Ekmeklik buğdayda (T. aestivim L.) Tane verimi ve bazı kalite özellikleri üzerinde genotip ve lokasyon etkileri

KONAK, Cahit; KÖSE, Ergun; TOSUN, Muzaffer; CAN, Refika A.; ALTINBAŞ, Metin; YÜCE, Süer

Ekmeklik buğdayda (T. aestivim L.) Tane verimi ve bazı kalite özellikleri üzerinde genotip ve lokasyon etkileri

Metin ALTINBAŞ, (Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü, İzmir, Türkiye)

Muzaffer TOSUN, (Girilmedi)

Süer YÜCE, (Girilmedi)

Cahit KONAK, (Girilmedi)

Ergun KÖSE, (Girilmedi)

Refika A. CAN (Girilmedi)

Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi

9 2

Yıl: 2004 Cilt: 41 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 65 - 74 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Ekmeklik buğdayda (T. aestivim L.) Tane verimi ve bazı kalite özellikleri üzerinde genotip ve lokasyon etkileri

Öz:

Ekmeklik buğdayda verim ve bazı kalite özellikleri üzerinde genotip ve lokasyon etkilerini belirleyebilmek amacıyla beş ıslah hattı ve altı çeşit 1998-1999 yetiştirme yılında üç lokasyonda (Bornova, Menemen ve Aydın) üç tekrarlamalı olarak denenmiştir. Tane verimi, 1000-tane ağırlığı, SDS-sedimentasyon değeri ve yaş glüten içeriği ölçümlenmiştir. Birleştirilmiş varyans analizleri genotip ve lokasyon ortalamaları arasındaki farklılıkların dört özellikte de önemli olduğunu,1000-tane ağırlığında genotip diğer üç özellik için de lokasyon etkilerinin toplam değişkenliğe daha fazla katkıda bulunduğunu ortaya koymuştur. 1000-tane ağırlığı dışındaki özellikler bakımından yüksek ortalamalara sahip hat veya çeşitlerin genelde standart hatalarının da yüksek olduğu belirlenmiştir. Verim ve kalite özellikleri arasındaki korelasyonların büyüklük ve yönleri lokasyona göre değişmiştir. Genotipler arasında verim ve kalite değerlendirmesinin her lokasyon için ayrı yapılmasının daha yararlı olabileceği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelime: İzmir korelasyon Triticum aestivum genotip çevre etkileşimi tane verimi ekmeklik buğday Bornova genotip değişkenlik unsurları kültür çeşitleri kalite

Konular: Biyoloji Bahçe Bitkileri Ekoloji Ziraat Mühendisliği Bitki Bilimleri Biyoloji Çeşitliliğinin Korunması Ziraat, Toprak Bilimi

Effects of genotype and location on the grain yield and some quality traits in bread wheats (T. aestivum L.)

Öz:

Five breeding lines and six cultivars were grown at three locations (Bornova, Menemen and Aydın) in 1998-1999 season in a randomized complete-block design with three replications in order to determine the effects of genotype and location on grein yield and some quality traits. Grain yield, 1000-kernel weight, SDS sedimentation and wet gluten content were measured. The combined analyses of variance indicated that differences among both genotype and location means were significant for all traits. The genotypic effect for 1000-kernel weight and also locational effect for the other three traits were found to notably contribute to the total variation Genotypes with higher mean values tended to have larger standard errors for all traits except 1000-kernel weight. The sign and magnitude of correlations among yield and quality traits changed under diverse locations. It was concluded that the genotypes should be separately assessed for yield and quality in each location.

Anahtar Kelime: Bornova genotypes variance components cultivars quality Izmir correlation Triticum aestivum genotype environment interaction grain yield bread wheat

Konular: Biyoloji Bahçe Bitkileri Ekoloji Ziraat Mühendisliği Bitki Bilimleri Biyoloji Çeşitliliğinin Korunması Ziraat, Toprak Bilimi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Atlı,A. 1987. Kışlık tahıl üretim bölgelerimizde yetiştirilen bazı ekmeklik ve makarnalık buğday çeşitlerinin kaliteleri ile kalite karakterlerinin stabilitesi üzerine araştırmalar, s.443-454. Türkiye Tahıl Simpozyumu (6-9 Ekim 1987,Bursa) Bildirileri.
Atlı, A. 1999. Buğday ve ürünleri kalitesi, s.498-506. Orta Anadolu'da Hububat Tarımının Sorunları ve Çözüm Yolları Sempozyumu (8-11 Haziran 1999, Konya) Bildirileri.
Axford, D.W.E., E.E. Mc Dermott and D.G. Redman. 1979. Note on the sodyum dodecly sülfat test of bredmaking quality: Comparison with Pelshenke and Zeleny test. Cereal Chemistry, 56 (6): 582-584.
Bassett, L.M., R.E. allan and G.L. Rubenthaler. 1989. Genotype x environment interactions on soft white winter quality. Agron. J., 81: 955-960.
Bhatt, G.M. and N.F.Derera. 1975.Genotype x environment interactions for,heritabilities of, and correlations among quality traits in wheat. Euphytica, 24:597-604.
Busch, R.H., W.C. Shuey and R.C. Frohberg. 1969. Response of hard red spring wheat (Triticum aestivum L.) to environments in relation to six quality characteristics. Crop Sci. 9: 813-817.
Çağlayan, M. ve A. Elgün. 1999. Değişik çevre şartlarında yetiştirilen ekmeklik buğday hat ve çeşitlerinin bazı teknolojik özellikleri üzerinde araştırmalar, s.513-518. Orta Anadolu'da Hububat Tarımının Sorunları ve Çözüm Yolları Sempozyumu (8-11 Haziran 1999, Konya) Bildirileri.
Demir İ. 1983. Tahıl Islahı. Ege Üniv. Zir. Fak. Yay. No: 235, 161 s.
Kanbertay, M. 1994. Ege Bölgesinde altı yerde yetiştirilen on ekmeklik buğday çeşidinin verim ve kalite yönünden incelenmesi, s.34-37. Tarla Bitkileri Kongresi (25-29 Nisan 1994, İzmir) Bitki Islahı Bildirileri (Cilt II).
McGuire, C.F. and F.H.Mc Neal. 1974. Quality response of 10 hard red spring wheat cultivars to 25 environments. Crop Sci., 14: 175-180.
Peterson, C.J., R.A. Graybosch, P.S.Baenziger and A.W. Grombacher. 1992. Genotype and environment effects on quality characteristics of hard red winter wheat. Crop Sci., 32: 98-103.
Yurtsever,N. 1984. Deneysel İstatistik Metodlar. Toprak ve Gübre Arş.Enst.Yay. No:121,623 s.
Uluöz,M. 1965. Buğday, Un ve Ekmek Analiz Metodları. Ege Üniv. Zir. Fak. Yay. No: 57, 93 s.
Ünver,E. ve E.Kınacı. 1980. Buğday kalite ıslahı, s. 142-150. Bitki Islahı Simpozyumu (22-25 Mayıs 1979, Menemen) Bildirileri, Ege Böl Zir Arş Enst. Yay. No: 17/41.

APA	ALTINBAŞ M, TOSUN M, YÜCE S, KONAK C, KÖSE E, CAN R (2004). Ekmeklik buğdayda (T. aestivim L.) Tane verimi ve bazı kalite özellikleri üzerinde genotip ve lokasyon etkileri. , 65 - 74.
Chicago	ALTINBAŞ Metin,TOSUN Muzaffer,YÜCE Süer,KONAK Cahit,KÖSE Ergun,CAN Refika A. Ekmeklik buğdayda (T. aestivim L.) Tane verimi ve bazı kalite özellikleri üzerinde genotip ve lokasyon etkileri. (2004): 65 - 74.
MLA	ALTINBAŞ Metin,TOSUN Muzaffer,YÜCE Süer,KONAK Cahit,KÖSE Ergun,CAN Refika A. Ekmeklik buğdayda (T. aestivim L.) Tane verimi ve bazı kalite özellikleri üzerinde genotip ve lokasyon etkileri. , 2004, ss.65 - 74.
AMA	ALTINBAŞ M,TOSUN M,YÜCE S,KONAK C,KÖSE E,CAN R Ekmeklik buğdayda (T. aestivim L.) Tane verimi ve bazı kalite özellikleri üzerinde genotip ve lokasyon etkileri. . 2004; 65 - 74.
Vancouver	ALTINBAŞ M,TOSUN M,YÜCE S,KONAK C,KÖSE E,CAN R Ekmeklik buğdayda (T. aestivim L.) Tane verimi ve bazı kalite özellikleri üzerinde genotip ve lokasyon etkileri. . 2004; 65 - 74.
IEEE	ALTINBAŞ M,TOSUN M,YÜCE S,KONAK C,KÖSE E,CAN R "Ekmeklik buğdayda (T. aestivim L.) Tane verimi ve bazı kalite özellikleri üzerinde genotip ve lokasyon etkileri." , ss.65 - 74, 2004.
ISNAD	ALTINBAŞ, Metin vd. "Ekmeklik buğdayda (T. aestivim L.) Tane verimi ve bazı kalite özellikleri üzerinde genotip ve lokasyon etkileri". (2004), 65-74.

APA	ALTINBAŞ M, TOSUN M, YÜCE S, KONAK C, KÖSE E, CAN R (2004). Ekmeklik buğdayda (T. aestivim L.) Tane verimi ve bazı kalite özellikleri üzerinde genotip ve lokasyon etkileri. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 41(1), 65 - 74.
Chicago	ALTINBAŞ Metin,TOSUN Muzaffer,YÜCE Süer,KONAK Cahit,KÖSE Ergun,CAN Refika A. Ekmeklik buğdayda (T. aestivim L.) Tane verimi ve bazı kalite özellikleri üzerinde genotip ve lokasyon etkileri. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 41, no.1 (2004): 65 - 74.
MLA	ALTINBAŞ Metin,TOSUN Muzaffer,YÜCE Süer,KONAK Cahit,KÖSE Ergun,CAN Refika A. Ekmeklik buğdayda (T. aestivim L.) Tane verimi ve bazı kalite özellikleri üzerinde genotip ve lokasyon etkileri. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, vol.41, no.1, 2004, ss.65 - 74.
AMA	ALTINBAŞ M,TOSUN M,YÜCE S,KONAK C,KÖSE E,CAN R Ekmeklik buğdayda (T. aestivim L.) Tane verimi ve bazı kalite özellikleri üzerinde genotip ve lokasyon etkileri. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 2004; 41(1): 65 - 74.
Vancouver	ALTINBAŞ M,TOSUN M,YÜCE S,KONAK C,KÖSE E,CAN R Ekmeklik buğdayda (T. aestivim L.) Tane verimi ve bazı kalite özellikleri üzerinde genotip ve lokasyon etkileri. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 2004; 41(1): 65 - 74.
IEEE	ALTINBAŞ M,TOSUN M,YÜCE S,KONAK C,KÖSE E,CAN R "Ekmeklik buğdayda (T. aestivim L.) Tane verimi ve bazı kalite özellikleri üzerinde genotip ve lokasyon etkileri." Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 41, ss.65 - 74, 2004.
ISNAD	ALTINBAŞ, Metin vd. "Ekmeklik buğdayda (T. aestivim L.) Tane verimi ve bazı kalite özellikleri üzerinde genotip ve lokasyon etkileri". Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 41/1 (2004), 65-74.