TY  - JOUR
TI  - Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın İffet ve Son Arzu romanlarında hayal ve hakikat karşıtlığı
AB  - İffet (1896) ve Son Arzu (1918), Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın sonları facia ile biten iki romanıdır. Romanlar; ana karakterleri devirlerine göre eğitimli ve erdemli iki genç kızın, İffet ve Nuruyezdan’ın ölümüyle sona erer. Her iki eser de gerçek hayat hikâyelerine dayanmaktadır. Hüseyin Rahmi Gürpınar, İffet romanında olayın kahramanlarından biri olduğunu eserin önsözünde açıklar. Son Arzu’nun hikâyesi ise Nuruyezdan’ın eşi tarafından kendisine aktarılmıştır. Yazarın bu romanlarla öncelikle dönemin toplumsal yapısını gözler önüne sermek istediği anlaşılmaktadır. Toplumun ahlak anlayışı ise sorgulanan diğer bir kavram olarak ortaya çıkar. İffet romanı özelinde romantizm ile realizmin irdelendiği görülür. Son Arzu özelinde ise eski devrin düşünce biçiminin, durağanlığının eleştirisi yapılır. Kadın hakları ve kadın erkek ilişkileri diğer eleştiri konularıdır. Tüm bu tartışmaların odak noktasını oluşturan asıl temaysa hayal ile hakikat arasındaki karşıtlıkla şekillenir. Her iki romanda da iyi örnek olarak gösterilebilecek çok az kişi varken, erdem sahibi iki kadın toplumun gözünde ahlaksız konumuna düşmüşlerdir. Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın İffet ve Son Arzu romanları gerçekçilikle ilgili zayıf noktalarına rağmen evin içi ile sokak arasında kurduğu simgesel zıtlıklarla dikkat çeker. Buna göre evin içi, gerçek hayattan kopukluğu ile “hayal”in, sokak ise “hakikat”in temsilidir. Evdeki diyaloglarda, mektuplarda görülen dil ne kadar erdemli ise, sokağın dili o kadar gayriahlakidir. Ev, eski düzeni ifade ederken ne kadar yıpranmış ya da yüzeyselse, sokakta akan hayat o kadar gerçektir. Kahramanların evlerinde kurguladıkları aşk ne kadar yüce ise, dışarıda karşılaşılan duygu sadece cinsellik üzerinedir. Yazarın büyük başarısı, hayal ve hakikat temi çevresinde oluşturduğu bu zıtlığı ustalıkla eserlerine aktarmış olmasıdır.
AU  - OYMAK, Alparslan
DO  - 10.29000/rumelide.949002
PY  - 2021
JO  - RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
VL  - 0
IS  - 23
SN  - 2148-7782
SP  - 381
EP  - 389
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/493593
ER  -