Geleneksel Pişirme Tekniklerinin Koronavirüse Yakalanma Üzerine Etkisi
Yıl: 2021 Cilt: 5 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 1739 - 1755 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.26677/TR1010.2021.817 İndeks Tarihi: 24-05-2022
Geleneksel Pişirme Tekniklerinin Koronavirüse Yakalanma Üzerine Etkisi
Öz: Koronavirüs hastalığına yakalanmada birçok faktör etkili olmaktadır. Bunların başında maske takılmaması, sosyal mesafe kurallarına uyulmaması, hijyen kurallarına dikkat edilmemesi gelmektedir. Yapılan bu çalışmada ise besinleri hazırlama, pişirme ve saklama uygulamalarına bağlı olarak bireylerin koronavirüs hastalığına yakalanma durumlarını ortaya koymak amaçlanmıştır. Çalışmanın örneklem kümesini besinlere yönelik uygulamalarda aktif rol alan 625 birey oluşturmaktadır. Çalışmaya katılan bireylerin %30 (n=189)’unun PCR (Polymerase Chain Reaction) tarama testi veya BT (Bilgisayarlı Tomografi) yöntemi test sonucunun pozitif olduğu ortaya konulmuştur. Çalışmaya katılan bireylerin araştırma verileri çevrimiçi anket yöntemiyle toplanmıştır. Veriler SPSS 23.0 paket veri programında değerlendirilip, istatistiksel analizde ANOVA Testi ve Ki-kare (𝜒2) önemlilik testi kullanılmıştır ve 0.05’ten küçük p değeri istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir. Çalışmaya katılan bireylerin, besinlere yönelik uygulamalara vermiş olduğu doğru cevaplar “1 Puan”, yanlış cevaplar ise “0 Puan” olarak ölçeklendirilmiştir. Analiz sonuçlarına göre en düşük puan olan birey 3 puan, en yüksek puan alan birey ise 14 puan almıştır. Bireylerin doğru yapma ortalamaları ise 8,88’dir. Çalışma sonuçlarına göre bireylerin koronavirüs hastalığına yakalanma oranının azalması ile besinlere yönelik doğru yöntemleri uygulamaları arasında anlamlı bir fark bulunmuştur (p<0,05). Ayrıca koronavirüs hastalığına yakalanma oranı ile cinsiyet ve aylık gelir düzeyleri arasında da anlamlı bir fark bulunmuştur (p<0,05). Başta koronavirüs olmak üzere bulaşıcı hastalıklardan korunmak için dikkat edilmesi gereken hususlar arasında besinlere yönelik satın alma, hazırlama, pişirme ve saklama aşamalarında doğru yöntemlerin uygulanması da gösterilebilir.
Anahtar Kelime: The Effect of Traditional Cooking Techniques on Getting Coronavirus
Öz: Many factors are effective in catching coronavirus disease. These include not wearing masks, not following social distance rules, and not paying attention to hygiene rules. This study, it was aimed to reveal the situation of individuals catching coronavirus disease depending on food preparation, cooking, and storage practices. The sample set of the study consists of 625 individuals who take an active role in food applications. It was revealed that 30% (n=189) of the individuals participating in the study had positive PCR (Polymerase Chain Reaction) screening test or CT (Computerized Tomography) method test results. Research data of the individuals participating in the study were collected by online survey method. The data were evaluated in the SPSS 23.0 package data program, ANOVA Test, and Chi-square (𝜒2) significance test were used to statistical analysis, and a p-value less than 0.05 was considered statistically significant. The correct answers given by the individuals participating in the study to the applications related to foods were scaled as "1 Point" and the wrong answers as "0 Points". According to the results of the analysis, the individual with the lowest score received 3 points, and the individual with the highest score received 14 points. The average correctness of individuals is 8.88. According to the results of the study, a significant difference was found between the decrease in the rate of catching coronavirus disease and the application of the right methods for food (p<0.05). In addition, a significant difference was found between the rate of contracting coronavirus disease and gender and monthly income levels (p<0.05). Among the issues to be considered to protect from infectious diseases, especially coronavirus, the application of the right methods during the purchasing, preparation, cooking, and storage stages of foods can be shown.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Açkurt, F. (1989). Değişik Pişirme Yöntem ve Araçlarının Makarnanın Vitamin ve Mineral İçeriklerine Etkisi, TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi Beslenme ve Gıda Teknolojisi Bölümü Dergisi, Gebze.
- Aktaş, A. (2001). Ağırlama Hizmet İşletmelerinde Yiyecek ve İçecek Yönetimi, Antalya: Livane Matbaası.
- Alpkent N. ve Karabağlı A. (1998). Türkiye ve AB’de Dondurulmuş Gıda Sanayinin Durumu ve Dış Ticaretinde Gelişmeler, Ankara: Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları.
- Altay, B. (1992). Kadınların Yiyecekleri Hazırlama, Pişirme, Saklama ve Sunma Konularındaki Bilgi ve Davranışları, Bilim Uzmanlığı Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Programı, Ankara.
- Ateş, M., Ballar, E. ve Pekcan, G. (1986). Sosyo-ekonomik Yönden Farklı Semtlerde Yaşayan Ev Kadınlarının Besin Hazırlama, Pişirme ve Saklama Yöntemlerinin Saptanması, Beslenme ve Diyet Dergisi, 15(1): 71-83.
- Ayaz Topçu, A., Bilgili, N. ve Köksal, E. (2003). 15-49 Yaş Grubu Ev Hanımlarının Besin Hazırlama, Pişirme ve Saklama Yöntemleri Konusunda Bilgi, Tutum ve Davranışlarına Yönelik Bir Araştırma, Türk Hijyen Deneyse ve Biyoloji Dergisi, 60(7): 77-86.
- Baysal, A. (1990). Beslenme, Ankara: Öztek Matbaası.
- Baysal, A. (1999). Beslenme. (8.Baskı), Ankara: Hatipoğlu Yayınları.
- Baysal, A. (2002). Genel Beslenme. (11.Baskı), Ankara: Hatipoğlu Yayınları.
- Baysal, A. (2013). Yüz Soruya Yüz Yanıtla Sağlıklı Beslenme, Ankara: Hatiboğlu Yayınları.
- Blauw, Y.H., Keller, G.H.M. and Kovvenhoven, T. (1976). A Comparative Study on Effects of Methods of Cooking of Vegetables and Potatoes on Pretention of Nutrient and Organoleptic Properties Voeding, 6(37): 198-314.
- Bulduk, S. (2002). Gıda Teknolojisi. (1.Baskı), Ankara: Detay Yayıncılık.
- Bulduk, S. (2004). Gıda Teknolojisi, Ankara: Detay Yayıncılık.
- Chan, J.F., Yuan, S., Kok, K.H., To, K.K., Chu, H., Yang, J., Xing, F., Liu, J., Yip, C.C., Poon, R.W., Tsoi, H.W., Lo , S.K., Chan, K.H., Poon, V.K., Chan, W.M., Ip, J.D., Cai, J.P., Cheng, V.C., Chen, H., Hui, C.K., Khalili N., ... Yuen, K.Y. (2020). A Familial Cluster of Pneumonia Associated with the 2019 Novel Coronavirus Indicating Person-to-Person Transmission: a Study of a Family Cluster, The Lancet, Londra, İngiltere, 395(10223), 514–523. https://doi.org/10.1016/S0140- 6736(20)30154-9.
- Çelebi, F. (2014). Geleneksel Türk Mutfağından Seçmeler: Besin Ögeleri Açısından Değerlendirilmesi, Ankara: Detay Yayıncılık.
- Çıltık, N. (2009). İstanbul Kâğıthane İlçesinde Çalışan ve Çalışmayan Kadınların Beslenme Bilgi Düzeyleri ve Beslenme Alışkanlıklarının Saptanması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Dölkeleş, A. (2010). Üretim Teknikleri, (Ed. M. Sarıışık, Ş. Çavuş ve K. Karamustafa), Profesyonel Restoran Yönetimi: İlkeler ve Örnek Olaylar İçinde Uygulamalar, Ankara: Detay Yayıncılık.
- Dönmez, M.D., Öney, H. ve Ünlü, D. (2012). Yiyecek Üretim Temelleri, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
- Ersoy, G. (1999). Gecekondu Ailelerinde Kadınların Yiyecek Hazırlama ve Pişirmeye İlişkin Bazı Uygulamaları Üzerine Bir Araştırma, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(1999): 67-81.
- Eryılmaz, L.C. (2004). Yemek Pişirme Teknikleri-Çeşitleri Beslenme Yemek Görgü Kuralları, İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Gisslen, W. (2011). Professional Cooking, New Jersey: John Wiley & Sons, Inc., Hoboken.
- Güneyli, U. ve Yücecan S. (1987). Ankara’nın Farklı Sosyo-Ekonomik Semtlerindeki Ailelerin Gelir Düzeylerine Göre Besin Harcama Payları, Beslenme ve Diyet Dergisi, 16(1): 18-25.
- Gürman, Ü. (2006). Yemek Pişirme Teknikleri ve Uygulaması, İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- Hunter, G. and Tinton, T. (2011). Professional Chef. (9.Edition), New Jersey Wiley: Culinary Institute of America.
- Kutlu, Z. (2004). Ankara İline Bağlı Şereflikoçhisar İlçesi ve Köylerinde Yaşayan Evli Kadınların Beslenme Bilgi Düzeyleri, Besin Hazırlama, Pişirme ve Saklama Uygulamalarının Karşılaştırılması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Koçak, H. (2005). Amasya İli Merkez İlçesi ve Köylerinde Yiyecek Hazırlama, Pişirme ve Saklama Uygulamaları, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Köksal, O. (2001). Gıda ve Beslenme, Kayseri: Erciyes Üniversitesi Yayınları.
- Malatyalıoğlu, N. (1991). Erzincan İli Merkez İlçesi Köylerindeki Evli Kadınların Beslenme Bilgi Düzeyleri ile Yiyecek Hazırlama, Pişirme ve Saklama Uygulamaları Üzerinde Bir Araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Maviş, F. (2008). Endüstriyel Yiyecek Üretimi, Ankara: Detay Yayıncılık.
- MEGEP (2012). Süt Tozu ve Gıda Teknolojisi, Ankara: Milli Eğitim Yayınları.
- Sökmen, A. (2011). Yiyecek ve İçecek Servisi, Ankara: Detay Yayıncılık.
- Tezcan, S. (1985). Türkiye’de Bebek ve Çocuk Ölümleri, Ankara: Uçbilek Matbaası.
- Türkan, C. (2012). Mutfak Teknolojileri, Ankara: Sistem Ofset Yayınları.
- WHO (World Health Organization). (2021). Novel coronavirus situation report-2. January22,2020.https://www.who.int/docs/defaultsource/coronaviruse/situationreports/2020012 2-sitrep-2-2019- ncov.pdf (Erişim Tarihi: 10.06.2021).
- Williams, C. (2011). Mutfak Sırları, İstanbul: NTV Yayınları.
- Vashfam, R.S. (2002). Ankara ve Tebriz (İran)’de Yaşayan Evli Kadınların Beslenme Bilgi Düzeyleri, Besin Hazırlama ve Pişirme Uygulamalarının Karşılaştırılması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Yücecan, S. (1989). Beslenme Sorunları ve Boyutları, Ankara: Başbakanlık Çiçek Basımevi.
| APA | ÇİFTÇİ A, SEKER I (2021). Geleneksel Pişirme Tekniklerinin Koronavirüse Yakalanma Üzerine Etkisi. , 1739 - 1755. 10.26677/TR1010.2021.817 |
| Chicago | ÇİFTÇİ Ali Kemal,SEKER IBRAHIM TUGKAN Geleneksel Pişirme Tekniklerinin Koronavirüse Yakalanma Üzerine Etkisi. (2021): 1739 - 1755. 10.26677/TR1010.2021.817 |
| MLA | ÇİFTÇİ Ali Kemal,SEKER IBRAHIM TUGKAN Geleneksel Pişirme Tekniklerinin Koronavirüse Yakalanma Üzerine Etkisi. , 2021, ss.1739 - 1755. 10.26677/TR1010.2021.817 |
| AMA | ÇİFTÇİ A,SEKER I Geleneksel Pişirme Tekniklerinin Koronavirüse Yakalanma Üzerine Etkisi. . 2021; 1739 - 1755. 10.26677/TR1010.2021.817 |
| Vancouver | ÇİFTÇİ A,SEKER I Geleneksel Pişirme Tekniklerinin Koronavirüse Yakalanma Üzerine Etkisi. . 2021; 1739 - 1755. 10.26677/TR1010.2021.817 |
| IEEE | ÇİFTÇİ A,SEKER I "Geleneksel Pişirme Tekniklerinin Koronavirüse Yakalanma Üzerine Etkisi." , ss.1739 - 1755, 2021. 10.26677/TR1010.2021.817 |
| ISNAD | ÇİFTÇİ, Ali Kemal - SEKER, IBRAHIM TUGKAN. "Geleneksel Pişirme Tekniklerinin Koronavirüse Yakalanma Üzerine Etkisi". (2021), 1739-1755. https://doi.org/10.26677/TR1010.2021.817 |
| APA | ÇİFTÇİ A, SEKER I (2021). Geleneksel Pişirme Tekniklerinin Koronavirüse Yakalanma Üzerine Etkisi. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(3), 1739 - 1755. 10.26677/TR1010.2021.817 |
| Chicago | ÇİFTÇİ Ali Kemal,SEKER IBRAHIM TUGKAN Geleneksel Pişirme Tekniklerinin Koronavirüse Yakalanma Üzerine Etkisi. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi 5, no.3 (2021): 1739 - 1755. 10.26677/TR1010.2021.817 |
| MLA | ÇİFTÇİ Ali Kemal,SEKER IBRAHIM TUGKAN Geleneksel Pişirme Tekniklerinin Koronavirüse Yakalanma Üzerine Etkisi. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, vol.5, no.3, 2021, ss.1739 - 1755. 10.26677/TR1010.2021.817 |
| AMA | ÇİFTÇİ A,SEKER I Geleneksel Pişirme Tekniklerinin Koronavirüse Yakalanma Üzerine Etkisi. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi. 2021; 5(3): 1739 - 1755. 10.26677/TR1010.2021.817 |
| Vancouver | ÇİFTÇİ A,SEKER I Geleneksel Pişirme Tekniklerinin Koronavirüse Yakalanma Üzerine Etkisi. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi. 2021; 5(3): 1739 - 1755. 10.26677/TR1010.2021.817 |
| IEEE | ÇİFTÇİ A,SEKER I "Geleneksel Pişirme Tekniklerinin Koronavirüse Yakalanma Üzerine Etkisi." Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 5, ss.1739 - 1755, 2021. 10.26677/TR1010.2021.817 |
| ISNAD | ÇİFTÇİ, Ali Kemal - SEKER, IBRAHIM TUGKAN. "Geleneksel Pişirme Tekniklerinin Koronavirüse Yakalanma Üzerine Etkisi". Türk Turizm Araştırmaları Dergisi 5/3 (2021), 1739-1755. https://doi.org/10.26677/TR1010.2021.817 |
