Banka Kredilerinin Takibe Dönüşümünde Makroekonomik Faktörlerin Etkisinin Analizi: UFRS/TFRS-9 Uygulamaları İçin Bir Öneri

SAYILGAN, Güven; Demirkan, Taylan

Banka Kredilerinin Takibe Dönüşümünde Makroekonomik Faktörlerin Etkisinin Analizi: UFRS/TFRS-9 Uygulamaları İçin Bir Öneri

Taylan DEMİRKAN, (BDDK Kıdemli Bankalar Yeminli Başmurakıbı)

Güven SAYILGAN (Ankara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi, İşletme Bölümü Muhasebe ve Finansman Anabilim Dalı)

Bankacılar

11 1

Yıl: 2021 Cilt: 32 Sayı: 117 Sayfa Aralığı: 16 - 39 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 20-05-2022

Banka Kredilerinin Takibe Dönüşümünde Makroekonomik Faktörlerin Etkisinin Analizi: UFRS/TFRS-9 Uygulamaları İçin Bir Öneri

Öz:

Küresel finansal krizle birlikte, muhasebe uygulamalarındaki gerçekleşmiş zarar yaklaşımının kredi zararlarının gecikmeli ve yetersiz olarak finansal tablolara yansıtılmasına yol açtığına yönelik eleştiriler yoğunlaşmıştır. Bunun üzerine, Beklenen Kredi Zarar (BKZ) yaklaşımını öngören 9 No’lu Uluslararası Finansal Raporlama Standartı (UFRS 9) hızla hayata geçirilmiştir. Standardın uygulamasında, Temerrüt Olasılığı gibi parametreler ile anlamlı ilişkileri belirlenen makroekonomik değişkenlerin olası değerleri ağırlıklandırılmış en az 3 senaryo ile BKZ hesaplaması yapılmaktadır. Bu çalışmada ise, BKZ hesaplamasına farklı bir yaklaşım geliştirilmek amacıyla Türk Bankacılık Sektörünün kredi kayıplarını temsil eden Takibe Dönüşüm Oranı (TDO) ile seçili makroekonomik değişkenler arasındaki ilişkiler klasik doğrusal regresyon modeli ve VAR modeli ile tahmin edilmiştir. Bulgular; GSYH, faiz oranı ve sepet döviz kurundaki değişimlerle TDO arasında anlamlı ilişkilerin olduğunu göstermekte ve stres testi sonuçları da bu değişkenlerin TDO’yu tahmin etmede kullanılabileceğini doğrulamaktadır.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Altıntaş, A. (2012). Kredi Kayıplarının Makroekonomik Değişkenlere Dayalı Olarak Tahmini ve Stres Testleri- Türk Bankacılık Sektörü İçin Ekonometrik Bir Yaklaşım. İstanbul: Türkiye Bankalar Birliği.
Arslan, E., & Sayılgan, G. (2020). Macroeconomic Determinants of Financial Distress in Turkey: An Econometric Analysis. Australasian Accounting, Business and Finance Journal, 14(5). doi:doi:10.14453/aabfj.v14i5.6.
BDDK. (2021). Türk Bankacılık Sektörü Temel Göstergeleri. İstanbul: BDDK. 2 14, 2021 tarihinde https://www.bddk.org.tr/ContentBddk/dokuman/duyuru_0894_01.pdf adresinden erişildi.
Beşe, E. (2007). Finansal Sistem Stres Testi Uygulamaları ve Türkiye Örneği-Uzmanlık Yeterlik Tezi. Ankara: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası. 10 10, 2019 tarihinde http://www3.tcmb.gov.tr/kutuphane/TURKCE/tezler/evrimbese.pdf adresinden erişildi.
Goudie, A. W., & Meeks, G. (1991). The Exchange Rate and Company Failure in a Macro-Micro Model of the UK Company Sector. The Economic Journal, 101(406), 444-457. Mart 14, 2021 tarihinde https://academic.oup.com/ej/article-abstract/101/406/444/5188450 adresinden erişildi.
Göktaş, Ö. (2019). www. istanbul.edu.tr/. 02 15, 2021 tarihinde http://auzefkitap.istanbul.edu.tr/kitap/ekonometri_ue/uygulamaliekonemetri.pdf adresinden erişildi.
Gujarati, D. (2016). Örneklerle Ekonometri. (N. Bolatoğlu, Çev.) Ankara: BB101.
Hada, T., Misu, N. B., Iuga, I. C., & Wainberg, D. (2020). Macroeconomic Determinants of Nonperforming Loans of Romanian Banks. Sustainability, 12(18).
Hoggarth, G., Logan, A., & Zicchino, L. (2005). Macro Stress Tests of UK Banks. BIS Papers, 22, 392- 408.
Karaaslan, İ., & Sayılır, Ö. (2019). Makroekonomik DeğişkenlMakroekonomik Değişkenlere Dayalı Kredi Riski Ölçümü: Türkiye Bankacılık Sektöründe Kredi Riski Stres Testi Uygulaması. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 10, 328-339. Aralık 2, 2019 tarihinde erişildi.
Karacabey, A., & Sarıaslan, H. (2007). İşletmelerde Sayısal Analizler. Ankara: Turhan.
Küçükkocaoğlu, G., & Altıntaş, A. (2016). Using Non-Performing Loan Ratios As Default Rates In The Estimation of Credit Losses And Macroeconomic Credit Risk Stress Testing: A Case From Turkey. Risk Governance & Control: Financial Markets & İnstitutions, 6(1), 52-63. doi:https://doi.org/10.22495/rgcv6i1art6
Küçüközmen, C., & Yüksel, A. (2006). A Macro¬econometric Model for Stress Testing Credit Portfolio. 13th Annual Conference of the Multinational Finance Society, (s. 29). Edinburg. 05 18.
Özhan, H. (2018, July). Relationship Between The Macro-economics Factors and Default Rate. Master's Thesis. Bahçeşehir University. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=fTGveo0XbhMwpAsOpcINhA&no=mqtd8 dZOrNK8cdF6t_g9nQ adresinden erişildi.
Pesaran, M. H., Schuermann, T., Treutler, B.-J., & Weiner, S. (2003). Macroeconomic Dynamics and Credit Risk: A Global Perspective. CESIFO Working. 5 18, 2020 tarihinde https://ssrn.com/abstract=432903 adresinden alındı
Qu, Y. (2006, October). Macro Economic Factors and Probability of Default. Masters Thesis in Finance. Stockholm School of Economics. Kasım 11, 2020 tarihinde http://arc.hhs.se/download.aspx?MediumId=212 adresinden erişildi.
Sims, C. A. (1980). Macroeconomics and Reality. Econometrica, 48(1), 1-48. doi: doi:10.2307/1912017
TCMB. (2020, Kasım). Finansal İstikrar Raporu. Ankara: TCMB. 02 16, 2021 tarihinde https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/832a5718-f26c-4869-8480- ab366e1b1eae/F%C4%B0R31_T%C3%BCmMetin.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWOR KSPACE-832a5718-f26c-4869-8480-ab366e1b1eae-nqFxO1W adresinden erişildi.
TCMB. (2021). Merkez Bankası Beklenti Anketi. Veri Yönetişimi ve İstatistik Genel Müdürlüğü. Ankara: TCMB. 3 27, 2021 tarihinde https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/085d78c0-9809-4b33- a6b6-21e0a22a6405/BA-Rapor-Int.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACE085d78c0-9809-4b33-a6b6-21e0a22a6405-mTuErmG adresinden erişildi.
Vazqueza, F. , Tabak, B. M., & Soutoa, M. . (2012). A macro stress test model of credit risk for the Brazilian banking sector. Journal of Financial Stability, 8(2), 69-83.
Wilson, T. J. (1997, Semtemper). Credit Portfolio Risk (I). Risk Magazine, 10(9), 1-6. 3 11, 2020 tarihinde https://wolfccb.com/wp-content/uploads/2019/02/Wilson-T.-C.-1997.-Portfolio-CreditRisk-Part-I-Risk-Magazine-Vol-10-No.-9.pdf adresinden erişildi.
Yüksel, Ö. (2011, Nisan). Makroekonomik Değişkenlere Dayalı Kredi Riski Modellemesi ve Stres Testi Analizi.Ankara. 1 12, 2020 tarihinde http://earsiv.etu.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.11851/433/Y%25C3%25BCksel%252C%252 0%25C3%2596zlem.pdf?sequence=1&isAllowed=y adresinden erişild

APA	Demirkan T, SAYILGAN G (2021). Banka Kredilerinin Takibe Dönüşümünde Makroekonomik Faktörlerin Etkisinin Analizi: UFRS/TFRS-9 Uygulamaları İçin Bir Öneri. , 16 - 39.
Chicago	Demirkan Taylan,SAYILGAN Güven Banka Kredilerinin Takibe Dönüşümünde Makroekonomik Faktörlerin Etkisinin Analizi: UFRS/TFRS-9 Uygulamaları İçin Bir Öneri. (2021): 16 - 39.
MLA	Demirkan Taylan,SAYILGAN Güven Banka Kredilerinin Takibe Dönüşümünde Makroekonomik Faktörlerin Etkisinin Analizi: UFRS/TFRS-9 Uygulamaları İçin Bir Öneri. , 2021, ss.16 - 39.
AMA	Demirkan T,SAYILGAN G Banka Kredilerinin Takibe Dönüşümünde Makroekonomik Faktörlerin Etkisinin Analizi: UFRS/TFRS-9 Uygulamaları İçin Bir Öneri. . 2021; 16 - 39.
Vancouver	Demirkan T,SAYILGAN G Banka Kredilerinin Takibe Dönüşümünde Makroekonomik Faktörlerin Etkisinin Analizi: UFRS/TFRS-9 Uygulamaları İçin Bir Öneri. . 2021; 16 - 39.
IEEE	Demirkan T,SAYILGAN G "Banka Kredilerinin Takibe Dönüşümünde Makroekonomik Faktörlerin Etkisinin Analizi: UFRS/TFRS-9 Uygulamaları İçin Bir Öneri." , ss.16 - 39, 2021.
ISNAD	Demirkan, Taylan - SAYILGAN, Güven. "Banka Kredilerinin Takibe Dönüşümünde Makroekonomik Faktörlerin Etkisinin Analizi: UFRS/TFRS-9 Uygulamaları İçin Bir Öneri". (2021), 16-39.

APA	Demirkan T, SAYILGAN G (2021). Banka Kredilerinin Takibe Dönüşümünde Makroekonomik Faktörlerin Etkisinin Analizi: UFRS/TFRS-9 Uygulamaları İçin Bir Öneri. Bankacılar, 32(117), 16 - 39.
Chicago	Demirkan Taylan,SAYILGAN Güven Banka Kredilerinin Takibe Dönüşümünde Makroekonomik Faktörlerin Etkisinin Analizi: UFRS/TFRS-9 Uygulamaları İçin Bir Öneri. Bankacılar 32, no.117 (2021): 16 - 39.
MLA	Demirkan Taylan,SAYILGAN Güven Banka Kredilerinin Takibe Dönüşümünde Makroekonomik Faktörlerin Etkisinin Analizi: UFRS/TFRS-9 Uygulamaları İçin Bir Öneri. Bankacılar, vol.32, no.117, 2021, ss.16 - 39.
AMA	Demirkan T,SAYILGAN G Banka Kredilerinin Takibe Dönüşümünde Makroekonomik Faktörlerin Etkisinin Analizi: UFRS/TFRS-9 Uygulamaları İçin Bir Öneri. Bankacılar. 2021; 32(117): 16 - 39.
Vancouver	Demirkan T,SAYILGAN G Banka Kredilerinin Takibe Dönüşümünde Makroekonomik Faktörlerin Etkisinin Analizi: UFRS/TFRS-9 Uygulamaları İçin Bir Öneri. Bankacılar. 2021; 32(117): 16 - 39.
IEEE	Demirkan T,SAYILGAN G "Banka Kredilerinin Takibe Dönüşümünde Makroekonomik Faktörlerin Etkisinin Analizi: UFRS/TFRS-9 Uygulamaları İçin Bir Öneri." Bankacılar, 32, ss.16 - 39, 2021.
ISNAD	Demirkan, Taylan - SAYILGAN, Güven. "Banka Kredilerinin Takibe Dönüşümünde Makroekonomik Faktörlerin Etkisinin Analizi: UFRS/TFRS-9 Uygulamaları İçin Bir Öneri". Bankacılar 32/117 (2021), 16-39.