Özel Eğitim Alanında Çalışan Öğretmenlerin Örgütsel Adalet Algıları ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
Yıl: 2021 Cilt: 25 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 1692 - 1709 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.53487/ataunisosbil.971208 İndeks Tarihi: 29-07-2022
Özel Eğitim Alanında Çalışan Öğretmenlerin Örgütsel Adalet Algıları ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
Öz: Bu çalışmanın amacı 2020-2021 eğitim-öğretim yılında Bursa ili merkez ilçelerinde görev yapmakta olan özel eğitim kurumlarında görev yapan öğretmen ve yöneticilerin örgütsel adalet algıları ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişkisini incelemek ve bu kurumlarda çalışan öğretmenlerin örgütsel adalet algıları ve örgütsel vatandaşlık davranışları arasında anlamlı fark olup olmadığını ortaya koymaktır. Araştırma tarama modelinde ve nicel yöntemle gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın hedef evrenini, Bursa ili merkez ilçelerinde (Osmangazi, Nilüfer, Yıldırım) bulunan özel eğitim kurumlarında görev yapan öğretmen ve yöneticiler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini 174 özel eğitim öğretmeni ve yöneticisi yer almaktadır. Araştırmada Örgütsel Adalet Algısı Ölçeği Polat (2007) ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Ölçeği Polat (2007) ölçekleri kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS programı kullanılmıştır. Özel eğitim kurumlarında görev yapan öğretmen ve yöneticilerin örgütsel adalet algıları ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişkilerinde cinsiyet, yaş, çalışma süreleri gibi değişkenlere bağlı olarak anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla t-testinden yararlanılmıştır. Örgütsel adalete ilişkin araştırmaların sonucunda elde edilen bulgular değerlendirildiğinde öğretmen ve yöneticilerin örgütsel adalete ilişkin algılarının “çok yüksek düzeyde” olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bunun sonuca göre öğretmenler ve yöneticiler çalıştıkları kurumları çok yüksek düzeyde adil olarak tanımlamaktadırlar. Örgütsel vatandaşlık davranışlarına ilişkin araştırmalar sonucunda ulaşılan veriler incelendiğinde öğretmenlerle yöneticilerin, örgütsel vatandaşlık davranışlarının tamamında “çok yüksek düzeyde” davranışlara sahip oldukları saptanmıştır.
Anahtar Kelime: Examination of the Relationship between Organizational Justice Perceptions and Organizational Citizenship Behaviors of Teachers Working in the Field of Special Education
Öz: The purpose of this study is to examine the relationship between organizational justice perceptions and organizational citizenship behaviors of teachers and managers working in special educational institutions in the central districts of Bursa province in the 2020-2021 academic year and to determine whether there is a significant difference between organizational justice perceptions and organizational citizenship behaviors of teachers working in these institutions. The research was carried out in screening model and quantitative method. The target universe of the study consists of teachers and administrators working in special educational institutions located in the Central Districts of Bursa province (Osmangazi, Nilüfer, Yildirim). The study included 174 special education teachers and administrators. In the study, the organizational justice perception scale Polat (2007) and the organizational citizenship Behavior Scale Polat (2007) scales were used. T-test was used to determine whether teachers and administrators working in private educational institutions show significant differences in the relationship between organizational justice perceptions and organizational citizenship behaviors depending on variables such as gender, age, and working time. While evaluating the findings obtained from research on organizational justice, it was concluded that teachers and administrators ' perceptions of organizational justice were at a “very high level”. As a result, teachers and administrators describe the institutions in which they work as very fair. When the data obtained as a result of research on organizational citizenship behavior was examined, it was found out that teachers and managers had“very high levels”of behavior in all organizational citizenship behavior.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Alıç, M. (1995). Örgütler. Eğitim Yönetimi Dergisi.
- Bursalıoğlu, Z. Eğitim Yönetiminde Teori ve Uygulama. 13.Baskı, Pegem Akademi, 2016.
- Can, A. Spss ile bilimsel araştırma süresince nicel veri analizi. Pegem Akademi, 2013.
- Çökük, S. (2013). Örgütsel Adaleti Örgütsel Bağlılığa Etkisi: Konya İlindeki Özel Eğitim Kurumlarında Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Çöp, S. (2008). Türkiye ve Polonyada Turizm Sektörü Çalışanlarının Örgütsel Adalet ve Örgütsel Bağlılık Algılarına İlişkin Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Ertürk, E. (2014). Sosyal Mübadele Teorisi Bağlamında Güç Mücadelesi ve Örgütsel Adalet Algılamalarının Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkisi. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi.
- İşbaşı, J. (2000). Çalışanların Yöneticilerine Duydukları Güvenin ve Örgütsel Adalete İlişkin Algılamalarının Örgütsel Vatandaşlık Davranışının Oluşumundaki Rolü: Bir Turizm İşletmesinde Uygulama. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Kaya Y.Ö. (2015). Örgüt Kültürü ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İlişkisi (Balıkesir İli Merkez İlçe Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Laçinoğlu, Z. (2010) İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Adalet Algıları İle Bazı Örgütsel Davranışlar Arasındaki İlişki. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Sakarya Üniversitesi.
- MacKeinzce, B. S., Podsakoff, M, P., & Ahearne M. (1998). Some possible antecedents and consequences of in-role and extra-role salesperson performance, Journal of Marketing, 62, 87-98.
- Moorman, R.H. (1991). Relationship between organizatinal justice and organizational citizenship behaviors: do fairness perceptions influence employee citizenship?. Journal of Applied Psychology, 76(6), 845-855.
- Organ, D.W. (1988). Organizational Citizenship Behaviors: The Good Sldier Syndrome. Lexington Books.
- Organ, D. W., & Konovsky M. (1989). Cognitive Versus Affective Determinants of Organizational Citizenship Behavior. Journal of Applied Psychology, 74(1), 157- 164.
- Organ, D.W. (1997). Organizational Citizenship Behaviors: Its Construct Clean-Up Time. Human Perormance, 10(2), 85-97.
- Özdevecioğlu, M. (2003). Algılanan örgütsel adaletin bireylerarası saldırgan davranışlar üzerindeki etkilerin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Temmuz- Aralık 21, 77- 96.
- Pehlivan, A.E. (2020).Örgütsel Adalet ve Örgütsel Vtandaşlık Davranışı Arasındaki İlişkide Örgütsel Güvenin Aracılık Rolü: Kamu Sektöründe Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Kocatepe Üniversitesi.
- Podsakoff, P. M., MacKenzie, S. B., Paine, J. B. ve Bachrach, D. G. (2000). Organizational citizenship behaviors: A critical review of the theoretical and empirical literature and suggestions for future research. Journal of Management, 26(3), 513-563.
- Polat, S. (2007). Ortaöğretim Öğretmenlerinin Örgütsel Adalet Algıları, Örgütsel Güven Düzeyleri ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişki. Doktora Tezi. Kocaeli Üniversitesi.
- Sökmen, A., Boylu, Y. (2011). Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Cinsiyete Göre Farklılık Gösterir mi? Otel İşletmeleri Açısından Bir Değerlendirme. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 147-163.
- Yüksel, M. (2015). Örgütsel Adalet ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişkiler Üzerine Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
| APA | Akbaş S, ADA Ş, gönenç h (2021). Özel Eğitim Alanında Çalışan Öğretmenlerin Örgütsel Adalet Algıları ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. , 1692 - 1709. 10.53487/ataunisosbil.971208 |
| Chicago | Akbaş Sinan,ADA ŞÜKRÜ,gönenç hale Özel Eğitim Alanında Çalışan Öğretmenlerin Örgütsel Adalet Algıları ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (2021): 1692 - 1709. 10.53487/ataunisosbil.971208 |
| MLA | Akbaş Sinan,ADA ŞÜKRÜ,gönenç hale Özel Eğitim Alanında Çalışan Öğretmenlerin Örgütsel Adalet Algıları ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. , 2021, ss.1692 - 1709. 10.53487/ataunisosbil.971208 |
| AMA | Akbaş S,ADA Ş,gönenç h Özel Eğitim Alanında Çalışan Öğretmenlerin Örgütsel Adalet Algıları ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. . 2021; 1692 - 1709. 10.53487/ataunisosbil.971208 |
| Vancouver | Akbaş S,ADA Ş,gönenç h Özel Eğitim Alanında Çalışan Öğretmenlerin Örgütsel Adalet Algıları ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. . 2021; 1692 - 1709. 10.53487/ataunisosbil.971208 |
| IEEE | Akbaş S,ADA Ş,gönenç h "Özel Eğitim Alanında Çalışan Öğretmenlerin Örgütsel Adalet Algıları ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi." , ss.1692 - 1709, 2021. 10.53487/ataunisosbil.971208 |
| ISNAD | Akbaş, Sinan vd. "Özel Eğitim Alanında Çalışan Öğretmenlerin Örgütsel Adalet Algıları ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi". (2021), 1692-1709. https://doi.org/10.53487/ataunisosbil.971208 |
| APA | Akbaş S, ADA Ş, gönenç h (2021). Özel Eğitim Alanında Çalışan Öğretmenlerin Örgütsel Adalet Algıları ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(4), 1692 - 1709. 10.53487/ataunisosbil.971208 |
| Chicago | Akbaş Sinan,ADA ŞÜKRÜ,gönenç hale Özel Eğitim Alanında Çalışan Öğretmenlerin Örgütsel Adalet Algıları ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 25, no.4 (2021): 1692 - 1709. 10.53487/ataunisosbil.971208 |
| MLA | Akbaş Sinan,ADA ŞÜKRÜ,gönenç hale Özel Eğitim Alanında Çalışan Öğretmenlerin Örgütsel Adalet Algıları ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.25, no.4, 2021, ss.1692 - 1709. 10.53487/ataunisosbil.971208 |
| AMA | Akbaş S,ADA Ş,gönenç h Özel Eğitim Alanında Çalışan Öğretmenlerin Örgütsel Adalet Algıları ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2021; 25(4): 1692 - 1709. 10.53487/ataunisosbil.971208 |
| Vancouver | Akbaş S,ADA Ş,gönenç h Özel Eğitim Alanında Çalışan Öğretmenlerin Örgütsel Adalet Algıları ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2021; 25(4): 1692 - 1709. 10.53487/ataunisosbil.971208 |
| IEEE | Akbaş S,ADA Ş,gönenç h "Özel Eğitim Alanında Çalışan Öğretmenlerin Örgütsel Adalet Algıları ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi." Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25, ss.1692 - 1709, 2021. 10.53487/ataunisosbil.971208 |
| ISNAD | Akbaş, Sinan vd. "Özel Eğitim Alanında Çalışan Öğretmenlerin Örgütsel Adalet Algıları ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi". Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 25/4 (2021), 1692-1709. https://doi.org/10.53487/ataunisosbil.971208 |
