TY  - JOUR
TI  - Kanser hastalarında yaşam kalitesinin iyileştirilmesi ve uyku bozukluklarının tedavisinde uyku hijyeni ve psikopatolojinin yeri: Bir yol analizi çalışması
AB  - Amaç: Kanser hastalarında uyku bozuklukları, uyku hijyeni, psikopatoloji ve yaşam kalitesi kavramlarını bütüncül bir çerçevede ele alan az sayıda çalışma vardır. Özellikle uyku hijyeni erişkin kanser hastalarında uyku bozukluklarının tedavisinde yer almasına rağmen etkinliğine dair çalışma yoktur. Çalışmanın amacı bu kavramlar arasındaki ilişkilerin yön ve büyüklüklerini modellemek ve böylece klinik pratiğe katkı sunmaktır. Yöntem: Bu çalışma kanser tanısı almış 34 katılımcı ve 16 sağlıklı kontrolden oluşan iki grup üzerinde yapılmıştır. Katılımcılar uyku hijyeni (Uyku Hijyeni Ölçeği -UHİ-) ve uyku bozuklukları (Pitsburgh Uyku Kalitesi İndeksi -PUKİ- ve Eppworth Uykululuk Ölçeği -EUO-), psikopatoloji (Belirti Kontrol Listesi –SCL 90-) ve yaşam kalitesi (Kısa Form –SF 36-) bakımından karşılaştırılmıştır. Ayrıca bu değişkenler arasındaki ilişkiler, nedensellik bağlamında, bir model ile test edilmiştir. Bulgular: Kanser hastalarında uyku hijyeni, uyku sağlığı, ruh sağlığı ve yaşam kalitesi kontrol grubuna göre anlamlı düzeyde bozulmuştur (Sırasıyla; pUHİ=0,031, pPUKİ=0,046, pSCL-90=0,008 ve pSF-36<0,001). Ancak uyku hijyeninde bozulmanın uyku bozuklukları, psikopatoloji ve yaşam kalitesi üzerinde etkisi saptanmamıştır. Uyku bozukluklarının psikopatolojideki artışa ikincil olarak geliştiği saptanmıştır. Sonuç: Kanser hastalarında uyku bozukluklarının tedavisinde uyku hijyeni önerileri hastaya göre ve dikkatli seçilmeli ve etkileri sınırlı olabileceği için bu hastalarda uyku bozukluklarındaki gidişin yakından izlenmesi gereklidir. Ayrıca kanser hastalarında uyku bozuklukları ve yaşam kalitesinin iyileştirilmesinde temel hedefin hastadaki psikopatoloji düzeyi olması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
AU  - Peker, Oğuz
AU  - Dogan, Emine Tugce
AU  - Caykoylu, Ali
AU  - Akinci, Muhammed Bulent
AU  - Karakaş Uğurlu, Görkem
AU  - Norçin Demirdaş, Hatice Seda
AU  - Uğurlu, Mustafa
AU  - Haydanlı, Ayza Mutlu
AU  - Erol, Sibel
AU  - Koç Apaydın, Zuhal
AU  - Turan, Gökçen
AU  - Irmak Gaygusuz, Dilara
PY  - 2021
JO  - Genel Tıp Dergisi
VL  - 31
IS  - 4
SN  - 2602-3741
SP  - 344
EP  - 348
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/504137
ER  -