Türkiye’de Vergi Harcamalarının Gelişimi ve Gelir Kaybı Açısından Değerlendirilmesi (2006 - 2020 Yılları)

Yıl: 2021 Cilt: 44 Sayı: 390 Sayfa Aralığı: 29 - 42 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 21-05-2022

Türkiye’de Vergi Harcamalarının Gelişimi ve Gelir Kaybı Açısından Değerlendirilmesi (2006 - 2020 Yılları)

Öz:
Kamu harcamalarının finansmanında temel gelir kaynağı olan vergiler, aynı zamanda devletin, ekonomik ve sosyal amaçlarını gerçekleştirmek için bir araç olarak da kullanılmaktadır. Devlet, ver- giler ve vergi harcamaları yoluyla bir takım teşvik edici etkiler yaratmaya çalışmaktadır. Vergi har- camaları; vergi muafiyet ve istisnaları, vergi kre- disi, düşük vergi oranları ve vergi ertelemesinden oluşmaktadır. Vergi harcamalarının yaygın olarak kullanılması devlet açısından ciddi boyutlarda ge- lir kaybına yol açmaktadır. Bu çalışmada devletin 2006-2020 dönemindeki vergi harcamaları ele alınarak, vergi türleri bazında yarattığı vergi ka- yıpları incelenmiştir. Çalışmanın sonucunda vergi harcamalarının söz konusu yıllar itibariyle artış eğiliminde olduğu görülmüştür. Özellikle 2017 yılı ve sonrasında bu artış oranı oldukça yüksektir. Bu durum özellikle son yıllarda vergi harcamalarına verilen önemin boyutunu göstermiştir. Dolayısıyla vergi harcamalarındaki artışın bütçe gelirlerinde yarattığı kayıp miktarı da yükseliş trendindedir
Anahtar Kelime:

EVALUATION OF INCOME LOSS AND DEVELOP- MENT OF TAX EXPENDITURES IN TURKEY (YEARS 2006-2020)

Öz:
Taxes, which are the main source of income in financing public expenditures, are also used as a tool to achieve the economic and social objectives of the state. The state is trying to create a number of stimulating effects through taxes and tax ex- penditures. Tax expenditures, the tax exemption and tax exemptions consist of tax credits, low tax rates and tax deferral. The widespread use of tax expenditures causes serious income loss for the state. In this study, the tax expenditures of the state in the period of 2006-2020 will be analyzed and the tax losses created by tax types will be analyzed. As a result of the study, it was seen that tax expenditures were in an increasing trend asof the said years. Especially in 2017 and after, this rate of increase is quite high. This situation has shown the importance given to tax expenditures especially in recent years. Therefore, the amount of loss in budget revenues caused by the increase in tax expenditures is also in an upward trend.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • BARTLET Bruce, The End Of Tax Expenditures as We Know Them?, No.84, Institute for Research on the Economics of Taxation, July 2001, www. iret.org.(27.12.2020).
  • EDİZDOĞAN Nihat, Özhan ÇETİNKAYA ve Erhan GÜMÜŞ, Kamu Maliyesi, Ekin Basım: 2018, Bursa.
  • ERİÇOK Recep Emre, “Türkiye’de Vergi Har- camalarının Gelişimi: 2015-2021”, İstanbul İkti- sat Dergisi, S.69, 2019/2.; DOI: 10.26650/ISTJE- CON2019-0012.(25.12.2020).
  • SARAÇ Özgür, “Vergi Harcamaları ve İktisadi Etkileri”, Maliye Dergisi, S.159, Temmuz-Aralık, 2010.
  • STANLEY Surrey S., William, F. HELLMUTH, “The Tax Expenditure Budget-Respose To Profes- sor Bittker”, National Tax Journal, 22 (4), 1969.
  • SWİFT Zhicheng Li, “Managing the Effects of Tax Expenditures on National Budgets”, World Bank Policy Research Working Paper 3927, Was- hington, DC, USA: The World Bank, May 2006.; http://documents.worldbank.org/curated./ en/602361468341100836/pdf/ wps3927.pdf.. (0401.2021).
  • TEKİN Ahmet, Özlem SÖKMEN GÜRÇAM, “Ver- gi Harcamaları: Seçilmiş Bazı OECD Ülke Uygula- maları”, AKÜ İİBF Dergisi, C.XVII, S.2, Aralık 2015.
  • UYGUN Esra, “Türkiye’de Vergilemede Adalet Açısından Dolaylı ve Dolaysız Vergiler”, Vergi Ra- poru, Y.28, S.251, Ağustos 2020.
  • T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir Düzenle- meleri Genel Müdürlüğü, Vergi Harcamaları Rapo- ru Ankara, 2018.
  • T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı, Gelirler Ge- nel Müdürlüğü, Vergi Harcamaları 2001 Yılı, Ocak 2001, Ankara.
  • 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu
  • 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu
  • 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu
  • 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Ka- nunu
  • 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu
  • 2008-2020 Yılları Merkezi Yönetim Bütçe Ka- nunu / Vergi Harcamaları Listesi
  • www.gib.gov.tr
  • www.sbb.gov.tr
APA Gerçek A, UYGUN E (2021). Türkiye’de Vergi Harcamalarının Gelişimi ve Gelir Kaybı Açısından Değerlendirilmesi (2006 - 2020 Yılları). , 29 - 42.
Chicago Gerçek Adnan,UYGUN ESRA Türkiye’de Vergi Harcamalarının Gelişimi ve Gelir Kaybı Açısından Değerlendirilmesi (2006 - 2020 Yılları). (2021): 29 - 42.
MLA Gerçek Adnan,UYGUN ESRA Türkiye’de Vergi Harcamalarının Gelişimi ve Gelir Kaybı Açısından Değerlendirilmesi (2006 - 2020 Yılları). , 2021, ss.29 - 42.
AMA Gerçek A,UYGUN E Türkiye’de Vergi Harcamalarının Gelişimi ve Gelir Kaybı Açısından Değerlendirilmesi (2006 - 2020 Yılları). . 2021; 29 - 42.
Vancouver Gerçek A,UYGUN E Türkiye’de Vergi Harcamalarının Gelişimi ve Gelir Kaybı Açısından Değerlendirilmesi (2006 - 2020 Yılları). . 2021; 29 - 42.
IEEE Gerçek A,UYGUN E "Türkiye’de Vergi Harcamalarının Gelişimi ve Gelir Kaybı Açısından Değerlendirilmesi (2006 - 2020 Yılları)." , ss.29 - 42, 2021.
ISNAD Gerçek, Adnan - UYGUN, ESRA. "Türkiye’de Vergi Harcamalarının Gelişimi ve Gelir Kaybı Açısından Değerlendirilmesi (2006 - 2020 Yılları)". (2021), 29-42.
APA Gerçek A, UYGUN E (2021). Türkiye’de Vergi Harcamalarının Gelişimi ve Gelir Kaybı Açısından Değerlendirilmesi (2006 - 2020 Yılları). Vergi Sorunları Dergisi, 44(390), 29 - 42.
Chicago Gerçek Adnan,UYGUN ESRA Türkiye’de Vergi Harcamalarının Gelişimi ve Gelir Kaybı Açısından Değerlendirilmesi (2006 - 2020 Yılları). Vergi Sorunları Dergisi 44, no.390 (2021): 29 - 42.
MLA Gerçek Adnan,UYGUN ESRA Türkiye’de Vergi Harcamalarının Gelişimi ve Gelir Kaybı Açısından Değerlendirilmesi (2006 - 2020 Yılları). Vergi Sorunları Dergisi, vol.44, no.390, 2021, ss.29 - 42.
AMA Gerçek A,UYGUN E Türkiye’de Vergi Harcamalarının Gelişimi ve Gelir Kaybı Açısından Değerlendirilmesi (2006 - 2020 Yılları). Vergi Sorunları Dergisi. 2021; 44(390): 29 - 42.
Vancouver Gerçek A,UYGUN E Türkiye’de Vergi Harcamalarının Gelişimi ve Gelir Kaybı Açısından Değerlendirilmesi (2006 - 2020 Yılları). Vergi Sorunları Dergisi. 2021; 44(390): 29 - 42.
IEEE Gerçek A,UYGUN E "Türkiye’de Vergi Harcamalarının Gelişimi ve Gelir Kaybı Açısından Değerlendirilmesi (2006 - 2020 Yılları)." Vergi Sorunları Dergisi, 44, ss.29 - 42, 2021.
ISNAD Gerçek, Adnan - UYGUN, ESRA. "Türkiye’de Vergi Harcamalarının Gelişimi ve Gelir Kaybı Açısından Değerlendirilmesi (2006 - 2020 Yılları)". Vergi Sorunları Dergisi 44/390 (2021), 29-42.