Diyarbakır İli Süt Sığırı Yetiştiriciliğinin Sıcaklık-Nem İndeksi Yönünden Değerlendirilmesi
Yıl: 2021 Cilt: 14 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 96 - 100 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.47027/duvetfd.903780 İndeks Tarihi: 24-05-2022
Diyarbakır İli Süt Sığırı Yetiştiriciliğinin Sıcaklık-Nem İndeksi Yönünden Değerlendirilmesi
Öz: Bu çalışma, Diyarbakır ilinin ilçelerine ait sıcaklık nem indekslerini (SNİ) hesaplayarak ısı stresinin süt kayıpları üzerindeki etkisini tespit etmek maksadıyla yapılmıştır. Araştırmanın veri setini Meteoroloji 15. Bölge Müdürlüğünden temin edilen Diyarba kır ilinin 12 ilçesine ait 1999-2019 yılları arasındaki meteorolojik veriler oluşturmuştur. Araştırmada, ilin çoğu ilçelerine ait haziran-eylül ayları arasındaki SNİ değerleri, SNİ değerinin alansal dağılımı, inek başına günlük süt kayıpları tespit edilmiştir. Araştırmada, SNİ değerlerinin eşik değerleri aştığı ay ve ilçeler göz önünde bulundurulduğunda, yüksek SNİ değerlerine bağlı olarak oluşan, inek başına günlük süt kaybının en yü ksek olduğu ilçeler Ergani, Çermik ve Silvan sırasıyla 9.56kg, 7.45kg ve 6.40kg; en düşük gerçekleştiği ilçeler ise Çınar, Çüngüş ve Lice sırasıyla 1.76kg, 1.88kg ve 2.26kg olarak tespit edilmiştir. Ağustos ayı süt kayıplarının en yüksek olarak gerçekleştiği ilçeler; Ergani, Silvan ve Çermik sırasıyla 8.94kg, 8.10kg ve 6.5kg; en düşük gerçekleştiği ilçeler ise Çınar, Bismil ve Çüngüş sırasıyla 1.93kg, 2.18kg ve 2.45kg olarak tespit edilmiştir. Sonuç olarak, Diyarbakır süt işletmelerinde, özellikle temmuz ve ağustos aylarında, ısı stresi nedeniyle önemli süt verim kayıplarının yaşandığı belirlenmiştir. Isı stresi ve süt kaybını önlemek için yüksek çevre sıcaklığının olduğu dönemlerde bakım-yönetim uygulamalarının iyileştirilmesi faydalı olacaktır.
Anahtar Kelime: Evaluation of Dairy Cattle Breeding in Diyarbakır Province in Terms of Temperature-Humidity Index
Öz: This study was conducted to determine the effect of heat stress on milk losses by calculating the temperature humidity index (THI) of the districts of Diyarbakır. The data set of the study consisted of meteorological data belonging to 12 districts of Diyarbakır province between 1999-2019, which were obtained from the Meteorology 15th Regional Directorate. In the study, THI values between June and September, areal distribution of SNI value, daily milk losses per cow in all districts of the province were determined. In the study, considering the months and districts where THI values exceed the critical values, the districts with the highest daily milk loss per cow due to high THI values were Ergani, Çermik and Silvan, respectively 9.56kg, 7.45kg and 6.40kg; the districts with the lowest occurrence, Çınar, Çüngüş and Lice were determined as 1.76kg, 1.88kg and 2.26kg, respectively. Ergani, Silvan and Çermik are the districts with the highest milk losses in August of 8.94kg, 8.10kg and 6.5kg, respectively; the districts with the lowest occurrence, Çınar, Bismil and Çüngüş were determined as 1.93kg, 2.18kg and 2.45kg, respectively. As a result, it was determined that Diyarbakır dairy enterprises experienced significant milk yield losses due to heat stress, especially in July and August. In order to prevent heat stress and milk loss, it will be beneficial to improve maintenance-management practices during periods of high ambient temperature.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- 1. NADIS (National Animal Disease Information Service). Managing Heat Stres İn Dairy Cows. http://www.nadis.org.uk/bulletins/ managing-heatstress-indairy-cows.aspx; Erişim Tarihi: 09.02.2021
- 2. Koç HU, Uğurlu M. (2020). Jersey Irkı İneklerde Bazı Çevre Faktörleri ve İklim Koşullarının Döl ve Süt Verimi Özellikleri Üzerine Etkisi. Erciyes Üniv Vet Fak Derg. 17(3): 312-317.
- 3. Çenet Z, Korkmaz Ö. (2020). Şanlıurfa İlinde Isı Stresindeki İneklerde Bazı Ovulasyon Senkronizasyon Yöntemlerinin Gebelik Oranlarına Etkisi. Harran Üniv Vet Fak Derg. 9 (1): 059-063.
- 4. Koç HU, Uğurlu M. (2019). Süt Sığırlarında Isı Stresinin Verim Özellikleri Üzerine Etkisi. Lalahan Hay Araşt Enst Derg. 59(1): 30-35.
- 5. West JW. (1994). Interactions Of Energy And Bovine Somatotropin With Heat Stress. J Dairy Sci. 77: 2091-2102.
- 6. Nguyen TT, Bowman PJ, Mekonnen HM, Pryce JE, Hayes BJ. (2016). Genomic Selection For Heat Tolerance To Heat Stress İn Australian Dairy Cattle. J. Dairy Sci. 99: 2849-2862
- 7. Smith DL, Smith T, Rude BJ, Ward SH. (2013). Short Communication: Comparison Of The Effects Of Heat Stress On Milk And Component Yields And Somatic Cell Score İn Holstein And Jersey Cows. J. Dairy Sci. 96(5):3028-33.
- 8. Bernabucci U, Biffani S, Buggiotti L, Vitali A, Lacetera N, Nardone A. (2014). The Effects Of Heat Stress İn Italian Holstein Dairy Cattle. J Dairy Sci. 97: 471-486.
- 9. Alkoyak A, Çetin O. (2016). Süt Sığırlarında Sıcaklık Stresi ve Korunma Yolları. Bahri Dağdaş Hayvancılık Araştırma Dergisi. 5 (1): 40-55.
- 10. Sammad A, Wang YJ, Umer S, Lirong H, Khan I, Khan A, Ahmad B, Wang Y. (2020). Nutritional Physiology and Biochemistry of Dairy Cattle under the Influence of Heat Stress: Consequences and Opportunities. Animals. 10: 793.
- 11. Peng D, Chen S, Li G, Chen J, Wang J, Gu X. (2019). Infrared Thermography Measured Body Surface Temperature And İts Relationship With Rectal Temperature İn Dairy Cows Under Different Temperature-Humidity İndexes. Int. J. Biometeorol. 63: 327- 336.
- 12. İlhan H. (2018). Marmara Bölgesi Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Sıcaklık- Nem Göstergesi Kullanılarak Değerlendirilmesi ve Yapısal Önlemler. Doktora Tezi. Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Bursa.
- 13. St-Pierre NR, Cobanov B, Schnitkey G. (2003). Economic Losses From Heat Stressby US Livestock Industries. J. DairySci. 86 (E Suppl.): E52-E77.
- 14. Ravagnolo O, Misztal I (2000). Genetic Component Of Heat Stress İn Dairy Cattle, Parameter Estimation. J. Dairy Sci. 83: 2126-2130.
- 15. West JW. (2003). Effects Of Heat-Stress On Production İn Dairy Cattle. J Dairy Sci. 86: 2131–2144.
- 16. Bohmanova J, Misztal I, Cole JB. (2007). Temperature-Humidityindices As İndicators Of Milk Production Losses Due To Heat Stress. Journal of Dairy Science. 90: 1947-56.
- 17. Toprak ZF, Öztürkmen G, Yılmaz S, Dursun F, Bayar G, Em A, Hamidi N. (2009), Diyarbakır Kent Merkezi İçin Sıcaklık Verilerinin İstatistiksel Analizi, İklim Değişikliği ve Çevre. 1 (2): 49-74.
- 18. Yaslıoğlu E, İlhan H. (2016). Güney Marmara Süt Sığırı Yetiştiriciliğinin Isı Stresi Yönünden Değerlendirilmesi. JOTAF. 13(4): 12- 19.
- 19. Işık M, Aydinşakir K, Dinç N, Büyüktaş K, Tezcan A. (2016). Antalya Koşullarında Sıcaklık-Nem İndeks Değer-Lerinin Süt Sığırcılığı Açısından Değerlendirilmesi. Mediterr Agric Sci. 29 (1): 27- 31.
- 20. Çelik R, Toprak ZF. (2016). Küresel İklim Değişikliğinin Diyarbakır Kent Merkezi Yeraltı Suyu Seviyesine Etkisi. DÜMF Mühendislik Dergisi. 7(2): 279-290.
- 21. Duru S. (2018). Determination Of Starting Level Of Heat Stress On Daily Milk Yield İn Holstein Cows İn Bursa City Of Turkey. Ankara Üniv Vet Fak Derg. 65:193-8.
- 22. Kibar M, Yılmaz A, Bakır G. (2018). Sıcaklık Nem İndeks Değerlerinin Süt Sığırcılığı Açısından Değerlendirilmesi: Siirt İli Örneği. Turk J Agric Res. 5(1): 45-50.
- 23. Bouraoui R, Lahmar M, Majdoub A, Djemali M, Belyea R. (2002). The Relationship Of Temperature-Humidity İndex With Milk Production Of Dairy Cow İn A Mediterranean Climate. Anim. Res. 51: 479-491.
- 24. Zimbelman RB, Rhoads RP, Rhoads ML, Duff GC, Baumgard LH, Collier RJ. (2009). A Re-Evaluation Of The İmpact Of Temperature Humidity İndex (THI) And Black Globe Humidity İndex (BGHI) On Milk Production İn High Producing Dairy Cows. Proceedings of the South-west Nutrition Conference, University of Arizona. USA. 158-169.
| APA | ÇELIK R (2021). Diyarbakır İli Süt Sığırı Yetiştiriciliğinin Sıcaklık-Nem İndeksi Yönünden Değerlendirilmesi. , 96 - 100. 10.47027/duvetfd.903780 |
| Chicago | ÇELIK ROMEDI Diyarbakır İli Süt Sığırı Yetiştiriciliğinin Sıcaklık-Nem İndeksi Yönünden Değerlendirilmesi. (2021): 96 - 100. 10.47027/duvetfd.903780 |
| MLA | ÇELIK ROMEDI Diyarbakır İli Süt Sığırı Yetiştiriciliğinin Sıcaklık-Nem İndeksi Yönünden Değerlendirilmesi. , 2021, ss.96 - 100. 10.47027/duvetfd.903780 |
| AMA | ÇELIK R Diyarbakır İli Süt Sığırı Yetiştiriciliğinin Sıcaklık-Nem İndeksi Yönünden Değerlendirilmesi. . 2021; 96 - 100. 10.47027/duvetfd.903780 |
| Vancouver | ÇELIK R Diyarbakır İli Süt Sığırı Yetiştiriciliğinin Sıcaklık-Nem İndeksi Yönünden Değerlendirilmesi. . 2021; 96 - 100. 10.47027/duvetfd.903780 |
| IEEE | ÇELIK R "Diyarbakır İli Süt Sığırı Yetiştiriciliğinin Sıcaklık-Nem İndeksi Yönünden Değerlendirilmesi." , ss.96 - 100, 2021. 10.47027/duvetfd.903780 |
| ISNAD | ÇELIK, ROMEDI. "Diyarbakır İli Süt Sığırı Yetiştiriciliğinin Sıcaklık-Nem İndeksi Yönünden Değerlendirilmesi". (2021), 96-100. https://doi.org/10.47027/duvetfd.903780 |
| APA | ÇELIK R (2021). Diyarbakır İli Süt Sığırı Yetiştiriciliğinin Sıcaklık-Nem İndeksi Yönünden Değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 14(2), 96 - 100. 10.47027/duvetfd.903780 |
| Chicago | ÇELIK ROMEDI Diyarbakır İli Süt Sığırı Yetiştiriciliğinin Sıcaklık-Nem İndeksi Yönünden Değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 14, no.2 (2021): 96 - 100. 10.47027/duvetfd.903780 |
| MLA | ÇELIK ROMEDI Diyarbakır İli Süt Sığırı Yetiştiriciliğinin Sıcaklık-Nem İndeksi Yönünden Değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, vol.14, no.2, 2021, ss.96 - 100. 10.47027/duvetfd.903780 |
| AMA | ÇELIK R Diyarbakır İli Süt Sığırı Yetiştiriciliğinin Sıcaklık-Nem İndeksi Yönünden Değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi. 2021; 14(2): 96 - 100. 10.47027/duvetfd.903780 |
| Vancouver | ÇELIK R Diyarbakır İli Süt Sığırı Yetiştiriciliğinin Sıcaklık-Nem İndeksi Yönünden Değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi. 2021; 14(2): 96 - 100. 10.47027/duvetfd.903780 |
| IEEE | ÇELIK R "Diyarbakır İli Süt Sığırı Yetiştiriciliğinin Sıcaklık-Nem İndeksi Yönünden Değerlendirilmesi." Dicle Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 14, ss.96 - 100, 2021. 10.47027/duvetfd.903780 |
| ISNAD | ÇELIK, ROMEDI. "Diyarbakır İli Süt Sığırı Yetiştiriciliğinin Sıcaklık-Nem İndeksi Yönünden Değerlendirilmesi". Dicle Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 14/2 (2021), 96-100. https://doi.org/10.47027/duvetfd.903780 |
