılmış onam ile ilgili soruları cevapladı. Ankete katılanların, anket soruları hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesinde Pearson ki-kare ve Fisher’ın tam olasılık testleri kullanıldı. Bulgular: Çalışmaya 34 erkek (%35,1) ve 63 kadın (%64,9) hekim dâhil olmuştur. Katılımcıların %87,6’sı dental radyoloji kliniklerinde aydınlatılmış onam alınması gerektiğini belirtmiş, %72,2’sinin işlem öncesinde onam aldığı tespit edilmiştir. Hekimlerin %61,9’u, hastalara radyasyon hakkında bilgi vermediğini ifade etmiştir. Aydınlatılmış onam alınmasına gerek olmadığını düşünen erkek katılımcılarının oranının, kadınlara göre yüksek olması istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0,05). Üniversitede çalışan katılımcıların büyük çoğunluğu (%79,2) hastalardan onam alırken, özel kurumda ve Ağız, Diş Sağlığı Merkezi’nde çalışan hekimlerin yaklaşık yarısı onam aldığını belirtmişlerdir (p<0,05). Sonuç: Bu çalışma, ülkemizde çalışan ADÇR hekimlerinin çoğunun, dental radyografi işlemleri öncesinde aydınlatılmış onam aldığını ve bu konuda sorumluluklarının olduğunu düşündüklerini göstermiştir. Bununla birlikte, hekimlerin büyük bölümünün hastalara radyasyon hakkında bilgi vermedikleri tespit edilmiştir.

Anahtar Kelime:

The perceptions and attitudes of Dentomaxillofacial radiologists towards informed consent

Öz:

Aim: This study aims to evaluate the perceptions and attitudes of dentomaxillofacial radiology (DMFR) specialists about informed consent in terms of dental radiology applications. Materials and Methods: Research assistants, specialists, and lecturers working in dentomaxillofacial radiology departments in our country were invited to the study via e-mail. The participants answered their demographic information (age, gender, professional experience, title, institution), and questions about informed consent. The Pearson chi-square and Fisher's exact tests were used to evaluating the opinions of the participants about the survey questions. Results: Thirty-four male (35.1%) and 63 female (64.9%) dentists were included in the study. Most of the participants (87.6%) stated that informed consent should be obtained in dental radiology clinics, and 72.2% of them were found to have obtained consent. More than half of the surveyors (61.9%) indicated that they did not give patients information about radiation. The rate of male participants who thought that they did not need informed consent was found to be higher than females (p<0.05). While the majority of the participants (79.2%) working in the university received consent from the patients, approximately half of the surveyors working in the private institutions or the public hospitals stated that they received informed consent (p<0.05). Conclusion: This study showed that most of the DMFR physicians working in our country received informed consent and stated that they had responsibilities in this regard before dental radiography procedures. However, it was found that the majority of the surveyors did not inform patients about radiation.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Carpeggiani C, Picano E. The radiology informed consent form: recommendations from the European Society of Cardiology position paper. J Radiol Prot 2016; 36: S175-S186.
2. Kakar H, Gambhir RS, Singh S, Kaur A, Nanda T. Informed consent: corner stone in ethical medical and dental practice. J Family Med Prim Care 2014; 3: 68-71.
3. Harorlı A, Çağlayan F. Diş hekimliği radyolojisinde aydınlatılmış onam. Türkiye Klinikleri Ağız Diş ve Çene Radyolojisi-Özel Konular 2019; 5: 57–68.
4. Kurt E, Türker T. Bir üniversite hastanesinde çalışan diş hekimlerinin aydınlatılmış onam konusundaki görüşlerinin değerlendirilmesi. Cumhuriyet Dental J 2015; 18: 56–70.
5. Doudenkova V, Pipon JCB. Duty to inform and informed consent in diagnostic radiology: how ethics and law can better guide practice HEC Forum 2016; 28: 75–94.
6. Hadley LC, Watson T. The radiographers' role in information giving prior to consent for computed tomography scans: A cross-sectional survey. Radiography 2016; 22: e252-e257.
7. Wright B. Contemporary medico-legal dental radiology. Aust Dent J 2012; 57: (1 Suppl): 9–15.
8. Karsli T, Kalra MK, Self JL, Rosenfeld JA, Butler S, et al. What physicians think about the need for informed consent for communicating the risk of cancer from low-dose radiation. Pediatr Radiol 2009; 39: 917–925.
9. Baheti AD, Thakur MH, Jankharia B. Informed consent in diagnostic radiology practice: Where do we stand? Indian J Radiol Imaging 2017; 27: 517–520.
10. Younger CWE, Douglas C, Warren-Forward H. Medical imaging and informed consent - Can radiographers and patients agree upon a realistic best practice? Radiography (Lond). 2018; 24: 204-210.
11. O'Dwyer HM, Lyon SM, Fotheringham T, Lee MJ. Informed consent for interventional radiology procedures: a survey detailing current European practice. Cardiovasc Intervent Radiol 2003; 26: 428-433.
12. Lee CI, Haims AH, Monico EP, Brink JA, Forman HP. Diagnostic CT scans: assessment of patient, physician, and radiologist awareness of radiation dose and possible risks. Radiology 2004; 231: 393-398.
13. Tirada N, Dreizin D, Khati NJ, Akin EA, Zeman RK. Imaging pregnant and lactating patients. Radiographics 2015; 35: 1751-1765.
14. Younger CWE, Douglas C, Warren-Forward H. Informed consent guidelines for ionising radiation examinations: A Delphi study. Radiography (Lond) 2020; 26: 63-70.
15. Brown N, Jones L. Knowledge of medical imaging radiation dose and risk among doctors. J Med Imaging Radiat Oncol 2013; 57: 8-14.
16. Ricketts ML, Baerlocher MO, Asch MR, Myers A. Perception of radiation exposure and risk among patients, medical students, and referring physicians at a tertiary care community hospital. Can Assoc Radiol J 2013; 64: 208-212.

APA	akay g, Özdede M, Karadağ Ö (2021). Ağız, Diş ve Çene Radyolojisi hekimlerinin aydınlatılmış onam hakkındaki algı ve tutumları. , 123 - 127. 10.5505/yeditepe.2021.87004
Chicago	akay gülsün,Özdede Melih,Karadağ Özge Ağız, Diş ve Çene Radyolojisi hekimlerinin aydınlatılmış onam hakkındaki algı ve tutumları. (2021): 123 - 127. 10.5505/yeditepe.2021.87004
MLA	akay gülsün,Özdede Melih,Karadağ Özge Ağız, Diş ve Çene Radyolojisi hekimlerinin aydınlatılmış onam hakkındaki algı ve tutumları. , 2021, ss.123 - 127. 10.5505/yeditepe.2021.87004
AMA	akay g,Özdede M,Karadağ Ö Ağız, Diş ve Çene Radyolojisi hekimlerinin aydınlatılmış onam hakkındaki algı ve tutumları. . 2021; 123 - 127. 10.5505/yeditepe.2021.87004
Vancouver	akay g,Özdede M,Karadağ Ö Ağız, Diş ve Çene Radyolojisi hekimlerinin aydınlatılmış onam hakkındaki algı ve tutumları. . 2021; 123 - 127. 10.5505/yeditepe.2021.87004
IEEE	akay g,Özdede M,Karadağ Ö "Ağız, Diş ve Çene Radyolojisi hekimlerinin aydınlatılmış onam hakkındaki algı ve tutumları." , ss.123 - 127, 2021. 10.5505/yeditepe.2021.87004
ISNAD	akay, gülsün vd. "Ağız, Diş ve Çene Radyolojisi hekimlerinin aydınlatılmış onam hakkındaki algı ve tutumları". (2021), 123-127. https://doi.org/10.5505/yeditepe.2021.87004

APA	akay g, Özdede M, Karadağ Ö (2021). Ağız, Diş ve Çene Radyolojisi hekimlerinin aydınlatılmış onam hakkındaki algı ve tutumları. 7tepe Klinik, 17(2), 123 - 127. 10.5505/yeditepe.2021.87004
Chicago	akay gülsün,Özdede Melih,Karadağ Özge Ağız, Diş ve Çene Radyolojisi hekimlerinin aydınlatılmış onam hakkındaki algı ve tutumları. 7tepe Klinik 17, no.2 (2021): 123 - 127. 10.5505/yeditepe.2021.87004
MLA	akay gülsün,Özdede Melih,Karadağ Özge Ağız, Diş ve Çene Radyolojisi hekimlerinin aydınlatılmış onam hakkındaki algı ve tutumları. 7tepe Klinik, vol.17, no.2, 2021, ss.123 - 127. 10.5505/yeditepe.2021.87004
AMA	akay g,Özdede M,Karadağ Ö Ağız, Diş ve Çene Radyolojisi hekimlerinin aydınlatılmış onam hakkındaki algı ve tutumları. 7tepe Klinik. 2021; 17(2): 123 - 127. 10.5505/yeditepe.2021.87004
Vancouver	akay g,Özdede M,Karadağ Ö Ağız, Diş ve Çene Radyolojisi hekimlerinin aydınlatılmış onam hakkındaki algı ve tutumları. 7tepe Klinik. 2021; 17(2): 123 - 127. 10.5505/yeditepe.2021.87004
IEEE	akay g,Özdede M,Karadağ Ö "Ağız, Diş ve Çene Radyolojisi hekimlerinin aydınlatılmış onam hakkındaki algı ve tutumları." 7tepe Klinik, 17, ss.123 - 127, 2021. 10.5505/yeditepe.2021.87004
ISNAD	akay, gülsün vd. "Ağız, Diş ve Çene Radyolojisi hekimlerinin aydınlatılmış onam hakkındaki algı ve tutumları". 7tepe Klinik 17/2 (2021), 123-127. https://doi.org/10.5505/yeditepe.2021.87004