Korku Duygusunun Dikkat Yanlılığındaki Rolü Üzerine Bir Derleme

Dilara KAZANCI, (Girilmemişş)
Seren SALTOĞLU (Işık Üniversitesi, İstanbul, Türkiye)
Nesne Dergisi
15 3
Yıl: 2021 Cilt: 9 Sayı: 21 Sayfa Aralığı: 674 - 695 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.7816/nesne-09-21-12 İndeks Tarihi: 20-05-2022

Korku Duygusunun Dikkat Yanlılığındaki Rolü Üzerine Bir Derleme

Öz:
Bu derleme makalenin amacı korku duygusu ve dikkat yanlılığı ilişkisini ele alan araştırmaları inceleyerek, bireylerin hayatta kalmaları için önemli bir bilişsel mekanizma olan dikkat süreçlerinin tehdit sinyalleyen uyaranlarla karşılaştıklarında nasıl etkilendiğini değerlendirmektir. Bireyler bir duyguyu deneyimleme esnasında fizyolojik genel uyarılmışlık (arousal), bu uyarılmışlık sonucunda oluşan değişimin dışarıya yansıması (ifade edici davranışlar) ve duygunun farkındalığını yaşamaktadırlar. Duygulara eşlik eden uyarılmışlık düzeyinin (arousal) artması organizmanın çevresindeki dikkat ettiği ipuçlarının aralığını/çeşitliliğini etkileyebilmektedir. Bu makalede, evrimsel açıdan algılanmasının önemli olduğu birçok çalışmada ifade edilen atalardan kalma tehdit edici uyaranların (ör, yılan, örümcek) yanı sıra modern tehditlere (ör, silah, bıçak) ve öğrenme (yönerge) temelli korkulara yer verilmiştir. Bununla birlikte, dikkat körlüğü durumunda ve gerçek hayatta karşılaşılan tehditlerin (ör, ağrı, salgın hastalık, bomba patlaması) etkileri ele alınmıştır. Bireysel farklara odaklanan çalışmalar değerlendirilerek tehdit edici uyaranlara dikkat yanlılığına yansıyan yaş, cinsiyet, kültür, duygusal zekâ, kişilik özellikleri, yalnızlık, kaygı seviyesi gibi birey kaynaklı faktörler anlaşılmaya çalışılmıştır. İncelenen araştırmalardan elde edilen sonuçlar, genel olarak tehdit edici uyaranların nötr uyaranlara göre daha fazla dikkat yanlılığına neden olduğuna işaret etmiştir.
Anahtar Kelime:

A Review On The Role of ‘Fear’ Emotions on Attentional Bias

Öz:
The purpose of this review is to evaulate how attentional processes that are vital cognitive mechanisms for survival are affected due to threat-related stimuli by investigating studies which address the emotion of fear and attentional bias. Individuals experience three dimensions of emotions: bodily excitations (arousal), expressive behaviors caused by bodily excitations and awareness of emotions. The increase of arousal level accompanying emotions may affect the range/variety of cues which organisms pay attention to. In this review, beside the evolutionarily relevant threats (snake, spider, etc.), modern threats (gun, knife, etc.) and fears based on learning were investigated. At the same time, the role of threat-related stimuli encountered during situations involving attentional blindness and in real life (pain, epidemic disease, bomb explosion, etc.) was included. By analysing studies focusing on individual differences, it was investigated how attentional bias to threat-related stimuli may be affected by factors like age, sex, culture, emotinal intelligence, personality traits, loneliness, and anxiety level. Results from the investigated studies has shown that attentional bias is stronger for threat-related stimuli compared to neutral stimuli.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • Anderson, B. A. ve Britton, M. K. (2019). On the automaticity of attentional orienting to threatening stimuli. Emotion, 1-14.
  • Bangee, M., Harris, A. R., Bridges, N., Rotenberg, J. K. ve Qualter, P. (2014). Loneliness and attention to social threat in young adults: Findings from an eye tracker study. Personality and Individual Differences, 63, 16-23.
  • Bar-Haim, Y., Holoshitz, Y., Eldar, S., Frenkel, T., Muller, D., Charney, D. S., Pine, D. S., Fox, A.N. ve Wald, I. (2010). Life-threatening danger and supression of attention bias to threat. Am J Psychiatry, 167(6),
  • Baran, Z. (2011). Genç, sağlıklı yaşlı ve alzheimer tipi demanslı grupların duygusal bellek performansları açısından karşılaştırılması. (Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Bard, P. (1929). Emotion. I. The neuro-humoral basis of emotional reactions. In: Murchsion, C. (Ed.), The Foundations of Experimental Psychology. Clark University Press, Worcester, MA, pp. 449–487.
  • Bar-Haim, Y., Lamy, D., Pergamin, L., Bakermans-Kranenburg, J. M. ve Van Ijzendoorn, H. M. (2007). Threat-related attentional bias in anxious and nonanxious individuals: A meta-analytic study. Psychological Bulletin, 133(1), 1-24.
  • Beanland, V., Tan, H. C. ve Christensen, K. B. (2018). The unexpected killer: Effects of stimulus threat and negative affectivity on inattentional blindness. Cognition and Emotion, 32(6), 1374-1381.
  • Berdica, E., Gerdes, M. B. A., Bublatzky, F., White, J. A. ve Alpers, W. G. (2018). Threat vs. threat: Attention to fear-related animals and threatening faces. Frontiers in Psychology, (9), 1154 doi:10.3389/fpsyg.2018.01154.
  • Bradley, P. B., Mogg, K., Millar, N., Carter, C., Fergusson, E., Jenkins, J. ve Parr, M. (1997). Attentional biases for emotional faces. Cognition and Emotion, 11(1), 25-42.
  • Brown, J. M. (2003). Eyewitness memory for arousing events: Putting things into context. Applied Cognitive Psychology, 17(1), 93-106.
  • Cacioppo, J. T. ve Hawkley, L. C. (2009). Perceived social isolation and cognition. Trends in Cognitive Science, 13, 447-454.
  • Calvillo, D. P. ve Jackson, R. E. (2014). Animacy, perceptual load, and inattentional blindness. Psychonomic Bulletin and Review, 21(3), 670-675.
  • Campbell, A. ve Muncer, S. (2017). Sex difference in awareness of threat: A meta-analysis of sex differences in attentional orienting in the dot probe task. Personality and Individual Differences, 119, 181-184.
  • Cannito, L., Crosta, A. D., Palumbo, R., Ceccato, I., Anzani, S., Malva, P. L.,...Domenico, A. D. (2020). Health anxiety and attentional bias toward virus-related stimuli during the COVID-19 pandemic. Research Square, 1-12.
  • Cannon, W. B., (1927). The James–Lange theory of emotions: a critical examination and an alternative theory. American Journal of Psychology 39, 106–124
  • Cannon, W.B. (1931). Again the James–Lange and the thalamic theories of emotion. Psychological Review 38, 281–295.
  • Carlson, R. N. (2016). Fizyolojik Psikoloji (M. Şahin, Çev.). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. (Orjinal Çalışma Basım Tarihi: 2014).
  • Chamorro-Premuzic, T. (2015). Personality and individual differences (3th ed.). Great Britain: The British Psychological Society and John Wiley & Sons Ltd.
  • Christianson, S. A. (1992). Emotional stress and eyewitness memory: A critical review. Psychological Bulletin, 112(2), 284.
  • Cooper, M. R. ve Langton, S. (2006). Attentional bias to angry faces using the dot probe task? It depends when you look for it. Behaviour Research and Therapy, 44, 1321-1329.
  • Davis, K. S. (2018). Emotional intelligence and attentional bias for threat-related emotion under stress. Scandinavian Journal of Psychology. DOI: 10.1111/sjop.12439.
  • Dehghani, M., Mohammadi, S., Sharpe, L. ve Khatibi, A. (2018). Attentional bias to threat-related information among individuals with dental complaints: The role of pain expectancy. Frontiers in Psychology, (9), 786. doi:10.3389/fpsyg.2018.00786.
  • Deltomme, B., Mertens, G., Tibboel, H. ve Braem, S. (2018). Instructed fear stimuli bias visual attention. Acta Psychologica, 184, 31-38.
  • Dickie, E. W. ve Armony, J. L. (2008). Amygdala responses to unattended fearful faces: Interaction between sex and trait anxiety. Psychiatry Research: Neuroimaging, 162(1), 51-57.
  • Easterbrook, J. A. (1959). The effect of emotion on cue utilization and the organization of behavior. Psychological Review, 66(3), 183-201.
  • Fabio, R. A. ve Caprì, T. (2019). Automatic and controlled attentional capture by threatening stimuli. Heliyon, 5(5), 1-7.
  • Finucane, M. A. ve Power, J. M. (2010). The effect of fear on attentional processing in a sample of healthy females. Journal of Anxiety Disorders, (24), 42-48.
  • Finucane, M. A. (2011). The Effect of Fear and Anger on Selective Attention. Emotion, 11(4), 970- 974. Flykt, A. (2006). Preparedness for action: Responding to the snake in the grass. American Journal of Psychology, 119, 29-43.
  • Gao, H. ve Zhuowang, J. (2017). Detection of threats under inattentional blindness and perceptual load. Current Psychology, 36, 733-739.
  • Hansen, C. H. ve Hansen, R. D. (1988). Finding the face in the crowd: An anger superiority effect. Journal of Personality and Social Psychology, 54, 917-924.
  • Hartmann, D., Ueno, K. ve Schwenck, C. (2020). Attributional and attentional bias in children with conduct problems and callous-unemotional traits: A case-control study. Child and Adolescent Psychiatry and Mental Health, 14(9), 1-11.
  • Isbell, L. A. (2006). Snakes as agents of evolutionary change in primate brains. Journal of Human Evolution, 51(1), 1-35.
  • İyilikci, O., Amado, S. ve Doğan, A. (2012). Evrimsel olarak tehdit edici uyarıcıların değişim saptama sürecinde neden olduğu dikkat yanlılığı ve yönelme önceliği. Türk Psikoloji Dergisi, 27(69), 50-61.
  • Kalınkılıç, E. (2017). Sigara kullanan ve kullanmayan genç yetişkin erkeklerde olumsuz duygudurumun dikkat yanlılığına etkileri. (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Klein, M. P. W. ve Harris, R. P. (2009). Self-affirmation enhances attentional bias toward threatening components of a persuasive message. Psychological Science, 20(12), 1463-1467.
  • Koenig, S., Uengoer, M., ve Lachnit, H. (2017). Attentional bias for uncertain cues of shock in human fear conditioning: Evidence for attentional learning theory. Frontiers in Human Neuroscience, 11, 266.
  • Lazarus, R. S. (1991).Progress on a cognitive-motivational-relational theory of emotion. American Psychologist, 46(8), 819–834.
  • LoBue, V. ve DeLoache, J. S. (2008). Detecting the snake in the grass. Psychological Science, 19(3), 284- 289.
  • Loftus, E. F., Loftus, G. R. ve Messo, J. (1987). Some facts about weapon focus. Law and Human Behavior, 11(1), 55-62.
  • Macleod, C., Mathews, A. ve Tata, P. (1986). Attentional bias in emotional disorders. Journal of Abnormal Psychology, 95(1), 15-20.
  • Moray, N. (1959). Attention in dichotic listening: Affective cues and the influence of instructions. Quarterly Journal Of Experimental Psychology, 11, 56-60.
  • Mühlenbeck, C., Pritsch, C., Wartenburger, I., Telkemeyer, S. ve Liebal, K. (2020). Attentional bias to facial expressions of different emotions - A cross-cultural comparison of ≠Akhoe Hai||om and German children and adolescents. Frontiers in Psychology, 11, 1-9.
  • Myers, G. D. ve Dewall, N. C. (2017). Psikoloji ( A. Batıgün, Çev.). Ankara: Palme Yayıncılık. (Orjinal Çalışma Basım Tarihi: 2015).
  • New, J. J. ve German, C. T. (2015). Spiders at the cocktail party: An ancestral threat that surmounts inattentional blindness. Evolution and Human Behavior, 36, 165-173.
  • Olsson, A. ve Phelps, E. (2004). Learned fear of ‘unseen’ faces after Pavlovian, observational and instructed fear. Pyschological Science, 15, 822-828.
  • Öhman, A. ve Mineka, S. (2001). Fears, phobias and preparedness toward an evolved module of fear and fear learning. Psychological Review, 108, 483-522.
  • Öhman, A., Flykt, A. ve Esteves, F. (2001). Emotion drives attention: Detecting the snake in the grass. Journal of Experimental Psychology: General, 130, 466-478.
  • Öhman, A., Soares, S., Juth, P., Lindström, B. ve Esteves, F. (2012). Evolutionary derived modulations of attention to two common fear stimuli: Serpents and hostile humans. Journal of Cognitive Psychology, 24(1), 17-32.
  • Pinkham, E. A., Griffin, M., Baron, R., Sasson, J. N. ve Gur, C. R. (2010). The face in the crowd effect: Anger superiority when using real faces and multiple identities. American Psychological Association, 10(1), 141-146.
  • Posner, M. I. (1980). Orienting of attention. Quarterly Journal of Experimental Psychology, 32(1), 3-25. Pratto, F. ve John, O. P. (1991). Automatic vigilance: The attention grabbing power of negative social information. Journal of Personality and Social Psychology, 61, 380-391.
  • Rachman, S. (1977). The conditioning theory of fear acquisition: A critical examination. Behavioural Research and Therapy, 15, 375-387.
  • Raedt, R., Koster, W. H. E. ve Ryckewaert. (2013). Aging and attentional bias for death-related and general threat-related information: Less avoidance in older as compared with middle-aged adults. The Journals of Gerontology, Series B: Psychological Science and Social Science, 68(1), 41-48.
  • Rottenberg, J., Ray, R. D. ve Gross, J. J. (2007). Emotion elicitation using films. In J. A. Coan & J. J. B. Allen (Eds.), The handbook of emotion elicitation and assessment. New York, NY: Oxford University Press.
  • Rued, A. H., Hilmert, J. C., Strahm, M. A. ve Thomas, E. L. (2018). The influence of stress on attentional bias to threat: An angry face and a noisy crowd. https://doi.org/10.3758/s13423-018-1538-2.
  • Sagliano, L., Trojano, L. , Mauro, V., Carnevale, P., Domenico, M., Cozzolino, C., ve D’Olimpio, F. (2017). Attentional biases for threat after fear-related autobiographical recall. Anxiety, Stress and Coping.
  • Smith, E. E. ve Kosslyn M. S. (2014). Bilişsel Psikoloji. (M. Şahin, Çev. Edt.). Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık. (Orijinal çalışma basım tarihi, 2010).
  • Solso, L. R., Maclin, K. M. ve Maclin, H. O. (2013). Bilişsel Psikoloji. (A. Ayçiçeği-Dinn, Çev.). İstanbul: KİTABEVİ (Orijinal çalışma basım tarihi, 2007).
  • Subra, B., Muller, D., Fourgassie, L., Chauvin, A. ve Alexopoulas, T. (2018). Of guns and snakes: Testing a modern threat superiority effect. Cognition and Emotion, 32(1), 81-91.
  • Szabó, E., Halász, J., Morgan, A., Demetrovics, Z. ve Kökönyei, G. (2019). Callous-unemotional traits and the attentional bias towards emotional stimuli: Testing the moderating role of emotional and behavioural problems among high-risk adolescents. Clinical Child Psychology and Psychiatry, 25(1), 156–173.
  • Takeno, M. ve Kitagami, S. (2019). Everyday context attenuates the attentional capture by modern threatening stimuli. Perception, 49(2), 186-198.
  • Veerapa, E., Grandgenevre, P., Fayoumi, M. E., Vinnac, B., Haelewyn, O., Szaffarczyk, S.,...D’Hondt, F. (2020). Attentional bias towards negative stimuli in healthy individuals and the effects of trait anxiety. Scientific Reports, 1-10.
  • Wald, I., Shechner, T., Bitton, S., Holoshitz, Y., Charney, S. D., Muller, D., Fox, N. A., Pine, D. S. ve Bar- Haim, Y. (2011). Attention bias away from threat during life threatening danger predicts ptsd symptoms at one year follow-up. Depression and Anxiety, 28, 406-411.
  • Waters, A. J., Carter, B. L., Robinson, J. D., Wetter, D. W., Lam, C. Y., Kerst, W. ve Cinciripini, P. M. (2009). Attentional bias is associated with incentive-related physiological and subjective measures. Experimental and Clinical Psychopharmacology, 17(4), 247-257.
  • Weiten, W., Hammer, Y. E. ve Dunn, D. (2016). Psikoloji ve Çağdaş Yaşam İnsan Uyumu (E. İkiz, Çev.). Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık. (Orjinal Çalışma Basım Tarihi, 2012).
  • Wessel, I., De Kooy, P. V. ve Merckelbach, H. (2000). Differential recall of central and peripheral details of emotional slides is not a stable phenomenon. Memory, 8(2), 95-109.
  • Williams, L. M., Barton, M. J., Kemp, A. H., Lidell, B. J., Peduto, A., Gordon, E. ve ark. (2005). Distinct amygdala-autonomic arousal profiles in response to fear signals in healty males and females. NeuroImage, 28(3), 618-626.
APA Kazancı D, SALTOĞLU S (2021). Korku Duygusunun Dikkat Yanlılığındaki Rolü Üzerine Bir Derleme. , 674 - 695. 10.7816/nesne-09-21-12
Chicago Kazancı Dilara,SALTOĞLU Seren Korku Duygusunun Dikkat Yanlılığındaki Rolü Üzerine Bir Derleme. (2021): 674 - 695. 10.7816/nesne-09-21-12
MLA Kazancı Dilara,SALTOĞLU Seren Korku Duygusunun Dikkat Yanlılığındaki Rolü Üzerine Bir Derleme. , 2021, ss.674 - 695. 10.7816/nesne-09-21-12
AMA Kazancı D,SALTOĞLU S Korku Duygusunun Dikkat Yanlılığındaki Rolü Üzerine Bir Derleme. . 2021; 674 - 695. 10.7816/nesne-09-21-12
Vancouver Kazancı D,SALTOĞLU S Korku Duygusunun Dikkat Yanlılığındaki Rolü Üzerine Bir Derleme. . 2021; 674 - 695. 10.7816/nesne-09-21-12
IEEE Kazancı D,SALTOĞLU S "Korku Duygusunun Dikkat Yanlılığındaki Rolü Üzerine Bir Derleme." , ss.674 - 695, 2021. 10.7816/nesne-09-21-12
ISNAD Kazancı, Dilara - SALTOĞLU, Seren. "Korku Duygusunun Dikkat Yanlılığındaki Rolü Üzerine Bir Derleme". (2021), 674-695. https://doi.org/10.7816/nesne-09-21-12
APA Kazancı D, SALTOĞLU S (2021). Korku Duygusunun Dikkat Yanlılığındaki Rolü Üzerine Bir Derleme. Nesne Dergisi, 9(21), 674 - 695. 10.7816/nesne-09-21-12
Chicago Kazancı Dilara,SALTOĞLU Seren Korku Duygusunun Dikkat Yanlılığındaki Rolü Üzerine Bir Derleme. Nesne Dergisi 9, no.21 (2021): 674 - 695. 10.7816/nesne-09-21-12
MLA Kazancı Dilara,SALTOĞLU Seren Korku Duygusunun Dikkat Yanlılığındaki Rolü Üzerine Bir Derleme. Nesne Dergisi, vol.9, no.21, 2021, ss.674 - 695. 10.7816/nesne-09-21-12
AMA Kazancı D,SALTOĞLU S Korku Duygusunun Dikkat Yanlılığındaki Rolü Üzerine Bir Derleme. Nesne Dergisi. 2021; 9(21): 674 - 695. 10.7816/nesne-09-21-12
Vancouver Kazancı D,SALTOĞLU S Korku Duygusunun Dikkat Yanlılığındaki Rolü Üzerine Bir Derleme. Nesne Dergisi. 2021; 9(21): 674 - 695. 10.7816/nesne-09-21-12
IEEE Kazancı D,SALTOĞLU S "Korku Duygusunun Dikkat Yanlılığındaki Rolü Üzerine Bir Derleme." Nesne Dergisi, 9, ss.674 - 695, 2021. 10.7816/nesne-09-21-12
ISNAD Kazancı, Dilara - SALTOĞLU, Seren. "Korku Duygusunun Dikkat Yanlılığındaki Rolü Üzerine Bir Derleme". Nesne Dergisi 9/21 (2021), 674-695. https://doi.org/10.7816/nesne-09-21-12
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 22:21

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları