Yıl: 2005 Cilt: 3 Sayı: 12 Sayfa Aralığı: 74 - 86 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Türkiye'de Tarım Topraklarının Mülkiyet Yapısı ve Tarihsel Süreçteki Değişimde Diyarbakır Örneği

Öz:
Zirai ekonomi Osmanlı ekonomisinin temel yapısını oluşturuyordu. Tımar sistemi ise zirai ekonominin dolayısıyla Osmanlı ekonomisinin temelidir. Bu sistem sayesinde teknolojiye ayak uydurmamasına rağmen ülkedeki yüksek tarımsal üretim için gerekli ortam sağlanmıştı. Tarımsal arazide devlet mülkiyeti(rekabe) esas kabul edilirdi. Önceden tespit edilmiş optimum toprak büyüklüklerinin bozulmamasına dikkat edilirdi. Üreticinin(Reayanın) tasarrufundaki arazi geçim kaynağını rahatlıkla sağlayacak kadardı.Osmanlının son döneminde merkezi otoritenin bozulmasıyla birlikte mahalli güçler tarım kesimi üzerinde etkili olmaya başlamış ve büyük mülk sahipliği ortaya çıkmıştır.M.Kemal Atatürk’ün en büyük özlemlerinden biri Osmanlı’dan devralınan bu dengesizliğin değiştirilmesiydi. Yapılan çalışmalarda kısmen başarı sağlanmışsa da istenen sonuca varılamamıştır.Yasalardaki boşluklar ve büyük mülk sahiplerinin politik kararları etkileyecek gücü ellerinde bulundurmaları, bu yapının değişmesini engellemiştir.
Anahtar Kelime: diyarbakır tarım ekonomisi tarımsal bölge osmanlı dönemi tımar sistemi mülkiyet

The Property Structure of Agricultural Soil in Turkey and the Model of Diyarbakır in Alteration of Historical Process

Öz:
Agricultural economy forms the main structure of Ottoman economy. And pruning system is the background of agricultural economy, consequently Ottoman economy. Although the system didn’t fit in with the technology, the necessary environment for higher agricultural production had been provided in the country. State property used to accept as a principal in the agricultural field. The sizes of optimum soil’s not having changed, was taken into consideration. The field in the hand of producer was enough to provide the source of living. During the end of Ottoman, local forces have become effective on the agricultural part with the corruption of central authority and major ownership has been appeared. One of the wishes of M.Kemal ATATÜRK was to be changed of instability inherited from Ottoman. Even if there has been a partial success in studies expected results haven’t been fulfilled. The gaps in law and major owners’ having power affecting political decisions have hindered the change of this structure.
Anahtar Kelime: agricultural economics agricultural regions ottoman period pruning system property diyarbakir

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • DİE. Genel Tarım Sayımı. 2001.
  • Dinler, Zeynel. Tarım Ekonomisi, 5.Baskı, Bursa: Ekin Kitabevi Yay., 2000.
  • Erkal, Mustafa. Bölgeler arası dengesizlik ve Doğu Kalkınması,İstanbul, 1978.
  • Genç, Mehmet. “Osmanlı İmparatorluğunda Devlet ve Ekonomi”, V. Milletlerarası Türkiye Sosyal Ve İktisat Tarihi Kongresi-Tebliğler, İstanbul 21-25 Ağustos 1989 (Haz.; Yıldız, Hakkı Dursun - Enginün, İnci - Naskali, Emine Gürsoy, Ankara 1990.
  • Güneş, Hüseyin Haşimi. Diyarbakır’da Tarımın Sermaye Birikimine ve Sanayileşmeye Etkisi (Planlı Dönem 1963-2000), Yayınlanmamış Doktora Tezi(Marmara Üniv. Sos. Bil. Enst.; 2004).
  • Güran, Tevfik. Osmanlı Tarımı, İstanbul: Eren Yay., 1998.
  • Hürriyet Gazetesi. 7-10 Eylül, 1992.
  • İhsanoğlu, Ekmelettin. Osmanlı Devleti Tarihi, İstanbul: Feza Yay. c.21999.
  • İnalcık, Halil, “ Köy, Köylü ve İmparatorluk”, Osmanlı İmparatorluğu Toplum ve Ekonomi (hz. Eren, Muhittin Salih), İstanbul 1996.
  • İnalcık, Halil, “Ottoman Social and Economic Hıstory: A Revıew”, Social and Economic History Of Turkey (1071-1920) Papers Presented to The “First International Congress on The Social and Economic History of Turkey”, Hacettepe University, Ankara Juily 11-13 1977 (Ed., Okyar, Osman-İnalcık, Halil), Ankara 1980.
  • İstatistik Genel Müdürlüğü. 1963 Tarım Sayımı, Ankara, 1965.
  • Karluk, Rıdvan. Türkiye Ekonomisi, 7.Baskı, İstanbul: Beta Yay.,2002.
  • Kazgan,Gülten. Tarım ve Gelişme, 2. baskı., Fakülteler Matbaası, İstanbul Üniversitesi Yayınları No: 226 , İktisat Fakültesi No: 387, 1977.
  • Kepenek .Yakup ve Nurhan Yentürk, Türkiye Ekonomisi, 12.Basım, İstanbul: Remzi Kitabevi Yay., 2001.
  • Köprülü, Fuat, Bizans Müesseselerinin Osmanlı Müesseselerine Tesiri (Köprülü, Orhan F.), İstanbul 1986.
  • Mıquel, Andre, İslâm ve Medeniyeti Doğuştan Günümüze I (Çev. FİDAN, Ahmet-MENTEŞ, Hasan), Ankara 1991.
  • Tabakoğlu, Ahmet, Türk İktisat Tarihi, İstanbul 1994.
  • Tabakoğlu, Ahmet. Türk İktisat Tarihi, 4.Baskı, İstanbul: Dergah Yay., 1998.
  • Taşkın, Ercan ve İl Bilge Bayca. “Türkiye’de Tarımsal Pazarlama Alanında Yaşanan Sorunlar ve Çözümleri”, Standart, Temmuz, 2003.
  • Tezel, Yahya Sezai. Cumhuriyet Tarihinin İktisadi Tarihi, İstanbul, 1994.
APA GÜNEŞ H, AYDEMİR C (2005). Türkiye'de Tarım Topraklarının Mülkiyet Yapısı ve Tarihsel Süreçteki Değişimde Diyarbakır Örneği. , 74 - 86.
Chicago GÜNEŞ Hüseyin Haşimi,AYDEMİR Cahit Türkiye'de Tarım Topraklarının Mülkiyet Yapısı ve Tarihsel Süreçteki Değişimde Diyarbakır Örneği. (2005): 74 - 86.
MLA GÜNEŞ Hüseyin Haşimi,AYDEMİR Cahit Türkiye'de Tarım Topraklarının Mülkiyet Yapısı ve Tarihsel Süreçteki Değişimde Diyarbakır Örneği. , 2005, ss.74 - 86.
AMA GÜNEŞ H,AYDEMİR C Türkiye'de Tarım Topraklarının Mülkiyet Yapısı ve Tarihsel Süreçteki Değişimde Diyarbakır Örneği. . 2005; 74 - 86.
Vancouver GÜNEŞ H,AYDEMİR C Türkiye'de Tarım Topraklarının Mülkiyet Yapısı ve Tarihsel Süreçteki Değişimde Diyarbakır Örneği. . 2005; 74 - 86.
IEEE GÜNEŞ H,AYDEMİR C "Türkiye'de Tarım Topraklarının Mülkiyet Yapısı ve Tarihsel Süreçteki Değişimde Diyarbakır Örneği." , ss.74 - 86, 2005.
ISNAD GÜNEŞ, Hüseyin Haşimi - AYDEMİR, Cahit. "Türkiye'de Tarım Topraklarının Mülkiyet Yapısı ve Tarihsel Süreçteki Değişimde Diyarbakır Örneği". (2005), 74-86.
APA GÜNEŞ H, AYDEMİR C (2005). Türkiye'de Tarım Topraklarının Mülkiyet Yapısı ve Tarihsel Süreçteki Değişimde Diyarbakır Örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), 3(12), 74 - 86.
Chicago GÜNEŞ Hüseyin Haşimi,AYDEMİR Cahit Türkiye'de Tarım Topraklarının Mülkiyet Yapısı ve Tarihsel Süreçteki Değişimde Diyarbakır Örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik) 3, no.12 (2005): 74 - 86.
MLA GÜNEŞ Hüseyin Haşimi,AYDEMİR Cahit Türkiye'de Tarım Topraklarının Mülkiyet Yapısı ve Tarihsel Süreçteki Değişimde Diyarbakır Örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), vol.3, no.12, 2005, ss.74 - 86.
AMA GÜNEŞ H,AYDEMİR C Türkiye'de Tarım Topraklarının Mülkiyet Yapısı ve Tarihsel Süreçteki Değişimde Diyarbakır Örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik). 2005; 3(12): 74 - 86.
Vancouver GÜNEŞ H,AYDEMİR C Türkiye'de Tarım Topraklarının Mülkiyet Yapısı ve Tarihsel Süreçteki Değişimde Diyarbakır Örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik). 2005; 3(12): 74 - 86.
IEEE GÜNEŞ H,AYDEMİR C "Türkiye'de Tarım Topraklarının Mülkiyet Yapısı ve Tarihsel Süreçteki Değişimde Diyarbakır Örneği." Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), 3, ss.74 - 86, 2005.
ISNAD GÜNEŞ, Hüseyin Haşimi - AYDEMİR, Cahit. "Türkiye'de Tarım Topraklarının Mülkiyet Yapısı ve Tarihsel Süreçteki Değişimde Diyarbakır Örneği". Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik) 3/12 (2005), 74-86.