MENA ÜLKELERİNDE DIŞ TİCARET VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ:PANEL NEDENSELLİK ANALİZİ YAKLAŞIMI

DEMEZ, SELIM

MENA ÜLKELERİNDE DIŞ TİCARET VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ:PANEL NEDENSELLİK ANALİZİ YAKLAŞIMI

Selim DEMEZ (Hakkâri Üniversitesi)

Akademik Yaklaşımlar Dergisi

0 0

Yıl: 2021 Cilt: 12 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 137 - 153 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 24-05-2022

MENA ÜLKELERİNDE DIŞ TİCARET VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ:PANEL NEDENSELLİK ANALİZİ YAKLAŞIMI

Öz:

Küreselleşen kapitalizmin hâkim olduğu neredeyse tüm dünya ekonomilerinde dışticaret büyümenin dinamiği olarak görülmektedir. Bilindiği gibi ülkelerinhedeflerinin başında sürdürülebilir büyüme ve kalkınma gelir. Bu nedenle iktisatliteratüründe oldukça fazla çalışılan bir konudur. Bu çalışmada Ortadoğu ve KuzeyAfrika (MENA) ülke grubundaki 14 ülke için 2001 – 2017 yılları arasında dış ticaretve ekonomik büyüme ilişkisi Dumitrescu ve Hurlin (2012) panel nedensellik analiziile incelenmiştir. Analiz sonuçlarına göre ihracattan büyümeye tek yönlü, büyümeile ithalat arasında ise çift yönlü nedensellik ilişkisi olduğu tespit edilmiştir.Sonuçların ışığında MENA ülkelerinde ithalata ya da ihracata dayalı bir büyümestratejisinin etkin olduğunu söylemek güçtür.

Anahtar Kelime:

FOREIGN TRADE AND ECONOMIC GROWTH IN MENA COUNTRIES: A PANELCAUSALITY ANALYSIS APPROACH

Öz:

Foreign trade is seen as the dynamics of growth in almost all world economiesdominated by globalizing capitalism. As it is known, sustainable growth anddevelopment are the primary goals of countries. For this reason, it is a subject thathas been studied a lot in the economics literature. In this study, the relationshipbetween foreign trade and economic growth between 2001 and 2017 for 14 countriesin the Middle East and North Africa (MENA) country group was examined withDumitrescu and Hurlin (2012) panel causality analysis. According to the results ofthe analysis, it was determined that there is a one-way causality relationship fromexport to growth, and a two-way causality relationship between growth and import.In the light of the results, it is difficult to say that a growth strategy based on importor export is effective in MENA countries.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Abugamea, G.H. (2015). External trade and economic growth relationship under trouble: Time series evidence from Palestine. Swift Journal of Economics and International Finance, 1 (2), 10-16.
Adak, M. (2011). Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkelerinin ekonomik yapısı. İçinde Genç, H., Sayım, F. (Ed.) MENA Bölgesinde Ekonomik Büyüme (ss. 29-60). MKM Yayınları.
Ağayev, S. (2011). İhracat ve ekonomik büyüme ilişkisi: 12 geçiş ekonomisi örneğinde Panel Eştümleşme ve Panel Nedensellik Analizleri, Ege Akademik Bakış, 11 (2), 241-254.
Ahmed, J. & Harnhirun, S. (1996) Cointegration and causality between exports and economic growth: Evidence from the ASEAN countries. Canadian Journal of Economics, 29 (2), 413–416.
Ajmi, A.N., Aye, G. C., Balcılar, M. & Gupta, R. (2015). Causality between exports and economic growth in South Africa: From Linear and Nonlinear Tests, The Journal of Developing Areas, 49 (2), 163-181.
Assibey, K.O. & Dikgang, O. (2020). International trade and economic growth: The Nexus, the evidence, and the policy ımplications for South Africa, The International Trade Journal, 34 (6), 572–598.
Bahmani-Oskooee M. & Alse, J. (1993) Export growth and economic growth: An application of cointegration and error-correction modeling. Journal of Developing Areas 27 (4), 535–542.
Bakari, S. & Mabrouki, M. (2017). Impact of exports and imports on economic growth: New evidence from Panama, Journal Of Smart Economic Growth, 1 (2), 67-79.
Balcılar, M. & Özdemir, Z.A. (2013). The export-output growth nexus in Japan: A bootstrap rolling window approach, Empir Econ, 44, 639-660.
Breusch, T. S. & Pagan, A. R. (1980). The Lagrange multiplier test and its applications to model specification in econometrics, The Review Of Economic Studies, 47 (1), 239-253.
Chang, T., Simo-Kengne, B. D. & Gupta, R. (2013). The causal relationship between exports and economic growth in the nine provinces of South Africa: Evidence from Panel-Granger Causality Tests, International Journal of Economic Policy in Emerging Economies (IJEPEE), 6 (3), 2013-2019.
Çetintaş, H. & Barışık, S. (2009). Export, import and economic growth: The case of transition economies, Transit Stud Rev, 15, 636–649.
Dumitrescu, E. I. & Hurlin, C. (2012). Testing for Granger non-causality in heterogeneous panels. Economic Modelling, 29 (4), 1450-1460.
Dutt, S. D. & D. Gosh. 1996. The export growth-economic growth Nexus: A Causality Analysis, Journal of Developing Areas. 30, 167–181
Erkişi, K. (2019). International trade and economic growth in Middle East Countries: A panel data analysis, Third Sector Social Economic Review, 54 (3), 1035-1048.
Genç, H. & Sayım, F. (2011). Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkelerinin ekonomik yapısı. MKM Yayınları.
Gökmenoğlu, K.K., Amin, M. Y. & Taşpınar, N. (2015). The relationship among international trade, financial development and economic growth: The case of Pakistan, 16th Annual Conference on Finance and Accounting, ACFA Prague 2015, 29th May 2015.
Granger, C. W. (1969). Investigating causal relations by econometric models and cross-spectral methods. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 424-438.
Gupta, S. (1985). Export growth and economic growth revisited. Indian Economic Journal. 32 (3), 52–59.
Güngör, B. & Kurt, S. (2007). Dışa açıklık ve kalkınma ilişkisi (1968-2003): Türkiye örneği, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21 (2), 197-210.
Hamdan, B.S.S. (2016). The effect of exports and ımports on economic growth in the Arab Countries: A panel data approach. Journal of Economics Bibliography, 3 (1), 101-108.
Hatemi J. A. (2002). Export performance and economic growth Nexus in Japan: A bootstrap approach. Japan and the World Economy, 14 (1), 25-33.
Humpage, O.F. (2000). Do imports hinder or help economic growth? Economic Commentary, Federal Reserve Bank Of Cleveland.
Ianchovichina, E. (2011). MENA’s non-oil export performance ın the last decade, Worldbank MENA Knowledge and Learning Quick Note Series, 39, 1-4.
Iyke, B.N. (2017). Does trade openness matter for economic growth in the CEE Countries, Review of Economic Perspectives – Národohospodářský Obzor, 17 (1), 3–24.
Kar, M., Nazlıoğlu, Ş. & Ağır, H. (2011). Financial development and economic growth nexus in the MENA countries: Bootstrap panel Granger causality analysis. Economic modelling, 28 (1-2), 685-693.
Kim, S., H. Lim, & D. Park. 2009. Imports, exports and total factor productivity in Korea. Applied Economics 41, 1819–1834.
Klein, B. P. & Cukier, K. N. (2008). Tamed tigers, distressed dragon: How export-led growth derailed Asia's economies, Foreign Affairs, 88 (4), 8-16.
Kurt, S. & Berber, M. (2008). Türkiye’de dışa açıklık ve ekonomik büyüme. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22 (2), 57-80.
Mazumdar, J. (2001). Imported machinery and growth in LDCs. Journal of Development Economics, 65, 209-224.
Mehta, S. N. (2015). The dynamics of relationship between exports, imports and economic growth in India. International Journal of Research in Humanities& Soc. Sciences. 3 (7), 39-47.
Metin, M. & İspiroğlu, F. (2017). Türkiye’nin MENA ülkeleri ile dış ticareti: Bir makroekonomik değerlendirme. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7 (1), 23- 38.
Ozcan, C. C., Aslan, M. & Nazlioglu, S. (2017). Economic freedom, economic growth and international tourism for post-communist (transition) countries: A panel causality analysis. Theoretical & Applied Economics, 24 (2), 75-98.
Pesaran, M. H. (2004). General diagnostic tests for cross-sectional dependence in panels. Empirical Economics, 1240, 1-38.
Pesaran, M. H. (2007). A simple panel unit root test in the presence of cross‐section dependence. Journal of Applied Econometrics, 22 (2), 265-312.
Pesaran, M. H., Ullah, A. & Yamagata, T. (2008). A bias‐adjusted LM test of error cross‐section independence, The Econometrics Journal, 11 (1), 105-127.
Pesaran, M. H. & Yamagata, T. (2008). Testing slope homogeneity in large panels, Journal of Econometrics, 142, 50-93.
Saad, W. (2012). Causality between economic growth, export, and external debt servicing: The case of Lebanon. International Journal of Economics and Finance, 4 (11), 134-143.
Taban, S. & Aktar, İ. (2008). An empirical examination of the export-led growth hypothesis in Turkey, Journal of Yasar University, 3 (11), 1535-1551.
Tang, C., Lai, Y. W. & Öztürk, İ. (2015). How stable is the export-led growth hypothesis? Evidence from Asia's Four Little Dragons, Economic Modelling, 44, 229-235.
Temiz, D. & Gökmen, A. (2010). An analysis of the export and economic growth in Turkey over the period of 1950-2009, International Journal of Economic and Administrative Studies, 3 (5), 123-142.
Uğur, A. (2008). Import and economic growth in Turkey: evidence from multivariate VAR Analysis, East-West. Journal of Economics and Business, 11 (1-2), 54-75.
Ukpolo, V. (1998). Exports and economic growth in South Africa: Evidence from Cointegration and Granger Causality Tests. The African Economic & Business Review, 1 (1), 1–5.
Yerdelen Tatoğlu, F. (2017). Panel zaman serileri analizi stata uygulamalı. Beta Basım Yayın Dağıtım.
Yilanci, V. & Ozgur, O. (2019). Testing the environmental Kuznets curve for G7 countries: evidence from a bootstrap panel causality test in rolling windows, Environmental Science and Pollution Research, 26 (24), 24795- 24805.
Yüksel, S. & Zengin, S. (2016). Causality relationship between import, export and growth rate in developing countries. International Journal of Commerce and Finance. 2 (1), 147-156.

APA	DEMEZ S (2021). MENA ÜLKELERİNDE DIŞ TİCARET VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ:PANEL NEDENSELLİK ANALİZİ YAKLAŞIMI. , 137 - 153.
Chicago	DEMEZ SELIM MENA ÜLKELERİNDE DIŞ TİCARET VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ:PANEL NEDENSELLİK ANALİZİ YAKLAŞIMI. (2021): 137 - 153.
MLA	DEMEZ SELIM MENA ÜLKELERİNDE DIŞ TİCARET VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ:PANEL NEDENSELLİK ANALİZİ YAKLAŞIMI. , 2021, ss.137 - 153.
AMA	DEMEZ S MENA ÜLKELERİNDE DIŞ TİCARET VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ:PANEL NEDENSELLİK ANALİZİ YAKLAŞIMI. . 2021; 137 - 153.
Vancouver	DEMEZ S MENA ÜLKELERİNDE DIŞ TİCARET VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ:PANEL NEDENSELLİK ANALİZİ YAKLAŞIMI. . 2021; 137 - 153.
IEEE	DEMEZ S "MENA ÜLKELERİNDE DIŞ TİCARET VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ:PANEL NEDENSELLİK ANALİZİ YAKLAŞIMI." , ss.137 - 153, 2021.
ISNAD	DEMEZ, SELIM. "MENA ÜLKELERİNDE DIŞ TİCARET VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ:PANEL NEDENSELLİK ANALİZİ YAKLAŞIMI". (2021), 137-153.

APA	DEMEZ S (2021). MENA ÜLKELERİNDE DIŞ TİCARET VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ:PANEL NEDENSELLİK ANALİZİ YAKLAŞIMI. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 12(1), 137 - 153.
Chicago	DEMEZ SELIM MENA ÜLKELERİNDE DIŞ TİCARET VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ:PANEL NEDENSELLİK ANALİZİ YAKLAŞIMI. Akademik Yaklaşımlar Dergisi 12, no.1 (2021): 137 - 153.
MLA	DEMEZ SELIM MENA ÜLKELERİNDE DIŞ TİCARET VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ:PANEL NEDENSELLİK ANALİZİ YAKLAŞIMI. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, vol.12, no.1, 2021, ss.137 - 153.
AMA	DEMEZ S MENA ÜLKELERİNDE DIŞ TİCARET VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ:PANEL NEDENSELLİK ANALİZİ YAKLAŞIMI. Akademik Yaklaşımlar Dergisi. 2021; 12(1): 137 - 153.
Vancouver	DEMEZ S MENA ÜLKELERİNDE DIŞ TİCARET VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ:PANEL NEDENSELLİK ANALİZİ YAKLAŞIMI. Akademik Yaklaşımlar Dergisi. 2021; 12(1): 137 - 153.
IEEE	DEMEZ S "MENA ÜLKELERİNDE DIŞ TİCARET VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ:PANEL NEDENSELLİK ANALİZİ YAKLAŞIMI." Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 12, ss.137 - 153, 2021.
ISNAD	DEMEZ, SELIM. "MENA ÜLKELERİNDE DIŞ TİCARET VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ:PANEL NEDENSELLİK ANALİZİ YAKLAŞIMI". Akademik Yaklaşımlar Dergisi 12/1 (2021), 137-153.