TY  - JOUR
TI  - Türkçe ve Türk kültürü ders kitaplarındaki özel adların kültürel unsur olarak incelenmesi
AB  - Ad bilim (onomastik), özel adları inceleyen bir bilim dalıdır. Özel adlar ve adlandırmalar, toplum hafızasından beslenir. Milletlerin, dillerin, dinlerin, insanların, hayvanların,gök bilimsel kavramların, coğrafî mekânların, mimarî mekânların, bayramların, kurum ve kuruluşların, eser ve kahramanların adları gibi bir toplumun hafızasından beslenen adlandırmaların kültürel ve tarihsel bir değeri vardır. Bu nedenle kültüre dair incelemelerde özel adlar, büyük önem arz etmektedir. Alan yazında, yurt dışındaki Türk çocuklarına okutulmak üzere hazırlanan Türkçe ve Türk Kültürü ders kitaplarındaki özel adların incelenmediği görülmüştür. Bu çalışmayla Türkçe ve Türk kültürü kitaplarında yer alan özel adların neler olduğunu belirlemek, millî kültür ögelerimizin sembolü olan ancak kitaplarda yer almayan özel adlara dair eksiklikleri tespit ederek dikkat çekmek ve özel adların kültürümüz için önemini ortaya koymak amaçlanmıştır. Bu amaçla Türkçe ve Türk Kültürü (2019) ders kitaplarındaki (8 seviye ve 2 hazırlık kitabı) metinler ve etkinlikler incelenmiştir. Çalışma nitel bir araştırma olup doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Metinlerin analizinde, içerik analizinden yararlanılmış, kitaplarda geçen özel adlar 15 başlık altında sınıflandırılmış ve yorumlanmıştır. Kitapların geneline baktığımızda Türk kültürüne ait özel adların verildiği ancak kitaplara dağılımında orantısızlık olduğu görülmektedir. En çok özel adın “343” adla Türkçe ve Türk Kültürü-8 kitabında geçtiği tespit edilmiştir. Bunların%22’si meşhur kişiler, %19’u mekân adı, %10’u ülke adıdır. Diğer oranlar %10’un altındadır ve yakın miktardadır. Belirlenen 15 başlık maddesinden 14’ü kitapta geçmektedir. Kitapta yer almayan başlık “Hayvan Adı” maddesidir. Kitabın sayfa sayısına oranla % 149 oranında özel ad kitapta yer almaktadır. Çalışmanın sonucunda kitaplarda yer alan özel adların dağılımlarında farklılıklar olduğu, özellikle “Hazırlık Kitapları 1-2” ve “Türkçe ve Türk kültürü 1-2”kitaplarındaki özel adların diğerlerinden daha az olduğu “Türkçe ve Türk kültürü 3-4-5-6-7-8”özel adların daha fazla kullanıldığı tespit edilmiştir. Özellikle “İslamiyet, Hz. Muhammed, Allah; Mustafa Kemal Atatürk, Türk, Türkçe, Cumhuriyet Bayramı” gibi Türk-İslam kültürünün sembolü, temel taşı olan özel adların, bazı kitaplardaki metin ve etkinliklerde hiç yer almadığı belirlenmiştir. Çalışmada özel isimler, sıklık açısından ele alınmamıştır, bundan sonra yapılacak çalışmalarda özellikle “Türk, Türkiye, Türkçe” gibi özel adların her bir kitapta kaçar kez kullanıldığının tespit edilmesi önerilmektedir.
AU  - yeşilyurt, şeyda
DO  - 10.29000/rumelide.1011438
PY  - 2021
JO  - RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
VL  - 0
IS  - Ö10
SN  - 2148-7782
SP  - 81
EP  - 117
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/495102
ER  -