TY - JOUR TI - Genetic relations between skarn mineralization and petrogenesis of the Evciler granitoid, Kazdağ, Çanakkale, Turkey and comparison with world skarn granitoids AB - Birçok skarn yatağı doğrudan magmatik aktivite ile ilişkilidir ve skarn yataklarının metal içerikleri ve skarn oluşumuna neden olan plutonların bileşimleri arasında sistematik bir ilişki söz konusudur. Bu çalışma, Evciler plutonu içindeki fasiyeslerin bileşimleri ve intrüzyon bileşimi ve bir arada bulundukları skarnların metal içerikleri arasındaki korelasyonu ortaya koymaktadır. Evciler bölgesinde eski maden işletmeleri (örn., Cu madeni) bulunmaktadır, bununla birlikte skarn mineralizasyonu veya benzer maden yatakları açısından ayrıntılı bir jeolojik çalışma yapılmamıştır. Evciler bölgesinde, kalsik eksoskarn (granat-piroksen) ve endoskarn (piroksen-epidot) granitoid ve mermer arasındaki dokanak boyunca ortaya çıkmaktadır. Evciler skarnlarındaki kalk-silikat mineral bileşimleri, Au-Cu ve Fe-Cu skarnlarından alınan alterasyon minerallerinin bileşimlerine benzerdir. Evciler plutonunda mineralojik ve jeokimyasal açıdan üç ana fasiyes ayırt edilmektedir; bunlar, (1) Çavuşlu monzodiyoriti, (2) Karaköy granodiyoriti ve(3) mezokratik-tip Evciler olarak adlandırılan Evciler kuvars diyorit-graondiyoritidir. Aynı zamanda, Evciler bölgesinde monzogranit bileşimli kayaçlar mezokratik-tip Evciler'e göre daha sınırli yayılım sunmaktadır ve lökokratik-tip Evciler olarak adlandırılmaktadır. Sokulum zamanına ilişkin arazi verileri ve her bir fasiyesin iz element jeokimyası Evciler plutonunun, üst kabukla etkileşim ile kirlenmiş, kabuk ve manto bileşenlerine sahip melez bir kaynaktan, magmatik-yay veya çarpışma sonrası bir ortamda oluştuğunu önermektedir. Evciler granitoyidinin tüm kayaç $delta^{18}O$ değerleri kalsik skarn mineraiizasyonuna (Au-Cu) oldukça yakın sokulum dokanağına doğru 8.5 $permil$'den 2.5 $permil$'e azalmaktadır ve Evciler granitoidine ait quartz $delta^{18}O$ bileşimleri 7.2'den 10.9 $permil$'e değişmektedir. Bu değerler l-tipi altere olmamış intrüzif kayaçlar için normaldir, fakat basit bir magmatik farklılaşma için oldukça geniş bir aralığa sahiptir. Bu nedenle, Evciler granitoyidi, bölgeye yerleşimi sonrasında açık-sistem hidrotermal alterasyona uğramış ve muhtemelen meteorik su girişi ile ilksel magmatik $delta^{18}O$ bileşimi değişmiştir. Bu çalışma, Evciler granodiyoritinin jeokimyasal özelliklerinin Au-Cu, Fe-skarn granitoyidlerinin ortalama değerleri ile benzerlik sunduğunu göstermektedir. Buna karşın, Evciler lökograniti ise Sn- ve Mo-skarn granitoyidierine benzerlik göstermektedir. Evciler granitoyidi dünyadaki birçok Au-Cu çekirdek metal topluluklarına benzer şekilde ilksel-orta derecede evrim geçirmiş ve okside olmuş magmalarla benzer karakter sunmaktadır. AU - HELVACI, CAHİT AU - ÖZTÜRK, Yücel Yeşim AU - SATIR, Muharrem PY - 2005 JO - Turkish Journal of Earth Sciences VL - 14 IS - 3 SN - 1300-0985 SP - 255 EP - 280 DB - TRDizin UR - http://search/yayin/detay/49595 ER -