TY  - JOUR
TI  - Bir Cümle Çözümlemesi Örneği: İbnu’s-Sîd el-Batalyevsî’ninArap Gramerinin Meşhur Örneği “Darabe Zeydün ‘Amran” Hakkındaki Risalesi
AB  - Arap dilinde kelime-i tevhîd, besmele ve hamdele gibi belirli bir cümlenin tahlili ile ilgili telif edilmiş çok sayıda eser bulunur. Bu tür eserlerden biri Endülüslü âlim İbnu’s-Sîd el-Batalyevsî’nin Arap gramerinde kullanılan meşhur örnek “Darabe Zeydün ‘Amran” (Zeyd Amr’a vurdu) cümlesi üzerine yazdığı risaledir. Batalyevsî bir öğrencisinin sorusu üzerine kaleme aldığı bu risalede bu cümleyi beş açıdan değerlendirmiştir. İlk olarak cümlede fâil ve mef‘ûlün bih üzerinde âmilin ne olduğunu ele almış ve gramer ekollerinin konuyla ilgili görüşlerini incelemiştir. İkinci olarak cümleniyi mecaz anlam taşıma ihtimali açısından değerlendirmiştir. Üçüncü bahiste fiilin fâil üzerindeki etkisinin niteliğini ele almıştır. Dördüncü olarak cümleyi öğelerinin diziliş sırası açısından incelemiş ve öğelerin farklı dizilimleri ile ilgili konuları tartışmıştır. Son olarak fâili ile mef‘ûlün bih’in farklılıklarını anlatmıştır. Batalyevsî incelediği konularla ilgili farklı görüşleri tartışmış ve tercihlerde bulunmuştur. Bu makalede Batalyevsî’nin bu risalesi çerçevesinde âmil, i‘râb, cümlede öğelerin sıralanışı ve hakikat-mecaz konusundaki yaklaşımı ele alınmıştır.
AU  - Benli, Ali
DO  - 10.17120/omuifd.907422
PY  - 2021
JO  - Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
VL  - 0
IS  - 50
SN  - 2587-1854
SP  - 469
EP  - 497
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/497857
ER  -