Yıl: 2021 Cilt: 11 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 1368 - 1394 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.32957/hacettepehdf.1011205 İndeks Tarihi: 29-07-2022

HEKİMİN SIR SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ İLE SUÇU BİLDİRMEME SUÇU ARASINDAKİ İLİŞKİ

Öz:
Hekimin, meslek etik kuralları ve insani ilkeler çerçevesinde hem hastasına hem devlete karşı yerine getirmekle bağlı olduğu birtakım yükümlülükleri bulunmaktadır. Bunlardan biri olan sır saklama yükümlülüğü hastanın özel yaşam alanına yönelik, hem bedensel hem de manevi bir koruma sağlamaktadır. Hasta teşhis ve tedavi sürecinde hekim ile bazı özel bilgilerini paylaşabilir. Kişilerin sağlık bilgileri kişisel veri sayılır ve tedavi süresi boyunca edinilen bilgiler gizli kalmak zorundadır. Hekim, hastasının gizli kalmasında menfaati olan her türlü bilgiyi sır saklama yükümlülüğü kapsamında saklamakla yükümlüdür. Tıbbi incelemeler neticesinde elde edilen kişisel bilgiler de hekimin sır saklama yükümlülüğü kapsamındadır.Hastaya ilişkin tüm bu bilgilerin başkalarına aktarılması ancak hastanın rızasıyla mümkündür. Bu yükümlülüğe aykırı davranılması halinde ise kişisel verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme suçu (TCK m. 136) oluşur.Hekimler, görevini yaptığı sırada bir suçun işlendiği yönünde bir belirti ile karşılaşmasına rağmen durumu yetkili makamlara bildirmez veya bu hususta gecikme gösterirse TCK m. 280’de düzenlenen sağlık mesleği mensubunun suçu bildirmemesi suçu oluşur.Hekimlerin sır saklama yükümlülüğü ile suçu bildirme yükümlülüğü arasında çelişki olduğu aşikârdır. Bu gibi durumlarda kanun koyucu bildirim yükümlülüğünü daha üstün tutmuş ve bildirim yükümlülüğü sebebiyle sır saklama yükümlülüğünün ihlal edilebileceğini kabul etmiştir. Suç teşkil eden bir fiilin işlendiğini öğrenen bireyin, bununla ilgili olarak yetkili makamlara bildirimde bulunma hakkı vardır.Suçu bildirmeme suçu herkes (TCK m. 278), kamu görevlileri (m. 279), sağlık mesleği mensupları (m. 280) tarafından işlenmesine göre üç ayrı maddede düzenlenmiş olmasına rağmen aynı hukuki değeri korumaktadır. Nitekim söz konusu maddelerin gerekçeleri de birbirini doğrular niteliktedir. Hekimlerin sır saklama yükümlülüğüne dayanarak hastayı ilgilendiren bir durum ile ilgili tanıklıktan çekinebilme hakkı da bulunmaktadır (CMK m. 46/1-b).
Anahtar Kelime: kişisel veri. suçu bildirmeme suçu Hekim sır saklama yükümlülüğü hasta

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • AMİKLİOĞLU, Hüseyin, “Hekimin Sır Saklama Yükümlülüğü”, FÜHFD, Cilt: 3, Sayı: 1, 2015, (s. 97-115).
  • BAYINDIR, Sinan, Türk Ceza Hukukunda Akıl Hastalığı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2018.
  • BÜYÜKAY, Yusuf, “Hekimin Sır Saklama Yükümlülüğü”, Atatürk Üniversitesi Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 1-2, 2004, (s. 383-396).
  • DOĞAN, Cahid, “Sağlık Haklarından Hekimlerin Sır (Kişisel Veri) Saklama Mükellefiyeti”, Sağlık Hukuku Kurultayı, 1 – 3 Kasım 2006, Ankara, 2007, (s. 105- 144).
  • DONAY, Süheyl, Meslek Sırrının Açıklanması Suçu, İstanbul, 1978.
  • ERBAŞ, Rahime, Sağlık Mesleği Mensuplarının Suçu Bildirme Yükümlülüğü, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2015.
  • EREM, Faruk, “Ceza Hukukunda Meslek Sırrı”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: I, Sayı: 1, 1943, (s. 35-72). http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/38/213/1753.pdf.
  • GÖKCAN, Hasan Tahsin, Tıbbi Müdahaleden Doğan Hukuki ve Cezai Sorumluluk, Seçkin Yayıncılık, 2013.
  • HAKERİ, Hakan, Tıp Ceza Hukuku, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2021.
  • HAKERİ, Hakan, Tıp Hukuku, Seçkin Yayıncılık, 10. Baskı, Ankara, 2015.
  • HANCI, İ. Hamit, Malpraktis Tıbbi Girişimler Nedeniyle Hekimin Ceza ve Tazminat Sorumluluğu, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2006.
  • İMANÇLI, Canan, Kişisel Sağlık Verilerinin Korun(a)mamasından Doğan Özel Hukuk Sorumluluğu, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2020.
  • JOECKS, Wolfgang / MİEBACH, Klaus, Strafgesetzbuch, Münchener Kommentar, 4. Baskı, Cilt 4, 2021.
  • KARASU, Sinem, Hekimin Sır Saklama Yükümlülüğü, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2009.
  • KİNDHÄUSER, Urs / NEUMANN, Ulfrid / PAEFFGEN, Hans- Ullrich, Strafgesetzbuch, Nomos Kommentar, 5. Baskı, 2017.
  • KOCA, Mahmut / ÜZÜLMEZ, İlhan, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, Adalet Yayınevi, Ankara, 2018.
  • KIZILYEL, Serkan, “Sağlık Hizmetlerinin Sunumunda Sır Saklama Yükümlülüğünün İdare Hukukuyla Etkileşimi Üzerine”, Sağlık Hukuku Digestası, Sayı: 1, 2009.
  • SCHÖNKE, Adolf / SCHRÖDER, Horst/EİSELE, Jörg, StGB Kommentar, 30. Baskı, 2019.
  • ŞATIR, Nejdet, Hekimlerin Hukuki ve Cezai Sorumluluğu, Yetkin Yayınları, Ankara 2015.
  • TEZCAN, Durmuş / ERDEM, Mustafa Ruhan / ÖNOK, Rıfat Murat, Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku, Seçkin Yayıncılık, 19. Baskı, Ankara 2021.
  • TRUCHET, Didier, Droit de la santépublique, 8e édition, Dalloz, 2013.
  • TOROSLU, Nevzat, Ceza Hukuku Özel Kısım, Savaş Yayınevi, 6. Baskı, Ankara, 2012.
  • TURAN, Hüseyin / KODAL, Osman, “Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanma Suçları Yönünden Kamu Görevlisi ile Sağlık Meslek Mensuplarının Suçu Bildirmemesine Yönelik Düzenlemenin Etkin Pişmanlık Kurumuna Etkisi”, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, Yıl: 7, Sayı: 13, Haziran 2019, (s. 501-522).
  • TÜRKMEN, Sevgi Erarslan, Özel Nitelikli Kişisel Verilerin İşlenmesinde Açık Rızanın Aranmadığı Haller, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2019.
  • ÜNVER, Yener, İftira, Suç Uydurma, Suç Üstlenme, Yalan Tanıklık ve Bilirkişilik, Suçu İhbar Etmemek Suçları, Seçkin Yayıncılık, 6. Baskı, Ankara, 2021.
  • ÜZÜLMEZ, İlhan: “Sağlık Mesleği Mensuplarının Suçu Bildirmemesi Suçu (TCK md.280)”, V. Türk-Alman Tıp Hukuku Sempozyumu, Ankara, Türkiye Barolar Birliği, 2008.
  • YAŞAR, Osman / GÖKCAN, Hasan Tahsin / ARTUÇ, Mustafa, Yorumlu- Uygulamalı Türk Ceza Kanunu, Adalet Yayınevi, 2. Baskı, 6. Cilt, Ankara, 2014.
  • YAVUZ İPEKYÜZ, Filiz, Türk Hukukunda Hekimlik Sözleşmesi, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2006.
  • YILMAZ, Battal, Açıklamalı İçtihatlı Hekimin Hukuki Sorumluluğu, Adalet Yayınevi, Ankara, 2017.
  • YÜZBAŞIOĞLU, Cihan, İdare ve Personel Yönüyle Sağlık Hizmetlerinden Kaynaklanan Sorumluluk, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2020.
  • ZAFER, Hamide, “Ceza Muhakemesi Hukukunda Hekimin Meslek Sırrını Saklama Yükümlülüğü”, Sağlık Hukukunda Dünyadaki Son Gelişmeler, İstanbul, 2009, (s. 33- 64).
  • ZAFER, Hamide, “Sağlık Mesleği Mensuplarının Suçu Bildirmemesi Suçu (TCK M.280)”, İÜHFM, 2013, Cilt: 71, Sayı: 1, (s. 1327-1352).
APA Aşkın U (2021). HEKİMİN SIR SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ İLE SUÇU BİLDİRMEME SUÇU ARASINDAKİ İLİŞKİ. , 1368 - 1394. 10.32957/hacettepehdf.1011205
Chicago Aşkın Uğur HEKİMİN SIR SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ İLE SUÇU BİLDİRMEME SUÇU ARASINDAKİ İLİŞKİ. (2021): 1368 - 1394. 10.32957/hacettepehdf.1011205
MLA Aşkın Uğur HEKİMİN SIR SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ İLE SUÇU BİLDİRMEME SUÇU ARASINDAKİ İLİŞKİ. , 2021, ss.1368 - 1394. 10.32957/hacettepehdf.1011205
AMA Aşkın U HEKİMİN SIR SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ İLE SUÇU BİLDİRMEME SUÇU ARASINDAKİ İLİŞKİ. . 2021; 1368 - 1394. 10.32957/hacettepehdf.1011205
Vancouver Aşkın U HEKİMİN SIR SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ İLE SUÇU BİLDİRMEME SUÇU ARASINDAKİ İLİŞKİ. . 2021; 1368 - 1394. 10.32957/hacettepehdf.1011205
IEEE Aşkın U "HEKİMİN SIR SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ İLE SUÇU BİLDİRMEME SUÇU ARASINDAKİ İLİŞKİ." , ss.1368 - 1394, 2021. 10.32957/hacettepehdf.1011205
ISNAD Aşkın, Uğur. "HEKİMİN SIR SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ İLE SUÇU BİLDİRMEME SUÇU ARASINDAKİ İLİŞKİ". (2021), 1368-1394. https://doi.org/10.32957/hacettepehdf.1011205
APA Aşkın U (2021). HEKİMİN SIR SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ İLE SUÇU BİLDİRMEME SUÇU ARASINDAKİ İLİŞKİ. Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, 11(2), 1368 - 1394. 10.32957/hacettepehdf.1011205
Chicago Aşkın Uğur HEKİMİN SIR SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ İLE SUÇU BİLDİRMEME SUÇU ARASINDAKİ İLİŞKİ. Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi 11, no.2 (2021): 1368 - 1394. 10.32957/hacettepehdf.1011205
MLA Aşkın Uğur HEKİMİN SIR SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ İLE SUÇU BİLDİRMEME SUÇU ARASINDAKİ İLİŞKİ. Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, vol.11, no.2, 2021, ss.1368 - 1394. 10.32957/hacettepehdf.1011205
AMA Aşkın U HEKİMİN SIR SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ İLE SUÇU BİLDİRMEME SUÇU ARASINDAKİ İLİŞKİ. Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi. 2021; 11(2): 1368 - 1394. 10.32957/hacettepehdf.1011205
Vancouver Aşkın U HEKİMİN SIR SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ İLE SUÇU BİLDİRMEME SUÇU ARASINDAKİ İLİŞKİ. Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi. 2021; 11(2): 1368 - 1394. 10.32957/hacettepehdf.1011205
IEEE Aşkın U "HEKİMİN SIR SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ İLE SUÇU BİLDİRMEME SUÇU ARASINDAKİ İLİŞKİ." Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, 11, ss.1368 - 1394, 2021. 10.32957/hacettepehdf.1011205
ISNAD Aşkın, Uğur. "HEKİMİN SIR SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ İLE SUÇU BİLDİRMEME SUÇU ARASINDAKİ İLİŞKİ". Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi 11/2 (2021), 1368-1394. https://doi.org/10.32957/hacettepehdf.1011205